İçeriğe atla

Xi Zhongxun

Xi Zhongxun
习仲勋
Xi Zhongxun
Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı Yardımcısı
Görev süresi
10 Eylül 1980 - 15 Mart 1993
Kişisel bilgiler
Doğum 15 Ekim 1913(1913-10-15)
Fuping, Çin Cumhuriyeti
Ölüm 24 Mayıs 2002 (88 yaşında)
Pekin, Çin
Partisi Kuomintang (1937-1945)
Çin Komünist Partisi (1928-1993)

Xi Zhongxun (Çince: 习仲勋; pinyin: Xí Zhòngxūn; 15 Ekim 1913-24 Mayıs 2002), Çinli siyasetçi ve devrimci. Çin liderliğinin birinci ve ikinci nesillerinden biri ve Çin Komünist Partisi'nin Sekiz Ölümsüzü'nden biri olarak kabul edilmektedir.[1] 1930'larda kuzeybatı Çin'de komünist gerilla üslerinin kurulmasından 1980'lerde güney Çin'de ekonomik liberalleşmenin başlatılmasına kadar Çin komünist devrimine ve Halk Cumhuriyeti'nin gelişimine çok sayıda ve kapsamlı katkıda bulundu. Siyasi ılımlılığı ve kariyerinde katlandığı aksiliklerle tanınıyordu. Birkaç kez hapsedildi ve tasfiye edildi.

Xi Zhongxun, günümüz Çin devlet başkanı olan Şi Cinping'in babasıdır.

Kaynakça

  1. ^ Đình Nguyễn. "Tập Cận Bình – 'Lãnh đạo tương lai' của Trung Quốc" (Vietnamca). Vnexpress. 22 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2022. 

Dış bağlantılar

Resmî unvanlar
Önce gelen:
'
Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı Yardımcısı
1980-1993
Sonra gelen:
'

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi</span> Çin Halk Cumhuriyetinin kurucu ve iktidar partisi

Çin Komünist Partisi (ÇKP), Çin'in kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2022 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 97 milyona yakın üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Şian</span> Çinde bir şehir

Şian, Çin'de bir şehir olup Şensi bölgesinin başkentidir. Kent Çin'nin dört büyük tarihi başkentinden birisidir. 3100 yıllık tarihiyle Çin'in en eski şehirlerinden birisi olan Şian; Ming Hanedanından önce Çang'an olarak bilinmekteydi. Yaklaşık 13 milyon nüfusa sahip Şian'da halkın %99,1'ini Han Çinlileri oluşturmakla beraber azınlık olarak yaklaşık 50.000 Hui Müslüman vardır. Şian'da yedi adet cami bulunmakta olup en büyüğü ise Büyük Cami'dir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan Cumhuriyeti</span> Çin istilası altındaki Türk devleti

Doğu Türkistan Cumhuriyeti, bugünkü Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzey kesminde Gulca 'da 12 Kasım 1944'te Sovyetler Birliği siyasi müdahalesi ve Kızıl Ordu'nun askerî desteğiyle kurulan, 20 Ekim 1949'da Çin Komünist Partisi'ne itaat eden ve Aralık 1949'de Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun bölgeye konuşlandırılmasıyla Çin'e ilhak edilen cumhuriyet.

<span class="mw-page-title-main">Huiler</span> Çinde etnik bir grup

Huiler,, Çin Halk Cumhuriyeti'nin 56 resmî etnik grubundan biri olan bir etno-dinî topluluktur. Huiler, dil ve fiziksel yapı açısından Han ulusu ile aynı olup İslam dinine bağlıdırlar. Dilleri Çince olan Huilerin dinî kelime hazinelerinde geniş kapsamlı Arapça, Farsça ve Türkçe kökenli kelimeler de mevcuttur.

