İçeriğe atla

Wojtek

Wojtek
1942'de Wojtek ile Polonyalı asker
LakabıAsker Ayı
Doğum1942
Hemedan, İran Şehinşah Devleti
Ölüm02 Aralık 1963 (21 yaşında)
Edinburgh Hayvanat Bahçesi, İskoçya
BağlılığıPolonya Polonya
Branşı Polonya Kara Kuvvetleri
Hizmet yılları1943–1945
Rütbesi Onbaşı
Birimi3522, 22. Topçu Tedarik Bölüğü, II. Kolordu
Çatışma/savaşlarıII. Dünya Savaşı

Wojtek (LehçeWojtek; 1942–1963), Polonya ordusunda II. Dünya Savaşı'nda savaşmış bir boz ayı.[1][2][3] Erzak ve mermi taşıması, ajanları keşfetmesi ve sigara içmesi ile ünlü olmuş ve onbaşı rütbesine terfi edilmiştir.[4]

Yaşamı

Wojtek, II. Kolordu'nun büyük bir bölüğü 22. Topçu İkmal bölüğü ile birlikte İtalya'ya kadar eşlik etti. 1944'te İtalya'daki Monte Cassino Savaşı sırasında, mühimmat sandıklarının taşınmasına yardımcı oldu ve Müttefik generalleri ve devlet adamlarını ziyaret ederek ünlü oldu. Savaştan sonra Polonya Ordusu'ndan kaçan Wojtek, hayatının geri kalanını İskoçya'da Edinburgh Hayvanat Bahçesinde yaşadı. 1942 baharında, yeni kurulan Anders'in Ordusu, binlerce Polonyalı sivilin eşliğinde İran'a gitmek üzere Sovyetler Birliği'nden ayrıldı. 1939’da Doğu Polonya’nın Sovyet istilasının ardından Sovyetler Birliği’ne sürgün edildi. 8 Nisan 1942'de İran'ın Hemedan kentinde bir demir yolu istasyonunda Polonyalı askerler, annesi avcılar tarafından vurulmuş bir ayı yavrusu bulan genç bir İranlı çocuğa rastladı. Sivil mültecilerden biri olan General Bolesław Wieniawa-Długoszowski'nin büyük yeğeni olan on sekiz yaşındaki Irena (Inka) Bokiewicz yavru ayıyı çok sevdi. Teğmen Anatol Tarnowiecki'ye, ilk üç ayını Tahran yakınlarında kurulan Polonyalı bir mülteci kampında, esasen Irena'nın gözetiminde geçirdiği genç ayıyı almaya yönlendirdi.[5] Ağustos ayında, ayı daha sonra 22. Topçu ikmal bölüğü olan 2. Nakil bölüğü'ne bağışlandı ve askerler tarafından Wojtek ismi verildi. Wojtek adı, Polonya'da hala yaygın olarak kullanılan eski bir Slav adı olan "Wojciech" (Mutlu Savaşçı) 'nın takma adı, küçültücü şekli ile ikiyüzlüdür.

Asker Ayı Wojtek heykeli

Wojtek başlangıçta yutma problemleri yaşadı ve eski bir votka şişesinden yoğunlaştırılmış süt verildi. Daha sonra meyve, marmelat, bal ve şurup verildi ve çoğu zaman en sevdiği içki olan bira ile ödüllendirildi. Daha sonra, sabahları kahve içmenin yanı sıra sigara içmekten (veya yemek yemekten) hoşlanırdı. Ayrıca, geceleri üşüdüğünde, diğer askerler ile yatardı.[6][7] Askerlerle güreşmekten zevk alırdı ve karşılandığında ona selam vermesi öğretildi. Hem askerler hem de siviller tarafından ilgi odağı haline geldi ve kısa sürede yakınlardaki tüm birimlerin maskotu oldu. 22. bölük ile birlikte Irak'a, ardından Suriye, Filistin ve Mısır'a gitti.[8] Wojtek diğer askerleri taklit ederek, bira ve sigara içer ve hatta arka ayakları üzerinde yanlarına yürürdü. Wojtek'in kendisine bakması için kendi bakıcısı vardı. Yavru ayı, muharebe sırasında büyüdü ve Monte Cassino Savaşı sırasında 200 kilo (14; 91 kg) ağırlığındaydı.[9]

Savaş sonrası

1945'te II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra, Wojtek 22. tümenin geri kalanı ile İskoçya'nın Berwickshire kentine taşındı. İskoç Sınırları Hutton köyü yakınlarındaki Sunwick Çiftliği'nde Winfield Havaalanı'nda konuşlanmışlardı. Wojtek kısa süre sonra orada yaşayan yerel siviller ve basın mensupları arasında popüler oldu ve Polonya-İskoç Derneği onu fahri üye yaptı.

