İçeriğe atla

Wyndham Deedes

Wyndham Deedes
Doğum10 Mart 1883
İngiltere
Ölüm2 Eylül 1956
İngiltere
Milliyetİngiliz
MeslekSubay, devlet adamı

General Sir Wyndham Henry Deedes (10 Mart 1883 - 2 Eylül 1956) İngiliz subay ve devlet adamı. İngiliz Ordusu bünyesinde II. Boer Savaşı'nda savaşmıştır. I. Dünya Savaşı öncesinde Osmanlı İmparatorluğu'ndaki İngiliz askeri heyeti bünyesinde İstanbul'da bulunmuş, Jandarma teşkilatının yeniden yapılandırılması süreçlerine katılmıştır. Savaşın patlak vermesiyle ülkesine geri dönmüş, Çanakkale Savaşı'nda savaşmıştır. Türkçe bilmesi ve bölgeyi tanıması nedeniyle Savaş Bakanı Horatio Herbert Kitchener tarafından Orta Doğu bölgesine dair çalışan istihbarat ekibine dahil edilmiştir. Savaşın ardından İngiltere tarafından yönetilen Filistin Mandası'nın üst düzey yöneticilerindendi.

Gençliği

10 Mart 1883 tarihinde İngiltere, Kent'de dünyaya geldi. Asil bir aile olan Albay Herbert George Deedes ve Rose Elinor Barrow'un en küçük çocuğuydu. Ailesi Hythe ve Ashford arasındaki arazilerin dört yüzyıl boyunca sahibiydi. Berkshire, Eton'daki Eton Kolejinde eğitim gördü.

Askeri kariyeri

Ön sıra, soldan sağa: Albay T. E. Lawrence, Emir Abdullah, Hava Mareşali Sir Geoffrey Salmon ve Sir Wyndham Deedes (Filistin, 1920)

1901 yılı Şubat ayında Britanya Ordusuna Asteğmen olarak katıldı. Birliğiyle beraber Güney Afrika'ya gönderildi ve II. Boer Savaşı'nda savaştı. 1906 yılı Ocak ayında Teğmen rütbesiyle Dışişleri Bakanlığı bünyesindeki Sömürgeler Bürosuna atandı. Bu dönemde Türkçe öğrendi, 1910 yılına gelindiğinde Türkçesi İstanbul'da göreve atanacak kadar gelişmişti. Burada Dışişleri Bakanlığının doğrudan emri altına girdi. Osmanlı İmparatorluğu Jandarma teşkilatının geliştirilmesi için 1910-14 döneminde önemli görevler yüklendi. Bu dönemde Osmanlı İçişleri Bakanlığında belirgin bir etkisi bulunuyordu.[1]

I. Dünya Savaşı sırasında Deedes Çanakkale Muharebelerinde görev yapmıştır. 27 Nisan 1915'te Yüzbaşı Deedes kurmay heyete dahil edilir. 14 Eylül 1916'da Binbaşılığa terfi eder. 1 Ocak 1916 tarihinde muharebede gösterdiği başarılardan dolayı üstün hizmet madalyasına layık görülür.21 Mart 1917'de Yarbaylığa, 3 Haziran 1917'de ise Albaylığa terfi eder. Savaş sırasında Fransız Cumhuriyeti tarafından Légion d'honneur (Şövalye) nişanına layık görülür.

Savaşın ardından 1920-22 döneminde Osmanlı İmparatorluğunun eski topraklarındaki İngiliz sömürge yönetimlerinin Filistin bölgesinde görev alır. 27 Haziran 1923 tarihinde Tuğgeneral rütbesiyle ordudan emekli olur.

Sonraki hayatı

İngiltere'ye döndükten sonra ailesinin malikanesine ve arazilerine dönmeyi tercih etmez, Londra'ya giderek kentin yoksul mahallelerinde gönüllü olarak sosyal yardım faaliyetlerinde bulunur. 1931-1945 döneminde oturduğu mahallenin yönetiminde görev alır. II.Dünya Savaşı döneminde Londra'da kurulan ve İngiliz-Türk ilişkilerinin gelişmesini amaçlayan Halkevi teşkilatına destekte bulunur. Savaş sırasında hava saldırılarına karşı mahallesinde kurulan dayanışma komitesinde yer alır.

Deedes hiç evlenmemiştir. 1946 yılında sağlık sorunları nedeniyle aktif yürüttüğü görevleri bırakır. Yeni kurulmuş İsrail devletini desteklemek için 1949 yılında Anglo-İsrail Derneğini kurar. 1956 yılında ölmüştür.

