İçeriğe atla

Wine

Wine
Ubuntu Linux üzerinde Wine Internet Explorer çalışırken
Geliştirici(ler)Wine Geliştiricileri (Katkıda bulunan 1500'den fazla kişi[1])
İlk yayınlanma4 Temmuz 1993
Güncel sürüm9.0 / 16 Ocak 2024
Önizleme sürümü7.9 / 20 Mayıs 2022
Geliştirme durumuEtkin
Programlama diliC
İşletim sistemiLinux, Mac OS X, BSD, Solaris ve
POSIX uyumlu diğer işletim dizgeleri
PlatformÇapraz platform
ErişilebilirlikÇok dilli (45 tâne)
TürUygulama katmanı
LisansGNU LGPL (Sürüm 2.1 veyâ üzeri)
Resmî sitesiwww.winehq.org
Kod deposu
Bunu Vikiveri'de düzenleyin

Wine, Linux ve Mac OS X gibi POSIX uyumlu işletim dizgelerinde Windows yazılımlarının çalıştırılmasını sağlayan özgür bir uygulama katmanıdır. Wine'nın açılımı, Wine Is Not an Emulator (Wine Öykünücü Değildir) idir.

Wine, Microsoft Windows platformunun kapalı kaynak kodlu pek çok API'sinin tersine mühendislik yöntemleriyle baştan yazılmasıyla[2] aynı çalışma ortamı süreçlerini Linux üzerinde gerçekleştirmeye çalışır. Wine geliştiricileri eliyle tersine mühendislik yöntemleriyle ve MSDN kaynaklarıyla hangi komutun hangi işleci bulup çalıştırdığı tek tek incelenmiş ve buna göre işleç çevirici denilen bir işleç çağırma kitaplığı oluşturulmuştur. Oluşturulan bu yeni kitaplıklarla Windows yazılımlarının Linux üzerinde çalışması olasıdır.

Wine'ın tüm Windows uygulamalarını çalıştırması beklenmemelidir. Çünkü daha Windows'un tüm kitaplıkları ve Windows'un diğer tüm yetenekleri tümüyle Linux'a uyarlanamamıştır. Wine'ın çalıştırdığı uygulamaların başarım düzeyleri değişken olmakla birlikte Wine ile çalıştırılan bazı uygulamalar, Windows ortamından daha hızlı çalışabilmektedir.

Wine'ın bir yazılımı çalıştırıyor olması, o yazılımı sorunsuz bir şekilde çalıştıracağı anlamına gelmez. Wine'ın Uygulama Veritabanı [1] 2 Ağustos 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[3] ile Wine ile denenen yazılımların çalışma durumları hakkında ayrıntılı bilgi alınabilir.

Târihçesi

  • Wine, 1993'te Microsoft Windows 3.x üzerinde çalışan yazılımları Linux üzerinde çalıştırmak için yaşama geçirildi. Bob Amstadt, tasarının ilk eşgüdümcüsüydü. Bob Amstadt, 1994 yılında bu görevi Alexandre Julliard'a aktardı. İlerleyen zamanlarda Win32 desteği ve yazılımın Mac OS X, Solaris ve BSD işletim dizgelerinde çalışma yeteneği sağlandı.
  • 2005'te ilk geliştirme sürümü olan 0.9 sürümü yayınlandı.
  • 1.0 numaralı ilk kararlı sürümü 17 Haziran 2008'de çıkarıldı.
  • 1.2 numaralı kararlı sürümünde "WOW64" desteği eklendi ve grafik tabanı Tango tabanlı olacak şekilde yenilendi.
  • 1.4 numaralı kararlı sürümünde "DIB" altyapısı yenilendi.
  • 1.6 numaralı kararlı sürümünde Mac sürücüsü yenilendi ve Mono desteği sağlandı.