15 Kasım 1947'de ordudan terhis olan Wojtek, hayatının geri kalanını geçirdiği Edinburgh Hayvanat Bahçesi'ne verildi ve burada gazeteci ve eski Polonyalı askerler tarafından ziyaret edildi.[10] Medyanın ilgisi Wojtek'in popülaritesine katkıda bulundu. BBC televizyonunun çocuklar için yayın yapan Blue Peter isimli programına sık sık konuk oldu.[11]

Wojtek Aralık 1963'te 21 yaşında öldü. Ölümünde yaklaşık 220 kg ağırlığındaydı ve 1,80 cm'in üzerindeydi.[8]

Kaynakça

  1. ^ Martin Williams (2017). From Warsaw to Rome: General Anders' Exiled Polish Army in the Second World War. Pen & Sword Military. ISBN 978-1-47389-488-4. One of the most popular recollections of the Polish Army in the East is that of Wojtek, the Syrian Brown Bear who became the mascot of 22 General Transport Company. 
  2. ^ Mansolas, Angelos (2017). Monte Cassino January-May 1944: The Legend of the Green Devils. Fonthill Media. ISBN 978-1-78155-602-3. The most unusual soldier of the Battle of Monte Cassino, or any other battle for that matter, was a bear named 'Wojtek'. He was a Syrian brown bear found in Iran in April 1942 by the troops of the newly formed Polish II Corps during their long journey out of the Siberian labour camps through Middle East en route to Egypt. 
  3. ^ "Pomnik legendarnego niedźwiedzia Wojtka stanął w Krakowie" [Statue of the legendary bear Wojtek unveiled in Krakow]. Telewizja Polska (Lehçe). 19 Mayıs 2014. 21 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2015. 
  4. ^ "Pomnik legendarnego niedźwiedzia Wojtka stanął w Krakowie" [Statue of the legendary bear Wojtek unveiled in Krakow]. Telewizja Polska (Lehçe). 19 Mayıs 2014. 30 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2015. 
  5. ^ "O niedźwiedziu, który był polskim żołnierzem" [The bear who was a Polish soldier]. Polonia Włoska — Biuletyn Informacyjny (Lehçe). 18 (1–2). 17 Temmuz 2013. s. 24. 30 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2015. 
  6. ^ "Wojtek wraca" [Wojtek returns]. Polityka (Lehçe). 2 Şubat 2008. s. 11. 
  7. ^ "Smarter than the average bear .. by far". Edinburgh Evening News. 28 Mart 2007. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2014. 
  8. ^ a b "Private Wojtek, the 35-stone bear who battled Nazis to be remembered with statue". MailOnline. 14 Ekim 2010. 6 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2014. 
  9. ^ "The Soldier Bear Who Went to War", BBC Outlook, 30 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Ekim 2019 
  10. ^ Hale, Beth (25 Ocak 2008). "The hero bear who went to war (and loved a smoke and a beer)". MailOnline. 8 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2014. 
  11. ^ "The story of Wojtek – the soldier bear who was promoted to Corporal". iNews (İngilizce). 29 Aralık 2017. 22 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Polonyalılar</span> Polonya halkından veya bu halkın soyundan olan kimse

Polonyalılar veya Lehler, ortak bir tarihi, kültürü paylaşan, Lehçe dilini konuşan ve Polonya'da doğmuş veya sonradan vatandaşı olup, kültüre adapte olmuş kişilerin bulunduğu topluluk. Polonyalıların Polonya'daki nüfusu, 37.394.000 olarak tahmin edilmektedir. Bunların yalnızca 36.522.000 kadarı Lehçe konuşandır. Avrupa, Amerika ve Avustralasya'da geniş bir Polonyalı diasporası bulunmaktadır. Günümüzde Polonyalıların en yoğun olduğu Polonya kentleri Varşova ve Silezya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Polonya Seferi</span> Avrupada II. Dünya Savaşının ilk çatışması

Polonya Seferi veya Polonya'nın İşgali, II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilir. Nazi Almanyası'nın işgal harekâtı Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı'nın imzalanmasından bir hafta sonra, 1 Eylül 1939'da başlamış ve 6 Ekim 1939'da Almanya ve Sovyetler Birliği'nin Polonya'nın tamamını işgal etmeleriyle son bulmuştur. Alman saldırısı, savaş ilanı olmadan yapılmıştı. Bu saldırı uluslararası hukuka aykırı bir saldırı savaşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Katyn Katliamı</span>

