İçeriğe atla

Wright boyası

Wright boyası, kan hücresi tiplerinin ayırt edilebilmesini kolaylaştıran hematolojik bir boyadır.[1] Aslında eozin (kırmızı) ve metilen mavisi boyaların bir karışımıdır.[2] Öncelikle ışık mikroskobu altında incelenecek periferik kan yaymalarını, idrar örneklerini ve kemik iliği aspiratlarını boyamak için kullanılır.[3] Sitogenetikte, sendromların ve hastalıkların teşhisini kolaylaştırmak için kromozomların boyanmasında kullanılır.

Adını, 1902'de Romanowsky boyasını modifiye ederek boyayı tasarlayan James Homer Wright'tan almıştır.[4] Kan hücrelerini kolayca ayırt edilebilmesini sağladığı için, enfeksiyon veya lösemi gibi durumlardan şüphelenildiğinde rutin olarak istenen beyaz kan hücresi tiplerinin sayımında yaygın olarak kullanılmıştır.

Aynı amaçlarla kullanılan benzer boyalar, tamponlanmış Wright boyası, Wright-Giemsa boyası (Wright ve Giemsa boyalarının bir karışımı) ve tamponlu Wright-Giemsa boyası'dır ve içerdikleri eozin Y, azure B ve metilen mavisi gibi solüsyonlara göre kullanım talimatları değişebilir (bazı ticari preparatlar boyamayı basitleştirmek için solüsyonları bir arada sunarlar).[2] Daha yoğun bir renklenme oluşturan May – Grünwald boyası da aynı amaçlarla kullanılır, fakat uygulanması daha çok zaman gerektirmektedir.

Wright boyası ile boyanan idrar örneklerinde, interstisyel nefrit veya idrar yolu enfeksiyonunun göstergesi olan eozinofiller tanımlanabilmektedir.[5]

Wright boyasıyla boyanmış beyaz kan hücreleri:

Kaynakça

  1. ^ "Wright Stain Method Technical Data Sheet". www.emsdiasum.com. 16 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021. 
  2. ^ a b "Wright Giemsa Stains". Sigma-Aldrich (İngilizce). 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021. 
  3. ^ "Blood Film - an overview | ScienceDirect Topics". www.sciencedirect.com. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021. 
  4. ^ Lee, Robert E.; Young, Robert H.; Castleman, Benjamin (2002). "James Homer Wright: A Biography of the Enigmatic Creator of the Wright Stain on the Occasion of Its Centennial". The American Journal of Surgical Pathology (İngilizce). 26 (1): 88-96. doi:10.1097/00000478-200201000-00011. ISSN 0147-5185. 
  5. ^ Corwin, H. L.; Bray, R. A.; Haber, M. H. (1989). "The detection and interpretation of urinary eosinophils". Archives of Pathology & Laboratory Medicine. 113 (11): 1256-1258. ISSN 0003-9985. PMID 2479358. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alyuvar</span>

Alyuvar, kırmızı kan hücresi veya eritrosit, en yaygın kan hücresi türüdür. Çağdaş bilim insanları laboratuvarda alyuvar geliştirebilmeyi başarmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Eozinofil polimorflar</span>

Eozinofiller, bazende asidofiller denilen çeşitli beyaz kan hücreleridir ve omurgalılarda çok hücreli parazitler ve belirli enfeksiyonlarla mücadeleden sorumlu bağışıklık sistemi'nin bileşenlerinden biridir. Mast hücreleri ve bazofiller ile birlikte alerji ve astım ile ilişkili mekanizmaları da kontrol ederler. Kana geçmeden önce kemik iliği'nde hematopoez sırasında gelişen granülositlerdir bundan sonra son olarak farklılaşır ve çoğalmazlar. Akyuvarların yaklaşık %2-%3'ünü oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Pigment</span>

Pigment ya da boyar madde, suda tamamen veya hemen hemen çözünmeyen renkli bir malzemedir. Bunun tersine, boyalar genelde, en azından kullanımlarının bir aşamasında çözünürdür. Boyalar genellikle organik bileşik pigmentler ise genellikle inorganik bileşikdir. Tarih öncesi ve tarihi değeri olan pigmentler arasında koyu sarı, odun kömürü ve lapis lazuli bulunur. Sanayide olduğu kadar sanatta da kalıcılık ve istikrar istenen özelliklerdir. Kalıcı olmayan pigmentler kaçak olarak adlandırılır. Kaçak pigmentler zamanla veya ışığa maruz kaldıkça solarken bazıları sonunda kararır. Pigmentler boya, mürekkep, plastik, kumaş, kozmetik, gıda ve diğer malzemeleri renklendirmede kullanılır. İmalat ve görsel sanatlarda kullanılan çoğu pigment kuru renklendiricidir ve genellikle ince bir toz hâlinde öğütülür. Boyada kullanım için bu toz, pigmenti askıya alan görece nötr veya renksiz bir malzeme olan bağlayıcıya eklenir ve boyaya yapışkanlık verir. Genellikle aracında çözünmez olan bir pigment ile kendisi bir sıvı olan veya aracında çözünen boya arasında bir ayrım yapılır. Renklendirici, ilgili araca bağlı olarak bir pigment veya bir boya görevi görebilir. Bazı durumlarda pigment, bir metalik tuzla çözülebilir bir boyanın çökeltmesi ile boyadan üretilebilir. Oluşan pigmente göl pigmenti denir. Biyolojik pigment terimi, çözünürlüklerinden bağımsız olarak tüm renkli maddeler için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Eozin</span>

