İçeriğe atla

Wojciech Rychlewicz

Wojciech Rychlewicz
Doğum tarihi ve yeri24 Haziran 1903 Mielnikowce
Ölüm tarihi ve yeri8 Aralık 1964 Londra
Polonya Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu
Görev süresi1 Nisan 1939 - 1 Nisan 1941
Ödüller
Gümüş Liyakat Haçı Nişanı

Wojciech Rychlewicz (24 Haziran 1903, Podolya, Mielnikowce yakınlarındaki Niemirów'de doğdu, 8 Aralık 1964'te Londra'da öldü) - Polonyalı diplomat, konsolosluk memuru, 1938-1941 yıllarında Polonya Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosluğu misyon şefi. II.Dünya Savaşı sırasında, Polonyalı Yahudilerin çoğunun Filistin ve Amerika'ya seyahat etmesine olanak tanıyan belgelerin çıkarılması operasyonuna dahil oldu.[1]

Özgeçmiş

Aile ve eğitim

Toprak sahibi bir soylu ailede Pobóg sülalesinden Józef Kazimierz Rychlewicz'in (1864–1933) ve Gozdawa - Reutt sülalesinden Helena’nın oğlu olarak dünyaya geldi. Riga Teknoloji Üniversitesi Kimya Fakültesi mezunu olan babası, Podolya vilayetinde Czerwiński'lere ait Mielnikowce mülkünün kiracısıydı. İkinci Polonya Cumhuriyeti'nde ise Vilnius Emlak Bankası Değerleme Komitesi başkanlığı yaptı. Büyük büyükannesi Maryla Wereszczakówna idi.[2]

17 yaşında Polonya-Bolşevik savaşına katıldı. 1920'de lise diplomasını aldığı Vilnius'a yerleşti. 1924–1926'da Varşova Teknoloji Üniversitesi'nde su mühendisliği ve ardından 1926–1931'de Ekonomi Yüksekokulu'nda okudu. 1924'ten itibaren üyesi olduğu Arkonia Akademi Birliği'ne 1928–1930 yıllarında başkanlık yaptı.[3]

Diplomatik kariyer

Mezun olduktan sonra Polonya diplomatik hizmetine katıldı. 1 Mart 1936'da göreve başladığı Polonya Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosluğu'nda 1 Temmuz 1937'de kültür ataşesi oldu ve ardından 1 Nisan 1939'dan 1 Nisan 1941'e kadar Konsolosluk misyon şefi olarak görev yaptı.[4] Haziran 1938'de devlet hizmetindeki başarılarından dolayı Gümüş Liyakat Haçı[5] ile ödüllendirildi. Eylül 1939'da Bank Polski'ye ait 75 ton altının Romanya ve Türkiye üzerinden Fransa'ya transferinde yer aldı (organize edenler: Ignacy Matuszewski ve Henryk Floyar-Rajchman ) .[6]

En önemli eylemi ise İstanbul'daki konsolosluğu yönetirken, binlerce Polonyalı Yahudiye Polonyalı Katolik olduklarına dair sahte sertifikalar vermek oldu. Bu onların Filistin'e ve birkaç Kuzey ve Güney Amerika ülkesine seyahat etmelerini sağladı. Sertifikalar konsolos Rychlewicz tarafından ücretsiz olarak verildi ve Sürgündeki Polonya Hükümeti tüm bu çalışmalar hakkında bilgilendirildi.[1]

Rychlewicz, 1942 yılında Filistin'deki Anders Ordusu'na katılarak İtalya'ya kadar ilerlediği bir dizi savaşın ardından Polonyalı mültecilerle ilgilendiği Avusturya'da teğmen rütbesiyle hizmetini sonlandırdı. 1946'dan sonra karısıyla birlikte otelcilik sektöründe çalıştığı Londra'ya taşındı. Burada Sheen Mezarlığı'na[3] gömüldü .

