İçeriğe atla

Wu Zetian

Wu Zetian
Tang Hanedanı İmparatoriçesi
Hüküm süresi16 Ekim 690 - 22 Şubat 705 (14 Yıl 129 Gün)
Önce gelenİmparator Ruizong
Sonra gelenİmparator Zhongzong
Doğum17 Şubat 624
Lizhou, Çin
Ölüm16 Aralık 705 (81 yaşında)
Louyang, Çin
DefinQianling Müzesi
Eş(ler)iİmparator Li Zhi
Tam adı
Soyadı: Wu (武)
İsim: Mei (媚),[1] sonra Zhao (曌/瞾), orijinalinin Zhao olması mümkündür. (照)[2]
HanedanTang
BabasıWu Shihuo
AnnesiBayan Yang

Wu Zetian (17 Şubat 624 - 16 Aralık 705) doğum adı Wu Zhao (武曌), (Çince (basitleştirilmiş): 武则天; Çince (geleneksel): 武則天; pinyin: Wǔ Zétiān) unvanı İmparator Yoldaş Wu (武后) Çin tarihinin tek kadın İmparatoru. 690 yılında hüküm sürmeye başladı. 705 yılında öldü.

İmparatorluktan önceki yaşamı

Çocukluğu

Wu, 624 yılında Çin'in Lizhou (bugünkü Siçuan Eyaletindeki Guangyuan şehri) şehrinde doğdu. Babası Wu Shihuo, annesi ise Bayan Yang'dır. 14 yaşına kadar Lizhou'da ailesiyle yaşadı.

Sarayda yükselişi

14 yaşındayken İmparator Taizong tarafından saraya getirtildi ve cariye oldu. İmparator Taizong öldüğündeyse kurala uygun olarak Budist rahibe oldu. Tahta geçen yeni imparator Gaozong daha önceden ona aşık olmuştu ve onu saraya geri getirtti. Wu Zetian, böylece yeniden cariye oldu.

İmparatoriçeliği hedefleyen Wu Zetian, o sırada İmparator Gaozong ile evli olan İmparatoriçe Wing ile rekabet halindeydi. İmparatoriçe Wing'in çocuğu olmuyordu ve bu nedenle başkalarının çocuklarına yakın ilgi gösteriyordu. Wu Zetian ise yakın zamanda İmparator Gaozong'dan olan bir kız doğurmuştu.

İmparatoriçe Wing, Wu Zetian'ın yeni doğan kızını ziyarete gitti. İmparatoriçe ayrıldıktan sonra Wu Zetian, kendi kızını boğarak öldürdü.[3] Ve suçu İmparatoriçe Wing'e attı. Daha sonra kızını görmeye gelen İmparator kızının İmparatoriçe tarafından öldürüldüğünü duydu ve ondan nefret etmeye başladı. Böylece Wu Zetian, İmparatoriçe Wing'i bertaraf etmeyi başarmıştı. Daha sonra Gaozong'un kendisini İmparatoriçe ilan etmesini sağladı.

İmparator eşi olarak Wu Zetian

Wu Zetian, kendisinden önceki İmparatoriçelerin aksine devlet işlerine müdahalelerde de bulundu. Bu konuda geleneksel kuralları hiçe saydı. İmparator Gaozong'un hastalığını da fırsat bilerek devlet işlerine müdahalelerde bulunurken, aynı zamanda imparatorun hastalığını kullanarak onun etkisini ortadan kaldırdı. Böylece resmen olmasa da fiilen İmparator oldu.

İmparatorluk dönemi

Wu Zetian'ın imparatorluğu.

Tahta çıkışı

683 yılında Gaozong öldü ve yerine Zhongzhong geçti. Fakat bu dönemde Wu Zetian imparatorları tahttan indirecek kadar güçlenmişti. Zhongzhong'u da bir yıl içinde tahttan indirdi. Onun yerine Ruizhong tahta çıktı. Ruizhong'un iktidarı 6 yıl sürdü ve 690 yılında O da tahttan indirildi. Böylece Wu Zetian, Tang Hanedanını ortadan kaldırıyordu. Daha sonra İkinci Zhou Hanedanını resmen ilan edecekti. Bu karar aynı zamanda onun resmen Yönetici İmparatoriçe olmasını sağladı.

