İçeriğe atla

WireGuard

WireGuard
Orijinal yazar(lar)Jason A. Donenfeld
Geliştirici(ler)Jason A. Donenfeld
İlk yayınlanmaMart 2020
Güncel sürüm1 (Linux) [1]
Programlama diliC (Linux kernel modülü), Go (Son kullanıcıya uyarlama)
İşletim sistemi
[1][2][a]
TürSanal Özel Ağ
LisansGPLv2
Resmî sitesiwireguard.com
As of23 Ocak 2019
Kod deposu
Bunu Vikiveri'de düzenleyin
İnternet güvenlik
protokolleri
Anahtar yönetimi
Uygulama katmanı
Domain Name System
  • DANE
  • DNSSEC
  • DNS over HTTPS
  • DNS over TLS
  • CAA
İnternet Katmanı

WireGuard, yönlendirilmeli veya köprülü ağ yapılandırmalarında noktadan noktaya (P2P) güvenli bağlantılar oluşturmak için sanal özel ağ (VPN) tekniklerini uygulayan ücretsiz ve açık kaynak kodlu bir yazılım uygulaması ve iletişim protokolüdür. Linux çekirdeği içinde bir modül olarak çalıştırılır ve IPsec ve OpenVPN tünel protokollerinden daha iyi performans hedeflemektedir.[3] Jason A. Donenfeld tarafından yazılmıştır ve GNU Genel Kamu Lisansı (GPL) sürüm 2 altında yayınlanmıştır.[4] Yazılım Mart 2020'nin sonlarında kararlı bir sürüme ulaştı ve Linux çekirdeği 5.6 sürümüne eklendi.[1]

Özellikleri

WireGuard, hem basit hem de son derece etkili bir VPN sağlamayı amaçlamaktadır. Ars Technica tarafından 2018'de yapılan bir inceleme, OpenVPN ve IPsec gibi popüler VPN teknolojilerinin kurulumu karmaşıktır, bağlantıları (konfigürasyonun eksikliğinde) kolayca kesilmektedir, yeniden bağlantılarının kurulması için müzakere edilmesi önemli zaman almaktadır, eskimiş şifreleme yöntemlerini kullanmaktadırlar ve nispeten çok büyük kodlarının (Ars Technica'ya göre sırasıyla 400.000 ve 600.000 satırın üzerinde kod) olduğunu gözlemlemiştir. Bu kadar satır kod hataları bulmayı zorlaştırmaktadır.[5]

WireGuard'ın tasarımı bu sorunları azaltmaya odaklanmıştır, bu da tünelin varsayılan olarak daha güvenli olasını sağlar ve yönetilmesini kolaylaştırır. Şifreleme paketlerinin sürümlerini belirleyerek, en güvenli geçerli şifreleme yöntemleri arasında olduğuna inanılan şifrelere odaklanır. Ars Technica incelemesi sırasında yaklaşık 4000 satırlık saf çekirdek (OpenVPN ve IPSec ile karşılaştırıldığında onların yaklaşık %1'lik oranında) koduna sahiptir. Az sayıda kod satırına sahip olma özelliği güvenlik denetimlerini kolaylaştırır ve Linux çekirdeği yaratıcısı Linus Torvalds tarafından da "bir sanat eseri" olarak OpenVPN ve IPsec'e kıyasla övülmektedir.[6] Ars Technica, testlerde WireGuard ile istikrarlı tünellerin oluşturulmasının alternatiflerine kıyasla daha kolay olduğunu bildirdi.

Protokol

WireGuard anahtar değişimi için Curve25519, şifreleme için ChaCha20, veri kimlik doğrulaması için Poly1305, hashtable anahtarları için SipHash ve hash için BLAKE2'leri kullanır.[4] Hem IPv4 hem de IPv6 için ağ katman 3'ü destekler ve IPv4-in-IPv6'yı veya tam tersini kapsülleyebilir.[7]

Mayıs 2019'da INRIA araştırmacıları protokolün makine tarafından kontrol edilen, CryptoVerif kanıt asistanını kullanılarak üretilen, bir kanıtını yayınladılar.[8]

