İçeriğe atla

Xiangliu (uydu)

Xiangliu
Gonggong ve uydusu Xiangliu, Hubble tarafından çekilen 2010 tarihli görüntüsü
Keşif
KeşfedenGábor Marton
Csaba Kiss
Thomas Müller[a]
Keşif tarihi18 Eylül 2010 (ilk tespit)[3][4]
(ilanı 17 Ekim 2016)[a]
Adlandırmalar
MPC belirtmesiGonggong I
Adın kaynağı
相柳 Xiāngliǔ
Alternatif adlandırma
S/2010 (225088) 1[5]
Yörünge özellikleri[6]
Dönem 8 Aralık 2014 (JD 2457000.0)
Yarı büyük eksen
24021±202 km (doğrusal yön), 24274±193 km (ters yön)
Dış merkezlik0,2908±0,007 (doğrusal yön), 0,2828±0,0063 (ters yön)
25,22073±0,000357 g (doğrusal yön), 25,22385±0,000362 g (ters yön)
Eğiklik83,08°±0,86° (doğrusal yön), 119,14°±0,89° (ters yön)
31,99°±1,07° (doğrusal yön), 104,09°±0,82° (ters yön)
Doğal uydusu225088 Gonggong
Fiziksel özellikler
V–I=1,22±0,17[6]
6,93±0,15[6]
Ortalama çap
<200 km[7]
40–100 km[6]
>0,2[b]
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Tam adı 225088 Gonggong I Xiangliu olan Xiangliu, Güneş Sistemi'nin dağınık disk kısmında bulunması muhtemel cüce gezegen 225088 Gonggong'un bilinen tek uydusudur. Gonggong'un Hubble Uzay Teleskobu arşiv görüntülerinin analizi sırasında, Csaba Kiss liderliğindeki bir gökbilim araştırması ekibi tarafından keşfedilmiştir. Keşif ekibi, Gonggong'un yavaş dönüşünün, yörüngedeki bir uydunun uyguladığı gelgit kuvvetlerinden kaynaklandığından şüpheleniyordu. Xiangliu'nun kimliği ilk kez 18 Eylül 2010'da Hubble'ın Geniş Alan Kamerası 3 ile çekilen arşiv görüntülerinde tespit edilmiştir. Keşfi, Gábor Marton, Csaba Kiss ve Thomas Müller tarafından 17 Ekim 2016'da Uluslararası Astronomi Birliği Gezegen Bilimleri Bölümü'nün 48. Toplantısında rapor edilerek duyurulmuştur. Uydu, adını Çin mitolojisinde su tanrısı Gonggong'un yaveri olarak görev yaptığı dokuz başlı zehirli yılan canavarı Xiangliu'dan almıştır.

Gözlemler

Gonggong ve uydusu Xiangliu, 2009 ve 2010'da Hubble'ın Geniş Alan Kamerası 3 ile görüntülendi [8]

Mart 2016'da Gonggong'un alışılmadık derecede yavaş döndüğünün keşfedilmesinin ardından, bir uydunun gelgit kuvvetleri aracılığıyla Gonggong'u yavaşlatmış olabileceği ihtimali gündeme geldi.[3] Gonggong'un yörüngesinde olası bir uydunun varlığına dair işaretler, Csaba Kiss ve ekibini Gonggong'un Hubble arşivindeki ön keşif gözlemlerini analiz etmeye yöneltti.[9] 18 Eylül 2010'da çekilen Hubble görüntülerinin analizi, Gonggong'un yörüngesinde en az 15.000 km (9.300 mi) mesafede soluk bir uydu olduğunu ortaya çıkardı.[1] Bu keşif 17 Ekim 2016'da duyuruldu, ancak uyduya uygun bir geçici isim verilmedi.[4][10] Keşif ekibi daha sonra uyduyu 9 Kasım 2009'da çekilen daha önceki Hubble arşiv görüntülerinde de tespit etti.[9]