Eozin katrandan elde edilen turuncu-pembe renkli bir boyadır.

<span class="mw-page-title-main">Histopatoloji</span> Hastalığı incelemek ve teşhis etmek için dokunun mikroskobik incelenmesi

Histopatoloji ya da patolojik histoloji, hastalıklı dokunun histolojik incelenmesinde uzmanlaşan patoloji dalıdır. Anatomik patoloji açısından önemli bir araç olan histopatoloji, aynı zamanda kanser ve diğer hastalıkların doğru ve kesin teşhisi için kullanılır ve bu açıdan çok önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Paul Ehrlich</span> araştırmacı

Paul Ehrlich, Yahudi kökenli Alman bakteriyolog.

<span class="mw-page-title-main">İdrar</span>

İdrar, sidik veya çiş, insanda ve diğer pek çok hayvanda böbreklerde kanın filtrelenmesiyle oluşan sıvıdır. Böbreklerden üreter yoluyla idrar kesesine taşınan sıvı daha sonra üretra vasıtasıyla boşaltılır. İdrar oluşumu, vücutta mineral ve diğer maddelerin dengesinin sağlanmasında etkilidir. Vücutta olması gerekenden fazla olan veya vücuda zararlı olan maddeler idrar yolu ile dışarı atılır. İdrar, içinde erimiş ya da süspansiyon durumunda bulunan birçok maddeyi uzaklaştırır.

<span class="mw-page-title-main">Hoechst boyası</span>

Hoechst boyaları floresans mikroskopisinde ve akış sitometresinde DNA'yı işaretlemek için kullanılan floresan boyalardandır. Bu boyalar DNA'yı işaretlediği için, ayrıca mitokondrileri boyamakta da kullanılır. bis-benzimid türü olan bu boyalardan iki tanesi yaygın olarak kullanılır: Hoechst 33258 ve Hoechst 33342.

Hematoksilen - Eozin Boyama, rutin incelemelerde ve patoloji laboratuvarlarında vazgeçilmez bir histolojik boyama tekniğidir. Temel prensibi, mavi-mor renk veren hematoksilen ile, pembemsi kırmızı renk veren eozin'in hücreleri boyamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ziehl-Neelsen boyası</span>

Ziehl-Neelsen boyası, Ehrlich-Ziehl-Neelsen boyası veya asit-fast boyama bakteriyolojik tanılama için kullanılan bir boyama yöntemidir. İki Alman doktor: bakteriyolog Franz Ziehl (1859-1926) ve patolog Friedrich Neelsen (1854-1898) tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Özellikle Mycobacteria türleri gibi asite dirençli mikroorganizmaları tanımlamak için kullanılan özel bir bakteriyolojik boyadır. Tüberküloz hastalığından sorumlu olduğu için en önemli kullanım alanı Mycobacterium tuberculosis'dir. İnsanlarda hastalığa neden olan diğer önemli Mycobacterium türleri, Mycobacterium leprae, Mycobacterium kansasii, Mycobacterium marinum, Mycobacterium avium kompleksin üyeleri içinde kullanılır. Aynı zamanda Nocardia gibi bazı diğer bakterilerin boyanmasında da kullanılabilirler. Mycobacterium tuberculosis gibi asit dirençli organizmalar hücre duvarları içinde mikolik asitler denilen lipid maddelerden büyük miktarda içerirler. Bu asitler Gram boyama gibi sıradan yöntemler ile boyanmaya dirençlidirler.. Ziehl-Neelsen boyamada kullanılan reaktifler karbol fuksin, asit alkol ve metilen mavisidir. Aside rezistant basil (ARB), boyama sonrası parlak kırmızı görünür.

