İçeriğe atla

Wittelsbach Hanedanı

Wittelsbach Hanedanı
Ülke Kutsal Roma İmparatorluğu
 Bavyera Krallığı
 İsveç
Pfalz Elektörlüğü
Macaristan Krallığı
 Bohemya Krallığı
Bavyera Elektörlüğü
Ana hanedanLuitpoldingler
Kuruluş11. yüzyıl
KurucuI. Otto
Hanedan başkanıFranz von Bayern
Son hükümdarIII. Ludwig
Unvan(lar)Kutsal Roma İmparatoru
Alman kralı
Macaristan kralı
Danimarka kralı
İsveç kralı
Norveç kralı
Yunanistan kralı
Bavyera kralı
Bavyera elektörü
Bavyera dükü
Pfalz elektörü
Alt kollarıPfalz-Simmern
Palatinate-Zweibrücken
Pfalz-Neumarkt
Pfalz-Birkenfeld


Wittelsbach hanedanı (Almanca: Haus Wittelsbach) Bavyera, Pfalz, Hollanda ve Zelanda, İsveç (Danimarka ve Norveç ile birlikte), Macaristan (Romanya ile birlikte), Bohemya, Köln Elektörlüğü, Yunanistan ve diğer bazı prens-piskoposluklara hükmetmiş olan Alman hanedandır. Atalarının toprakları olan Pfalz ve Bavyera toprakları birer elektörlüktü ve ailenin üç üyesi Kutsal Roma İmparatorluğu'nun imparatorlarını ve krallarını seçti. 1805'te kurulan ve 1918'e kadar varlığını sürdüren Bavyera Krallığı'na da hükmettiler. Hanedandan olan ilk Bavyera dükü I. Otto dur. 1180'de Bavyera Dükalığı'nın Aslan Heinrich'ten alınmasıyla Bavyera dükü oldu. II. Otto, Pfalzlı Agnes ile evlenmişti. Agnes, Ren Pfalz kontu V. Heinrich'in kızı ve Aslan Heinrich'in torunuydu. Bu evlilikle Wittelsbach hanedanı Pfalz'ı da aldı.

Ailenin önemli üyeleri

Ailedeki birçok kadın Bavyeralı Elisabeth olarak bilinir.

  1. Heinrich I, Pegnitz Kontu, 1008-1043
  2. Otto I, Scheyern Kontu, 1020-1072
  3. Eckhard I, Scheyern Kontu, 1044-1088
  4. Otto IV, Wittelsbach Kontu, 1083-1156
  5. Otto I, Bavyera Dükü, 1117-1183
  6. Louis I, Bavyera Dükü, 1173-1231
  7. Otto II Wittelsbach, Bavyera Dükü, 1206-1253
  8. Louis II, Bavyera Dükü, 1229-1294
  9. Rudolf I, Bavyera Dükü, 1274-1319
  10. Adolf, Ren Palatine Kontu, 1300-1327
  11. Rupert II, Palatine Elektörü, 1325-1398
  12. Almanyalı Rupert, 1352-1410
  13. Stephen, Simmern-Zweibrücken Palatine Kontu, 1385-1459
  14. Louis I, Zweibrücken Palatine Kontu, 1424-1489
  15. Alexander, Zweibrücken Palatine Kontu, 1462-1514
  16. Louis II, Zweibrücken Palatine Kontu, 1502-1532
  17. Wolfgang, Zweibrücken Palatine Kontu, 1526-1569
  18. Charles I, Zweibrücken-Birkenfeld Palatine Kontu, 1560–1600
  19. Christian I, Birkenfeld-Bischweiler Palatine Kontu, 1598-1654
  20. II. Christian, Zweibrücken Palatine Kontu, 1637-1717
  21. Christian III, Zweibrücken Palatine Kontu, 1674-1735
  22. Frederick Michael, Zweibrücken Palatine Kontu, 1724-1767
  23. Maximilian I Joseph, 1756-1825
  24. Bavyeralı I. Ludwig, 1786-1868
  25. Luitpold, Bavyera Prensi Naibi, 1821-1912
  26. Bavyeralı Ludwig III, 1845-1921
  27. Rupprecht, Bavyera Veliaht Prensi, 1869–1955
  28. Albrecht, Bavyera Dükü, 1905–1996
  29. Franz, Bavyera Dükü, b. 1933

