XIII. Gregorius
| Papa Papa XIII. Gregorius | |
|---|---|
| Roma episkoposu | |
 | |
| Papalık başlangıcı | 13 Mayıs 1572 |
| Papalık bitişi | 10 Nisan 1585 |
| Önce gelen | V. Pius |
| Sonra gelen | V. Sixtus |
| Papazlığa atanma | 31 Temmuz 1558 Girolamo Maccabei |
| Takdis | 6 Ağustos 1558 Girolamo Maccabei tarafından |
| Kardinal yapan | 12 Mart 1565 IV. Pius tarafından |
| Doğum adı | Ugo Boncompagni |
| Doğum | 7 Ocak 1502 Bologna, Papalık Devletleri |
| Ölüm | 10 Nisan 1585 Roma, Papalık Devletleri |
| Önceki görev |
|
| Öğrenim | Bologna Üniversitesi |
| Slogan | Aperuit et clausit ("Açık ve kapalı") |
| İmza |  |
| Arma |  |
| Adı Gregorius olan diğer papalar | |
Papa XIII. Gregorius, (İtalyanca: Gregorio XIII; İngilizce: Gregory XIII; Fransızca: Grégoire XIII), (d. 7 Ocak 1502; Bologna, Papalık Devletleri – ö. 10 Nisan 1585 Roma), Ugo Boncompagni adıyla doğdu, 13 Mayıs 1572 - 10 Nisan 1585 döneminde Katolik Kilisesi'nin 226. Papası.
XIII. Gregorius'nin döneminden Jülyen takvimi yeniden düzenlenmiş ve bu sebeple günümüzde kullanılan Gregoryen takvimi adını bu Papa'dan almıştır.
Erken dönem biyografisi
Gençliği
Ugo Boncompagni, 7 Ocak 1502 tarihinde Bologna şehrinde doğdu ve Hukuk okuyarak bu bölümden 1530 yılında mezun oldu. Bir süre Hukuk dersleri vermiş olup, dikkat çekici öğrencileri arasında Alessandro Farnese, Reginald Pole ve Carlo Borromeo sayılabilir.
Papalık öncesi kariyeri
36 yaşındayken, Papa III. Paulus tarafından Roma'ya çağrıldı ve ilerleyen yıllarda Papa IV. Paulus ve Papa IV. Pius'un hizmetinde oldukça önemli görevlerde bulundu.
Papa tarafından Toledo Kardinalini soruşturmak için gönderildiği İspanya'da Legate olarak Kral II. Felipe'in hizmetinde bulundu. Papalığı sırasında, dış politikasında çok önemli bir yere sahip olacak olan İspanya Kralı ile bu sırada oldukça güçlü bağlar kurdu.
Papa seçilmesi
Kardinal Ugo Boncompagni, Papa V. Pius'un (1566–1572) ölümü üzerine toplanan, Papalık Kardinaller Meclisi tarafından Papa seçildi ve Papalık adı olarak XIII. Gregorius'ü seçti. 24 saatten az süren ve bilinen en kısa Kardinaller Meclisi toplantılarından biri olan bu seçimin üzerinde İspanya Kralı'nın etkisi, pek çok tarihçi tarafından dile getirilmiştir. Görünüşe göre Kardinal Ugo Boncompagni, bu dönem için Katolik Kilisesinin ihtiyacı olan en doğru kişiydi. Bazı öncüllerinden farklı olarak XIII. Gregorius, hatasız bir özel hayata ve pek çok kişi için örnek olabilecek sade bir yaşam tarzına sahipti. İlave olarak, her zaman olmasa da, sahip olduğu yönetim kabiliyeti ile karşısına çıkabilecek sorunlara çabuk ve kesin çözümler üretebilecek bir kişiliğe sahipti.
Gregoryen Takvim
XIII. Gregory'nin en bilinen reformu Cizvit papazı ve aynı zamanda bir astronom olan Christopher Clavius'un yardımıyla Gregoryen takvimi ortaya çıkarmış olmasıdır. Bu reformun nedeni Jülyen takvimi ile güneş takvimi arasında var olan yıllık 11 dakika farkın Papa'nın yaşadığı döneme kadar 10 günlük bir sapmaya neden olmuş olmasıdır. Kuzey Yarımkürede yaklaşık olarak 21 Mart tarihinde gerçekleşmesi gereken İlkbahar Ekinoksu bu sapmadan dolayı 10 Mart tarihinde gerçekleşmiş bu da Paskalya yortusunu, doğru tarihte kutlamak isteyen Papalığı bu reformu gerçekleştirmek durumunda bırakmıştır.
Clavius ve Johannes Kepler tarafından doğrulanan bu sapma Clavius'un tavsiyesi sonucu Jülyen takvimine 10 günlük bir ilave yapılmasıyla düzeltildi. Papa XIII. Gregorius'ün onayı ile 4 Ekim 1582'den hemen sonra 15 Ekim 1582 tarihi geldi. Papa tarafından yayınlanan Inter gravissimas ile 24 Şubat 1582 günü bu değişiklik halka duyurulmuştur. Böylece 15 Ekim 1582 tarihinden itibaren M.Ö. 45 yılından beri kullanımda olan Jülyen takvimi yerine, günümüzde modern dünyanın neredeyse tamamı tarafından kullanılan Gregoryen takvimi getirilmiştir.
Bu değişiklik arazi sahiplerinin maaşlarından ve kiralarından kesinti yapmak için kendilerini aldattığını düşünen halk arasından sert bir muhalefetle karşılaşmıştır. Ancak İspanya, Portekiz, Polonya ve İtalya gibi Katolik ülkeler bu değişikliği hemen kabul etmişlerdir. Fransa, bazı Hollanda Cumhuriyetleri ve Almanya ve İsviçre'de bulunan bazı Katolik eyaletlerde bu değişikliği bir ya da iki yıl içerisinde kabul etmiş, onlara 1587 yılında Macaristan da katılmıştır.
Her halükarda bu takvim bir yüzyıl geçmeden Avrupa'nın çoğu ülkesinde kabul görmüştür. Danimarka, Hollanda Cumhuriyeti'nin geri kalan devletleri, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun Protestan ülkeleri ve İsviçre bu takvim reformunu, 1700-1701 yılları arasında kabul etmişlerdir. Bu tarihten itibaren takvime yeni geçen ülkeler 11 günlük ekleme yapmışlardır. Büyük Britanya ve onun Amerikan kolonileri 2 Eylül 1752 gününden 14 Eylül 1752 gününe geçmişler onları son Protestan ülke olan İsveç, 1 Mart 1753 tarihinde takip etmiştir.
Gregoryen takviminin Doğu Hristiyanları arasında kabulü birkaç yüzyıl sonra gerçekleşmiştir. Örneğin Rusya'da 1917'de, Yunanistan'da ise 1923'te kabul edilmiştir.[]
Notlar ve kaynaklar
- Initial text from the 9th edition (1880) of an unnamed encyclopedia.
- Catholic Encyclopedia: Pope Gregory XIII4 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
- "Papalık Kütüphanesi" websitesi: Gregory XIII, (İngilizce), 16 Aralık 2008 tarihinde erişildi.
- Gregory XIII Anıtı13 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (İngilizce), 16 Aralık 2008 tarihinde erişildi.
| Katolik Kilisesi unvanları | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: V. Pius |  Papa 13 Mayıs 1572 - 10 Nisan 1585 | Sonra gelen: V. Sixtus |