Kullanımı

  • Wine yazılımı kurulduktan sonra .exe ya da .msi gibi uzantıya sahip herhangi bir kurulum kütüğü üzerine sağ tıklayıp, çıkan menüde "Wine ile aç" benzeri bir seçenek kullanılarak yazılım kurulabilir. Ancak bazı gelişmiş uygulamaların düzgün bir şekilde çalışabilmesi için bu kurulum işlemi sonrasında birtakım ek ayarlamalar yapmak gerekebilir.
  • Wine ile kurulan yazılımları kaldırmak için Wine ile beraber yüklenen kendi "Program Ekle/Kaldır" aracı kullanılabilir.
WinRAR'ın .exe uzantılı kurulum kütüğü Wine ile çalıştırılırken
Wine'ın kendi "Program Ekle/Kaldır" aracından bir görüntü
"Wine yapılandırması" iletişim kutusundan bir görüntü
  • Wine kurulduktan sonra kullanıcının ev dizininde ".wine" adli gizli bir dizin oluşur. Bu dizin içine geçilerek farazî "C" sürücüsü, "Program Files", "Windows" gibi dizinlere ulaşılabilir.
Ev dizini içinde Wine'ın oluşturduğu "Program Files", "Windows" gibi dizinler

Ek Bilgiler

  • Wine'ın ilk kararlı sürümü olan 1.0 sürümünden beri Wine'nın x tek sayı olmak üzere 1.x sürümleri, kararsız sürümleri; y çift sayı olmak üzere 1.y sürümleri, kararlı sürümleri göstermektedir.
  • Wine'ın 64 bitlik sürümleri, 16 bitlik Windows yazılımlarını çalıştırabilir. Buna karşın 64 bitlik Windows'ta 16 bitlik Windows yazılımları çalışamamaktadır.
  • Wine 1.7.54 ve 2.0-rc3 ile Türkçe çeviride büyük geliştirmeler yapılmıştır. 2.0-rc3 sürümünden beri Wine, tam Türkçe desteğine sahiptir.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Wine Geliştiricileri". 13 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2013. 
  2. ^ "Wine 1.2 tanıtımı". ozgurlukicin.org. 5 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2013. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İşletim sistemi</span> bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten yazılım

İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Macintosh</span> dizüstü ve masaüstü bilgisayarlara yönelik geliştirilen işletim sistemi

Macintosh, kısaca Mac olarak bilinen ve adını McIntosh Amerikan 1949 ses firmasından alan patent sorunu yaşamamak için Macintosh olarak yazılan, kişisel bilgisayar üreten Apple Computer Inc.'in bir ürünüdür. Ürün yelpazesi 1984 yılında başlamış ve piyasada fare ve grafik arayüz kullanan ilk başarılı bilgisayar serilerinden biri olmuştur. Bu başarıdan dolayı, 1986 yılından itibaren şirketin Lisa, Apple II, Apple III gibi yelpazeleri sonlandırılıp tüm bilgisayarları Macintosh serisi altında toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Windows 2.0</span> 1987 yılında piyasaya sürülen ve MS-DOS üzerinde yükselen Windows sürümü

Windows 2.0 Microsoft'un MS-DOS adlı işletim sistemi üzerinde oluşturduğu grafik arayüz (GUI) içeren işletim sistemi ailesi Windows'un ikinci sürümüdür. Microsoft'un meşhur Word ve Excel yazılımları, ilk kez bu işletim sistemi üzerinde kullanılmaya başlanmıştır. Aynı zamanda bu sürüm, ciddi bir biçimde MacOS'a benzemekle suçlandı. Apple 1988 yılında Microsoft ve Hewlett-Packard'a lisanslı Macintosh yazılımını ve/veya yazılımın öğelerini izinsiz kullanmak suçlamasıyla dava açtı.

<span class="mw-page-title-main">GNU Privacy Guard</span>

GNU Privacy Guard, şifreleme yazılımı PGP yerine GPL lisanslı bir özgür yazılım alternatifidir. Özgür Yazılım Vakfı'nın GNU projesinin bir parçası olarak geliştirilmektedir ve en önemli maddi yardımını Alman hükûmetinden almıştır. GPG, IETF'nin OpenPGP standartıyla tamamen uyumludur. PGP'nin güncel sürümleri GPG ve diğer OpenPGP uyumlu sistemlerle uyumluluk göstermektedir. Aynı zamanda bazı eski sürümlerde de bu uyumluluk söz konusudur, fakat güncel sürümün tüm özellikleri eski sürümlerce desteklenmemektedir. Kullanıcıların bu uyum sorunlarını anlamaları ve bunları göz önünde bulundurarak çalışmaları gerekmektedir.

