Wolfgang Pauli
Wolfgang Pauli | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Wolfgang Ernst Pauli 25 Nisan 1900 Viyana, Avusturya |
| Ölüm | 15 Aralık 1958 (58 yaşında) Zürih, İsviçre |
| Ölüm sebebi | Pankreas kanseri |
| Vatandaşlık | Avusturya, ABD, İsviçre |
| Ödüller | Lorentz Madalyası (1931), Nobel Fizik Ödülü (1945), Fellow of the Royal Society (1953), Matteucci Madalyası (1956), Max Planck Madalyası (1958) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizik |
| Doktora danışmanı | Arnold Sommerfeld |
Wolfgang Ernst Pauli (d. 25 Nisan 1900, Viyana - ö. 15 Aralık 1958, Zürih), Avusturya asıllı Nobel Fizik Ödülü sahibi Avusturyalı teorik fizikçidir. Kuantum fiziğinin öncülerinden birisi olarak kabul edilir. 1945 yılında Pauli dışarlama ilkesi olarak adlandırılan yeni bir doğa yasasını keşfetmesi sonrasında Nobel Fizik Ödülü'ne aday olarak gösterilmiş ve ödülü kazanmıştır.[1] Kendisi aynı zamanda 21 yaşındayken doktorasını alarak fizik alanındaki yeteneğini erken bir yaşta göstermiştir.
Hayatı
Wolfgang Pauli, 25 Nisan 1900'de Viyana'da doğdu. Viyana'daki gymnasiumdan mezun olduktan sonra 1918'de Münih Üniversitesi'ne gitti. 1921 yılında Arnold Sommerfeld'in gözetimi altında Matematik Bilimleri Ansiklopedisi için görelilik teorisi hakkında bir makale yazarak teorik fizik dalında doktora diplomasını kazandı.[2]
Sonraki yılın kış dönemini Göttingen Üniversitesi'nde Max Born'un asistanı olarak geçirdi. Burada Niels Bohr ile tanıştı. Bir süre boyunca Hamburg Üniversitesi'nde Wilhelm Lenz'in asistanlığını yaptıktan sonra Bohr tarafından Kopenhag Üniversitesi'ne davet edildi. Buradayken Pauli'nin Zeeman etkisi hakkındaki ilgisi ve çalışmaları arttı ve 1924 yılında elektron gibi parçacıkların nasıl bir arada var olduğunu açıklayan Dışarlama İlkesi'ni formülize etmesiyle sonuçlandı. Bu çalışması sayesinde 1945 yılında Nobel Ödülü'nü kazandı.[2]
1923 - 1928 yılları arasında Hamburg Üniversitesi'nde fizik dersleri verdi.[3] Nisan 1928'de ETH Zürih'de profesör oldu ve ölümüne kadar bu unvanını sürdürdü.[4]
Aralık 1929'da Käthe Deppner ile evlendi ancak bu evlilik bir yıldan kısa sürdü. Sonrasında Pauli mental bir çöküntü yaşadı ve durumu annesinin intiharı ile ağırlaştı. 1932-1934 yılları arasında Carl Gustav Jung yardımıyla tedavi gördü. İkili daha sonrasında arkadaş oldular ve birlikte farklı konularda makaleler yayınladılar.[2]
1930 yılında nötrino parçacığının varlığını ileri sürdü ve bu iddia 1956 yılında Clyde Cowan ve Frederick Reines tarafından kanıtlandı.[5]
Nisan 1934'te Pauli, Franca Bertram ile evlendi ve eşi ile birlikte ABD'ye taşındılar. Pauli, Princeton İleri Araştırmalar Enstitüsü'nde misafir profesör olarak görev yaptı. Buradayken 1945 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazandığını öğrendi.[6] 1946 yılında ABD vatandaşlığını edindi ancak aynı yıl Zürih'e geri döndü ve ETH Zürih'deki profesörlüğüne devam etti. 25 Temmuz 1949'da İsviçre vatandaşı oldu.[2]
Wolfgang Pauli,15 Aralık 1958'de 58 yaşındayken Zürih'de öldü.
Kaynakça
- ^ "Nomination%20Archive". NobelPrize.org (İngilizce). 1 Nisan 2020. 8 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ a b c d "Wolfgang Pauli (1900 - 1958) biography | CERN Scientific Information Service (SIS)". scientific-info.cern. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ http://cdsweb.cern.ch/record/97051/files/CERN-ARCH-PBC-044.pdf?version=1
- ^ http://cdsweb.cern.ch/record/97043/files/CERN-ARCH-PBC-041-1.pdf?version=1
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ http://cdsweb.cern.ch/record/97350/files/CERN-ARCH-PBC-318.pdf?version=1