2017'deki Hubble takip gözlemlerinden, uydunun mutlak parlaklığının Gonggong'dan en az 4,59 kadir daha sönük olduğu veya Gonggong'un 2,34'lük tahmini mutlak parlaklığı göz önüne alındığında 6,93±0,15 olduğu tahmin edilmektedir.[6][11]

Yörünge

Hubble tarafından çekilen, Gonggong ve uydusu Xiangliu

Keşif ekibi, Gonggong ve Xiangliu'nun 2009 ve 2010 yıllarında çekilen Hubble görüntülerine dayanarak, Xiangliu'nun yörünge periyodunu 20 ila 100 gün arasında olarak sınırlandırdı.[9] Ayrıca 2017 yılında ek Hubble gözlemleri ile yörüngeyi daha iyi belirlediler.[11] Xiangliu'nun Gonggong'a gelgitsel olarak kilitlendiğine inanılmaktadır.[6]

Xiangliu gözlemleri Gonggong'un Güneş etrafındaki yörüngesinin yalnızca küçük bir kısmını kapsadığından,[c] Xiangliu'nun yörüngesinin doğrusal mı yoksa ters yönlü mü olduğunu belirlemek henüz mümkün değildir.[6] Doğrusal yörünge modeline göre, Xiangliu Gonggong'un yörüngesinde yaklaşık 24.021 km (14.926 mi) mesafede dönmekte ve bir turunu 25 günde tamamlamaktadır.[d] Aynı ters yörünge modelini kullanan keşif ekibi, Xiangliu'nun yörüngesinin Gonggong'un ekvatoruna göre düşük bir eğime sahip olduğu varsayımı altında Gonggong'un neredeyse kutupsal bir konfigürasyonda görüntülendiğini ima ederek, yörüngesinin ekliptiğe yaklaşık 83 derece eğimli olduğunu tahmin etmiştir.[6]

Xiangliu'nun yörüngesi oldukça dışmerkezlidir. 0,29'luk değerin ya içsel olarak dışmerkezli bir yörüngeden ya da yörüngesinin daireselleşmesi için geçen sürenin Güneş Sistemi'nin yaşıyla karşılaştırılabilir olduğu yavaş gelgit evriminden kaynaklandığı düşünülmektedir.[6] Ayrıca Güneş'in gelgit kuvvetlerinden ya da yassı şekli nedeniyle Gonggong'un kütleçekim potansiyelindeki yüksek dereceli koşullardan kaynaklanan tedirginlikler tarafından yönlendirilen Kozai mekanizmasından da kaynaklanmış olabilir.[6] Yörünge dinamiklerinin, Quaoar'ın yaklaşık 0,14'lük ılımlı bir dış merkezliliğe sahip olan uydusu Weywot'unkine benzer olduğu düşünülmektedir.[6]

Fiziksel özellikler

Xiangliu'nun olası minimum çapı, 1'lik bir albedoya karşılık gelen, 36 km'dir.[12] Xiangliu'nun yörüngesinin Güneş Sistemi'nin yaşıyla karşılaştırılabilir bir zaman ölçeğinde eksantrik kalabilmesi için, çapı 100 km (60 mi) az olmalıdır, bu da 0,2'dan büyük bir albedoya karşılık gelir.[6][7][b] Keşif sırasında, Xiangliu ve Gonggong'un albedolarının eşit olduğu varsayımı altında, Xiangliu'nun çapı başlangıçta 237 km (147 mi) olarak tahmin edilmiştir.[9] 2017'deki fotometrik ölçümler Xiangliu'nun Gonggong'dan çok daha az kırmızımsı olduğunu göstermiştir.[9] Gonggong (V–I=1,65±0,03) ve Xiangliu (V–I=1,22±0,17) arasındaki ΔV–I=0,43±0,17'lik renk farkı, tüm Gonggong ve Xiangliu arasındaki en büyük renk farkıdır.[6] Bu büyük renk farkı Neptün ötesi ikili sistemler için olağan dışıdır: çoğu Neptün ötesi ikilinin bileşenleri çok az renk değişimi gösterir.[6]