İmparatorluğu

İktidarının ilk dönemlerinde Tang Hanedanının kalan üyelerini de yok etti. Bu kişiler arasında kendi öz oğlu da vardı.[3] Tang Hanedanı dönemindeki devlet adamlarının çoğunluğunu ya öldürdü ya da sürdü. Tang Hanedanına sadık insanları devletin içinden temizledi.

Kendi soyunu daha önemli gösterebilmek için Tang Hanedanının soyuyla ilgili kayıtlarla oynadı. Yandaşlarının ve sevdiği kişilerin konumunu güçlendirdi. Devlet yapısında önemli reformlar yaptı. Önceki hanedandan kalan devlet bürokrasisine darbe vurdu. Ekonomik ve sosyal yapıda büyük değişikliklerde bulundu.

Ölümü ve mezarı

Wu Zetian, 705 yılında Louyang'da öldü. Kocası Gaozong'un bekleyen naaşıyla birlikte Quianlin'e defnedildi. İsteği üzerine mezar taşına hiçbir şey yazılmadı. Sekiz metre yüksekliğinde ve iki metre genişliğindeki yazısız yekpare mezar taşı onun ününü daha da arttırdı. Mezar taşında hiçbir şey yazmamasının nedeniyle ilgili çeşitli teoriler bulunsa da en yaygını şudur: Wu Zetian, yaptığı işlerin yazıyla ifade edilemeyecek kadar büyük olduğunu ve bir mezar taşına sığacak kadar kısa ifade edilemeyeceğini düşünüyordu.[3]

Yönetimi

Değiştirilmiş "Zhao" karakterinin ilk hali.
Değiştirilmiş "Zhao" karakterinin ikinci hali.

Wu Zetian'ın yönetiminin ilk dönemleri, yeni bir hanedanın kuruluşu ve eski hanedanın tamamen yok edilmesi için mücadeleyle geçti. Fakat Zetian'ın yaptığı bu mücadele bir bakıma devlet bürokrasisinin dönüşümü için verilen mücadelenin bir parçasıydı. Wu Zetian, Tang Hanedanını yok ederken onun döneminden kalan devlet adamlarını yönetimden çıkardı. Bürokratlara büyük darbe vurdu. Kurduğu muhbirlik ağıyla bu siyasi mücadelesinde büyük başarı elde etti ve bütün rakiplerini bertaraf etti. Bu kararlı ve acımasız mücadele Çin'in değişiminin ilk adımını oluşturdu.

Kendisinin iktidara gelişinden dört yıl önce (686'da) Anxi Eyaletinin dört kenti Tubo Beyliği tarafından ele geçirilmişti. İktidara gelişinden iki yıl sonra (692'de) bu dört kenti geri aldı. Sincan bölgesinde Anxi Eyaletinin çok geniş olması nedeniyle yönetiminde zorluklar çıktığını gördü ve Tanrı Dağlarının kuzey kısmını ayırıp Beiting Eyaletini kurdu.

Ardından Wu Zetian, kendisinden önceki dönemden kalan ekonomik gelişmeyi daha da ilerletti. Ekonomik ve siyasi alandaki reformların yapılabilmesi için devlet yönetiminde çalışacak kişilerin alımına sınav sistemi getirdi. Fakat yüksek sayıdaki yöneticilerin varlığı halkın sırtına kısa vadede yük bindirdi.

Onun döneminde toplumsal istikrar sağlandı, nüfus çoğaldı. Ekonomi hızla gelişti. Ekonomik ve toplumsal alanda büyük başarılar elde edildi. Ayrıca devlet otoritesi güçlendi.

Wu Zetian, kültürel gelişmeye de önem verdi. Büyük önem verdiği kitap derleme işleri sayesinde çok sayıda kitap derlendi. Ayrıca Çin yazısında bazı değişiklikler yaptı.

Etkileri

İmparator Gaozong ve İmparatoriçe Wu Zetian'ın Qianling Müzesi'ndeki, yekpare mezar taşı.
  • Wu Zetian arkasında daha güçlü ve zengin bir İmparatorluk bıraktı.
  • Sona erdirdiği Tang Hanedanı onun ölümünden itibaren yeniden kuruldu ama eskisi kadar güçlü olamadı.
  • Devlet yönetiminde ve bürokrasisinde köklü değişiklikler yaşandı.
  • Kadınların daha etkin olarak yönetimde bulunmasını sağladı. Geleneksel erkek hakimiyeti yıkıldı.
  • Çin'in nüfusu daha da arttı.