Tarihçe

Kod tabanının en eski anlık görüntüleri 30 Haziran 2016'dan itibaren mevcuttur.[9] WireGuard'ı ilk kullanan dört VPN servis sağlayıcıları Mullvad [10] AzireVPN,[11] IVPN[12] ve cryptostorm[13] idi. WireGuard Mullvad, IVPN ve NLnet Vakfı'ndan bağış aldı.[14] En son Mart 2020'de OVPN tarafından bağış aldı.[15]

Haziran 2018 itibarıyla WireGuard geliştiricileri, kod ve protokolü deneysel olarak ele almayı önerdiler ve keşfedilebilecek herhangi bir güvenlik açığının CVE takibi ile uyumlu, kararlı bir sürüm elde etmediklerine dikkat ettiler.[16][17]

9 Aralık 2019'da, Linux ağ yığınının birincil koruyucusu David Miller, yaklaşan çekirdeğe dahil edilmek üzere WireGuard yamalarını "sonraki ağ" sürdürücü ağacına kabul etti.[18][19][20] 28 Ocak 2020'de Linus Torvalds, David Miller'ın bir sonraki ağ dalını birleştirdi ve WireGuard ana Linux çekirdek ağacına girdi.[21]

20 Mart 2020'de Debian geliştiricileri, Debian 11 sürümü (test) için çekirdek yapılandırmasında WireGuard için modül oluşturma seçeneklerini etkinleştirdi.[22]

29 Mart 2020'de Wireguard, Linux 5.6 sürüm ağacına dahil edildi. Yazılımın Windows sürümü beta sürümündedir.[1]

30 Mart 2020'de Android geliştiricileri Genel Çekirdek Görüntüsüne WireGuard için yerel çekirdek desteği eklediler.[23]

Tepkiler

Oregon senatörü Ron Wyden, Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü'ne (NIST) WireGuard'ı IPsec ve OpenVPN gibi mevcut teknolojilerin yerini almasını önerdi.[24]

Uygulamalar

WireGuard protokolünün uygulamaları şunları içerir:

  • Donenfeld'in ilk uygulaması, C ve Go ile yazılmıştı.[25]
  • Cloudflare'nin BoringTun'i, Rust ile yazılmış bir kullanıcı alanı uygulamasıdır.[26][27]

Wireguard'ı destekleyen kullanıcı alanı programları

WireGuard'ı destekleyen kullanıcı alanı programları şunları içerir:

  • NetworkManager, 1.16 sürümünden beri[28]
  • systemd, 237 sürümünden beri[29]
  • Intel ConnMan, sürüm 1.38'den beri [30]
  • Mozilla'nın Firefox Özel Ağı[31]

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

Notlar

  1. ^ Tüm platformların şu anda yayınlanan kararlı bir sürümü olmayabilir ve bazıları beta sürümde olabilir.

