İçeriğe atla

XML

XML (standart)
Extensible Markup Language
KısaltmaXML
DurumYayınlandı, W3C tavisyeleri
Başlama yılı1996 (28 yıl önce) (1996)
İlk yayınlanma10 Şubat 1998 (26 yıl önce) (1998-02-10)
Son sürüm1.1 (2nd ed.)
29 Eylül 2006 (18 yıl önce) (2006-09-29)
OrganizasyonWorld Wide Web Consortium (W3C)
Editör(ler)Tim Bray, Jean Paoli, Michael Sperberg-McQueen, Eve Maler, François Yergeau, John W. Cowan
Temel standartlarSGML
İlgili standartlarW3C XML Schema
Etki AlanıSerileştirme
Websitesiw3.org/xml
XML (dosya biçimi)
Dosya uzantısı:.xml
MIME kodu:application/xml, text/xml[1]
Magic:<?xml
Standart:
  • 1.0, 5th ed. (26 Kasım 2008 (15 yıl önce) (2008-11-26))
  • 1.1, 2nd ed. (16 Ağustos 2006 (18 yıl önce) (2006-08-16))

XML (Extensible Markup Language ya da Türkçesiyle Genişletilebilir İşaretleme Dili), hem insanlar hem bilgi işlem sistemleri tarafından kolayca okunabilecek dokümanlar oluşturmaya yarayan bir işaretleme dilidir. W3C tarafından tanımlanmış bir standarttır. Bu özelliği ile veri saklamanın yanında farklı sistemler arasında veri alışverişi yapmaya yarayan bir ara format görevi de görür. SGML'in basitleştirilmiş bir alt kümesidir.

Gelişimi

XML'in tasarımcısı, HTML'i de tasarlamış olan Tim Berners Lee'dir. Dilin düzenlenmesi de W3C'nin sorumluluğundadır. Karmaşık kod yazımı şeklinde görünen dizin, aslında bir grafiktir.

Kullanımı

Günümüzde birçok yazılım, diğer yazılımlarla veri alışverişini XML formatı üzerinden yapmaktadır. Ayrıca XML'i esas format olarak kullanan uygulamalara rastlamak mümkündür. Rastgele veri erişimine uygun olmadığından veri tabanı amaçlı kullanılmamaktadır.

Microsoft'un geliştirdiği .NET teknolojisinde kullanılan DataSet nesneleri XML formatındadır. Ayrıca XML, ofis uygulamalarının altyapısı haline getirilmiştir.

İçeriğin, doküman yapısının ve şeklin birbirinden ayrı ele alınması XML'i İçerik yönetim sistemlerinin ideal formatı haline getirmiştir.

XML dosyalarını işleme

SAX

Olay tabanlı, sözcüksel işleme. Dosyada içerisindeki her düğüm bir geri-besleme (callback) fonksiyonu aracılığı ile istemci koda yansıtılır. Bu yapısı nedeniyle oldukça hızlı ve etkilidir, ancak XML dosyasından rastgele düğüm ulaşımı oldukça zordur; Hedef düğüme ulaşmak için, her defasında dosyayı en başından işlemek zorundasınız.

DOM

Bu teknik tamamen arayüz yönelimlidir. Her düğüm ve parçalarına arayüz aracılığıyla ulaşılır. Rastgele ulaşımda etkili olmasına rağmen, büyük boyutlu dosyalar söz konusu olduğunda oldukça hantaldır ve hafıza tüketiminde fazla talepkârdır.

Örnek

XML dokumanları ağaç veri yapısında olurlar. Bağımsız imler yapıyı oluştururken, içerik ya imin özelliği olarak ya da iki im arasında gösterilir (bkz. örnek). Yapıyla ilgili ayrıntılar DTD (Document Type Definition) ya da XML Schema adı verilen harici dokümanlar ile tanımlanır. Aşağıdaki örnek bir XML dokümanında verinin nasıl belirtildiğini göstermektedir.

<kullanicilar>
  <kullanici id="1">
      <ad>A</ad>
      <soyad>B</soyad>
  </kullanici>
  <kullanici id="2">
      <ad>C</ad>
      <soyad>D</soyad>
  </kullanici>
  <kullanici id="5">
      <ad>E</ad>
      <soyad>F</soyad>
  </kullanici>
  <kullanici id="8">
      <ad>G</ad>
      <soyad>H</soyad>
  </kullanici>
</kullanicilar>

İlgili başlıklar

Kaynakça

  1. ^ "XML Media Types, RFC 7303". Internet Engineering Task Force. Temmuz 2014. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Java</span> açık kaynak kodlu, nesneye yönelik, zeminden bağımsız, yüksek verimli, çok işlevli, yüksek seviye, adım adım işletilen bir programlama dili

Java, Sun Microsystems mühendislerinden James Gosling tarafından geliştirilmeye başlanmış açık kaynak kodlu, nesneye yönelik, platform bağımsız, yüksek verimli, çok işlevli, yüksek seviye, hem yorumlanan hem de derlenen bir dildir.