Katyn Katliamı veya Katyn Ormanı Katliamı, 1940 yılında yaklaşık 22.000 Polonyalı subay, sivil ve aydınların başlarına birer kurşun sıkılarak gerçekleştirilen toplu infaz. Sovyetler Birliği hükûmeti uzun yıllar bu olayda kendisinin sorumlu olmadığını açıkladı, olayın Nazi Almanyası tarafından gerçekleştirildiğini savundu. Ancak 1990 yılında Mihail Gorbaçov yaşananların Sovyetler tarafından gerçekleştirildiğini kabul etti. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından 1992 yılında Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Polonya Devlet Başkanı Lech Walesa'ya infaza dair Josef Stalin'in imzaladığı emrin orijinal belgelerini verdi. Ayrıca 2010 yılında, dönemin Rusya başbakanı Dmitri Medvedev, 22.000 bin kişinin infaz edildiği bu katliam hakkındaki Sovyet belgelerinin çevrimiçi olarak yayınlanmasını emretmiştir. Bunun üzerine Rusya, hükûmete ait bir web sitesinde Katyn'deki Polonyalı mahkûmların katliamına ilişkin belgeleri yayınladı.

<span class="mw-page-title-main">Stanislav Poplavski</span> Polonyalı general ve siyasetçi (1902-1973)

Stanislav Poplavski, Sovyet ve Polonya ordusunda bir general.

<span class="mw-page-title-main">Armia Krajowa</span> 2.Dünya Savaşı sırasında Alman işgalindeki Polonyadaki direniş hareketi

Armia Krajowa, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası’nın işgali altındaki Polonya’da bir direniş hareketi. 1942 yılı Şubat ayında Związek Walki Zbrojnej adıyla kuruldu. İki yıl içinde çoğu direniş grubunu kapsayacak şekilde genişledi. Polonya Sürgün Hükûmetine bağlıydı ve bu hükûmetin silahlı kuvvetine evrildi. 1944 yılında bünyesinde 200 ila 600 bin kişinin bulunduğu öne sürülür. Yugoslav Partizanları ve Sovyet partizanlarının ardından Avrupa’daki savaş sırasında en büyük üçüncü direniş örgütüydü. Örgütün varlığına, 20 Ocak 1945 tarihinden itibaren işgal altındaki Polonya topraklarının ilerleyen Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesi üzerine son verilir.

<span class="mw-page-title-main">Monte Cassino Muharebesi</span>

Monte Cassino Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın en uzun ve kanlı muharebelerinden biridir. Savaş 1944'te Orta İtalya'da Monte Cassino Manastırı'nın tepesinde bulunduğu dağlık alanda yapılmıştır.

Polonya, Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da yapılan 2014 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılmıştır. Polonya'nın şarkı ve temsilcisi, ülkenin kamusal yayın kuruluşu Telewizja Polska (TVP) tarafından Görevlendirme yöntemiyle belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Henryk Zygalski</span>

Henryk Zygalski Polonyalı bir matematikçi ve İkinci Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında Alman Enigma şifrelerini kırma konusunda çalışan bir kriptologdu.

<span class="mw-page-title-main">Edward Szczepanik</span>

Edward Franciszek Szczepanik Polonyalı bir ekonomist ve Sürgündeki Polonya Hükûmeti'nin son Başbakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet-Polonya Savaşı</span> Polonya ve SSCB arasında 20. yüzyılda yaşanmış savaş

Sovyet-Polonya Savaşı İkinci Polonya Cumhuriyeti, Ukrayna Halk Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği arasında, Batı Ukrayna ve Belarus'un bazı bölümlerinin kontrolünü elde etmek için yapılmış bir savaştır. Sovyet Rusya ve Ukrayna Sovyeti aynı komünist liderlik altında birleşmiş olsa da, teoride bağımsızlardı. Pratikte, 1918 yılına kadar Sovyetler Birliği'ne bağlı kaldılar. Birlik, 1922 yılında yasallaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Chełmno imha kampı</span>

Chełmno imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında inşa edilen ilk Nazi imha kampı. Kamp Chełmno'nun 50 kilometre kuzeyinde yer alan Łódź yakınlarında yer alır. Nazi Almanyası 1939'da Polonya’yı işgalini takiben, ülkeyi yeni bir bölgeye ekledi. Kamp özellikle kitlesel katliamlar ve etnik temizlik yapmak için kuruldu. Bu dönemde ayrıca holokostun ve Reinhard Operasyonu'nın da en ölümcül dönemleriydi. Polonyalı Yahudiler ve yerel kişiler bu kampta yok edildi. 1943 yılında kampın ölüm yöntemlerinde değişiklikler yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">1654-1667 Lehistan-Rusya Savaşı</span>