İkinci Zhou Hanedanı (690-705)

Düzenleme: Şahsi isimler kullanıldı
Tapınak ad(lar)ı Soyadı ve İsim İktidar Dönemi Devir Adları ve Tarihleri
Yok Wǔ Zhào(武曌) 690-705

Tiānshòu (天授): 16 Ekim 690 – 21 Nisan 692 (18 ay)
Rúyì (如意): 22 Nisan - 22 Ekim 692 (6 ay)
Chángshòu (長壽): 23 Ekim 692 – 8 Haziran 694 (19 ½ ay)
Yánzài (延載): 9 Haziran 694 – 21 Ocak 695 (7 ½ ay)
Zhèngshèng (證聖): 22 Ocak - 21 Ekim 695 (9 ay)
Tiāncèwànsuì (天冊萬歲): 22 Ekim 695 – 19 Ocak 696 (3 ay)
Wànsuìdēngfēng (萬歲登封): 20 Ocak - 21 Nisan 696 (3 ay)
Wànsuìtōngtiān (萬歲通天): 22 Nisan 696 – 28 Eylül 697 (17 ay)
Shéngōng (神功): 29 Eylül - 19 Aralık 697 (2 ½ ay)
Shènglì (聖曆): 20 December 697 – 26 May 700 (29 ay)
Jiǔshì (久視): 27 Mayıs 700 – 14 Şubat 701 (8 ½ ay)
Dàzú (大足): 15 Şubat - 25 Kasım 701 (9 ½ ay)
Cháng'ān (長安): 26 Kasım 701 – 29 Ocak 705 (38 ay)
Shénlóng (神龍): 30 Ocak - 3 Mart 705 (Zhou Hanedanlığı 3 Mart 705 tarihinde kaldırıldı ve [Tang Hanedanlığı] aynı gün geri geldi. Ama Shenlong, İmparator Zhongzong tarafından kullanılmak üzere 707'ye kadar görevine devam etti.)

Kültürel kaynaklar

Kitaplar

  • Di Renjie, Eleanor Cooney & Daniel Alteri tarafından kaleme alınan gizem romanı.
  • The Walking Boy, Lydia Kwa tarafından kaleme alınan roman.
  • Lady Wu, Lin Yutang tarafından kaleme alınan tarih üzerine bir kitap.
  • Impératrice (Fransızca), Pekin doğumlu yazar Shan Sa tarafından kaleme alınan biyografik roman.
  • Cairen Wu Zhao, Çinli yazar Su Tong tarafından kaleme alınan tarihsel roman.
  • Isle of Woman, Piers Anthony'nin Tor Fantasy adlı kitabında Wu Zetian'ın yükselişini ele alan bölüm.
  • Green Dragon, White Tiger, İrlandalı yazar Annette Motley tarafından kaleme alınan tarihsel-romantik roman.

Filmler

  • Wu Zetian, 1939 yapımı film.
  • Detective Dee and the Mystery of the Phantom Flame, 2010 yapımı epik-gizem filmi.

Televizyon

  • Empress Wu, Çinli TV kanalı ATV'de 1984'te yayınlanan dizi.
  • Zhisun Hongyan, 2004'te CTS'de yayınlanan dizi.
  • The Greatness of a Hero, Hong Kong TVB kanalında yayınlanan 2009'da başlamış dizi. Di Renjie adlı filmle bağlantılıdır.

Video oyunları

Sid Meier'in Civilization adlı bilgisayar oyunu serisinden Civilization II ve Civilization V'te Wu Zetian, Çin'in lideri olarak görülmektedir.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

Dipnotlar

  1. ^ 630 yılında saraya girdikten sonra İmparator Taizong ona İmparatorluk Sarayında Mei adını verdi.
  2. ^ Kuzeni Zong Qinke aralık 689'da birkaç tane karakter yapmıştır ve o isim olarak 曌 seçmiştir, sonraki sene tahta çıktığında bu onun tabu adı olmuştur. Bazı kaynaklara göre bu karakter 瞾 şeklinde yazılır. Bazı kaynaklar (örn. Bo Yang Edition of the Zizhi Tongjian, cilt 47–49) onun asıl isminin Zhao olduğunu ve 689'da sadece yazılışını değiştirdiğini söyler, fakat bu ne Old Book of Tang ne de New Book of Tang kitapları tarafından doğrulanmamakta ve bu kitaplar ismini yazmamaktadır. Şu husus dikkate alınmalıdırk;, torunu Li Chongzhao, başa geçtikten bir süre sonra, ismini onun tabu ismini korumak adına Li Chongrun olarak değiştirmiştir ve ismindeki "Zhao" karakteri 照 şeklindedir. Bkz. Old Book of Tang, cilt 86 [1] 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve New Book of Tang, cilt 81.[2] 19 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ a b c Kaynak: Çin Tarihindeki Tek Kadın İmparator Wu Zetian 21 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