<span class="mw-page-title-main">Yazılım</span> bilgisayarın somut olmayan çalıştırılabilir bileşeni

Yazılım, değişik ve çeşitli görevler yapma amaçlı tasarlanmış elektronik aygıtların birbirleriyle haberleşebilmesini ve uyumunu sağlayarak görevlerini ya da kullanılabilirliklerini geliştirmeye yarayan makine komutlarıdır.

XML Bağlantı Dili veya kısaca XLink, XML dokümanlarının bağlantılarını yönetmeye yarayan bir dildir. W3C standardıdır.

ASP.NET, Microsoft tarafından geliştirilmiş olan bir açık kaynak Web uygulama gelişimi teknolojisidir. Dinamik Web sayfaları, Web uygulamaları ve XML tabanlı Web hizmetleri geliştirilmesine olanak sağlar. Aynı işletme tarafından geliştirilen .NET çatısı'nın yazılım iskeleti parçası ve artık işletmece desteklenmeyen ASP teknolojisinin devamını teşkil etmiştir.

Web grafik tasarımı, grafik tasarım alanı ile yakın ilişkili bir konu olmakla birlikte kendi içinde ayrı bir dal olarak da geniş bir alanı kapsayan bir kavramdır.

İçerik Yönetim Sistemi dijital içerik üretilmesini ve düzenlenmesini yönetmeye yarayan yazılım. Bir İYS, genellikle doküman yönetimi, değer yönetimi ve kayıt tutma sistemlerinin birden fazla katılımcı tarafından işbirliği içinde kullanılmasını sağlar.

<span class="mw-page-title-main">XSLT</span> Bilgisayar dosya uzantısı

XSLT ya da tam adıyla Extensible Stylesheet Language Transformations, XML tabanlı, XML dokümanlarını dönüştürmek için kullanılan bir dildir. Orijinal dokümanı değiştirmeden, yeni bir doküman oluşturmaya olanak sağlar.

<span class="mw-page-title-main">PiSi Paket Yöneticisi</span>

PiSi, 2011.2 sürümüne kadar Pardus'un güncel olarak da Pisi Linux ve Solus'un paket yöneticisidir. Bağımlılıkları takip ederek paket inşa etme, kurma, kaldırma, yükseltme ve benzeri işlevleri yerine getirir. Kullanıcı dostu bir grafiksel arayüz ve kapsamlı bir komut satırı arayüzü içerir. Geliştiriciler için tanıdık ve basit bir geliştirme ortamı sunar.

Anlamsal ağ, web içeriklerinin sadece doğal dillerde değil, aynı zamanda ilgili yazılımlar tarafından anlaşılabilir, yorumlanabilir ve kullanılabilir bir biçimde ifade edilebileceği, böylece bu yazılımların veriyi kolayca bulmasını, paylaşmasını ve bilgiyi birleştirmesini sağlamayı amaçlayan, gelişen bir internet eklentisidir.

Web Ontology Language (OWL),, ontolojileri tanımlamak ve çeşitlemek için kullanılan bir dildir. Bir ontoloji, ilgili özellikler ve örnekleri ile birlikte sınıfların açıklamalarını içerebilir. OWL, bilginin içeriğini sadece insanlara gösteren değil, bunun yanında işleyen uygulamalar tarafından kullanılmak üzere tasarlanmıştır.OWL, XML, RDF, and RDF Schema (RDF-S) tarafından desteklenen ağ içeriğinin makinalar tarafından daha iyi yorumlanabilmesini, biçimsel bir semantik ile birlikte ek sözcük kümeleri sunarak kolaylaştırır.OWL, OIL ve DAML+OIL gibi eski dilleri temel alır ve şu anda W3C tavsiyesidir.

DTD, belge sözdizimi kurallarını tanımlayan işaretleme kuralları kümesidir.

<span class="mw-page-title-main">HTML</span> işaretleme ve web programlama dili

Hiper Metin İşaretleme Dili web sayfalarını oluşturmak için kullanılan standart metin işaretleme dilidir. Dilin son sürümü HTML5'tir.

Donanım tanımlama dili veya DTD, elektronik devrelerin tanımlanması amacıyla kullanılan herhangi bir bilgisayar dilinin sınıfına verilen addır. Donanım tanımlama dili, devrenin yürüttüğü işlemi, tasarımını ve benzetim (simülasyon) yoluyla doğrulamasını gerçekleştirebilir.