1654-1667 Lehistan-Rusya Savaşı, ayrıca Onüç Yıllık Savaş, Birinci Kuzey Savaşı, Ukrayna Savaşı veya Rus Tufanı olarak da adlandırılır. Rusya Çarlığı ile Lehistan-Litvanya Birliği arasındaki büyük bir çatışmadır. 1655 ve 1660 yılları arasında İsveç Krallığı, Lehistan-Litvanya Birliği'ni işgal etti, bu nedenle Lehistan'da "Tufan" veya İsveç Tufanı başladı. Ayrıca Rusya-İsveç Tufanı olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Kasım Ayaklanması</span>

Kasım Ayaklanması, Polonya-Rus Savaşı 1830-31 veya Cadet Devrimi, parçalanmış Polonya'nın merkezinde Rus İmparatorluğu'na karşı gerçekleşen silahlı eylemler bütünü.

Nisan 1920'deki Varşova Antlaşması, Józef Piłsudski tarafından temsil edilen İkinci Polonya Cumhuriyeti ile Symon Petliura tarafından temsil edilen Ukrayna Halk Cumhuriyeti ile Bolşevik Rusya'ya karşı askeri-ekonomik bir ittifaktı. Anlaşma 21 Nisan 1920'de, 24 Nisan'da askeri bir ilave yapılarak imzalandı.

<i>Vikipedi Anıtı</i>

Vikipedi Anıtı, Polonya'nın Słubice kentinde bulunan, Ermeni heykeltıraş Mihran Hakobyan'ın Vikipedi'ye katkıda bulunanları onurlandırmak için tasarladığı bir heykel.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Polonya ilişkileri</span>

Çin-Polonya ilişkileri, Çin ile Polonya arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ve Polonya Cumhuriyeti devletleri oluşturmaktadır. ÇHC'nin Varşova'da bir büyükelçiliği ve Gdańsk'ta bir başkonsolosluğu, Polonya'nın ise Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay, Çengdu, Guangzhou ve Hong Kong şehirlerinde başkonsoloslukları var.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'taki Polonyalılar</span>

Belarus'taki Polonyalılar, 2019 nüfus sayımına göre resmi olarak 288.000 kişidir. Ancak Polonya Dışişleri Bakanlığı'na göre bu sayı 1.100.000 kadar yüksektir. Toplam nüfusun yaklaşık %3,1'i ile Ruslardan sonra ülkedeki en büyük ikinci etnik azınlığı oluşturuyor. Tahminen 205.200 Belarus Polonyalısı büyük yerleşim yerlerinde ve 82.493'ü daha küçük yerleşim yerlerinde yaşıyor ve kadınların sayısı erkeklerin sayısını 33.905 kişi kadar aşıyor. ABD'deki Polonyalı sivil toplum kaynakları tarafından yapılan bazı tahminler, 1989'da Sovyet yetkilileri altında 413.000 Polonyalı ile yapılan bir önceki ankete atıfta bulunarak daha yüksek sayıda olduklarını belirtiyor.

<span class="mw-page-title-main">Polonya'da Holokost</span>

Polonya'da Holokost, Nazi Almanyasının Avrupa çapında çoğunlukla 101.Yedek Ordnungspolizei Taburu eliyle işlediği Holokost'un o dönem Alman işgâlinde bulunan Polonya'daki tezahürlerini kapsar. Bu soykırım kapsamında üç milyon Polonya Yahudisi, yani Holokost'ta katledilmiş tüm Yahudilerin yarısı, öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Polonya-Ukrayna ilişkileri</span>

Polonya-Ukrayna ilişkileri, Ukrayna'nın 1990'ların başında Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazanmasından kısa bir süre sonra yeniden canlandı. O zamandan beri hem gelişiyor hem de bazen kötüye gidiyor. Polonya-Ukrayna ilişkilerinde zaman zaman ortak tarihlerinden ötürü çeşitli tartışmalar yeniden ortaya çıkıyor, ancak bu durum Polonya ve Ukrayna'nın ikili ilişkileri üzerinde büyük bir etkiye sahip değil.

<span class="mw-page-title-main">Anna Smoleńska</span>

Anna Smoleńska, takma adı "Hania" olan Varşova Üniversitesi'nde Polonyalı sanat tarihi öğrencisidir. İkinci Dünya Savaşı sırasında Polonya ile Mücadele sembolünün yazarı, kız izci Gray Ranks.