İsimlendirme

Ayrıca bakınız: Xiangliu

Uydu adını Çin mitolojisindeki dokuz başlı zehirli yılan canavarı ve su tanrısı Gonggong'un hizmetkârı olan Xiangliu'dan almıştır.[13] Uyduya adını veren Xiangliu sellere ve yıkıma neden olmasıyla tanınır.[14] Gonggong'u keşfedenler uydunun ismi için halk oylaması yapılmasını önerdiklerinde, bilinçli olarak uyduya verilebilecek isimleri seçmişlerdir.[15] Xiangliu'nun ismi, uyduya isim verme ayrıcalığına sahip olan Csaba Kiss liderliğindeki keşif ekibi tarafından seçilmiştir.[16] Gonggong ve Xiangliu'nun isimleri Uluslararası Astronomi Birliği'nin Küçük Cisim İsimlendirme Komitesi tarafından onaylanarak 5 Şubat 2020 tarihinde Küçük Gezegen Merkezi tarafından eş zamanlı olarak duyurulmuştur.[17]

Notlar

  1. ^ a b Xiangliu'nun kaşifleri Hubble arşiv görüntülerini analiz etmeye 2016 yılında başlamışlardır. Uydu ilk olarak 18 Eylül 2010'da çekilen Hubble görüntülerinde tespit edilmiş ve daha sonra Gábor Marton, Csaba Kiss ve Thomas Müller tarafından 17 Ekim 2016'da Gezegen Bilimleri Bölümü'nün 48. Toplantısı'nda rapor edilerek duyurulmuştur.[1][2][3]
  2. ^ a b Tahmini maksimum 100 km'lik çap, 0,2'lik bir albedoya karşılık gelir.[6]
  3. ^ Gongong'un 554 yıllık yörünge periyoduna kıyasla 10 yıldan daha az.
  4. ^ Ters yön yörünge değerleriyle benzerdir.

Kaynakça

  1. ^ a b The moon of the large Kuiper-belt object 2007 OR10 (PDF). 48th Meeting of the Division for Planetary Sciences. American Astronomical Society. 2016. 120.22. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Mayıs 2019. 
  2. ^ "Moon orbits third largest dwarf planet in our solar system". Science Daily. 18 Mayıs 2017. 8 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2017. 
  3. ^ a b c Lakdawalla, Emily (19 Ekim 2016). "DPS/EPSC update: 2007 OR10 has a moon!". The Planetary Society. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2016. 
  4. ^ a b Johnston, Wm. Robert (22 Mart 2020). "(225088) Gonggong and Xiangliu". Johnston's Archive. 1 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2020. 
  5. ^ "JPL Small-Body Database Browser: 225088 Gonggong (2007 OR10)" (2021-10-24 last obs.). Jet Propulsion Laboratory. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2021. 
  6. ^ a b c d e f g h i j k l m n o Kiss, Csaba; Marton, Gabor; Parker, Alex H.; Grundy, Will; Farkas-Takacs, Aniko; Stansberry, John; Pal, Andras; Muller, Thomas; Noll, Keith S.; Schwamb, Megan E.; Barr, Amy C.; Young, Leslie A.; Vinko, Jozsef (October 2018). "The mass and density of the dwarf planet (225088) 2007 OR10". Icarus. Cilt 334. ss. 3-10. arXiv:1903.05439 $2. Bibcode:2018DPS....5031102K. doi:10.1016/j.icarus.2019.03.013. 311.02. 
  7. ^ a b Arakawa, Sota; Hyodo, Ryuki; Shoji, Daigo; Genda, Hidenori (December 2021). "Tidal Evolution of the Eccentric Moon around Dwarf Planet (225088) Gonggong". The Astronomical Journal. 162 (6). s. 29. arXiv:2108.08553 $2. Bibcode:2021AJ....162..226A. doi:10.3847/1538-3881/ac1f91. 226. 
  8. ^ "Moon Around the Dwarf Planet 2007 OR10". spacetelescope.org. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2017. 
  9. ^ a b c d e Kiss, Csaba; Marton, Gábor; Farkas-Takács, Anikó; Stansberry, John; Müller, Thomas; Vinkó, József; Balog, Zoltán; Ortiz, Jose-Luis; Pál, András (16 Mart 2017). "Discovery of a Satellite of the Large Trans-Neptunian Object (225088) 2007 OR10". The Astrophysical Journal Letters. 838 (1). s. 5. arXiv:1703.01407 $2. Bibcode:2017ApJ...838L...1K. doi:10.3847/2041-8213/aa6484. L1. 
  10. ^ "Help Name 2007 OR10". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2019. 
  11. ^ a b Parker, Alex (7 Nisan 2017). "The Moons of Kuiper Belt Dwarf Planets Makemake and 2007 OR10 HST Proposal 15207". Mikulski Archive for Space Telescopes. Space Telescope Science Institute. 18 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2018. 
  12. ^ "Conversion of Absolute Magnitude to Diameter for Minor Planets". physics.sfasu.edu. 23 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2019. 
  13. ^ "(225088) = Gonggong". Minor Planet Center. International Astronomical Union. 14 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2019. 
  14. ^ Yang, Lihui; An, Deming (2005). Handbook of Chinese Mythology. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-533263-6. 
  15. ^ "Astronomers Invite the Public to Help Name Kuiper Belt Object". International Astronomical Union. 10 Nisan 2019. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2019. 
  16. ^ Schwamb, M. (29 Mayıs 2019). "The People Have Voted on 2007 OR10's Future Name!". The Planetary Society. 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  17. ^ "M.P.C. 121135" (PDF). Minor Planet Circular. Minor Planet Center. 5 Şubat 2020. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">90377 Sedna</span> Asteroit