Corel Corporation tarafından üretilen CorelDRAW 1989 yılında kullanıcılarla tanışan vektörel tabanlı bir grafik tasarım programıdır, tasarımcıların, grafikerlerin ve profesyonel sanatçıların çalışmaları için tasarlanmıştır. CorelDRAW, CorelDRAW Graphic Suite adını taşıyan grafik yazılımı paketinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Adobe Flash</span> vektörel grafik yazılımı

Adobe Flash Player, Adobe şirketinin Macromedia şirketinden satın alıp çıkardığı Windows ve Mac OS işletim sistemleri üzerinde çalışabilen bir vektörel grafik yazılımıdır.

<span class="mw-page-title-main">OpenGL</span> grafik uygulama geliştirme arabirimi

OpenGL, gelişmiş donanım desteğini kullanarak hem iki hem de üç boyutlu grafikleri ekrana çizmek için kullanılan ücretsiz bir grafik uygulama geliştirme arabirimidir. Windows, Linux, MacOS ve Solaris gibi birçok işletim sisteminde yaygın olarak ve Playstation 3 başta olmak üzere bazı oyun konsollarınca desteklenir. Donanım tarafında ise SGI, ATI, Nvidia veya Intel gibi büyük üreticiler her ekran kartında OpenGL desteği sunar.

<span class="mw-page-title-main">Picasa</span>

'Picasa' Dijital fotoğrafların düzenlenmesi ve düzenlenmesi için durdurulan bir görüntü organizatörü ve resim görüntüleyici, ayrıca entegre bir fotoğraf paylaşım sitesidir. Lifescape adlı bir şirket tarafından yaratılmıştır. Temmuz 2004'te Google, Lifescape'ten Picasa'yı satın aldı ve ücretsiz olarak sunmaya başladı. "Picasa", İspanyol ressam Pablo Picasso'nun, Mi casa ve "resimler" için pic sözlerinin karışımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Microsoft Silverlight</span>

Microsoft Silverlight, ağ uygulamaları için animasyon, vektör, 3D grafik ve görüntü oynatma imkânları sağlayan zengin internet uygulamaları geliştirme düzlemidir.

<span class="mw-page-title-main">Internet Explorer</span> Microsoft tarafından geliştirilen internet tarayıcısı

Windows Internet Explorer ya da eski adıyla Microsoft Internet Explorer, Microsoft tarafından geliştirilen bir web tarayıcısıdır. Microsoft Windows, Mac OS ve Unix sürümleri vardır, öte yandan 15 Haziran 2022 tarihinden itibaren tarayıcı desteklenmediği için artık hiçbir sürümü geliştirilmemektedir. Eski bilgisayarlarda Microsoft Windows ile birlikte öntanımlı olarak gelen Internet Explorer'ın Windows'a bütünleşik gelmesinden dolayı tarayıcı piyasasının büyük bir bölümünü elinde bulundurmaktaydı. Windows Vista ile birlikte adı Windows Internet Explorer olarak değiştirildi. O dönem Microsoft tarafından yalnızca güvenlik yaması yayınlandı. 12 Ocak 2016'dan itibaren Internet Explorer 11 sadece tüketicilere resmi destek vermiştir. 16 Nisan 2019 tarihinde Internet Explorer'ın gözden geçirilmiş son güncellenmiş hali Windows Server 2012 ve Windows Embedded 8 Standard için yayınlandı. Microsoft 20 Mayıs 2021'de, Windows 10 LTSB ve LTSC sürümleri haricindeki Windows 10 edisyonları için 15 Haziran 2022'de Internet Explorer için tam desteğin kesileceği ardından alternatifin eski siteler için IE modlu Microsoft Edge olacağı açıklandı. Açıklandığı şekilde LTSB ve LTSC sürümleri haricindeki Windows 10 edisyonları için Internet Explorer'ın desteği 15 Haziran 2022 tarihinde Microsoft tarafından kesildi.

<span class="mw-page-title-main">MonoDevelop</span>

MonoDevelop Linux, OS X ve Windows işletim sistemleri için geliştirilmiş bir açık kaynak tümleşik geliştirme ortamıdır. .NET framework ile Windows uygulamaları geliştirenlerin, alternatif olarak Mono kullanarak geliştirme yapmalarına olanak tanımaktadır. Linux ve Mac OS X için .NET teknolojilerini kullanma olanağı sunar.