Kaynakça

  1. ^ a b c d Salter, Jim (30 Mart 2020). "WireGuard VPN makes it to 1.0.0—and into the next Linux kernel". 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020. 
  2. ^ "Installation". WireGuard. 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 April 2020. 
  3. ^ Preneel, Bart; Vercauteren, Frederik ((Ed.)). Applied Cryptography and Network Security (İngilizce). Springer. ISBN 978-3-319-93387-0. 18 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 June 2018. 
  4. ^ a b "WireGuard: fast, modern, secure VPN tunnel". WireGuard. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2018. 
  5. ^ Salter, Jim (26 Ağustos 2018). "WireGuard VPN review: A new type of VPN offers serious advantages". Ars Technica. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  7. ^ Donenfeld, Jason A. "Introduction & Motivation" (PDF). WireGuard: Next Generation Kernel Network Tunnel (PDF). 4 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  8. ^ Lipp, Benjamin; Blanchet, Bruno; Bhargavan, Karthikeyan (2019), A Mechanised Cryptographic Proof of the WireGuard Virtual Private Network Protocol, Research Report RR-9269, Paris: Inria, hal-02100345, 29 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Nisan 2020 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  10. ^ Mason, John (13 Şubat 2019). "Mullvad Review". thebestwpn. 2. Strong Tunneling Protocols – OpenVPN & WireGuard. 24 June 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 April 2019. 
  11. ^ Mason, John (19 Şubat 2019). "AzireVPN Review". thebestvpn. 2. Impressive Protocols and Encryption. 8 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 April 2019. 
  12. ^ Pestell, Nick. "Introducing Wireguard". 3 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2019. 
  13. ^ "WireGuard support added!". cryptostorm blog. 5 Nisan 2019. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2019. 
  14. ^ "Donations". WireGuard. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2018. 
  15. ^ "OVPN donates to support WireGuard". OVPN. 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  16. ^ "About The Project". WireGuard. Work in Progress. 25 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2018. 
  17. ^ "Installation". WireGuard. 26 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2018. 
  18. ^ "e7096c131e5161fa3b8e52a650d7719d2857adfd - pub/scm/linux/kernel/git/davem/net-next - Git at Google". kernel.googlesource.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  19. ^ "LKML: David Miller: Re: [PATCH net-next v2] net: WireGuard secure network tunnel". lkml.org. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  20. ^ "[ANNOUNCE] WireGuard merged to net-next, on its way to Linux 5.6". web.archive.org. 9 Ocak 2020. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  21. ^ Torvalds, Linus. "index : kernel/git/torvalds/linux.git". Linux kernel source tree. Kernel.org. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020. 
  22. ^ "drivers/net: Enable WIREGUARD as module". 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  23. ^ "ANDROID: GKI: enable CONFIG_WIREGUARD". 3 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  24. ^ "US Senator Recommends Open-Source WireGuard To NIST For Government VPN". Phoronix. 30 June 2018. 5 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2018. 
  25. ^ Donenfeld, Jason (7 Haziran 2019). "WireGuard: fast, modern, secure VPN tunnel". 1 Aralık 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  26. ^ Krasnov, Vlad (18 Aralık 2018). "BoringTun, a userspace WireGuard implementation in Rust". Cloudflare Blog (İngilizce). 4 April 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 March 2019. 
  27. ^ "CloudFlare Launches "BoringTun" As Rust-Written WireGuard User-Space Implementation". phoronix.com. 21 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2019. 
  28. ^ Haller, Thomas (15 Mart 2019). "WireGuard in NetworkManager". GNOME Blogs. 16 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  29. ^ Poettering, Lennart (28 Ocak 2018). "[ANNOUNCE] systemd v237" (E-posta). 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  30. ^ Larabel, Michael (18 Şubat 2020). "Intel ConnMan 1.38 Released With WireGuard Support". Phoronix. 21 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 
  31. ^ "Firefox Private Network: VPN to Protect Your Entire Device". 3 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Linux</span> Bir işletim sistemi çekirdeği

Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">BSD</span>

BSD, Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'in kaynak kodu dağıtımı olan, AT&T'nin UNIX'i için bir eklentiler zinciridir. Birçok açık kaynak kodlu işletim sistemi projesi, 4.4 BSD-Lite olarak bilinen kaynak kodu dağıtımını temel kabul eder. Ek olarak bunlar, özellikle GNU projesi olmak üzere diğer birçok açık kod projesini de kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Sanal özel ağ</span> Uzaktan erişim yoluyla farklı ağlara bağlanmayı sağlayan internet teknolojisi

Sanal Özel Ağ, uzaktan erişim yoluyla farklı ağlara bağlanmayı sağlayan bir internet teknolojisidir. VPN, sanal bir ağ uzantısı oluşturarak, ağa bağlanan cihazların fiziksel olarak bağlıymış gibi veri alışverişinde bulunmasına olanak tanır. Basitçe, İnternet veya diğer açık ağlar üzerinden özel bir ağa bağlanmayı mümkün kılan bir bağlantı türüdür.

<span class="mw-page-title-main">/dev/random</span>

Unix türevi işletim sistemlerinde, /dev/random yalancı rastsal sayılar üreten bir stream dosyasıdır. Cihaz sürücülerinden ve diğer kaynaklardan toplanan çevresel gürültüye erişim sağlar. Bloklama ile çalışır. /dev/random normalde talep edildiğinden daha az entropi mevcutsa engeller, /dev/urandom tipik olarak asla engellemez, /dev/arandom yeterli entropi ile güvenli bir şekilde başlatılana kadar önyükleme sonrası bloklar ve daha sonra asla bloklanmaz. /dev/random ve /dev/urandom farklı işletim sistemlerinde farklı şekillerde uygulanmaktadır ve pek azı /dev/arandom desteğine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Linux çekirdeği</span> çekirdek sürümü