  1. Çin Tarihindeki Tek Kadın İmparator Wu Zetian 21 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. İmparatoriçe Wu Zetian 12 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Büyük Vahşi Kaz Pagodası</span>

Büyük Vahşi Kaz Pagodası veya Dev Vahşi Kaz Pagodası, Çin Xi'an'ın güneyinde yer alır. Pagoda 652 yılında Tang Hanedanlığı zamanında yapılmıştır ve o tarihlerde beş katı vardı. Pagoda Çin'e rahip Xuanzang tarafından Hindistan'dan getirilen Budist sutraları ve heykelcikleri saklamak için yapılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Tang Hanedanı</span> 618-907 yılları arasında Çinde hüküm sürmüş bir hanedanlık

Tang Hanedanı, Sui Hanedanı'nın ardından Çin'e hüküm sürmüş hanedandır. 618'de Li Shimin, Sui Hanedanı'nı devirerek Tang Hanedanı'nı kurdu. Li Shimin daha çok Tang Hanedanı'nın kurucusu İmparator Taizong olarak bilinir. Çin imparatorlarının en ünlülerinden biridir. Tang Hanedanı döneminde Çin'in komşularının üzerinde çok büyük etkisi vardı ve birçok komşu krallıkları vergiye bağlamıştı. Bununla birlikte Göktürk Kağanlığı 659 yılında, İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı ise 744 yılında Tang Hanedanı'nın egemenliği altına girmiştir. Yaklaşık 300 yıl yönetimde kalan Tang Hanedanı zamanında Han Hanedanı'ndan bile daha parlak bir dönem yaşandı. Bu dönemde imparatorluk toprakları genişletildi; değişik ırk, kültür ve dinlerden halklarla ilişkiler kuruldu ve sonradan Batılı toplumları şaşkınlığa uğratacak bir yönetim sistemi kuruldu. Bazı kaynaklarda Tang Hanedanı'nın Çinleşmiş Türk-Tabgaç kökenli olduğu geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zhao Wu dokuz soyu</span>

Zhao Wu (Çaovu) dokuz soyu, Güney Kuzey Hanedanı, Sui Hanedanı ve Tang Hanedanı dönemlerinde Soğdiana (Maveraünnehir)'da Soğdlar (粟特)'ın dokuz kent devleti. Dokuz soyu barbar olarak da anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Li Shimin</span>

Li Shimin, İmparator Taizong ya da Tai Tsung, 626-649 yılları arasında Çin imparatoru.

Çebi Kağan, Çin kaynaklarında kişisel adı Aşina Hubo, hükümdar adı ise Yiçü Çebi Kağan (乙注車鼻可汗/乙注车鼻可汗)'dır. Seyanto Kağanlığı'nın dağılmasının ardından "Doğu Türklerinin Kağanı" iddiasıyla ortaya çıkan Türk devlet adamıdır. Dağılan Göktürk Devleti'nden kalan toprakların doğusunda kısa bir süre de olsa Doğu Türk Kağanlığı'nı yeniden kurumsallaştırmaya çalışmıştır. Tang Hanedanı'na bağlı Gao Kan komutasındaki birliklerin MS 650'de Çebi'nin ordularını mağlup etmesiyle bu amacını gerçekleştirememiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tang'ın Batı Türklerine seferi</span>

Tang'ın Batı Türklerine Seferi, Çin kaynaklarında Batı Tujue olarak bilinen Batı Göktürk Kağanlığı topraklarına 7. yüzyılda Tang Hanedanı tarafından düzenlenen seferdir. Tang Hanedanlığı, henüz sefere karar kılmadan önce; Doğu ve Batı Göktürk devletleri arasındaki rekabetten yararlanarak; bu iki devletin gücünü ciddi şekilde zayıflatmıştır. İmparator Taizong, Çin ordusunu Göktürklerin batı kanadında bulunan topraklar olan; 640'ta Karahoca, 644'te Karaşehir ve 648'de Kuçar'a sevk etmiştir.