Sedna Güneş Sistemi'nin en dışında yer alan ve 2003 yılında keşfedilen bir cüce gezegendir. Spektroskopisi, Sedna'nın yüzey bileşiminin diğer bazı Neptün ötesi cisimlere benzer şekilde büyük ölçüde su, metan ve azot buzları ile tholinlerin bir karışımı olduğunu ortaya koymuştur. Yüzeyi Güneş Sistemi nesneleri arasında en kırmızı olanlardan biridir. Sedna, tahmini belirsizlikler dahilinde bir uyduya sahip olduğu bilinmeyen en büyük gezegenimsi olarak Ceres ile eşdeğerdir. Yaklaşık 1.000 km'lik bir çapa sahiptir ve kütlesi bilinmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cüce gezegen</span> Güneşin veya başka bir yıldızın etrafında hareket eden, gezegen olarak kabul edilebilecek kadar büyük olmayan yuvarlak bir metal ve kaya veya gaz kütlesi

Cüce gezegen, doğrudan Güneş etrafında hareket ettiği bir yörüngede bulunan, bu nedenle başka bir cismin doğal uydusu olmayan, kütleçekimsel olarak yuvarlak olacak kadar büyük, ancak Güneş Sistemi'nin sekiz klasik gezegeni gibi yörünge baskınlığı elde etmek için yetersiz olan küçük gezegen kütleli bir cisimdir. En tipik cüce gezegen örneği, 2006 yılında "cüce" kavramı benimsenmeden önce onlarca yıl boyunca bir gezegen olarak kabul edilen Plüton'dur.

