İçeriğe atla

Xenungulata

Xenungulata
Yaşadığı dönem aralığı: 59,2-47,8 myö
Tanesiyen-Alt Eosen[1][2] 
Carodnia vieirai'nin restorasyonu
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Klad:†Meridiungulata
Takım:†Xenungulata
Paula Couto,1952[6]
Familya ve cinsler[1][5]

Xenungulata ("garip toynaklılar"), Geç Paleosen'den Erken Eosen'e (SALMA sınıflandırmasında Itaboraiyen'den Casamayoran'a) kadar Güney Amerika'da yaşamış bir ilkel toynaklı takımıdır.[1] Grubun fosilleri Brezilya, Arjantin, Peru,[7] ve Kolombiya'daki yataklardan bilinmektedir. Bu esrarengiz grubun en bilinen üyesi, yaşayan Afrika fillerine benzer bir yürüyüşe sahip tapir benzeri bir hayvan olan Carodnia cinsidir.[8]

Açıklama

Carodnia'nın boyut karşılaştırması

Arctocyonidlerle ilişkili oldukları önerilmiş olsa da, bunların hiçbir kanıtı bulunamamıştır. Xenungulatlar'ın ayak kemikleri kısa ve sağlamdı; parmakları, diğer meridiungulatlardan oldukça farklı olarak, geniş, düz ve çatlaksız toynak benzeri pençeler ile biterdi.Xenungulatlar ayrıca, ilkel astrapotheres ile bazı diş benzerlikleri gösterir.[9]

Taksonomi

Cifelli (1983), Carodnia'yı, astragalus morfolojisindeki benzerliğe dayanarak pyrotherler gruplandırdı, ancak daha sonra bu gözleminin yanlış olduğu sonucuna vardı.[10]

Dağılım

Xenungulata fosillerinin bulunduğu yerler:[11]

Güney Amerika üzerinde Xenungulata
Xenungulata
Xenungulata
Xenungulata
Xenungulata
Xenungulata'nın fosil dağılımı haritası.
Bogotá Formasyonu
Peñas Coloradas Formasyonu
Mogollón Formasyonu
Itaboraí Formasyonu
  • Bogota Formasyonu
Dönem:Casamayoran (Erken Eosen)
Bölge: Kolombiya
  • Peñas Coloradas Formasyonu
Dönem:Riochican (Geç Palosen-Erken Eosen
Bölge:Arjantin
  • Mogollón Formasyonu
Dönem:Itaboraian - Riochican (Erken Eosen)
Bölge:Peru
  • Itaboraí Formasyonu
Dönem:Itaboraian (Erken Eosen)
Bölge:Brezilya

Kaynakça

  1. ^ a b c "Fossilworks: Xenungulata". fossilworks.org. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2021. 
  2. ^ "Mindat.org". www.mindat.org. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2021. 
  3. ^ "PBDB". paleobiodb.org. 22 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2021. 
  4. ^ Gelfo, Javier N.; García-López, Daniel A.; Bergqvist, Lilian P. (2020). "Phylogenetic relationships and palaeobiology of a new xenungulate (Mammalia: Eutheria) from the Palaeogene of Argentina". Journal of Systematic Palaeontology. Online edition. doi:10.1080/14772019.2020.1715496. 
  5. ^ "Xenungulata". Palaeocritti. 11 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2013. 
  6. ^ "Xenungulata". Fossilworks.org. 
  7. ^ Antoine vd., 2015
  8. ^ Fariña & Vizcaíno & De Iuliis 2013
  9. ^ Rose 2006
  10. ^ Gingerich 1985
  11. ^ Xenungulata 20 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fossilworks.org

Bibliyografya

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Miacidae</span> etçillerin doğrudan atalarını içeren parafiletik grup

Miacidae veya Miacoidea, ilk olarak geç Paleosen'de Çin ve ABD'de ortaya çıkan, Eosen döneminde Avrasya ve Kuzey Amerika'da yayılan bazal carnivoraform memeli grubudur. Etçiller, kuzey yarım kürede, karışık atalardan gelen et yiyiciler olan miacoidlerden evrimleştiler.