Çin'de camiler, Müslümanların kutsal ibadet mekanı, Çin'de İslam 'ın zengin bir mirası vardır, en eski tarihe sahip, 650 yılı hatta öncelerine kadar dayanır. O zamanlar İslam Peygamberi Muhammed, amcası Sa'ad ibn Abī Waqqās 'ı', İmparator Gaozong 'na resmi bir elçi olarak gönderir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi genel sekreteri</span> Çin Komünist Partisi başkanı

Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Çin Komünist Partisi içinde en yüksek resmi makamdır ve Çin Komünist Partisi Politbürosu'na başkanlık eder.

<span class="mw-page-title-main">Zhu Xi</span>

Zhu Xi, Güney Song hanedanı döneminde yaşamış ve imparatorun öğretmeni ve danışmanı olarak görev almış Çinli kaligraf, tarihçi, filozof, şair ve siyasetçiydi. Zhu Xi, Neokonfüçyüsçülüğün gelişiminde oldukça etkili olmuş ve Çin felsefesine önemli katkılar yaparak Çin'in dünya görüşünün köklü bir şekilde yeniden şekillenmesini sağlamıştır. Eserleri arasında, sonradan Çin'deki imparatorluk sınavlarının müfredatını oluşturan Dört Kitap’a yazdığı düzenleme ve yorumlar, 'şeylerin araştırılması' süreci hakkındaki yazıları ve meditasyonu bir kendini geliştirme yöntemi olarak ele alışı yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şi Cinping</span> 10. Çin Komünist Partisi genel sekreteri

Şi Cinping veya Xi Jinping, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Genel Sekreteri, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) Başkanı ve Merkez Askeri Komisyon (MAK) başkanı olarak görev yapan Çinli bir siyasetçidir. Çin’in 2012’den bu yana “en üst düzey lideri” olup ÇKP’den 2016’da resmen “ana lider” unvanını aldı. Genel sekreter olarak Şi, Çin'in en üst karar organı olan Çin Komünist Partisi'nin Politbüro Daimi Komitesi'nde eski bir başkanlık görevinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Çang'an</span>

Çang'an, Çin tarihinde ondan fazla hanedana başkentlik yapan tarihî bir kenttir. Kentin adı klasik Çincede "ebedi barış" anlamına gelmektedir. Bugün Çang'an'ın resmî adı Xi'an'dır. Kısa ömürlü Xin Hanedanı döneminde kentin adı "sabit barış" anlamına gelen olarak değiştirildiyse de, MS 23'te bu hanedanın yıkılmasıyla eski ad kullanılmaya devam etmiştir. Ming Hanedanı döneminde kentin adı yeniden değiştirilerek, "batıdaki barış" anlamına gelen Xi'an ismi kullanılmaya başlanmıştır. Bu adlandırma hâlâ kullanılmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Rüyası</span>

Çin Rüyası, Çin siyasetinde 2013 yılından sonra popüler olan, Çin değerleri ile sosyalizmin hedefleri doğrultusunda Çin Komünist Partisi'nin görüşlerini yansıtan terim. Çin siyaseti kapsamında bu ifade gazeteciler, resmi hükûmet yetkilileri, çeşitli aktivistler gibi toplumum çeşitli katmanlarından kişilerce kullanılmaktadır ve "Çin ulusunun hedeflerini" tanımlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Halkın demokratik diktatörlüğü</span> Çin Komünist Partisinin halkı temsil ettiğini, diktatörce güçleri olduğunu ve bunu kullanabileceğini anlatan Maoist terim

Halkın demokratik diktatörlüğü ,, Çin Komünist Partisi lideri Mao Zedong tarafından Çin anayasasına eklenmiş bir ifadedir.

