İçeriğe atla

Wyrd

Norveçli kadın dergisi Urd için Andreas Bloch ve Olaf Krohn tarafından hazırlanan bir afiş.

Wyrd, Anglo-Sakson kültüründe kabaca kadere veya kişisel talihe karşılık gelen bir kavramdır. Kelime, orijinal anlamını yalnızca diyalektik olarak koruyan Modern İngilizcedeki "weird" (tuhaf) kelimesinin atasıdır.

Eski Norsça dilinde aynı kökten gelen terim urðr da benzer bir anlama sahiptir ayrıca İskandinav mitolojisindeki Norn, Urðr ve Urðarbrunnr'dan biri olarak karakterize edilmiştir.

Etimolojisi

Johann Heinrich Füssli

Eski İngilizce wyrd terimi, Ana Almanca terimi olan *wurđíz kelimesinden türemiştir.[1] Wyrd, Eski Saksonda wurd,[2] Eski Yüksek Almancada wurt,[2] Eski Norsçada urðr, Flemenkçede worden (olmak) ve Almancada werden ile aynı soydan gelmektedir.

Kaynakça

  1. ^ Karsten, Gustaf E. Michelle Kindler Philology, University of Illinois Press, 1908, p. 12.
  2. ^ a b "Weird". Online Etymology Dictionary. Online Etymology Dictionary. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Oligarşi</span> küçük ve ayrıcalıklı bir grubun iktidarda olduğu yönetim şekli

Oligarşi veya takım erki, küçük ve ayrıcalıklı bir grubun iktidarda olduğu yönetim şeklidir. Oligarşinin üyesi ya da destekçisi olan kişi ya da grupları tanımlamak için oligark terimi kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Vikingler</span> Denizcilik, ticaret ve akıncılıkla uğraşan İskandinav kökenli kavim

Vikingler ya da Norslar, İskandinavyalı korsan ve tüccar kavimlerdir. Aslında "Viking" veya "Nors" bir millet adı değildir; Danlara, Norveçlilere, İsveçlilere ve diğer İskandinavlara kim olduklarına bakmaksızın verilen isimdir. Bu adlandırma Eski Norsçadaki Vikingr (yağmacı) sözcüğünden gelir ve Viking Çağı boyunca tüm Kuzey Cermenleri bu adla anılmıştır. Vikinglerin ataları antik Cermen halkları, konuştukları dil(ler) ise Cermen dil ailesine bağlı İskandinav dilleridir. Vikingler ömürlerinin büyük bir kısmını denizlerde geçirmiş olan savaşçı bir halktır. 8 - 11. yüzyıllar arasında kuzeybatı Avrupa'da birçok yeri ele geçirmişlerdir. Viking akınları ile birlikte birçok manastır yok olmuştur. Olaya tanıklık eden ve hayatta kalarak Avrupa'nın çeşitli bölgelerine dağılan keşişlerin dramatik ve trajik anlatımları, yüzyıllarca sürecek bir Viking korkusu ve düşmanlığı yaratmıştır. Vikingleri kaba, ilkel, medeniyetten uzak bir kavim olarak betimlemişlerdir. Bu anlatımların etkisiyle, Avrupalıların Viking kültürüne uzun süre kayıtsız kaldıkları anlaşılmaktadır. Göçebe ve savaşçı bir kavim olan Vikinglerin yazılı geleneği olmayışı, kültür izlerinin sürülmesini güçleştirmektedir. Yazılı kaynakların zayıflığına ve Batılı kaynaklardaki olumsuz Viking imajına karşılık, arkeolojik veriler, incelikli bir Viking maddi kültürünün varlığına işaret etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Almanlar</span> Almanya vatandaşları

Almanlar, Almanya'nın yerlileri veya sakinlerine ve bazen daha geniş olarak Almanca kökenli bir dili veya Almanca dilini anadili olarak konuşan kişilere denir. Almanya anayasası Almanya'da yaşayanları Alman vatandaşı olarak tanımlar. Bugün, Alman dili, Alman kimliğinin birincil kriteri olarak görülmektedir. Dünyadaki toplam Alman sayısına ilişkin tahminler 100 ile 150 milyon arasında değişmektedir ve çoğu Almanya'da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İzlandaca</span> İzlandanın resmî dili olan Kuzey Cermen dili.