<span class="mw-page-title-main">Neptün'ün uyduları</span>

Neptün'ün bilinen 16 uydusu vardır. Bunların içinde açık farkla en büyüğü; William Lassell tarafından, Neptün'ün keşfinden sadece 17 gün sonra gözlenen, Neptün etrafında dönen toplam kütlenin %99.5'ini oluşturan, ve ayrıca küresel şekle sahip olabilecek kadar kütleye sahip tek gök cismi olan, Triton'dur. İstisnai olarak, Güneş Sistemi'ndeki diğer tüm uydulara göre ters yönde bir yörüngeye sahiptir. Bu özelliği onun olduğu yerde oluşmadığını, Neptün tarafından yakalandığını gösteriyor. Eski bir Kuiper kuşağı cüce gezegeni olabilir. Triton yörüngesinde eş zamanlı olarak döner, yani Neptün'e hep aynı yüzü dönüktür. Gelgit ivmelenmesi nedeniyle de gezegenine gitgide yaklaşmaktadır, 3.6 milyar yıl sonra Roche limitine ulaştığında da parçalanarak yok olacaktır. 1989'da yaklaşık −235 °C sıcaklığıyla Triton,. Güneş Sistemi'ndeki en soğuk gök cismiydi.

<span class="mw-page-title-main">Eris (cüce gezegen)</span> Güneş Sistemindeki 2. en büyük cüce gezegen

Eris, Güneş Sistemi'nde bilinen en kütleli ve ikinci en büyük cüce gezegendir. Dağınık diskte bulunan bir Neptün ötesi cisimdir (TNO) ve yüksek bir yörünge dışmerkezliğine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Haumea</span> Neptünün yörüngesinin ötesinde bulunan bir cüce gezegen

Haumea Neptün'ün yörüngesinin ötesinde bulunan bir cüce gezegendir. 2004 yılında Caltech'ten Michael E. Brown liderliğindeki bir ekip tarafından Palomar Gözlemevi'nde keşfedildi ve resmi olarak 2005 yılında İspanya'daki Sierra Nevada Gözlemevi'nden José Luis Ortiz Moreno liderliğindeki bir ekip tarafından duyuruldu. Moreno'nun ekibi, 2003 yılında aynı ekip tarafından çekilen ön keşif görüntülerinde gök cismini keşfetmişti. Bu duyurudan sonra 2003 EL61 geçici adını almıştır. 17 Eylül 2008'de, Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından cüce gezegen olarak kabul edildi ve Hawaii doğum tanrıçasının adı olan Haumea olarak adlandırıldı. Plüton'un sadece üçte biri kütlesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Makemake</span> Güneş Sisteminde bir cüce gezegen

Makemake Güneş Sistemi'ndeki bilinen dördüncü büyük cüce gezegen ve Klasik Kuiper kuşağı cismi popülasyonundaki ikinci büyük Kuiper kuşağı cismidir. Makemake'nin çapı kabaca Plüton'un dörtte üçü kadardır. S/2015 (136472) 1 adında bir uydusu vardır. Bu gezegenin ortalama 30 K olan aşırı düşük sıcaklığı bize yüzeyi hakkında bazı detaylar vermektedir. Tahminlere göre yüzeyi; metan, etan ve olasılıkla nitrojen buzulları ile kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kerberos (uydu)</span> Plütonun uydusu ve dört uydudan biridir

Kerberos, en uzun ekseninde yaklaşık 19 kilometre boyunda olan Plüton'un küçük bir doğal uydusudur. Plüton'un keşfedilen dördüncü doğal uydusuydu ve varlığı 20 Temmuz 2011'de ilan edildi. Temmuz 2015'te New Horizons uzay aracı tarafından Plüton ve diğer dört uydusuyla birlikte görüntülendi. Kerberos'un New Horizons görevinde elde edilen ilk görüntüsü 22 Ekim 2015'te kamuoyuna açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">Doğal uydu</span> bir gezegenin yörüngesinde dönen gök cismi

Doğal uydu, en yaygın kullanımıyla, bir gezegenin, cüce gezegenin veya küçük bir Güneş Sistemi cisminin yörüngesinde dönen astronomik bir cisimdir.

<span class="mw-page-title-main">Styx (uydu)</span> Plütonun en küçük doğal uydusu

Styx, Plüton'un en küçük doğal uydusudur. Keşfiyle 11 Temmuz 2012'de açıklanan Styx, New Horizons uzay aracı tarafından Temmuz 2015'te, Plüton ve gezegenin diğer uydularıyla birlikte görüntülenerek tek bir fotoğrafı çekildi. Gezegene en yakın ikinci uydu olup keşfi Temmuz 2011'de açıklanan Kerberos'un ardından gezegenin keşfedilen beşinci uydusudur. En uzun ekseninin uzunluğu yaklaşık 16 km olan Styx'in yörünge periyodu 20,1 gündür.