<span class="mw-page-title-main">Uyumlu Sosyalist Toplum</span>

Uyumlu Sosyalist Toplum, Çin'in Çin değerleri ile sosyalizm politikalarının yansıması olan sosyoekonomik vizyonunu ifade eden terim.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de konuşulan diller</span>

Ethnologue verilerine göre Çin'de toplam 298 yaşayan dil konuşulmaktadır. Bu dillerin birçoğu, Çin'deki tanınmış etnik gruplar tarafından konuşulur. Çin'deki en yaygın dil yedi ana lehçe grubuna bölünür ve Hanyu olarak bilinir. Çin'de bu dille ilgili çalışmalar, kendine özgü bir akademik disiplin olarak düşünülmektedir. Hanyu kapsamına giren lehçe grupları, birbirinden hem morfolojik hem de fonetik açıdan o kadar çok farklılık gösterir ki farklı bölgelerde konuşulan lehçeler karşılıklı olarak anlaşılmaz. Çince, Moğolca, Tibetçe, Uygurca ve Zhuangca, Çin'de en çok öğrenilen ve hükûmetten en çok destek gören dillerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çin sineması</span>

Çin sineması, Hong Kong sineması ve Tayvan sinemasıyla birlikte Çince sinemanın üç ayrı tarihi unsurlarından birini oluşturur.

Üç Yıllık Büyük Çin Kıtlığı, Çin Halk Cumhuriyeti tarihinde 1959 ile 1961 arası, yaygın kıtlıkla karakterize edilen bir dönem. Çin Komünist Partisi tarafından Üç Yıllık Doğal Afet ya da Üç Yıllık Sıkıntı olarak anılır. Kuraklık, kötü hava ve Çin Komünist Partisi politikaları kıtlığın oluşmasında etkili oldu, ancak Büyük İleri Atılım nedeniyle bu katkıların göreceli ağırlıkları tartışılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Çin, fiilen Çin Komünist Partisi'nin tek parti egemenliğine dayalı bir devlettir. Bununla birlikte Çin resmî olarak, doğu Avrupa'daki eski komünist ülkelerdeki halk cephelerine benzer şekilde Birleşik Cephe şeklinde Çin Komünist Partisi (ÇKP) önderliği altında çok partili devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Kanton mutfağı</span>

Kanton mutfağı veya Yue mutfağı, bazı kaynaklarda Guangdong mutfağı olarak da geçer; başta eyalet başkenti Guanco olmak üzere Çin'in Guangdong eyaletinin yöresel mutfağıdır. Çin'in "Sekiz Büyük Mutfağı" 'ndan birini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Ulu lider</span>

Yüce lider, bazen ise ulu lider olarak bilinir, Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki (ÇHC) en önemli siyasi figür için kullanılan gayriresmî bir terimdir. Yüce lider tipik olarak Çin Komünist Partisi'ni (ÇKP) ve Halk Kurtuluş Ordusu'nu (PLA) kontrol eder ve genellikle ÇKP Genel Sekreteri ve Merkezi Askeri Komisyon (MAK) Başkanı unvanlarına sahiptir. Devlet başkanı (başkan) veya hükümet başkanı (prömiyer/başbakan) muhakkak yüce liderdir denilemez – Çin'in parti-devleti sisteminde, ÇKP'nin rolleri siyasi olarak devlet unvanlarından daha önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Polonya ilişkileri</span>

Çin-Polonya ilişkileri, Çin ile Polonya arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ve Polonya Cumhuriyeti devletleri oluşturmaktadır. ÇHC'nin Varşova'da bir büyükelçiliği ve Gdańsk'ta bir başkonsolosluğu, Polonya'nın ise Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay, Çengdu, Guangzhou ve Hong Kong şehirlerinde başkonsoloslukları var.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Çin ilişkileri</span> Arnavutluk ve Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkiler

Arnavutluk-Çin ilişkileri, tarihî olarak Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) arasındaki ikili ilişkileri içerirdi; günümüzde ise bu ilişkilerin taraflarını Arnavutluk Cumhuriyeti ile ÇHC devletleri oluşturmaktadır. Pekin'de Arnavutluk, Tiran'da ÇHC büyükelçilikleri bulunmaktadır.