<span class="mw-page-title-main">Flexner-Wintersteiner rozeti</span>

Flexner–Wintersteiner rozeti retinoblastom ve diğer bazı oftalmik tümörlerde görülen tekerlek şeklindeki gerçek rozetlerdir. Rozet terimi, güle benzeyen yapı ya da oluşumları temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Auramin-rodamin boyama</span>

Auramin-rodamin boyama (AR), Truant Auramin-rodamin boyama olarak da bilinir, asit has basiliyi, floresan mikroskopiyi kullanarak, görüntülemek için kullanılan bir histolojik teknik. Özellikle Mycobacterium cinsinin görüntülenmesinde kullanılır. Boyama sonrası Asit has organizmalar kırmızımsı-sarı floresan bir görünüm kazanırlar. Auramin-rhodamin boyama sadece asit has organizmalara özel bir uygulama değildir. Alternatifi olan Ziehl-Neelsen boyama daha zahmetli ve hassas bir yöntem olduğundan auramin-rhodamin boyama görüntüleme için sık kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Gustav Giemsa</span> Alman kimyager ve bakteriyolog

Gustav Giemsa, Medar-Blechhammer yerlisi Alman kimyager ve bakteriyolog. Genellikle "Giemsa Boyası" olarak bilinen bir boya çözeltisi oluşturması ile tanınır. Bu boya sıtma ve Plasmodium, Trypanosoma ve Chlamydia gibi parazitlerin histopatolojik tanısı için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Giemsa boyası</span>

Giemsa boyası, adını Alman kimyager ve bakteriyolog Gustav Giemsa'dan alan, sıtma ve diğer parazitlerin histopatolojik tanısında ve sitogenetikte kullanılan bir nükleik asit boyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Prusya mavisi</span> Sentetik pigment

Prusya mavisi (aynı zamanda Berlin mavisi veya yağlı boya tablolarda Parizyen veya Paris mavisi olarak bilinir), demir içeren ferrosiyanür tuzlarının oksidasyonu ile üretilen koyu mavi pigmenttir. FeIII4III4[FeII(CN)6]3 kimyasal formülüne sahiptir. Turnbull mavisi kimyasal olarak aynıdır ancak farklı reaktiflerden yapılmıştır ve çeşitli safsızlıklar nedeniyle rengi biraz farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sitogenetik</span> Genetik Dalı

Sitogenetik genetiğin bir dalıdır. Sitogenetik aynı zamanda sitolojinin bir parçasıdır. Kromozomların hücre davranışıyla; özellikle mitoz bölünme ve mayoz bölünme sırasındaki davranışlarıyla nasıl bir ilişkili içinde olduğunu inceler. Kullanılan teknikler arasında karyotipleme, G-bantlı kromozomların analizi bulunmaktadır. Floresan in situ hibridizasyon (FISH) ve komparatif genomik hibridizasyon (KGH) gibi teknikler moleküler sitogenetik başlığı altında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sitopatoloji</span> hastalıkları hücresel düzeyde inceleyen ve teşhis eden patoloji dalı

Sitopatoloji, hastalıkları hücresel düzeyde inceleyen ve teşhis eden bir patoloji dalıdır. Bu disiplin 1928 yılında George Nicolas Papanicolaou tarafından kurulmuştur. Sitopatoloji, tüm dokuları inceleyen histopatolojinin aksine, genellikle serbest hücre veya doku parçaları örnekleri üzerinde kullanılır. Sitopatoloji sıklıkla, daha az kesin olarak, "hücrelerin incelenmes" anlamına gelen "sitoloji" olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Fenotiyazin</span>

Fenotiyazin,S(C6H4)2NHformülüne sahip organik bir bileşik. Tiyazin sınıfına bağlıdır. Fenotiyazin türevleri oldukça biyoaktif olup yaygın kullanıma ve zengin bir geçmişe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Van Gieson Boyası</span>

Van Gieson boyası veya Van Gieson'nun boyası, pikrik asit ve asit füksin'in karışımıdır. Kollojen ile diğer bağ dokuyu birbirinden farklı renklere boyanın en basit yoludur. 1889 senesinde Amerikan nörolog ve patolog Ira Van Gieson tarafınca tanıtılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Asit füksin</span>

Asit füksin veya Acid Violet 19, moleküler formül C20H17N3Na2O9S3 olan ve histolojide yaygın olarak kullanılan asidik magenta boyasıdır. Füksin(en) molekülünün sodyum sülfonatlı türevidir. Masson Trikrom Boyasında kullanılan boyalardan biridir. Bu boya genellikle hücre ve çekirdeklerini boyayarak kasları kollajenlerden ayırt etmek için kullanılır. Kaslar bu boya ile kırmızı renk alır. Karşı Boyaları(en) olan Metil Mavisi ve Light green SF birlikte kullanılabilir ki bunlar kollajenleri yeşil veya maviye boyar. Bakterilerin tanımlanmasında da kullanılabilir.