<span class="mw-page-title-main">SOAP</span>

SOAP , Service-oriented Architecture felsefesini pratiğe uyarlayan iki interface'den biridir. Üzerinde bulunan Universal Description Discovery and Integration (UDDI) ile birlikte hizmet yönelimli mimarinin pratikte kullanılmasını mümkün kılar.

<span class="mw-page-title-main">HTML5</span> web programlama dili HTMLnin en güncel sürümü

HTML5, İnternet'in çekirdek teknolojilerinden HTML işaretleme standardının beşinci sürümüdür. Internet Explorer, Mozilla Firefox ve Opera tarayıcılarının güncel sürümleri tarafından kısmen desteklenmektedir. Kısaca H5 Google Chrome ve Safari tarayıcılarının güncel sürümleri üzerinde deneme aşamasında da olsa çok daha iyi bir şekilde çalışmaktadır. Günümüzde kullanılan HTML 4.1 sürümü, CSS desteğiyle ne kadar düzenli ve sağlam bir yapıda kodlanırsa kodlansın, yine de fazladan yazılan kodların fonksiyonelliğini bozduğu bilinmektedir. Bu yüzden HTML5, bu ihtiyaçları karşılamak adına geliştirilmeye başlanmıştır. Video paylaşım sitesi YouTube, deneme aşamasında HTML5'i kullanıcılarına sunmaktadır.

Bir açık dosya biçimi, sayısal verileri saklamak için genellikle standart organizasyonları tarafından yayımlanmış ve herkesçe kullanılıp uyarlanılabilicek belirtimlerdir. Örneğin açık biçimler hem sahipli hem de ücretsiz ve özgür yazılımlarda her birinde kullanılan tipik yazılım lisanslarıyla birlikte kullanılabilir. Açık biçimlerin aksine kapalı biçimlerde ticari sırlar olduğu kabul edilir. Açık biçimler eğer telif hakkı, patent, ticari marka ve benzeri diğer kısıtlamalar içermiyor ve herkes istediği amaçla maddi bir maliyet olmaksızın kullanabiliyorsa özgür dosya biçimleri olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Ayrıştırıcı (yazılım)</span>

Ayrıştırıcı, girdi verilerini alır ve girdinin yapısal bir temsilini vererek, süreçte doğru sözdizimini kontrol eden bir veri yapısı oluşturan bir yazılım bileşenidir. Ayrıştırma öncesinde veya sonrasında başka adımlar izlenebilir veya bunlar tek bir adımda birleştirilebilir. Ayrıştırıcı, genelde girilen karakter dizisinden belirteçler oluşturan ayrı bir sözcük tabanlı analiz motorunu takip eder. Ayrıştırıcılar elle programlanabilir veya bir ayrıştırıcı üreteci tarafından otomatik olarak veya yarı otomatik olarak oluşturulabilir. Ayrıştırma, biçimlendirilmiş çıktı üretimlerini tek bir şablonda tamamlama görevi görür. Bunlar, farklı etki alanlarına uygulanabilir, ancak bir derleyicinin girdi ve çıktı aşamaları gibi genellikle bir arada sunulur.

XML Harici Varlık saldırısı, XML girdilerini ayrıştıran bir uygulamaya karşı yapılan bir saldırı türüdür. Bu saldırı, harici bir varlığa referans içeren XML girdisi eksik yapılandırılmış bir XML ayrıştırıcısı ile işlendiğinde gerçekleşir. Bu saldırı gizli verilerin ifşasına, hizmet dışı bırakmaya, sunucu taraflı istek sahteciliğine, ayrıştırıcının bulunduğu makine tarafında port taramaya ve başka sistem etkilerine yol açabilir.

<span class="mw-page-title-main">Web servis</span> Web servis, elektronik cihaz tarafından başka bir elektronik cihaza sunulan, World Wide Web üzerinden birbirleriyle iletişim kuran yapıların bütününe verilen isimdir.

Web servis, elektronik cihaz tarafından başka bir elektronik cihaza sunulan, World Wide Web üzerinden birbirleriyle iletişim kuran yapıların bütününe verilen isimdir. Bir Web servisinde, HTTP gibi bir Web teknolojisi orijinal olarak insandan makineye iletişim için tasarlanmıştır. HTML, XML, JSON gibi makine tarafından okunabilen dosya formatlarını aktarmak için kullanılır.

Çeviri belleği (ÇB) veya Çeviri hafızası (ÇB), insan çevirmenlere yardımcı olmak için daha önce çevrilmiş cümleler, paragraflar veya cümle benzeri birimler olabilen "segmentleri" depolayan bir veritabanıdır. Çeviri belleği, kaynak metni ve karşılık gelen çevirisini “çeviri birimleri” adı verilen dil çiftlerinde saklar. Bireysel kelimeler terminoloji temelleri tarafından ele alınır ve ÇB'nin alanı içinde değildir.