Bavyera kolu

  • Louis V, Brandenburg Uçbeyi, Bavyera Dükü ve Tirol Kontu (1323-1361)
  • Albert I, Bavyera Dükü, Hollanda ve Hainaut Kontu (1347-1404)
  • Isabeau de Bavière (1371-1435), Fransa'nın konsort kraliçesi
  • Ernest, Bavyera Dükü (1397-1438) Bavyera-Münih Dükü
  • Albert III, Bavyera Dükü (1438-1460) Bavyera-Münih Dükü
  • Jacqueline, Hainaut ve Hollanda Kontesi (1417-1432)
  • Albert IV, Bavyera Dükü (1465-1508)
  • William IV, Bavyera Dükü (1508-1550), 1516'dan 1545'e kadar eş naip Louis X
  • Louis X, Bavyera Dükü (1516-1545)
  • Albert V, Bavyera Dükü (1550-1579)
  • Maximilian I, Bavyera Elektörü (1597-1651)
  • Maria Anna, Fransa Dauphinesi (1660-1690)
  • Maximilian II Emanuel, Bavyera Elektörü (1662-1726)
  • Bavyera Düşesi Violante Beatrice (1673-1731), Toskana Kalıtsal Prensesi ve Siena Mürebbiyesi
  • VII. Karl (1697-1745): Kutsal Roma imparatoru
  • Bavyeralı Clemens August (1700-1761)
  • Bavyeralı Maria Antonia (1724-1780)

Palatinate kolu

İskandinav kralları

Notlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bavyera</span> Almanyada bir eyalet

Bavyera, resmî adıyla Özgür Bavyera Devleti, Almanya'nın güneydoğusunda bir eyalet. Yüzölçümü bakımından Almanya'nın en büyük eyaletidir. Başkenti Münih'tir. Diğer önemli kentleri ise Nürnberg, Augsburg, Regensburg, Ingolstadt, Bamberg ve Würzburg'dur. Batıda Baden-Württemberg ve Hessen eyaletleri, kuzeyde Türingiya ve Saksonya eyaletleri, doğuda Çekya, güney ve güneybatıda Avusturya ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">VII. Karl (Kutsal Roma imparatoru)</span> Kutsal Roma imparatoru (1697-1745; hd. 1742-1745)

İmparator Charles VII Albert, Wittelsbach ailesi üyesi, 1726 dan beri Kutsal Roma İmparatorlarını seçme hakkına sahip altı üyeden biri ve 24 Ocak, 1742 yılından 1745 yılında ölümüne kadar Kutsal Roma İmparatoru.

<span class="mw-page-title-main">VII. Heinrich (Kutsal Roma imparatoru)</span> Kutsal Roma imparatoru (1275-1313; hd. 1312-1313)

VII. Heinrich Almanya Kralı 1308 den beri ve Kutsal Roma İmparatoru 1312 yılından beri. Lüksemburg Hanedanı'nın ilk imparatoruydu. Kısa kariyeri süresinde İmparatorluk davasını İtalya'da yeniden canlandırdı ve Dino Compagni ve Dante Alighieri övgüsünü esinlendirdi.

<span class="mw-page-title-main">IV. Ludwig (Kutsal Roma imparatoru)</span> Bavyera dükü ve Kutsal Roma imparatoru (1282-1347)

İngilizce: Louis IV, Bavyeralı olarak anılır, Wittelsbach hanedanından, 1294/1301 den beri kardeşi I. Rudolf ile birlikte Bavyera Dükü, Kont Palatine (Ren) 1329 yılına kadar, Almanya Kralı 1314 yılından beri ve 1328 yılından beri Kutsal Roma İmparatoru. Ludwig, bir ayı avı sırasında Puch'ta Fürstenfeldbruck yakınlarında geçirdiği inmeden öldü. Münih'te Frauenkirche Kilisesi'nde gömüldü.