<span class="mw-page-title-main">Portia (uydu)</span>

Portia, Uranüs'ün iç uydusudur. 3 Ocak 1986'da Voyager 2 tarafından çekilen görüntülerden keşfedildi ve S/1986 U 1 geçici adı verildi. Uydu, adını William Shakespeare'in Venedik Taciri adlı oyununun kahramanı Portia'dan almıştır. Ayrıca Uranüs XII olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Ophelia (uydu)</span>

Ophelia Uranüs'ün düzensiz bir uydusudur. Voyager 2 tarafından 20 Ocak 1986'da çekilen görüntülerden keşfedildi ve geçici olarak S/1986 U8 olarak adlandırıldı. Hubble Uzay Teleskobu 2003 yılında düzeltilinceye kadar görülmedi. Ophelia adını, William Shakespeare'in Hamlet oyunundaki Polonius'un kızı Ophelia'dan aldı. Ayrıca Uranüs VII olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Naiad (uydu)</span>

Naiad, Neptün'ün en içteki uydusu ve gezegenin merkezinden 48.224 km uzaklıktaki uydularla herhangi bir gaz devinin merkezine en yakın olanıdır. Adını Yunan mitolojisinin naiadlarından almıştır. Uydu, kütle çekimsel etkiyle Neptün'e kilitlidir ve yedi saat dört dakikanın biraz altında, Güneş Sistemindeki bir gezegensel uydunun en kısa yörünge zamanına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Haumea'nın uyduları</span> Cüce gezegen Haumeanın yörüngesindeki doğal uydular

Hiʻiaka ve Namaka, Dış Güneş Sistemi'nde yer alan cüce gezegen Haumea'nın Hawaii tanrıçalarının adını taşıyan iki bilinen uydusudur. Bu küçük uydular 2005 yılında Hawaii'deki WM Keck Gözlemevinin büyük teleskoplarıyla yapılan Haumea gözlemlerinden keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">S/2015 (136472) 1</span>

S/2015 (136472) 1 veya keşif ekibi tarafından takılan adıyla MK2, cüce gezegen Makemake'nin bilinen tek uydusudur. 175 kilometre yarıçapında olduğu tahmin edilmektedir. Yarı büyük ekseni Makemake'den en az 21.000 kilometredir. Yörünge süresi ≥12 gündür. Nisan 2015'te Hubble Uzay Teleskobu'nun Wide Field Camera 3 kamerası ile yapılan gözlemlerde keşfedildi ve keşif 26 Nisan 2016'da açıklandı.

Burada listelenen nesneler, kendi yerçekimleri nedeniyle küre veya elipsoidal bir şekle sahip olan, yani hidrostatik denge durumunda bulunan Güneş Sistemi cisimlerini içermektedir. Listelenen cisimlerin boyutları ve türleri cüce gezegenler ve uydulardan, gezegenler ve Güneş'e kadar değişmektedir. Bu liste küçük Güneş Sistemi cisimlerini içermemekte, ancak şekilleri henüz belirlenmemiş olası gezegen kütleli cisimleri içermektedir. Güneş'in yörünge öğeleri Galaksi merkezine göre listelenirken, diğer tüm nesneler Güneş'e olan mesafelerine göre listelenir.