<span class="mw-page-title-main">Viverravidae</span> etçillere yol açtığı düşünülen memeli familyası

Viverravidae, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da erken Paleosen'den geç Eosen'e kadar yaşayan, Carnivoramorpha kladı içinde soyu tükenmiş Viverravoidea üst familyasından soyu tükenmiş bir monofiletik memeli ailesidir. Bir zamanlar en eski etoburlar ve mevcut etoburların ataları oldukları düşünülür, ancak şimdi mevcut etoburların bir akrabası olarak kraniyal morfolojiye dayalı olarak Carnivora takımının dışına yerleştirilirler.

<span class="mw-page-title-main">Toynaklılar</span> memeli kladı

Toynaklılar, memelilerin Ferungulata grubundan, pençelerini toynak biçiminde geliştirmiş bir memeli üst takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Archaeoceti</span> arkaik balinaları içeren bir taksonomik grup

Archaeoceti veya arkaik balinalar, Erken Eosen ila Geç Oligosen dönemleri arasında yaşamış, parafiletik bir ilkel balina kladıdır. En erken balina radyasyonunu temsil eden bu balinalar, balina evrimindeki ilk ikiyaşamlı (amfibi) aşamaları içerir; bu nedenle Archeoceti, çağdaş balina grupları olan Mysticeti ve Odontoceti'nin de atalarıdır. Bu ilk evrimsel radyasyon, Hindistan ve Asya'yı ayıran sığ sularda meydana geldi (Eosen); su yaşamına iyi uyarlanmış türlerin çeşitlenmesi ve çağdaş balinaların en erken örneklerinin görülmeye başlanması ise Oligosen'e dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Adapiformes</span> soyu tükenmiş primat infra takımı

Adapiformes veya Adapoidler, Eosen ila Miyosen dönemleri arasında yaşamış bir erken primat grubudur. Adapiformlar kuzey yarımkürenin çoğuna ve ayrıca tropikal Asya'ya kadar güneye ulaştılar. Grup Eosen'den Miyosen çağına kadar yaşadı. Bazı adapiformlar yaşayan makilere benziyordu.

<span class="mw-page-title-main">Hyopsodontidae</span> tarih öncesi toynaklı familyası

Hyopsodontidae, Paleosen ila geç Eosen dönemleri arasında genel olarak Avrasya ve Amerika'da yaşamış erken tek toynaklıları içeren bir familya.

<i>Hyopsodus</i> Eosen döneminde yaşamış ilkel toynaklı cinsi

Hyopsodus, Eosen döneminde Avrasya ve Kuzey Amerika'da yaşamış toynaklı memeli cinsi. Bu cinsin fosilleri, Kuzey Amerika'da, özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nin Bighorn Havzası bölgesinde bulunmuştur. Hızlı ve çevik olduğuna, yuvalarda yaşadığına ve belki de ekolokasyonu kullanabildiğine inanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Hannold Hill Oluşumu</span>

Hannold Hill Oluşumu, Amerika Birleşik Devletleri'nin batısındaki Erken Eosen (Wasatchian) jeolojik birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Plesiadapoidea</span> plesiadapiform üst familyası

Plesiadapoidea, Kanada, Avrupa ve Asya'da Paleosen ile Eosen dönemleri arasında yaşamış bir plesiadapiform üst familyasıdır.

Raphictis, Kuzey Amerika'nın Eosen döneminde yaşamış soyu tükenmiş bir Carnivoramorf cinsidir. İlk olarak 1985 yılında PD Gingerich ve DA Winkler tarafından adlandırılmıştır ve bir tür içerir: R. gausion.

<span class="mw-page-title-main">Arctocyonia</span> tarih öncesi memeli takımı

Arktosiyoniyenler, stratigrafik aralığı Paleosen'den Erken Eosen dönemlerine kadar uzanan laurasiatherian memelilerin bir kladıdır. Kretase-Paleojen soy tükenme olayından sonra büyük memeli avcılarının en eski örnekleri arasındaydılar. Bazıları arktosiyoniyenleri kök çift toynaklılar olarak sınıflandırırken, diğerleri Ferae grubunun üyeleri olarak grubu sınıflandırmıştır. Takımda sınıflandırılan üç aile vardır: Arctocyonidae, Oxyclaenidae ve Quettacyonidae.

<i>Remingtonocetus</i> tarih öncesi balina cinsi

Remingtonocetus, Eosen döneminde antik Tethys Okyanusu kıyı şeridine endemik olan Remingtonocetidae familyasının erken tatlı su memelilerinin soyu tükenmiş bir cinsidir. Adını doğa bilimci Remington Kellogg'dan almıştır.