<span class="mw-page-title-main">OS X Mavericks</span>

OS X Mavericks veya OS X 10.9 Mavericks OS X işletim sisteminin 10.büyük sürümü olup, Macintosh bilgisayarlar için Apple Inc.in masaüstü ve sunucu işletim sistemidir. 13A603 (GM2) yazılımda yapılmıştır. Bu sürümün temelini Darwin işletim sistemi oluşturur. Sürümün Unamesi "Darwin 13.0"dir.OS X Mavericks WWDC 2013'te, 10 Haziran 2013 tarihinde ilan edildi ve dünya çapında Mac App Store üzerinden ücretsiz yükseltme olarak, 22 Ekim 2013 tarihinde serbest bırakıldı.

<span class="mw-page-title-main">Mac OS X Lion</span> Mac OS X işletim sisteminin 2011 tarihli, 8. büyük sürümü

Mac OS X Lion veya Mac OS X 10.7 Lion Mac OS X işletim sisteminin 8. büyük sürümü olup, Macintosh bilgisayarlar için Apple Inc.in masaüstü ve sunucu işletim sistemidir. 11A511 yazılımda yapılmıştır. Bu sürümün temelini Darwin işletim sistemi oluşturur.Sürümün Unamesi "Darwin 11.0"dir. Sürümün ilk önizlemesi "Maca geri dön" sloganı altında Apple Özel Etkinliğinde (Stevenote) 20 Ekim 2010 tarihinde açıldı. Bu, Apple'ın iOS sisteminde yapılan birçok gelişmeler, Mac yüklü uygulamaların kolayca gezilebilir olan ekran gibi yenilikler getiriyor, Mac OS X Snow Leopard sürümündeki gibi, Mac App Store için destek içerir.Sürümün yüklenmesi Apple Software Update aracılığı ile oluyor. 24 Şubat 2011 tarihinde, Lion-un ilk geliştiriciler için önizlemesi (11A390) Apple Developer programına abonelerine serbest bırakıldı. Diğer geliştirici önizlemesi sonra dan WWDC 2011'de serbest bırakıldı. Lion, 1 Temmuz 2011 tarihinde üretim için serbest bırakıldı, 20 Temmuz 2011 tarihinde Mac App Store üzerinden son sürümü ile izledi. İlk günde şirket bir milyon satış olduğunu bildirdi. Ekim 2011 itibarıyla, Mac OS X Lion, dünya çapında altı milyon kopya sattı.

<span class="mw-page-title-main">Apple Software Update</span>

Apple Software Update OS X çalıştıran bilgisayarlarda Apple yazılımının en son sürümünü yükleyen, Apple Inc tarafından yaratılan bir Programlama aracıdır. OS X Mountain Liona kadar, güncelleme yöntemi Software Update kullanımı ile idi; Mountain Lion dahil olmak üzere, yazılım Güncelleme Mac App Store ile birleştirilmiştir. Yani,Mountain Lion ve ondan sonraki sürümler Mac App Store ile yüklenmeye başladı. Başlangıçta Mac OS 9 Mac kullanıcılarına tanıtıldı. Bir Windows sürümü, iTunes 7 girmesinden bu yana Apple Software Update ismi altında mevcut olmuştur. Yazılım Güncelleme otomatik olarak yeni güncellemeleri kullanıcılara bildirirdi. Program OS X'da Core Servicesin parçasıdır. Yazılım Güncelleme günlük, haftalık, aylık ya da hiçbir zaman güncellemeleri kontrolü için ayarlanabilir; ek olarak, indirmek ve .pkg ilişkili dosyasını saklayabilir,, daha sonraki bir tarihte yüklenmiş ve yüklü güncellemeleri geçmişini tutar edecekdir. Yazılım Güncellemeleri Mac OS ve uygulamaları, Güvenlik Güncelleştirmeleri güncellemeleri, aygıt sürücüsü ve artan Donanım yazılımı güncellemelerinden oluşmaktadır. Tüm yazılım güncellemeleri tüm netice sistem değişiklikleri ile olduğu gibi idari parola girmesini gerektirir. Bazı güncellemelerde sistemi yeniden başlatma gerektirir. mac OS X Leoparddan başlayarak, güncellemeler tamamlandığında montajdan önce kullanıcıya logout-u yeniden başlatmayı gerektirebilir ve otomatik olarak bilgisayarı yeniden başlatabilir. Önceki sürümlerinde, güncellemeler yüklenir, ancak kritik dosyaları bir sonraki sistem başlatma kadar değiştirilmirdi.