Linux çekirdeği, Unix benzeri açık kaynak bir monolitik işletim sistemi çekirdeğidir. Linux işletim sistemleri ailesi bu çekirdek üzerine inşa edilmiştir. Kişisel bilgisayarlar ve sunucular gibi genellikle Linux dağıtımı kullanan geleneksel bilgisayar sistemleri; router, kablosuz erişim noktaları, set üstü kutuları, smart TV'ler gibi gömülü sistemler bu çekirdeği kullanır. Android işletim sistemine sahip olan tablet bilgisayarlar, akıllı telefonlar ve akıllı saatler de ayrıca bu çekirdeğin sağladığı hizmetlerden yararlanmaktadır. Kasım 2017 itibarıyla Dünya'nın en güçlü 500 süper bilgisayarı, Linux tabanlı işletim sistemi kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Git (yazılım)</span> dağıtılmış iş kontrol sistemi

Git, yazılım geliştirme süreçlerinde kullanılan, hız odaklı, dağıtık çalışan bir sürüm kontrol ve kaynak kod yönetim sistemidir. İlk sürümü Linux çekirdeği'nin geliştirilmesinde kullanılmak üzere 2005 yılında bizzat Linus Torvalds tarafından tasarlanıp geliştirilmiş, 2021 yılı itibarıyla %73 pazar payına ulaşmıştır.

İnternet anahtar değişim protokolü ya da Internet Key Exchange internet üzerinde güvenli bir şekilde veri alışverişi için kullanılan anahtarların değişimini sağlayan protokoldür.

<span class="mw-page-title-main">SoftEther VPN</span> Baymuhammet

SoftEther VPN, Tsukuba Üniversitesi'nden Daiyuu Nobori'nin yüksek lisans tezi araştırması kapsamında geliştirilen ücretsiz bir açık kaynak kodlu, çapraz platform, çoklu protokol destekli VPN çözümüdür. SoftEther VPN, SSL VPN, L2TP/IPsec, OpenVPN ve Microsoft Güvenli Yuva Tünel Protokolü gibi VPN iletişim kurallarını tek bir VPN sunucusundan verilecek şekilde desteklemektedir. 4 Ocak 2014 tarihinde GPLv2 lisansını kullanarak yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Google Fuchsia</span>

Fuchsia, şu anda Google tarafından geliştirilen açık kaynaklı bir işletim sistemidir. Proje, Ağustos 2016'da resmi bir duyuru yapılmaksızın kendi kendine barındırılan bir git şeklinde göründüğünde halk tarafından tanındı. Kaynak belgelerinde adın arkasındaki neden "Pembe + Mor == Fuşya " olarak tanımlanmaktadır. Linux çekirdeğini temel alan, daha önce Google tarafından geliştirilen Chrome OS ve Android gibi işletim sistemlerinin aksine, Fuchsia, mineral adını taşıyan Zircon adlı yeni bir mikro çekirdeğe dayanıyor.

<span class="mw-page-title-main">Debian GNU/kFreeBSD</span>

Debian GNU / kFreeBSD, Debian projesi tarafından piyasaya sürülen bir işletim sistemidir. Bir GNU tabanlı kullanıcı ortamı ve glibc ile birleştirilmiş FreeBSD çekirdeğini kullanır. Debian GNU / kFreeBSD yazılımının çoğunluğu Debian GNU / Linux ile aynı kaynaklardan oluşturulmuştur. KFreeBSD'deki k harfi, çekirdeğin (kernel'in) kısaltmasıdır ve sadece FreeBSD işletim sisteminin çekirdeğinin kullanıldığı anlamına gelir. Debian projesi, FreeBSD çekirdeğine dayalı "kfreebsd-i386" ve "kfreebsd-amd64" olmak üzere iki farklı işletim sürümü sunar.

<span class="mw-page-title-main">XNU</span>

XNU, MacOS işletim sisteminde kullanılmak üzere Aralık 1996'dan beri Apple'da geliştirilen ve Darwin işletim sisteminin bir parçası olarak ücretsiz ve açık kaynaklı yazılım olarak piyasaya sürülen bilgisayar işletim sistemi çekirdeğidir. Ayrıca, iOS, tvOS ve watchOS işletim sistemlerinin çekirdeği olarak da kullanılır. XNU, "X Not Unix"'in bir kısaltmasıdır.