Tang'ın Batı Göktürk Kağanlığı'nı ele geçirmesi veya Çincede bilinen adıyla Batı Tujue'nin fethi, Tang Hanedanlığı generallerinden Su Dingfang komutasındaki Çin ordusunun Batı Göktürk Kağanı İl-Kullıg İşbara Kağan üzerine yürüdüğü askerî sefere verilen addır. Tang'ın Batı Türklerine seferleri, Batı Türklerinin Tarım Havzası'ndaki müttefiki olan Karahoca'nın 640'ta Tang ordusu tarafından işgaliyle başlamıştır. Tang Hanedanlığı himayesini kabul eden birçok vaha devletçiği, Tang'ın askerî emellerinden kuşkuya düşerek, 7. yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren Tang yerine Batı Göktürk Kağanlığı'na bağlılığını bildirmiştir. Karahoca'dan sonra Orta Asya'daki yayılmacı siyasetini sürdüren Tang Çini, 644'te Karaşehir Seferi ile Karaşehir Krallığı'na, 648'de ise Kuçar Seferi ile Kuçar Krallığı'nı topraklarına katmıştır. Su Dingfang komutasında Batı Göktürklerin üzerine gönderilen ana ordu; Dingfang tarafından Türk kökenli komutanlar Böri Şad ve Bağa Şad yönetiminde iki kol orduya ayrılmıştır. Ayrıca, Tang ordusu; Sir-Tarduşlara karşı Uygurların başlattığı isyana Tang'ın destek vermesinin ardından kendisiyle müttefik olan Uygurların atlı birliklerini de takviye olarak Büyük Tang Ordusu'na kabul etmiştir. Tang ordusu ile İşbara Kullug arasında yapılan İrtiş Nehri Savaşı'nı kaybeden Batı Göktürkler; bölgedeki egemenliklerini de kaybetmişlerdir.

Tang imparatoriçesi Wu Zetian'ın kurduğu Zhou Hanedanlığı ve İkinci Göktürk Kağanlığı arasındaki savaşlar 693 yılında Kapgan Kağan ve Aygucı Tonyukuk'un Büyük Kuzey Çin akını ile başlamıştı. Bu Göktürk - Tang savaşının çeşitli nedenleri vardı. Bunların başında Kapgan Kağan'ın devleti güçlendirip büyütme isteği geliyordu. Kapgan Kağan'ın bir kızını Wu Zetian'ın yönetimden uzaklaştırdığı Tang Hanedanı'ndan bir prensle evlendirmek istemesi, ancak Wu Zetian'ın bu isteği geri çevirip kendi ailesinden birini güvey adayı olarak göndermesi savaş için yeterli gerekçeyi yaratmıştı. Yapılan birçok akından sonra 701 ya da 702 yılında yani Kül Tigin 16 yaşındayken, Göktürk ordusu Kuzey Çin'deki Kansu bölgesinin kuzeydoğusuna bir akın düzenledi. Lev Nikolayeviç Gumilyov ile Giraud bu akının Maveraünnehir'e yapıldığını ileri sürmektedirler ancak bu seferin Kansu - Ordos'a yapıldığı açıktır.Bu sefere Kül Tigin ve Bilge Şad da katılmışlardı. Orhun Yazıtları'nda Iduk Baş olarak geçen yerde Göktürk ordusu, Ong Tutuk komutasındaki beş tümenlik bir Zhou ordusuyla savaştı. Kül Tigin yaya olarak saldırdı, Ong Tutuk'un silahlı kayınbiraderini kendi elleriyle tutup (yakalayıp) Kapgan Kağan'a sundu. Ardından Zhou ordusu bozguna uğratılarak yok edildi. Bu savaştan sonra altı yıl boyunca büyük çarpışmalar yapılmamıştır ancak küçük çaplı akınlar sürdürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gaozong (Tang)</span> Tang Hanedanının üçüncü imparatoru

İmparator Gaozong veya asıl adıyla Li Zhi (李治), Çin'in Tang Hanedanı'nın üçüncü imparatorudur. Saltanatı MS 649'dan 683 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Taizong (Song)</span>