Çeviri eserleri

Deedes üç adet önemli Türkçe edebiyat eserini İngilizceye çevirmiştir:

Kaynakça

  1. ^ David Fromkin, A peace to end all peace, Holt Books, 2009 s.38
  2. ^ Google Books içinde ilgili eser 9 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 4 Şubat 2021 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ Google Books içinde ilgili eser (İngilizce) 4 Şubat 2021 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sykes-Picot Anlaşması</span> Birleşik Krallık ve Fransa arasında 1916 yılında yapılan gizli anlaşma

Sykes-Picot Anlaşması 1916 yılında Birleşik Krallık ve Fransa arasında imzalanan, Rusya ve İtalya tarafından onaylanan, Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanması durumunda karşılıklı olarak kabul edilen etki ve kontrol alanlarını tanımlayan gizli bir anlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Otto Liman von Sanders</span> Alman asker

Otto Viktor Karl Liman von Sanders, Alman general ve Osmanlı mareşali olan asker.

<span class="mw-page-title-main">Reşat Nuri Güntekin</span> Türk roman, öykü ve oyun yazarı

Reşat Nuri Güntekin, Milli Edebiyat Döneminde önemli bir yeri olan Çalıkuşu, Yeşil Gece, Yaprak Dökümü ve Anadolu Notları gibi eserlere imza atmış Türk roman, öykü ve oyun yazarıdır. Müfettişlik görevi ile Anadolu'da gezdiği için Anadolu insanını yakından tanımıştır. Eserlerinde Anadolu'daki yaşamı ve toplumsal sorunları ele almış; insanı insan-çevre ilişkisi içinde yansıtmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sevr Antlaşması</span> Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan ve Ankara Hükûmetince fiilen ve hukuken geçersiz kılınan barış antlaşması

Sevr Antlaşması, I. Dünya Savaşı sonrasında İtilâf Devletleri ile Osmanlı İmparatorluğu hükûmeti arasında 10 Ağustos 1920'de Fransa'nın başkenti Paris'in 3 km batısındaki Sevr (Sèvres) banliyösünde bulunan Seramik Müzesi'nde imzalanmış antlaşmadır. Antlaşma imzalandığı dönemde devam eden Türk Kurtuluş Savaşı'nın sonucunda Türklerin galibiyetiyle, bu antlaşma yerine 24 Temmuz 1923'te Lozan Antlaşması imzalanıp uygulamaya konulduğundan Sevr Antlaşması geçerliliğini kaybetmiştir. Sevr Antlaşması 433 maddeden oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Jandarma Genel Komutanlığı</span> Türkiyede İçişleri Bakanlığına bağlı askerî kolluk kuvveti

Jandarma Genel Komutanlığı, Türkiye'de il ve ilçe belediye sınırları dışında kalan veya polis teşkilatı bulunmayan yerler ile sahil güvenlik bulunmayan kıyı, deniz ve sahillerde görev yapan silahlı genel kolluk kuvvetidir. 1983 tarih ve 2803 sayılı Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Kanunu ile 1934 tarih ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Sâlahiyet Kanunu'nda ve diğer yasalarda kendisine verilen görevleri yerine getiren Jandarma Teşkilatı, İçişleri Bakanlığına bağlı olarak çalışır. Belirlenecek jandarma birlikleri; seferberlik ve savaş hâlinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin emrine geçer.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet İzzet Furgaç</span> 215. Osmanlı sadrazamı

Ahmed İzzet Paşa ya da Soyadı Yasası sonrası Ahmet İzzet Furgaç, I. Dünya Savaşı'nın son günlerinde sadrazamlık yapmış, Arnavut asıllı Osmanlı asker ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Çelik</span> Türk politikacı

Hüseyin Çelik, Kürt ve Arap kökenli Türk siyasetçi, akademisyen ve yazar. 58. Hükûmette Kültür Bakanı, 59. Hükûmette Millî Eğitim Bakanı, TBMM 22 ve 23. Dönem AK Parti Van, 24. Dönem Gaziantep milletvekillerindendir. 21. Dönem'de Doğru Yol Partisinden Van Milletvekili seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı cepheleri</span> 29 Ekim 1914 ve 30 Ekim 1918 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğunun savaştığı cepheler

Osmanlı cepheleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'nda çarpıştığı cephelerdir.

