Microsoft Windows, kullanıcıya grafik arabirimler ve görsel iletilerle yaklaşarak yazılımları çalıştırmak, komut vermek gibi klavyeden yazma zorunluluğunu ortadan kaldıran, Microsoft'un geliştirdiği dünyanın en popüler işletim sistemi ailesidir. İlk Windows, 20 Kasım 1985 tarihinde satışa sunulmuştur.
İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.
Sunucu, bilişim alanında "istemci" denilen diğer program ve cihazlara çeşitli işlevler sunan bilgisayar donanımları veya yazılımlarıdır. Bu mimariye istemci-sunucu modeli denir. Sunucular, istemciler arasında veri veya kaynak paylaşımı, bir istemci için hesaplama yapma gibi çeşitli işlevleri yerine getirebilirler. Bu işlevlere genellikle "servis" veya "hizmet" denir. Tek bir sunucu çok sayıda istemciye hizmet verebilir, tek bir istemci de çok sayıda sunucudan hizmet alabilir. İstemci ve sunucu aynı cihaz üzerinde çalışabileceği gibi, istemci ağ üzerinden farklı bir cihazdaki sunucuya da bağlanabilir. Tipik sunucular arasında veritabanı sunucuları, dosya sunucuları, e-posta sunucuları, yazdırma sunucuları, web sunucuları, oyun sunucuları ve uygulama sunucuları sayılabilir.
Windows NT, Microsoft tarafından geliştirilen ve ilk sürümü 27 Temmuz 1993'te yayımlanan bir işletim sistemi ailesidir. İşlemciden bağımsız, çoklu işlem ve çoklu kullanıcı desteği sunan bir işletim sistemidir.
Windows Vista, kişisel bilgisayarlar için geliştirilen Microsoft Windows işletim sistemleri ailesinin sürüm olarak altıncı üyesidir. 22 Temmuz 2005'te gerçek adı duyurulmadan önce Longhorn kod adıyla tanınıyordu. Windows Vista, 30 Ocak 2007'de dünya çapında piyasaya sürülmüştür. Microsoft Türkiye, 24 Ocak 2007 tarihindeki tanıtımıyla Vista'nın resmî lansmanını yapan ilk Microsoft şubesi olmuştur. Windows Vista eski sürümle oranla birçok yeni özellik ve değişikliğe sahiptir. Bu değişim geliştirilmiş grafiksel kullanıcı arayüzü, görsel stil, yeniden tasarlanmış arama fonksiyonları, multimedya araçları, yeniden tasarlanmış ağ iletişimi, görüntü ve yazıcı gibi çeşitli fonksiyonları kapsamaktadır.
Windows 2000, Microsoft'un ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un NT çekirdeği üzerinde yükselen beşinci ana sürümüdür. NT 4 sürümünden 3.5 yıl sonra, 17 Şubat 2000 tarihinde piyasaya sürülmüştür.
Windows, Microsoft tarafından PC'ler için geliştirilen bir işletim sistemi. İlk kez 1983'te IBM marka bilgisayarlarda kullanılmak amacıyla MS-DOS üzerinde çalışan grafiksel kullanıcı arayüzü (GUI) olarak piyasaya sürüldü. Microsoft'un modellediği GUI Apple'ın Mac OS'tan sonra bilinen ilk Arayüz Yöneticisidir. 1980'lerden günümüze çok büyük değişimler geçirmiş olan Windows zaman içerisinde kendi başına bir işletim sistemi olmuş, NT çekirdeğine geçmiş ve ortaya bugün -sunucu sistemleri hariç- işletim sistemi pazarının %90'ını kontrol eden işletim sistemi çıkmıştır.
Windows 7, Microsoft tarafından geliştirilen Windows NT işletim sisteminin önemli bir sürümüdür. 22 Temmuz 2009'da RTM olarak piyasaya sunuldu ve 22 Ekim 2009'da genel kullanıma sunuldu. Windows 7'den yaklaşık 3 yıl önce piyasaya sürülen Windows Vista'nın halefidir. Ev ve iş masaüstü bilgisayarları, dizüstü bilgisayarlar, tablet bilgisayarlar ve HTPC bilgisayarlar da dahil olmak üzere; kişisel bilgisayarlarda kullanılan bir işletim sistemidir. Yerini, Kasım 2012'de Windows 8 almıştır. 9 Nisan 2013'e kadar Windows 7 RTM; güvenlik güncellemeleri, yazılım güncellemeleri, sürücü güncellemeleri ve teknik destek gibi içerikler sağlıyordu. Ancak artık kullanıcıların destek ve güncellemeleri alabilmesi için Service Pack 1'i yüklemeleri gerekiyor. Windows 7'nin sunucu muadili Windows Server 2008 R2, Windows 7'yle aynı zamanda piyasaya sürüldü. Windows'un bu işletim sistemini temel alan son sürümü, 1 Temmuz 2011'de yayınlanan Windows Embedded POSReady 7'dir. 12 Ocak 2016'da Microsoft, Windows 7'de Internet Explorer 11'den eski olan tüm Internet Explorer sürümlerinin desteğini sonlandırdı. Temel desteği 13 Ocak 2015'te sona eren işletim sistemi, 5 yıl daha güvenlik güncellemeleri almaya devam etti. Genişletilmiş destek ise 14 Ocak 2020'de sona erdi. Bundan sonra işletim sistemi çoğu kullanıcı için daha fazla destek veya güvenlik güncelleştirmesi almayı bıraktı. Buna rağmen, son Windows 7 çeşidi olan Windows Embedded POSReady 7, Ekim 2021'e kadar güvenlik güncellemeleri almaya devam etti. 15 Ocak 2020'den beri, Mayıs 2019'da yayımlanan KB4499164'ten daha yeni Windows 7 sürümlerinde Windows Update'i engelleyen tüm bilgisayarlar, bir yükseltme uyarı bildirimi görüntülüyor.