<span class="mw-page-title-main">AirPrint</span>

AirPrint Apple Inc.'in Wireless LAN (Wi-Fi) üzerinden baskı için, ya doğrudan AirPrint uyumlu veya Microsoft Windows, Linux ya da OS X çalıştıran bir bilgisayar yoluyla paylaşılan yazıcılara uyumlu olmayan yazıcılar için OS X ve iOS işletim sistemlerinin bir özelliğidir. AirPrint yazıcıya özel sürücü gerektirmez. Sadece Wifi ağı üzerinden bağlanır ve böylece bir Wi-Fi erişim noktası gerekir. Cihaz ve yazıcı arasında Wi-Fi Direct bağlantısı, varsayılan olarak desteklenmez, ancak 'HP ePrint Kablosuz Doğrudan AirPrint' özelliği olarak ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mac OS X Tiger</span> Mac OS Xin beşinci büyük sürümü

Mac OS X Tiger, Mac OS X'in, Mac bilgisayarlar için Apple'ın masaüstü ve sunucu işletim sisteminin beşinci büyük sürümüdür. Takma isim olarak yeni sürüme Kaplan ismi verilmiştir. Sürüm Apple Software Update yöntemi ile güncellenmekte. Tiger Mac OS X Pantherin halefi olarak 129.95 dolara 29 Nisan 2005 tarihinde kamuoyuna sunuldu. Yeni özelliklerden bazılarına 64-bit PowerMac G5 için geliştirilmiş destek, Spotlight adlı bir hızlı arama sistemi, Safari web tarayıcısının yeni bir sürümü dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Bonjour (yazılım)</span> Bilgisayar ağı teknolojisi

Bonjour Apple'nin hizmet bulma, adres ataması ve ana bilgisayar adı çözümlemesi içeren bir grup teknoloji olan sıfır yapılandırma ağı (zeroconf) uygulamasıdır. Bonjour, yazıcılar, diğer bilgisayarlar ve bu cihazların her yöne yayın Etki Alanı Adı Sistemi (mDNS) hizmet kayıtlarını kullanarak yerel alan ağında sunduğu hizmetler gibi cihazları bulur.

<span class="mw-page-title-main">XNU</span>

XNU, MacOS işletim sisteminde kullanılmak üzere Aralık 1996'dan beri Apple'da geliştirilen ve Darwin işletim sisteminin bir parçası olarak ücretsiz ve açık kaynaklı yazılım olarak piyasaya sürülen bilgisayar işletim sistemi çekirdeğidir. Ayrıca, iOS, tvOS ve watchOS işletim sistemlerinin çekirdeği olarak da kullanılır. XNU, "X Not Unix"'in bir kısaltmasıdır.

Yazılım mühendisliğinde, bir uyumluluk katmanı, bir ana sistem üzerinde, eski veya yabancı bir sistem için yazılmış ikili dosyaların çalıştırılmasını sağlayan bir arabirimdir. Bu, yabancı sistem çağrılarını, yerel sistem çağrılarına çevirir. Yabancı sisteme yönelik bazı kütüphaneler, ana sistem üzerinde yabancı ikili dosyaları çalıştırmak için yeterli olacaktır genellikle. Donanım uyumluluğu katmanıysa donanım emülasyonu sağlayan araçlardan oluşur.

Carbon, Macintosh bilgisayarları çalıştıran işletim sistemi olan Mac OS X için Apple'ın C tabanlı uygulama programlama arayüzlerinden (API) biridir. Carbon, Mac OS 8 ve Mac OS 9 işletim sistemlerinde çalışan programlar için iyi bir geriye dönük uyumluluk sağlamıştır. Geliştiriciler, “klasik” Mac OS ve Macintosh işletim sistemleri yazılımlarını OS X platformuna taşımak için uygulamayı azami çaba harcayarak çok az bir çaba ile kullanabilirler. OpenStep'te ortaya çıkan tamamen farklı Cocoa API sistemidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.