İçeriğe atla

Xhosa dili

Xhosa dili
isiXhosa
Ana dili olanlarBotsvana Botsvana
Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Afrika
Zimbabve Zimbabve
Konuşan sayısı8 milyon  (2013)
Dil ailesi
Yazı sistemiLatin
Dil kodları
ISO 639-1xh
ISO 639-2xho
ISO 639-3xho
Xhosa'nın Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki coğrafi yaygınlığı: yerel nüfusa göre isiXhosa'yı evde konuşanların oranı

Xhosa dili (isiXhosa), Nijer-Kongo dillerinden ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin resmî dillerindendir. Xhosa yaklaşık 7,9 milyon kişi (Xhosa halkı) yani Güney Afrika nüfusun %18'i tarafından konuşulur. Çoğu Bantu dili gibi Xhosa tonlu bir dil. Xhosa dilin özelliklerinden birisi şaklatma ünsüzlerinin yaygınlığı. Asıl "Xhosa" isminde bir şaklatma sesi vardır ve [kǁʰóːsa] şeklinde telaffuz edilir.

Xhosa Latin alfabesi ile yazılır. Temel şaklatmaları simgelemek için üç harf kullanılır: c dişlerle yapılan bir şaklatma, x lateral bir şaklatma ve q palatal bir şaklatma. Tonlar yazılı bir şekilde belirtilmez.

Marvel Sinematik Evreni'nde geçen Wakanda halkının konuştuğu dil Xhosa dilidir. Süper kahraman Black Panther ve halkı bu dili konuşur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Cumhuriyeti</span> Güney Afrikada bir ülke

Güney Afrika Cumhuriyeti ya da daha yaygın kullanımı ile Güney Afrika, Afrika kıtasının güneyinde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Namibya, Botsvana, Zimbabve, Mozambik ve Esvatini oluştururken ülkenin güneydoğusunda Hint Okyanusu, güney ve güneybatısında Atlas Okyanusu bulunmaktadır. Bu ülkelerin haricinde Lesotho'da da tamamen Güney Afrika Cumhuriyeti toprakları içinde yer alan bir ülke olarak Güney Afrika ile tüm sınırlarını paylaşmaktadır. Güney Afrika'da yürütme başkenti Pretoria, yasama başkenti Cape Town, yargı başkenti Bloemfontein olmak üzere üç başkent bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Desmond Tutu</span> Başpiskopos

Desmond Mpilo Tutu Cape Town, Güney Afrika Cumhuriyeti), apartheid karşıtı ve insan hakları aktivisti olarak yaptığı çalışmalarla tanınan Güney Afrika Anglikan Kilisesi başpiskoposu ve ilahiyatçı. 1984 yılında Nobel Barış Ödülünü kazandı. 1985'ten 1986'ya kadar Johannesburg Piskoposu ve ardından 1986'dan 1996'ya kadar Cape Town Başpiskoposu olup her iki durumda da bu mevkiye gelen ilk Siyah Afrikalı oldu. İlahiyat alanında Siyah ilahiyat kaynaklı fikirleri Afrika ilahiyatı ile birleştirmeye çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Bantustan</span>

Bantustan, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Güney Batı Afrika'da (şimdiki adı Namibya) bulunan Bantu kökenli zenci Afrikalıların yaşadığı toplam yirmi kabile bölgesine verilen isimdir. On tanesi Güney Afrika'da diğer on tanesi komşu ülke Güney Batı Afrika'da bulunur, apartheid döneminin ırk ayrımı siyasetinden dolayı aynı etnik kimliğe mensup insalardan oluşurlar bu nedenle homejen yapıdadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Osetler</span> Kafkasyada Yaşayan İrani etnik grup

Osetler, Osetya'nın yerli bir etnik grubu olan İranî bir ulustur. Oset, Gürcülerin bu halka verdiği isimdir. Osetlerse kendilerine İron, ülkelerineyse İrişton derler. Osetlerin çoğunluğu Rusya'ya bağlı Kuzey Osetya'da ve Gürcistan'la yaşanan savaştan sonra Rusya tarafından bağımsızlığı tanınan Güney Osetya'da yaşamaktadır. Dilleri Hint-Avrupa dil ailesinin İrani Diller koluna bağlı Osetçedir.

<span class="mw-page-title-main">Tsongaca</span>

Tsonga dili (Xitsonga), Bantu dil ailesine ait olan bir dil. Güney Afrika bölgesinde Tsonga halkının dilidir ve yaklaşık 3 milyon kişi tarafından konuşulur. Güney Afrika Cumhuriyeti'nin resmî dillerindendir ve en çok ülkenin Limpopo ve Mpumalanga bölgelerinde konuşulur. Mozambik, Esvatini ve Zimbabve'de Tsonga konuşanlar da var.