OtherOS, PlayStation 3 video oyun konsolunun önceki sürümlerinde, Linux veya FreeBSD gibi kullanıcı tarafından yüklenen yazılımların sistemde çalışmasına izin veren bir özellikti. Bu özellik yeni modellerde mevcut değildir ve 1 Nisan 2010'da yayınlanan 3.21 sistem yazılımı güncellemesi ile eski modellerden kaldırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">LineageOS</span>

LineageOS; Android mobil platformuna dayanan akıllı telefonlar, tablet bilgisayarlar ve set üstü kutular için yazılan ücretsiz ve açık kaynaklı bir işletim sistemidir. Cyanogen Inc.'in geliştirmeyi bıraktığını ve projenin arkasındaki altyapıyı kapattığını açıkladığı Aralık 2016'da çatallandığı özel ROM CyanogenMod'un halefidir. Cyanogen Inc., Cyanogen adının haklarını koruduğundan, proje çatalı LineageOS olarak yeniden adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">SUSE Linux Enterprise Server</span>

SUSE Linux Enterprise Server (SLES), SUSE tarafından geliştirilen GNU/Linux dağıtımıdır. Sunucular, ana bilgisayarlar ve iş istasyonları için tasarlanmıştır, ancak deneme amaçlı masaüstü bilgisayarlara da kurmak mümkündür. Başlıca sürümler 3-4 yıl arayla yayımlanırken, küçük sürümler yaklaşık 12 ayda bir çıkar. SUSE Linux Enterprise Server da dahil olmak üzere SUSE Linux Enterprise ürünleri, içerilen bileşenlerin yalnızca olgun, kararlı sürümleriyle sistemin yayımlanması amacıyla diğer SUSE ürünleri için bir test ortamı yaratan topluluk dağıtımı OpenSUSE'den yararlanır.

Mullvad, İsveç merkezli açık kaynaklı bir ticari VPN hizmetidir. Mart 2009'da başlatılan Mullvad, WireGuard ve OpenVPN protokollerini kullanarak çalışır. Mullvad, geleneksel ödeme yöntemlerine ek olarak abonelikler için Bitcoin ve Bitcoin Cash'i kabul eder.

<span class="mw-page-title-main">Mozilla VPN</span> VPN yazılımı

Mozilla VPN Mozilla tarafından geliştirilen açık kaynak kodlu bir sanal özel ağ yazılımıdır. Beta sürümü Firefox Private Network adıyla 10 Eylül 2019'da yayımlanan yazılımın 1.0 sürümü 15 Temmuz 2020'de dağıtılmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">ClearOS</span>

ClearOS, ClearFoundation tarafından geliştirilmiş ağ geçidi, dosya, yazdırma, posta ve mesajlaşma hizmetlerine sahip bir Linux dağıtımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Asahi Linux</span>

Asahi Linux, Apple silicon donanımlı Mac'lere Linux'u taşımayı ve onların macOS'tan farklı bir işletim sistemi çalıştırmasını amaçlayan bir projedir. Proje Hector Martin tarafından başlatıldı ve onun tarafından yönetilmektedir. Çalışmalar, Apple'ın 2022'de ilk alfa sürümüyle birlikte Apple silikona geçişi resmi olarak duyurmasından birkaç ay sonra, 2021'in başlarında başladı. Proje, Apple'ın tescilli donanım yazılımının belgelenmemesi nedeniyle zorlu hale getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Kernel panic</span>

Bir kernel panic, bir işletim sisteminin çekirdeği tarafından, güvenli bir şekilde kurtarılamadığı veya sistemi çalıştırmaya devam etmenin büyük veri kaybı yaşanabilmesinin yüksek bir riske sahip olacağı dahili bir kritik hata tespit edildiğinde alınan bir güvenlik önlemidir. Terim büyük ölçüde Unix ve Unix benzeri sistemlere özgüdür. Microsoft Windows işletim sistemlerindeki eşdeğeri, genellikle "mavi ekran" olarak adlandırılan bir durdurma hatasıdır.

OpenVPN, yönlendirilmiş veya köprülenmiş konfigürasyonlarda ve uzaktan erişim tesislerinde güvenli noktadan noktaya veya siteden siteye bağlantılar oluşturmak için teknikler uygulayan bir sanal özel ağ (VPN) sistemidir. Hem istemci hem de sunucu uygulaması olarak mevcuttur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.