Windows Server 2008 R2, Microsoft tarafından üretilen bir sunucu işletim sistemidir. 22 Temmuz 2009 tarihinde üretime sunulmuş, 22 Ekim 2009'da başlatılmıştır. Windows Server Ekip bloguna göre, perakende geçerliliği 14 Eylül 2009 idi. Windows 7 yönlü son kullanıcıyla aynı işletim sistemi çekirdeğini kullanan Windows NT 6.1 üzerine inşa edilmiştir. Microsoft tarafından yalnızca 64 bit işletim sistemi olarak piyasaya çıkan ilk sürümdür.
Hyper-V, Microsoft Hyper-V, Viridian kod adındaki ve önceleri Windows Sunucu Sanallaştırma olarak bilinen, x64 bilgisayarlar için hypervisor tabanlı bir sanallaştırma sistemidir. Birden fazla sunucu rolünü tek bir fiziksel ana makinede çalışan ayrı sanal makineler olarak birleştirerek sunucu donanımı yatırımlarını iyileştirmek için bir araç sağlar. Hyper-V ayrıca, Windows haricinde Linux gibi işletim sistemleri de dahil olmak üzere birden fazla işletim sistemini verimli bir şekilde tek bir sunucuda çalıştırmak ve 64-bit bilgi işlemin gücünden faydalanmak için de kullanılabilir.Windows Server 2008'in belirli x64 sürümleriyle birlikte Hyper-V'nin bir betası sevk edilmiş ve kesinleşmiş sürüm 26 Haziran 2008'de piyasaya çıkmıştır. Yeni çıkacak olan Windows Server 2012® Hyper-V® ile de birden fazla işletim sisteminin paralel olarak aynı sunucu üzerinde çalıştırılmasını sağlamaktadır.
Windows Server, Microsoft tarafından yayımlanan bir grup sunucu işletim sistemi için bir marka adıdır. "Windows Server" markalı tüm Windows işletim sistemlerini içerir, ancak başka bir Microsoft ürününü içermez. Bu marka altında piyasaya sürülen ilk Windows sunucu sürümü Windows Server 2003'tür ve DNS Sunucusu, DHCP Sunucusu, Grup İlkesi ve günümüzde kullanılan diğer birçok popüler özelliği içeren ilk sunucu sürümüdür. Ancak Windows'un ilk sunucu sürümleri bu aile değildir. Daha önce çıkanlar: Windows NT 3.1 Advanced Server, ardından Windows NT 3.5 Server, Windows NT 4.0 Server ve Windows 2000 Server'dir
Microsoft Management Console, sistem ayarlarını istediğinize göre şekillendirmeyi sağlayan yazılımdır. Türkçeye Microsoft Yönetim Konsolu olarak çevirilir. Microsoft Management Konsol sayesinde, uzak lokasyondaki bilgisayarlar arasında, iletişim sağlayarak, bu bilgisayarlar üzerindeki servisleri kullanabilir ve bu konsol sayesinde yönetimsel işlemleri gerçekleştirebiliriz. Microsoft Management Console sadece Microsoft Windows için tasarlanmıştır. Windows işletim sistemi kurulumu sonrasında otomatik olarak kurulan yönetimsel araçlardan bir tanesidir. MMC'de, Microsoft ve diğer yazılım sağlayıcıları tarafından üretilmiş olan yönetim araçları bulunur ve görüntülenir. Bu araçlara "Ek bileşen" adı verilir ve donanımları, yazılımları ve Windows'un ağ bileşenlerini yönetmek için kullanılırlar. Örnek olarak Remote Desktop eklentisi ekleyerek başka bir bilgisayarın masaüstü görüntüsünü alıp kullanabiliriz. MMC, kurulumu sonrasında varsayılan olarak gelen yönetim konsollarının yanında kendimizin de tasarlayabileceği bir MMC konsolu desteği sunmuştur. En son sürümü MMC 3.0'dır. Dosya uzantısı ise .msc'dir.