<span class="mw-page-title-main">225088 Gonggong</span> Asteroit

Gonggong (resmi adıyla 225088 Gonggong; geçici adı 2007 OR10), Neptün'ün ötesindeki dağınık diskin bir üyesi olan bir cüce gezegendir. 34-101 astronomik birim (5,1×10^9-15,1×10^9 km; 3,2×10^9-9,4×10^9 mi) arasında değişen oldukça eksantrik ve eğimli bir yörüngeye sahiptir. 2019 itibarıyla Güneş'e olan uzaklığı 88 AU (13,2×10^9 km; 8,2×10^9 mi) olup, bilinen en uzak altıncı Güneş Sistemi nesnesidir. Derin Ekliptik Araştırması'na göre Gonggong, Neptün ile 3:10 yörünge rezonansı içindedir ve Neptün'ün tamamladığı her on yörüngeye karşılık Güneş etrafında üç yörünge tamamlamaktadır. Gonggong, Temmuz 2007'de Amerikalı astronomlar Megan Schwamb, Michael Brown ve David Rabinowitz tarafından Palomar Gözlemevi'nde keşfedilmiş ve Ocak 2009'da ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doğal uydular listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Güneş Sistemi'nin sekiz gezegeni ve büyük olasılıkla dokuz cüce gezegeninin yörüngesinde en az 297 doğal uydu ya da ay olduğu bilinmektedir. Bunlardan en az 20 tanesi kütle çekimsel olarak daire şekilli olacak kadar büyüktür; Dünya'nın Ay'ı ve Jüpiter'in Io'su hariç hepsi buzdan bir kabukla kaplıdır. Aralarında en büyük olanların birçoğu hidrostatik denge durumundadır; bu nedenle doğrudan Güneş'in etrafındaki bir yörüngede olsalardı bir cüce gezegen ya da gezegen olarak kabul edileceklerdi.

<span class="mw-page-title-main">541132 Leleākūhonua</span> Asteroit

541132 Leleākūhonua (geçici adlandırması 2015 TG387) Güneş Sistemi'nin en dış kısmında bulunan bir aşırı Neptün ötesi nesne ve sednoiddir. İlk olarak 13 Ekim 2015'te Hawaii'de bulunan Mauna Kea Gözlemevi'nde gözlemlenmiştir. Cadılar Bayramı tarihine yakın bir tarihte keşfedilmiş olması ve geçici adlandırması olan 2015 TG387'de yer alan harflere dayanarak, kaşifleri tarafından gayri resmi olarak "Goblin" olarak adlandırılmış ve daha sonra yörüngesini Pasifik altın yağmur kuşunun uçuşuna benzemesi sebebiyle Leleākūhonua adını almıştır. Sedna ve 2012 VP113'ten sonra keşfedilen üçüncü sednoiddir ve yaklaşık 220 kilometre (140 mil) çapındadır.

<span class="mw-page-title-main">Ilmarë (uydu)</span>

Ilmarë veya Varda I, tam adı 174567 Varda I Ilmarë, bir Kuiper kuşağı nesnesi olan cüce gezegen adayı 174567 Varda'nın bilinen tek doğal uydusudur. Keith Noll ve arkadaşları tarafından 2009 yılında, Hubble Uzay Teleskobu tarafından 26 Nisan 2009 tarihinde çekilen keşif görüntüleri kullanılarak yaklaşık 0,12 arkeklik bir uzaklıkta keşfedilmiş ve 2011 yılında ilan edilmiştir. Yaklaşık 326 km çapıyla (birincil cisminin yaklaşık %45'i), Plüton I Charon, Eris I Dysnomia, Orcus I Vanth ve büyük olasılıkla Haumea I Hiʻiaka'dan sonra bilinen dördüncü veya beşinci en büyük Neptün ötesi cisim uydusudur. Ilmarë'nin Varda ile aynı albedo ve yoğunluğa sahip olduğu varsayılırsa, sistemin kütlesinin yaklaşık %8,4'ünü, yani yaklaşık 2,2×1019 kg'ını oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">174567 Varda</span> Asteroit

174567 Varda' (geçici adı 2003 MW12), Güneş Sistemi'nin en dış bölgesinde bulunan Kuiper kuşağı'nın rezonans sıcak klasik popülasyonuna ait ikili bir Neptün-ötesi küçük gezegendir. Uydusu, Ilmarë, 2009 yılında keşfedilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.