İzlandaca, Cermen dillerinden biri ve İzlanda'nın resmî dilidir. İzlandacaya en yakın diller, Faroe Adaları'nda konuşulan Faroe dili ile Sognamål gibi Batı Norveç lehçeleridir. İzlanda, anakaraya uzak bir ada devleti olmasından dolayı, diğer ülkelerle arasında kayda değer oranda kültür alışverişi gerçekleşmemiş, bunun sonucunda dile çok az yabancı sözcük girmiştir. İzlanda'nın konumu Amerika'ya daha yakın olmasına rağmen, İzlandaca bir İskandinav dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Antilop</span> Otobur bir memeli hayvan

Antilop, Bovidae familyası içerisindeki 100 kadar otobur memeli türüne verilen addır. Zarif yapılı olan antiloplar da sığırlar gibi çift toynaklı ve geviş getiren hayvanlardandır. Bulunmuş fosiller bize Asya ve Avrupa'nın birçok yerinde antilopların yaşadığını söylemektedir. Buna karşılık antilop türlerinin çoğu Afrika'da, sadece 8 türü Asya'da yaşamaktadır. Kuzey Amerika'ya özgü olan Amerika antilobu ise adına rağmen antiloplarla aynı familyadan bile değildir. Antiloplar, çatallanmadan uzayan boynuzlarını dökmezken, Amerika antilopları çatallanarak uzayan boynuzlarını yılda 1 defa dökerler.

<span class="mw-page-title-main">Çar</span> bazı Slav ülkelerinde monarşik unvan

Çar kelimesinin kökeni Sezar'a dayanır. Roma İmparatorluğu yıkıldıktan sonra diğer birçok imparatorluk Roma İmparatorluğu'nun devamı ve Sezar'ın varisi olduğunu iddia etmiş ve tüm Avrupa'da egemenlik hakkı iddia etmiştir. Bu imparatorluklar Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu, Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) ve Rus İmparatorluğu'dur. Osmanlı'da Sezar'ın unvanını ilk Fatih Sultan Mehmet Kayzer-i Rum şeklinde kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Turkuaz</span>

Turkuaz, türkuvaz veya firuze; hidratlı bir bakır alüminyum fosfat olan, opak, mavi-yeşil renkte bir mineral. Kimyasal formülü CuAl6(PO4)4(OH)8·4H2O'dur. Kaliteli olanları nadir ve değerli olup, benzersiz rengi nedeniyle binlerce yıl boyunca değerli taş veya mücevherat olarak işlem görmüştür. Diğer opak mücevherlerin çoğu gibi turkuazın değeri de imitasyonlar ve sentetik ürünlerin pazara girmesiyle düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Çay (içecek)</span> su ve çay yapraklarının demlenmesiyle yapılan sıcak içecek

Çay, çeşitli bitkilerin yapraklarının, çiçeklerinin, köklerinin, gövdelerinin, kabuklarının, tohumlarının kaynatılmasıyla veya haşlanmasıyla elde edilen bir içecek türüdür. Çay, çalının yapraklarının fermantasyonu, ısıtılması, kurutulması ve bazen diğer meyve veya bitkilerle karıştırılması sonucu hazırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Halk etimolojisi</span>

Halk etimolojisi, çözümlenmesi zor yabancı gelen bilinmedik bir formdan, daha bilindik yerli bir forma zaman içinde dönüşen ve etimolojik açıdan yanlış ve yakıştırma olan kelime ya da deyim.

<span class="mw-page-title-main">Yule</span> Kış sezonunda kutlanan dini festival

Yule, Jul veya Yul; Cermen, İskandinav ve Kelt halkları tarafından kutlanan antik bir pagan kış festivali. En uzun gecenin yaşandığı ve günlerin uzamaya başladığı gün olan kış gündönümünün kutlandığı bir bayramdır. Hristiyanlığın yayılması ile birlikte Yule adı 11. yüzyıldan sonra İngilizcede Noel anlamında da kullanılmaya başlanmıştır. Yule, günümüzde bazı neopagan gruplar tarafından kutlanmaya devam edilir.