<i>Dinocerata</i>

Dinoceratanlar, tahmini vücut ağırlığı 175 kg ile 4.5 ton arasında değişen, tüm arkaik Paleosen-Eosen otoburlarının en büyüklerini içeren bir toynaklı takımı.

<i>Basilosaurus</i> arkaik balina cinsi

Basilosaurus, küçük arka ayaklara sahip bir Orta Eosen arkaik balinasıdır. Modern balinalarınki gibi küçük pelvis, omur sütununa olan bağlantısını kaybetmiştir. Ön ayakları da küçüktür ve sadece dalgalı yüzmenin kontrolünde işlev görebilirdi. Bu yüzden, Basilosaurus, bir balina kuyruğuna sahip olmalıdır ve kendisi ile birlikte modern deniz memelilerinin hareket tarzı nihayet evrimleşmişti. Basilosaurus fosilleri; ABD, Fas, Pakistan, Ürdün, Tunus ve Mısır'da bulundu.

<i>Hapalodectes</i> tarih öncesi toynaklı cinsi

Hapalodectes, Eosen döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış mesonychian toynaklı memeli cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Hapalodectidae</span> tarih öncesi toynaklı familyası

Hapalodectidae (literal çeviri hapalos:, dêktês nispeten küçük gövdeli Kuzey Amerika ve Asya'nın Paleosen ve Eosen'den mesonychian toynaklı familyası. Hapalodektidler, daha büyük ve daha iyi bilinen mezonikidlerden, kesme için özelleşmiş dişlere sahip olmaları nedeniyle farklılık gösterirken, Mesonyx veya Sinonyx gibi diğer mezonikidlerin dişleri, kemikleri kırmak için evrimleşmiştir. Hapalodektidler bir zamanlar Mesonychidae'nin bir alt familyası olarak kabul edildi, ancak Hapalodectes hetangensis'in bir kafatasının keşfi, ayrı bir familyaya yerleştirmeyi haklı kılan ek farklılıklar gösterdi. Özel olarak H. hetangensis, bir postorbital çubuğu arka kapatma göz çukuruna sahiptir, bu, mezonikidlerde eksik bir özelliktir. Hapalodektidlerin iskeletleri çok az bilinmektedir ve postkraniyal elementlerden sadece humerus tanımlanmıştır. Bu kemiğin morfolojisi, karasal hareket için mezonikdlere göre daha az uzmanlaşmaya sahip olduğunu gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Kondilart</span> tarih öncesi memeli takımı

Kondilartlar (Condylarthra), öncelikle Paleosen ve Eosen dönemlerinden bilinen, soyu tükenmiş plasentalı memelilerin resmi olmayan bir grubudur - daha önce bir takım olarak kabul edilmiştir. Erken, ilkel toynaklılar olarak kabul edilirler. Artık, Perissodactyla veya Cetartiodactyla'nın bir parçası olarak açıkça belirlenmemiş olan toynaklıları sınıflandırmak için bir çöplük olarak hizmet eden ve bu nedenle birçok ilgisiz soydan oluşan bir çöp sepeti taksonu olarak kabul edilmektedir.

<i>Indocetus</i> Eosen devrinde yaşamış arkaik balina cinsi

Indocetus, Hindistan'ın Kutch kentindeki orta Eosen'den bilinen bir protocetid erken balinadır.

<i>Anthracobune</i> Eosen tek toynaklısı

Anthracobune, Kohat, Pencap, Pakistan'ın Üst Kuldana Formasyonu'nun orta Eosen'inden soyu tükenmiş bir kök perissodactyl cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Creodonta</span> soyu tükenmiş etobur memeliler

Creodonta, Paleosen'den Miyosen dönemlerine kadar yaşamış, soyu tükenmiş, muhtemelen polifiletik bir etobur memeli takımıdır. Her ikisi de karnaval dişlerine sahip oldukları için, kreodontlar ve etçillerin bir zamanlar yakın bir ortak ataya sahip oldukları düşünülüyordu, ancak karnavalları oluşturmada farklı dişlerin rol oynadığı göz önüne alındığında; bu, bir evrimsel yakınsama durumudur. Karnavallar, soyu tükenmiş yarasa Necromantis gibi diğer memeli türlerinde de bilinmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.