Görüşler

1931–1939'da Dışişleri Bakanlığı Personel Dairesi Başkanı Wiktor Drymmer'e göre: “Konsolos Wojciech Rychlewicz kabul ettiğim ilk stajyerlerden biriydi ve sonrasından bağımsız bir konsolosluk görevine atandı. Polonya'nın Yurtdışı Teşkilatının örnek bir memuruydu. İstanbul'daki çalışmalarını örnek olarak görüyorum: konsolosluğa gelenlere karşı örnek tutumu, harika iş organizasyonu, sakinliği ve çalışkanlığı. Bu arada, göçmenlerin bakımında son derece yardımcı olan cesur hayat arkadaşı Bayan Rychlewicz'in de hakkını yememek lazım”.[7]

Felicjan Sławoj Składkowski ise onun İstanbul'da bulunduğu 1940 ortaları dönemi değerlendirirken şunları yazdı: “Konsolos Rychlewicz, Albay Machalski, Şef Kunicki ve çalışanları benim nazarımda harika bir iş çıkardılar. Her şeyden önce, büyük zorluklara rağmen çok sayıda Polonyalıyı güvenli yerlere taşıdılar ”.[8]

Dipnotlar

  1. ^ a b Beck, Eldad (11 Aralık 2020). "Konsul-Ratownik. Wojciech Rychlewicz „oszukał" systemy migracyjne i umożliwił Żydom wyjazd do obu Ameryk oraz Palestyny". Gazeta Prawna. 11 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ L. Podhorski-Okołów, Realia mickiewiczowskie. Wpadam do Soplicowa, Warszawa 1954, s. 46
  3. ^ a b "Archiwum Korporacyjne". 9 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020. 
  4. ^ Protokoły z posiedzeń Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej: Grudzień 1941-Sierpień 1942, Warszawa 1994, s. 159
  5. ^ "Zarządzenie 590" (PDF). Monitor Polski nr 257. 9 Kasım 1938. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Aralık 2020. 
  6. ^ W. Rojek, Odyseja skarbu Rzeczypospolitej: losy złota Banku Polskiego 1939–1950, Kraków 2000, s. 46, 57
  7. ^ W. T. Drymmer, Wspomnienia, „Zeszyty Historyczne”, z. 31, 1975
  8. ^ F. Sławoj-Składkowski, Internowanie w Turcji, „Kultura”, nr 6, 1960, s. 117

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Polonyalılar</span> Polonya halkından veya bu halkın soyundan olan kimse

Polonyalılar veya Lehler, ortak bir tarihi, kültürü paylaşan, Lehçe dilini konuşan ve Polonya'da doğmuş veya sonradan vatandaşı olup, kültüre adapte olmuş kişilerin bulunduğu topluluk. Polonyalıların Polonya'daki nüfusu, 37.394.000 olarak tahmin edilmektedir. Bunların yalnızca 36.522.000 kadarı Lehçe konuşandır. Avrupa, Amerika ve Avustralasya'da geniş bir Polonyalı diasporası bulunmaktadır. Günümüzde Polonyalıların en yoğun olduğu Polonya kentleri Varşova ve Silezya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Polonya Seferi</span> Avrupada II. Dünya Savaşının ilk çatışması

Polonya Seferi veya Polonya'nın İşgali, II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilir. Nazi Almanyası'nın işgal harekâtı Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı'nın imzalanmasından bir hafta sonra, 1 Eylül 1939'da başlamış ve 6 Ekim 1939'da Almanya ve Sovyetler Birliği'nin Polonya'nın tamamını işgal etmeleriyle son bulmuştur. Alman saldırısı, savaş ilanı olmadan yapılmıştı. Bu saldırı uluslararası hukuka aykırı bir saldırı savaşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki diplomatik temsilcilikler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye'deki diplomatik temsilcilikler listesi , Türkiye'de diğer ülkelerin bulundurduğu diplomatik ve konsüler temsilciliklerin listesini içermektedir. Başkent Ankara'da 135 yerleşik büyükelçilik bulunmaktadır. İstanbul ise 73’ü başkonsolosluk, 1'i konsolosluk olmak üzere 74 diplomatik misyona ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Podolya (eyalet)</span> 1672 - 1699 arasında var olmuş Osmanlı Devleti eyaleti

Podolya Eyaleti veya Kamaniçe Eyaleti, Osmanlı Devleti eyaletidir. 1672 yılında kurulmuş 1699 yılında yıkılmıştır. Eyaletin yüzölçümü 20.000 km2 kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Lehçe</span> Batı Slav dili