Avrupa terminolojisinde Baron ile Kont arasında yer alan bir asalet unvanıdır. Vikont'ların eşleri için vikontes tabiri kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Eponim</span>

Eponim gerçek ya da hayali bir kimsenin adının bir yer, ulus ya da bir şey için verilmesine inanılması, bir kişinin adına dayanan veya bir kişinin adından türetilen kelimelerin yanı sıra içerisinde yaşadığı yılların dönem olarak belirtilmesinde kullanılan terimdir. Örnek olarak I. Elizabeth'in tahta çıkması ve ölümüne kadar geçen süreye eponim olarak Elizabeth devri adıyla tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yaka</span>

Yaka, gömlek, elbise, mont ya da bluzların boyna denk gelen ya da boynu çevreleyen bölümüdür.

Online Etymology Dictionary, İngilizce sözcüklerin etimolojik kökenlerini inceleyen ücretsiz modern sözlük.

Yunan mitolojisinde Poena cezanın ruhudur ve ilahi cezanın tanrıçası Nemesis'in cezalandırmadan sorumlu görevlisidir. Romalı eşdeğeri Ultio olabilir. Latince poena kelimesi "acı, ceza, ceza", mahkeme celbi ve acı gibi İngilizce kelimelere yol açtı. Orijinal kelime, aynı zamanda ceza anlamına gelen Eski Yunanca poinḗ'dir (ποινή).

<span class="mw-page-title-main">Ağa (ünvan)</span> Osmanlı-Türk saygı unvanı, ayrıca Osmanlıda askeri-inzibati orun

Ağa, ayrıca Aga, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki bazı sivil veya askeri görevlilerin adından sonra kullanılan Türkçe kökenli bir “sivil” ya da “askeri“ ünvandır. İtibarlı yöneticilere, birçok kuruluşun başındaki amirlere, yörelerin idaresini ellerine almış kimselere verilen bir ünvan. Aynı zamanda bazı mahkeme görevlilerine ağa ünvanı verildi. Ağalar, Osmanlı İmparatorluğu'nda çok önemli bir sosyal statüye sahipti. Ağalar, diğer imparatorluk halkının üstünde sayılırdı ve imparatorluk halkının diğer üyeleri tarafından özel saygının gösterilmesini isterlerdi. Ayrıca, ağaların çoğu zengin ve güçlü ailelerden gelirdi. Günümüzde de halk arasında ağa gücünü zenginlikten alan kişilere veya bazen de geniş topraklara sahip veya aşiret lideri durumunda olan kişilere ağa denir.

<span class="mw-page-title-main">Cüce (folklor)</span> mitolojik varlık

Germen mitolojisi de dahil olmak üzere Germen folklorunda cüce, dağlarda ve yeryüzünde yaşayan bir varlıktır. Bu varlık; bilgelik, demircilik, madencilik ve zanaatkarlık ile çeşitli şekillerde ilişkilidir. Cüceler bazen kısa ve çirkin olarak tanımlanırken bazı bilim insanları, bunun varlıkların komik tasvirlerinden kaynaklanan daha sonraki bir gelişme olup olmadığını sorgulamıştır. Cüceler; modern popüler kültürde, çeşitli medyada tasvir edilmeye devam etmektedir.

Býleistr, İskandinav mitolojisindeki Loki'nin kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Kanvas</span>

Kanvas yelken, çadır, sırt çantası, barınak yapımında, yağlı boya resim için destek olarak ve sağlamlığın gerekli olduğu diğer öğelerin yanı sıra el çantaları, elektronik cihaz kılıfları ve ayakkabılar gibi moda nesnelerinde kullanılan son derece dayanıklı düz dokuma bir kumaştır. Ayrıca sanatçılar tarafından, tipik olarak ahşap bir çerçeveye gerilmiş bir resim yüzeyi olarak da popüler bir şekilde kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bungalov</span>

Bir bungalov, tek katlı veya eğimli bir çatıya yerleştirilmiş ikinci bir kata sahip olan ve geniş verandalarla çevrili olabilen küçük bir ev veya kır evidir.