<span class="mw-page-title-main">Güney Ndebele dili</span>

Güney Ndebele dili, Bantu dil ailesinin Nguni grubuna ait olan bir dildir. Güney Afrika Cumhuriyeti'nde yaşayan Ndebele halkının dili olup özellikle Mpumalanga, Limpopo, Gauteng ve Kuzey Batı vilayetlerinde konuşulur. Ayrıca Güney Afrika Cumhuriyeti'nin resmî dillerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Mpumalanga</span>

Mpumalanga (telaffuz:,

<span class="mw-page-title-main">Cape Kolonisi</span> Hollandanın Güney Afrikadaki ilk göçmen kolonisi

Cape Kolonisi, Hollanda'nın Güney Afrika'daki ilk göçmen kolonisi, daha sonra Birleşik Krallık egemenliğine geçmiştir. Merkezi bugünkü Cape Town'du.

<i>U-Carmen eKhayelitsha</i>

Carmen Khayelitscha'da, Mark Dornford-May'ın yönetmenliğini yaptığı 2005 yapımı Güney Afrika filmi. Cape Town'da Xhosa dili'nde çekilen film Georges Bizet'nin Carmen operasının farklı bir müzikal uyarlaması. Film, 2005 yılında 55. Berlin Film Festivalinde eleştirmenleri şaşırtarak Altın Ayı ödülünü aldı. Tanınmış bir tiyatro yönetmeni olan Mark Dornford May'un ilk uzun metrajlı filmi.

<span class="mw-page-title-main">UTC+02.00</span>

UTC+02:00, UTC'den 2 saat ileri zaman dilimi.

<span class="mw-page-title-main">Özgür Orange Devleti</span> 1854-1902 tarihleri arasında bağımsız olan Boer devleti

Özgür Orange Devleti, Afrika kıtasının güneyinde Boer halkı (Afrikaner) tarafından kurulan Boer cumhuriyetlerinden bir tanesi olarak 1854 ile 1902 yılları arasında var olan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kap</span>

Kuzey Kap ya da Kuzey Burun, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin yüzölçümü olarak en büyük olup en seyrek nüfuslanmış yönetim birimi. En büyük şehri ve başkenti Kimberley'dir. Augrabies Şelalesi ve Hantam Ulusal Botanik Bahçesi de Kuzey Kap'ta bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Henry Hare Dugmore</span>

Henry Hare Dugmore (1810–1896), İngiliz misyoner, yazar ve çevirmen. Isaac ve Maria Dugmore ailesinin çocuğu olarak İngiltere'de doğdu. Dugmore Ailesi bir akrabalarının kefaletini ödemeye zorlandıkları için maddi olarak dibe çöktükten sonra 1820 yılında "Sir George Osborn" gemisinde Güney Afrika'ya göç etti.

<span class="mw-page-title-main">Batı Kap</span>

Batı Kap, Güney Afrika'nın illerinden biri ve 2020 yılı itibarı ile yaklaşık 7 milyon nüfusu ile ülkenin 9 vilayeti arasından en kalabalık 3. idari birimi. Batı Kap ülkenin güneybatısında yer almaktadır. Yüzölçümü 129,462 km² olan ilin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 5,822.734'tür. Vilayetin başkenti Cape Town'dur. Apartheid sonrası Batı Kap 1994 yılında eski Kap ilinden ayrılmıştır. En büyük şehirleri Cape Town ve George'dur.

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Ulusal Marşı</span>

Güney Afrika Ulusal Marşı, Afrika ülkesi Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ulusal marşıdır. Ulusal marş ülke içerisinde en çok konuşulan beş dilin her birinin kullanıldığı dörtlüklerden oluşmaktadır. İlk dörtlükte ki ilk iki satır Xhosaca, son iki satır ise Zuluca dilindedir. Marşın ikinci dörtlüğü Sothoca, üçüncü dörtlüğü Afrikaanca ve dördüncü dörtlük ise İngilizce dilindedir.

<span class="mw-page-title-main">Transkei</span>

Transkei veya resmî adıyla Transkei Cumhuriyeti, Güney Afrika'nın güneydoğusunda yer alan bir Bantustan idi. Başkenti Umtata idi.

<span class="mw-page-title-main">Ciskei</span>

Ciskei veya resmî adıyla Ciskei Cumhuriyeti, Güney Afrika'nın güneyinde yer alan bir Bantustan idi. Başkenti Bhisho idi.

<span class="mw-page-title-main">Afrika halkları</span> Vikimedya liste maddesi

Afrika'daki etnik gruplar her biri kendi dilini ve kültürü olan binlerce kişiyi oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zuluca Vikipedi</span>

Zuluca Vikipedi, Vikipedi'nin Zuluca sürümüdür. 23 Ekim 2024 tarihi itibarıyla, Zuluca Vikipedi'nin 11.540 maddesi ve 0 dosyası bulunmaktadır. Zuluca Vikipedi'nin, 22.197 kayıtlı kullanıcısı (aktif kullanıcı:31 ) ve 1 hizmetlisi vardır. Açıldığı günden beri 110.546 kez katkıda bulunulmuştur.