Lehçe, Polonyalıların konuştuğu dil. Polonya'nın resmî dilidir ve 39 milyonu Polonya'da olmak üzere dünyada toplam 50 milyon kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilir. Hint-Avrupa dilleri ailesinin Slav dilleri öbeğine bağlı bir dildir. Dünyada yaklaşık 44 milyon insanın ana dilinin olduğu tahmin edilmektedir. Bu dil esas olarak Polonya sakinleri ve sözde kişilerin temsilcileri tarafından konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Felicjan Sławoj Składkowski</span>

Felicjan Sławoj Składkowski İçişleri Bakanı olarak görev yapan ve II. Dünya Savaşı'ndan önce Polonya'nın son Başbakanı olan Polonyalı doktor, general ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Ładoś Grubu</span> II. Dünya Savaşı sırasında, Avrupalı Yahudileri katledilmekten kurtarmak için İsviçrede sahte Güney Amerika pasaportları basmak üzere ortaklaşa bir sistem oluşturan Polonyalı diplomatlar ve Yahudi aktivistlere verilen isim

Vadoş Grubu, diğer adıyla Bern grubu – II. Dünya Savaşı sırasında, Avrupalı Yahudileri katledilmekten kurtarmak için İsviçre'de sahte Güney Amerika pasaportları basmak üzere ortaklaşa bir sistem oluşturan Polonyalı diplomatlar ve Yahudi aktivistlere verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Aleksander Ładoś</span>

Aleksander Wacław Ładoś, Polonyalı diplomat, konsolosluk memuru, gazeteci ve politikacı. 1941–1943 yıllarında işgal altında olan Polonya'daki gettolardan Yahudilere yasadışı Latin Amerika pasaportu düzenleyen, soyadıyla anılan “Ładoś Grubu” olarak adlandırılan grubun üyesi ve gayri resmi lideri.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Henryk Silberschein</span>

Adolf Henryk Silberschein – Abraham Silberschein olarak da bilinir – Polonyalı-Yahudi avukat, Dünya Yahudi Kongresi aktivisti, siyonist, Ulusal Azınlıklar Bloğu'ndan ilk dönem Sejm üyesi (1922–1927), yasadışı Latin Amerika pasaportları düzenleyip işgal altındaki Polonya'ya kaçırarak pasaport sahipleri ve ailelerini derhal imha kamplarına götürülmekten kurtaran Yahudi örgütler ve Polonyalı diplomatlar arasında gayri resmi bir işbirliği olan aynı zamanda "Bern Grubu" olarak da bilinen "Ładoś Grubu" üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Konstanty Rokicki</span> Lados Grubu üyesi

Konstanty Rokicki, Polonya konsolosluk memuru, Riga ve Bern'deki Polonya Cumhuriyeti Konsolos Yardımısı, 1941–1943 yıllarında Yahudileri imha kamplarına gönderilmekten kurtaran sahte Latin Amerika pasaportlarını düzenleyen "Bern grubu", olarak da bilinen Yahudilerin Holokost'tan kurtarılması hareketi olan "Ładoś grubu” üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Chaim Eiss</span>

Chaim Yisroel Eiss, İbranice חיים ישראל אייז, Zürih'te yaşayan Polonyalı-Yahudi tüccar, ultra-ortodoks yahudi diasporası aktivisti, Agudat Israel hareketinin kurucularından ve liderlerinden biri, II. Dünya Savaşı sırasında, "Bern grubu" olarak da bilinen "Ładoś Grubu" ile işbirliği içinde sahte Latin Amerika pasaportları üreterek Yahudileri Holokost'tan kurtarma girişimlerinde yer aldı. Pasaportların düzenlenmesinde Latin Amerika konsolosları ve Bern'deki Polonya Cumhuriyeti Elçisi ile işbirliğinden yararlandı. Eiss, işgal altındaki Polonya'ya belgeleri kaçırma işiyle uğraştı, aynı zamanda pasaportlardan yararlanacak kişilerin listelerinin tedarikçisi ve Yahudilere yönelik insani yardımın koordinatörüydü. Faaliyetlerinin birkaç bin kişiyi kurtardığı tahmin edilmektedir. Eiss'in ifadeleri, Elçi Aleksander Ładoś ve İsviçre'deki diğer Polonyalı diplomatların Holokost kurbanlarını kurtarmak adına yaptıklarıyla ilgili temel bilgi kaynaklarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Stefan Ryniewicz</span> Polonyalı diplomat ve müsteşar