Windows Server 2012, Microsoft tarafından sunulan Windows Server serisinin bir sürümüdür. 4 Eylül 2012 tarihinde tam sürümü yayınlanmıştır, deneme sürümü ise 9 Eylül 2011 tarihinde MSDN kullanıcılarına sunulmuştur. Bu sürümün en avantajlı yanı Özel Bulut sistemine entegre olmuş olmasıdır. Windows Server 2008 R2-nin ardılı, Windows Server 2012 R2-nin öncülü olarak tanıtılmıştır.
Windows Mobile 6.0 kod ismi "Crossbow", Microsoft şirketinin Windows Mobile işletim sisteminin 5. sürümüdür. 3GSM Dünya Kongresi 2007-de, 12 Şubat 2007 tarihinde serbest bırakıldı. Üç farklı versiyonu geliyor: akıllı telefonlar için "Windows Mobile 6 Standard", Telefon işlevselliği ile Pocket PC'ler için "Windows Mobile 6 Professional" ve Hücresel radyolar olmadan Pocket PC'ler için "Windows Mobile 6 Classic". Microsoft 6.0 sürümüne 6.5 ve 6.1 sürümü ile birlikte 8 Ocak 2013 tarihinde desteklemeye son verildi.
Windows Home Server 2011, Microsoft tarafından üretilen, korumalı dosya depolama sunmak için birden fazla bağlı bilgisayarlardan küçük ofis / ev ofis ve evler (SOHO), dosya paylaşımı, otomatik PC yedekleme, uzaktan erişim ve PC masaüstü uzaktan kumandası için tasarlanmış bir ev ağı sunucu işletim sistemidir. Bu 6 Nisan 2011 yılında, Windows Home Serverin ardılı olarak serbest bırakıldı. Windows Home Server 2011 son Windows Home Server sürümüdür ve yerini Windows Server 2012 Essentialsa bıraktı.
Windows Server 2016, Windows 10 ile eş zamanlı olarak geliştirilen, Windows NT işletim sistemleri ailesinin bir parçası olarak Microsoft tarafından geliştirilen bir sunucu işletim sistemidir. İlk erken önizleme sürümü, Microsoft Servers ilk teknik önizleme ile birlikte 1 Ekim 2014 tarihinde mevcut oldu. İstemci işletim sistemi ile eş zamanlı olarak yayımlanmış olan önceki Windows Server sürümlerinin aksine, Windows Server 2016 Ekim 2016 için planlanan genel durumu ile Microsoft Ignite toplantısında 26 Eylül 2016 tarihinde serbest bırakıldı.
Windows MultiPoint Server, aynı anda birden çok bağımsız bilgisayar istasyonları veya tek bir bilgisayara bağlı terminalleri barındırmak için Uzak Masaüstü Hizmetleri teknolojisini kullanarak Microsoft Windows Server dayalı bir işletim sistemidir. Windows MultiPoint Server 2012, bağımsız bir SKU olarak son sürümdür ve Windows Server 2016-da MultiPoint Hizmetleri tarafından yerini aldı.
Uzak Masaüstü Hizmetleri (RDS) ya da Terminal Hizmetleri Windows Server 2008 ve önceki sürümlerinde, kullanıcının bir uzak bilgisayar veya sanal makinenin bir bilgisayar ağı bağlantısı üzerinden kontrolünü ele geçirmesine olanak sağlayan Microsoft Windows bileşenlerinden biridir. Uzak masaüstü yazılımıdır. RDS, Microsoft'un Windows istemci yazılımı ve RDS çalıştıran bilgisayarın tüm masaüstünün Uzak Masaüstü Protokolü'nü (RDP) destekleyen bir uzak sanal makinesine erişebildiği ince istemci uygulamasıdır. RDS ile, yalnızca yazılım kullanıcı arayüzleri istemci sistemine aktarılır. İstemci sistemindeki tüm girdiler, yazılımın gerçekleştirildiği sunucuya iletilir. Bu, Microsoft App-V gibi, bilgisayar programlarının istemciye istek üzerine aktarıldığı ve istemci makinede yürütüldüğü uygulama akış sistemlerinden farklıdır.
Aşağıda Microsoft tarafından yazılmış ve yayımlanmış işletim sistemlerinin bir listesi verilmiştir.
Windows Server 2022, Microsoft'un Windows Server işletim sistemi ailesinin son sürümüdür. Diğer Windows Server işletim sistemlerinden farkı Microsoft Edge Chromium ile beraber gelmektedir.