İmparator Taizong veya asıl adıyla Zhao Jiong (趙炅), Çin'in Song Hanedanı'nın ikinci imparatorudur. Saltanatı MS 976'dan 997 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Jin Kitabı, Jin Hanedanı'nın MS 265'ten 420'ye kadar olan tarihini kapsayan resmi bir Çin tarihi metnidir. MS 648'de Tang hanedanlığının imparatorluk sarayı tarafından görevlendirilen bir dizi yetkili tarafından, baş editör olarak Şansölye Fang Xuanling tarafından derlenmiştir ve çoğunlukla önceki arşivlerden kalan resmi belgelerdir. Tang Hanedanı İmparatoru Taizong'un 1, 3, 54 ve 80 numaralı ciltlerindeki birkaç deneme yazılmıştır. Bununla birlikte, Jin Kitabı'nın içeriği sadece Jin Hanedanı tarihini değil, aynı zamanda Doğu Jin Hanedanı ile çağdaş olan On Altı Krallık dönemini de içermekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Zhongzong (Tang)</span>

Zhongzong veya asıl adıyla Li Xian (李顯), Çin'de Tang Hanedanı'nın dördüncü imparatorudur. Saltanatı ilk önce MS 684 yılında ve daha sonra MS 705'ten MS 710 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ruizong (Tang)</span>

Ruizong veya asıl adıyla Li Dan (李旦), Çin'de Tang Hanedanı'nın beşinci imparatorudur. Saltanatı ilk önce MS 684-690 yılları arasında ve daha sonra MS 710'dan MS 712 yılına kadar sürmüştür.

Taizong veya asıl adıyla Yaogu (堯骨), Çin'in Liao Hanedanı'nın ikinci imparatorudur. Saltanatı MS 927'den 947 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Jin Hanedanı'nın üçüncü imparatoru olan Xizong, kişisel adı Hela ve Çinleştirilmiş adı Wanyan Dan olan bir Jin lideriydi. 1119 yılında doğmuş ve 1150 yılına kadar yaklaşık 15 yıl boyunca hüküm sürmüştür. İktidarı sırasında, Jin Hanedanı Güney Çin'deki Han liderliğindeki Song hanedanına karşı bir dizi askeri sefer başlatmıştır.

Li Kaigu (李楷固), 700'den 705'e kadar Wu Kaigu (武楷固) olarak da bilinir, resmi olarak Yan Dükü (燕公), Wu Zetian döneminde bir generaldi. Kendisi Kitan etnik kökenine sahipti.

Boling Cui Klanı (博陵崔氏) Han Hanedanlığı'ndan Beş Hanedanlık ve On Krallık döneminin sonuna kadar siyasi olarak aktif olan soylu bir Çin klanıydı. Qinghe'nin Cui klanı ile aynı soyu paylaşıyorlardı. Bu klanın kurucu babası Cui Zhongmou (崔仲牟), Qinghe Cui klanının kurucu babası Cui Ye'nin (崔業) küçük kardeşiydi. Babaları Jizi (季子), bu iki klanın ortak atasıydı.

Jingzhao Du klanı, Jingzhao bölgesi merkezli önde gelen bir Çin klanıydı. Kökenleri Batı Han hanedanlığına kadar uzanan bu klan, Tang hanedanlığının sonuna kadar Çin siyasetinde ve toplumunda önemini korumuştur.

Cui Renshi (580'ler-650'ler), İmparator Taizong'un saltanatının sonlarında kısa bir süre şansölye olarak görev yapan Tang hanedanından Çinli bir memurdu. Torunu Cui Shi, daha sonra imparator Zhongzong ve Ruizong dönemlerinde şansölye olarak görev yapmıştır.

Cui Xuanwei, Cui Ye (崔曄), resmi adıyla Boling Prensi Wenxian (博陵文獻王), Çin Tang Hanedanlığı ve Wu Zetian'ın Zhou Hanedanlığı'nda Wu Zetian ve oğlu İmparator Zhongzong dönemlerinde şansölye olarak görev yapan bir yetkiliydi. Wu Zetian'ı deviren ve 705 yılında İmparator Zhongzong'u yeniden tahta çıkaran darbenin kilit isimlerinden biriydi. Daha sonra Wu Zetian'ın yeğeni Wu Sansi tarafından kışkırtılan sahte suçlamalar nedeniyle sürgüne gönderildi ve sürgünde öldü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.