Xanadu Evleri
Xanadu Evleri Amerika Birleşik Devletleri'nde inşa edilen, içinde bilgisayar ve otomasyon sistemleri bulunan, geleceğin evi olarak adlandırılan, camekânlı deney evleridir. Mimari proje 1979 yılında başlamış ve 1980'lerin ilk aylarında Amerika Birleşik Devletleri'nin farklı şehirlerinde üç adet Xanadu Evi inşa edilmiştir. Bu şehirler: Kissimmee, Florida; Wisconsin Dells, Wisconsin; ve Gatlinburg, Tennessee eyaletleridir. Evler, yeni inşa ve tasarım tekniklerini kapsadı ve 1980 yılı içerisinde popüler hale gelen bu evleri görebilmek için gelen turistler, atraksiyonlar başlattı.
Xanadu Evleri'nin yapımında, beton tercih edilmiş, poliüretan yalıtım köpüğüyle evlerin inşa aşaması hızlanmıştır. Evler ergonomik olarak tasarlanmıştır, yani ev otomasyon sistemiyle kendini kontrol edebilme yeteneğine sahiptir. Kissimmee şehrinde bulunan Xanadu Evi, mimar Roy Mason tarafından tasarlanmış, bu ev tasarımı ve özellikleri ile çok popülerlik kazanmıştır. Ayrıca her gün yaklaşık olarak 1000 kadar ziyaretçi tarafından ziyaret edilmektedir. Wisconsin Dells ve Gatlinburg şehirlerinde bulunan evler, 1990'ların ilk aylarında kapatılmış ve ardından yıkılmıştır; Kissimmee Xanadu Evi ise 1996 yılında kapatılmış ve 2005 yılının Ekim ayında yıkılmıştır.
Tarihi
Xanadu Evleri fikrini ortaya atan Bob Masters, evleri katı yalıtımdan inşa eden, evlerde yaratmak ve yaşamakta erken çığır açan isimlerden biriydi. Xanadu Evi'nin yaradılışından önce, Masters evin inşaatında kullanılmak üzere şişme balonlar tasarladı ve yarattı. Denver'da bulunan, mimar Stan Nord Connolly tarafından inşa edilmiş olan Kesinger Evi'nden ilham almıştır. Masters ilk evini 1969 yılında iki buçuk günde, kar fırtınası var iken aynı metotları kullanarak inşa etmiş, ardından bu yöntemleri Xanadu Evleri'nde kullanmıştır. Masters, kubbeli evlerin köpükten inşa edilebileceğini söyledi, bu yüzden ülkenin dört bir tarafında bu evlerden yapmayı kararlaştırdı. Master'ın iş ortağı Tom Gussel, "Xanadu" isminin Moğol imparatoru Kubilay Han'ın yaz mevsiminde kullandığı rezidansı olan Xanadu'dan geldiğini söylemektedir. Bu konudaki diğer ayrıntı, Samuel Taylor Coleridge'ın ünlü şiiri Kubla Khan'da bulunmaktadır.[1] Ayrıca "Xanadu", Yurttaş Kane isimli filmdeki saraya verilen isimdir.
İlk inşa edilen Xanadu evi, Wisconsin Dells şehrinde bulunmaktaydı. Mimar Stewart Gordon tarafından 1979 yılında inşa edilmiş, Bob Masters tarafından yaratılmıştır. Ev, 4000 feet kare alanında ve jeodezik bir sera olarak tasarlanmıştır. Evin inşaatının ardından gelen ilk yaz mevsiminde, yaklaşık 100.000 insan evi ziyaret ederek, yeni bir atraksiyona yol açmıştır.[2]
İkinci inşa edilen Xanadu evi, aynı zamanda en popüler olan ev, mimar Roy Mason tarafından tasarlanmıştı. Bob Masters, Roy Mason ile Toronto'da 1980 yılında düzenlenen bir konferansta tanışmıştı. Mason, Kissimmee'deki Xanadu evinin yaradılma aşaması esnasında, Masters'ın ilgi alanına benzer bir projede de çalışmıştı. Bu proje Virginia eyaletinde "deneysel okul" adında, temeli köpükten oluşan bir bina projesiydi. Başka inşa edilmiş olan deneysel evler ve yapılardaki konseptler, yani ergonomik özellikler, kullanılabilirlik ve enerjideki verimlilikler Mason ve Masters'ı derinden etkiledi. Bu özellikleri kapsayan yapılar, Japon mimar Kisho Kurokawa tarafından düşünülmüş, tasarım ise Jacques Beufs tarafından 1970'li yıllarda yapılmıştı.
Mason, Xanadu Evleri'nin normal görünen bir evden daha çok, insansı ve canlı bir ev olarak görüleceğine inanmıştı. Bu konu hakkında The Futurist adlı magazin dergisine yaptığı açıklamada: "Her kimse eve organik bir sistemmiş gibi bakarsa, o ev insansı bir ev olamaz. Ev, zekaya sahip olabilir ve her bir odada zekaya sahip olabilir." şeklinde demeç vermiştir. Bir evin inşaatı için gereken tahmini para $300,000 değerindeydi. Roy Mason, az maliyetli olarak planladığı tasarımda maliyeti $80,000'e kadar indirmişti. Çünkü evde kullanılacak olan bilgisayarlı sistemler o kadar pahalı değildi. Az maliyetli olarak planlanan Xanadu evi asla inşa edilemedi.
Walt Disney Şirketi, 1 Ekim 1982 tarihinde EPCOT Centerı açtı. (Asıl açılımı, Yarının Deneysel Prototip Toplumları) Masters ve Mason, Xanadu evini Kissimmee eyaletinin birkaç kilometre ötesinde açmaya karar verdiler. Nihayetinde 1983 yılında açıldı, birkaç yıl sonra ise Xanadu evlerinin konseptleri araştırma ve gözlem merkezi olarak kullanılmaya başlandı. Büyüklüğü 560 m² idi. 1980'lerin ortasında ise her gün 1,000 kişi Kissimmee'deki Xanadu evini ziyaret edip, yeni bir atraksiyon başlattı. Üçüncü Xanadu evi, Gatlinburg, Tennessee'de açıldı.[3][4]
Galeri
Ana yatak odası
Jakuzi Küvet
Yemek odası
Kapalı Havuzlar
Mutfak
Dış Mekan Görünümü
Kaynakça
- ^ Roy Mason, Lane Jennings ve Robert Evans (1983). Xanadu: Geleceğin evlerini bugünkü zamanda kullanabilirsiniz!. Washington, D.C.: Acropolis Books. ss. 124-125. ISBN 0-87491-701-8.
- ^ Mason, sayfa 126–129.
- ^ "Gatlinburg karşıtlığı". Houston Chronicle. 1 Temmuz 1986.
- ^ Mason, sayfa 132–135.