Afrika Cephesi, I. Dünya Savaşı sırasındaki Afrika'ya dağılmış Alman sömürgeleri ile İtilaf Devletleri arasındaki savaşları kapsar. Savaşlar, Afrika'nın genelini etkilemekten çok, sadece Alman sömürgeleri etrafında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İçişleri Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, genellikle güvenlik ve asayiş ile iller idaresinden sorumlu olan bakanlık. Başında 2023 yılından beri Ali Yerlikaya bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Naci Tınaz</span> Türk asker ve siyasetçi

Ahmet Naci Tınaz, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Osman Paşa</span> Osmanlı Türk milli kahramanı

Osman Nuri Paşa, Osmanlı Ordusu'nda askerlik görevi boyunca birçok savaşta başarılı sonuçlar almış, Plevne Muharebeleri'ndeki üstün savunmasının ardından Sultan II. Abdülhamid tarafından "Gazi" unvanına layık görülmüş, o günden bugüne Gazi Osman Paşa olarak da anılan Türk askerdir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Mandası</span> 1920-1948 yılları arasında varlığını sürdüren Birleşik Krallık yönetimi

Birleşik Krallık Filistin Mandası, Birleşik Krallık'ın Filistin'deki Osmanlı Devleti hakimiyetine son vermesiyle İtilaf Devletleri tarafından kararlaştırılan ve Milletler Cemiyeti tarafından Haziran 1922'de resmen onaylanarak kurulan manda cumhuriyeti.

<span class="mw-page-title-main">Ziya Kutnak</span> Osmanlı eski jandarma askeri

Ziya Kutnak (1870-1940), Hicaz valisi Çürüksulu Osman Nuri Paşa’nın oğludur. 1870 senesinde İstanbul’da doğdu.

<i>Ankara Postası</i> 1929 yapımı Türk filmi

Ankara Postası, Muhsin Ertuğrul’un beyazperdeye aktardığı, Türk Kurtuluş Savaşı konulu 1929 tarihli sessiz filmdir.

Yeniköy Antlaşması, 8 Şubat 1914 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu arasında imzalanmış bir düzenleme antlaşmasıdır. Bu mukavele, Gulkeviç ve Said Halim arasında 8 Şubat 1914 tarihinde İstanbul'da imza edilmiştir. Bu antlaşmayla Osmanlı doğudaki Ermeni illerinin yönetimini fiilen yabancı müfettişlerin idaresine bırakmıştır. Osmanlı'nın I. Dünya Savaşı'na girmesinin ardından 31 Aralık 1914'te yayınlanan bir fermanla müfettişlikler lâğvedilmiştir. Antlaşma Baskın Oran'a göre Ermeni Kırımı'nın en önemli sebebidir.

Miskinler Tekkesi, Reşat Nuri Güntekin'in 1946 tarihli romanı. İlk olarak İnkılâp Kitabevi tarafından basımı yapıldı ve 2008'de aynı yayınevi tarafından 20. baskısı gerçekleştirildi. Yazarın son dönem eserlerindendir. Dilencilik yaparak geçinen roman başkişisinin serüvenleri anlatılmakta ve yoksulluk kültüründen ayrıntılar sergilemektedir.

Bu liste maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı diplomatları isim, soyad, pozisyon ve diğer ilgili bilgilere göre alfabetik olarak sıralanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ellis Ashmead Bartlett</span>

Ellis Ashmead Bartlett Britanya İmparatorluk Nişanı sahibi İngiliz savaş muhabiri. I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale Savaşı sırasında görev yapmıştır. Cepheden yazdığı haber ve değerlendirmelerle ANZAC efsanesinin doğmasına öncülük etmiştir. Ayrıca savaşın yürütülüş tarzına dair yazdığı eleştirel yazılar sayesinde Britanya Ordusu komutanlarından Ian Hamilton'un görevden alınmasında ve İngiliz birliklerinin Gelibolu'ndan ayrılmasında rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanması</span> I. Dünya Savaşının ardından Osmanlı topraklarının parçalanması

Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanması, I. Dünya Savaşı'nı takiben Kasım 1918'de İstanbul'un Britanya, Fransa ve İtalya askerleri tarafından işgal edilmesinin ardından başlayan jeopolitik bir süreçti. Parçalanma, özellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun Almanya ile ittifak kurmasının ardından yapılan Sykes-Picot Anlaşması gibi İtilaf Devletleri'nin savaşın ilk safhalarında yaptığı birtakım anlaşamalar üzerinden planlanmıştı. Eskiden Osmanlı İmparatorluğu'nu oluşturan büyük topraklar ve halklar, birkaç yeni devlete bölündü. Osmanlı İmparatorluğu; jeopolitik, kültürel ve ideolojik yönden önde gelen İslam devletiydi. Osmanlı'nın savaşın ardından parçalanması, Britanya ve Fransa gibi Batılı güçlerin Orta Doğu'ya hâkim olmasına sebep oldu ve modern Arap dünyası ile Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasına yol açtı. Anadolu Hareketi tarafından bu Batılı güçlere direnilse de, Osmanlı'nın ardıl devletleri kapsamında böylesi bir direniş II. Dünya Savaşı'nı takip eden hızlı dekolonizasyon sürecine kadar görülmedi.