I. Otto aşağıdaki anlamlara gelebilir;

<span class="mw-page-title-main">Therese (Saksonya-Hildburghausen prensesi)</span>

Sakson-Hildburghausen-Altenburg Prensesi Therese ya da Bavyera Kraliçesi Therese, Sakson-Hildburghausen Düklüğü'nün prensesi olarak doğan ve 1825 yılında Bavyera Kralı I. Ludwig ile evlenerek tarihteki ikinci Bavyera Kraliçesi olan hanedan üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bavyera Krallığı</span> 1806-1918 yılları arasında var olan bir Alman devleti

Bavyera Krallığı, 1805'ten 1918 yılına kadar varlığını sürdürmüş, Bavyera Elektörlüğü'nün ardılı olan bir devletti. 1871'de Almanya'yla birleşmesinin akabinde krallık, yeni kurulan imparatorluğun içinde yer alan bir federe devlet hâline dönüştü. Güç, zenginlik ve yüzölçümü bakımından, yönetici devlet olan Prusya Krallığı'nın hemen ardında ikinci sıradaydı.

<span class="mw-page-title-main">Johann von Böhmen</span> Bohemya kralı (1296-1346; hd. 1310–1346)

Johann veya Kör Johann 1313'ten Lüksemburg ve 1310'dan itibaren Bohemya kralı ve Polonya'nın itibari kralıydı. On yıldır kör olduktan sonra 50 yaşında Crécy Muharebesi'nde savaşırken öldüğü biliniyor.

<span class="mw-page-title-main">Bavyera Elektörlüğü</span>

Bavyera Elektörlüğü, 1623 ile 1806 yılları arasında Kutsal Roma İmparatorluğu içerisinde yer almış bağımsız bir elektörlüktü. Elektörlük, Bavyera Dükalığı'nın ardılı olup, 1806 yılında kurulmuş Bavyera Krallığı'nın öncülüdür. Elektörlüğün yöneticileri olan prens elektörleri, devletin tarihi boyunca hep Wittelsbach Hanedanı'nın üyelerinden oluşmuştur. Devletin ilk elektörü I. Maximilian, son elektörü ise Kutsal Roma İmparatorluğu'nun dağılmasından sonra Bavyera Kralı unvanını alacak Maximilian I. Joseph'tir.

<span class="mw-page-title-main">II. Charles (Zweibrücken dükü)</span>

II.Charles, 1775'ten 1795'e kadar Zweibrücken Dükü idi. Wittelsbach Hanedanı'nın bir kolu olan Zweibrücken Birkenfeld Hanedanı'nın bir üyesi, Bavyera'nın ilk Kralı I.Maximilian ve Saksonya Kraliçesi Amalia'nın ağabeyiydi.

<span class="mw-page-title-main">Münih Residansı</span>

Residenz, Münih'in merkezinde, Bavyera'nın Wittelsbach hükümdarlarının eski kraliyet sarayıdır. Residenz, Almanya'nın en büyük şehir sarayıdır ve bugün mimarisi, oda süslemeleri ve eski kraliyet koleksiyonlarından sergilenen sergileriyle ziyaretçilere açıktır. Residenz, 1918 yılına kadar Wittelsbach hanedanının eviydi. Binaların geçmişi, Neuveste'nin Münih'in surlarla çevrili bölümünde inşa edildiği 1385 yılına dayanmaktadır. 16. yüzyılda Antiquarium ve başka bir kanat eklenerek Grottenhof avlusu oluşturuldu. Kaiserhof 17. yüzyılda eklendi. Barok ve Rokoko dönemlerinde yeniden yapılandıktan sonra, topluluk 19. yüzyılda Königsbau ve Festsaalbau tarafından çevrelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Maximilian (Bavyera elektörü)</span>

I. Maximilian, bazen Büyük Maximilian olarak anılır, Wittelsbach Hanedanı’nin bir üyesi olup 1597'den itibaren Bavyera Dükü olarak hüküm sürmüştür. Hükümdarlık döneminde, aynı hanedan üyesi olan kuzeni Palatina Elektörü V. Frederick, Otuz Yıl Savaşları’na sebep olacak olan protestan harekâtın içinde yer aldı. 1623 yılında Regensburg’ta toplanan Emperyal Dieti’nin aldığı karar ile Elektörlük Maximilian’a verildi ve bu görevi 1648 yılına kadar sürdürdü. Vestfalya Barışı ile Palatina Elektörlüğü Frederick'in varisine iade edilirken, Maximilian Bavyera Elektörü oldu.