Stefan Ryniewicz – Polonyalı diplomat, müsteşar ve 1938–1945 yıllarında Bern'deki Polonya Elçiliği Müsteşarı ve Misyon Şef Yardımcısı, "Bern grubu" olarak da adlandırılan, Yahudilere yasadışı Latin Amerika pasaportları düzenleyerek onları Holokost'tan kurtarma operasyonuna katılan “Ładoś Grubu” nun dört Polonyalı diplomatından biriydi. Ryniewicz, diğer ülkelerden diplomatların ikna edilmesinde önemli bir rol oynamıştır ve bu konuda Elçilik ile işbirliği yapan Yahudi örgütlerinin temsilcileriyle yazışmaları yürütmüştür. Muhtemelen, Emniyet Müdürü Heinrich Rothmund'u, tutuklanan Yahudi aktivistlere karşı harekete geçmemeye o ikna etmişti. Ayrıca, yasadışı pasaport çıkarmaktan serbest bırakılan ve daha sonra Yad Vaşem Enstitüsü tarafından Uluslararası Dürüstler Unvanı tanınan Peru Konsolosu José María Barreto'nun savunmasına başarısız bir müdahale girişiminde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Batih Katliamı</span>

Batih katliamı, 3-4 Haziran 1652'de Ladyzhyn yakınlarındaki Batih Muharebesi'nden sonra Polonyalı esirlerin kitlesel infazıdır. Hetman Bohdan Hmelnitski komutasındaki Zaporojya Kazakları tarafından gerçekleştirildi. Başlangıçta ele geçirilen Polonyalı esirler, Kazakların müttefikleri Kırım Tatarları'na aitti. Ancak Kazaklar, para karşılığı esirleri Kırımlardan aldı ve kıyım gerçekleştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Polonya cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu, Polonya cumhurbaşkanlarının ve 1918'den beri Polonya devletinin başkanlığını yürüten diğer kişilerin kronolojik listesidir.

Ulusal Demokrasi, 19. yüzyılın ikinci yarısında ülkenin yabancı nüfusun yoğun yaşadığı bölgelerde güçlü olan Polonya'daki siyasal örgüttü. Kurucu ve ana ideolog Roman Dmowski idi. Hareketin diğer ideolojik babaları arasında Zygmunt Balicki ve Jan Ludwik Popławski vardı.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Galiçya'da Ukraynalıların pasifize edilmesi</span>

Doğu Galiçya'da Ukraynalıların pasifize edilmesi, Polonya'daki Ukraynalı azınlığa karşı, Polonya polisi ve ordusu tarafından 1930 yılının Eylül-Kasım aylarında, Ukraynalı milliyetçiler tarafından gerçekleştirilen bir sabotaj ve terör eylemleri dalgasına yanıt olarak gerçekleştirilen cezalandırma eylemleriydi. Eylemler, ülkenin üç güneydoğu voyvodalığının 16 ilçesinde veya Doğu Galiçya'da gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Eugeniusz Kwiatkowski</span> Polonyalı ekonomist ve siyasetçi (1888-1974)

Eugeniusz Kwiatkowski Polonyalı bir politikacı ve ekonomist, Polonya Başbakan Yardımcısı, hükûmet bakanı ve İkinci Polonya Cumhuriyeti yöneticisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Krzysztof Szczerski</span> Polonyalı siyasetçi

Krzysztof Maria Szczerski, 2021'den beri New York'ta Polonya'nın Birleşmiş Milletler Büyükelçisi olarak görev yapan Polonyalı bir siyaset bilimci ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Izabella Cywińska</span>

Maria Izabella Cywińska-Michałowska, Polonyalı yönetmen, film eleştirmeni ve siyasetçi.

Polonya'nın İstanbul Başkonsolosluğu, Türkiye'nin İstanbul kentinde bulunan ve Polonya'ya ait olan bir başkonsolosluktur. Başkonsolosluk, Sarıyer ilçesi Maslak Mahallesi'nde yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.