<span class="mw-page-title-main">I. Rudolf (Almanya kralı)</span>

I. Rudolf, Habsburg Hanedanı'ndan Almanya'nın ilk kralıydı. Ayrıca Karintiya, Carniola, Avusturya, Steiermark dükü ve Habsburg ve Nassau kontuydu. Almanya'nın ilk kont krallarından biri olarak 1273'ten ölümüne kadar hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Svabya Birliği</span>

Svabya Birliği, 14 Şubat 1488'de kurulan Swabia'nın erken Orta Çağ kök dükalığı topraklarındaki İmparatorluk Mülklerinin karşılıklı savunma ve barışı koruma birliğiydi.

<span class="mw-page-title-main">Babenberg Hanedanı</span>

Babenberg Hanesi, Avusturya Düklerinden oluşan asil bir hanedandı. Aslen Frankonya Dükalığı'ndaki Bamberg'den olan Babenbergler, Avusturya Markgraflığı'nı MS 976'daki kuruluşundan 1156'da bir dükalığa yükselmesine ve o andan itibaren 1246'da soyunun tükenmesine kadar yönetmişlerdir. Babenberg Hanedanı'nın yerine daha sonra onların akrabası Habsburg Hanedanlığı geçti.

<span class="mw-page-title-main">III. Otto (Bavyera dükü)</span> Aşağı Bavyera dükü (1261-1312; hd. 1290-1312). Macaristan kralı (hd. 1305-1308).

III. Otto, Wittelsbach Hanedanı'nın bir üyesidir. 1290'dan 1312'ye kadar Aşağı Bavyera Dükü ve 1305 ile 1307 arasında Macaristan ve Hırvatistan Kralıdır. Macaristan'daki hükümdarlığına Anjou hanedanından Charles Robert itiraz etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">V. Frederick (Pfalz)</span>

V. Frederick 1610'dan 1623'e kadar Kutsal Roma İmparatorluğu'nda Ren'in Palatine elektörüydü. 1619'dan 1620'ye kadar Bohemya Kralı olarak hüküm sürdü. Her iki unvandan da feragat etmek zorunda kaldı. Bohemya'daki saltanatı ona " Kış Kralı " lakabını kazandırdı.

<span class="mw-page-title-main">Ernest Augustus (Hanover elektörü)</span>

Ernest Augustus, Brunswick-Lüneburg dükü ve Hanover elektörüydü. I. George'nun babasıdır. Brunswick dükü Georg ve Hesse-Darmstadlı Anna Eleonore'nin en küçük oğludur. 1679'da abisi Johann Friedrich'in yerine Calenberg prensi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Pfalz Elektörlüğü</span> 1085 ile 1803 yılları arasında Kutsal Roma İmparatorluğunun bir elektörlüğü

Pfalz Elektörlüğü, Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir elektörlüğüydü. Elektörlük 1085 yılında kuruldu. 1214'ten 1805'te Bavyera Krallığı'na bağlanmasına kadar Wittelsbach Hanedanı tarafından yönetildi.

Bavyera Dükü, Primogenitür'ün kurulduğu 1506 yılından beri, Wittelsbach Hanedanı'nın tüm üyeleri tarafından kullanılan bir ünvandı, Bavyera Dükü hariç. Örneğin 16. yüzyılın sonlarında Charles I, Zweibrücken-Birkenfeld Kont Palatine ve Palatinate-Birkenfeld Hanesi'nin patriğinin ünvanı: "Rhine Kontu Palatine, Bavyera Dükü, Veldenz ve Sponheim Kontu". Zweibrücken-Birkenfeld-Gelnhausen Palatine Kontu Wilhelm'in 19. yüzyılın başlarında bu unvanı birincil unvanı olarak kullanmaya başlamasıyla unvanın önemi artmıştır. Bavyera Dükü Wilhelm'dir.