İçeriğe atla

William O. Douglas

William O. Douglas

William Orville Douglas (16 Ekim 1898, Maine, Minnesota - 19 Ocak 1980, Washington, ABD), kişi özgürlüklerinin tutarlı bir savunucusu olarak tanınan kamu görevlisi, hukuk eğitmeni ve ABD Yüksek Mahkemesi yargıcı. Toplam 36 yıl boyunca Yüksek Mahkeme üyeliği yaparak, bu görevde en uzun süre kalan kişi olmuştur.[1]

Presbiteryen bir papazın oğluydu.Ailesiyle birlikte önce Kaliforniya'ya, ardından da Washington'a göç etti. Küçük yaşta babası ölünce, aile Washington'ın Yakima kentine yerleşti.[2][3] Douglas, gençlik yıllarında çocuk felcine yakalandıysa da, kalıcı felçten kurtuldu ve tedavi sırasında vücut alıştırmaları sayesinde yaşamı boyunca sürecek bir doğa sevgisi geliştiridi.

Washington eyaletinin Walla Walla kentindeki Whitman College'ı 1920'de bitirdikten sonra kısa bir süre öğretmenlik yaptı.1922'de, hukuk öğrenimi görmek için görevinden ayrıldı ve Columbia Üniversitesi Hukuk Okulu'na girdi.

Üniversiteyi 1925'te sınıf ikincisi olarak bitirdi.Ardından ticaret hukuku uygulamalarını ayrıntılı bir biçimde öğrenmek için Wall Street'teki bir hukuk müşavirlik şirketinde çalışmaya başladı. Bir yıl sonra, Columbia Üniversitesi'nde ders vermek için bu şirketten ayrıldı.Bundan bir yıl sonra da 1936'ya değin çalışacağı Yale Üniversitesi Hukuk Okulu'na geçti.

Ticaret Bakanlığı uzmanları ile birlikte şirket iflasları konusunda yaptığı çalışmalardan sonra, 1934'te Tahvil ve Borsa Komisyonu (U.S. Securities and Exchange Commission SEC) adına, iflas etmiş şirketlerin yeniden örgütlenmesi için yapılan bir araştırmayı yönetti.1936'da SEC üyeliğine atandı ve 1937'de bu komisyonun başkanı oldu. Başkanlığı sırasında, ulusal tahvil borsasını yeniden düenledi, küçük yatırımcıları korumaya yönelik çeşitli önlemleri yürürlüğe koydu ve hisse senedi satışı için gerekli yönetmelikleri çıkarttı.

SEC'deki görevi sırasında, Başkan Franklin Roosevelt'le arkadaşlık kurdu ve onun danışmanlığını yaptı.Şubat 1939'da Yargıç Louis Brandeis Yüksek Mahkeme üyeliğinden emekli olunca, Roosevelt boşalan üyelik için Douglas'ı önerdi.Üyeliği Senato tarafından onaylanan Douglas 17 Nisan 1939'da görevine başladı.O dönemde 40 yaşındaydı; böylece, ABD tarihinde Yüksek Mahkeme üyeliğine getirilen ikinci en genç kişi oldu. Birçok karmaşık ticaret davası ile ilgili gerekçeli kararı hazırlamasına karşın, ağırlıklı olarak insan hakları konusundaki düşünceleri ile ün kazandı.Yakın arkadaşı olan Yüksek Mahkeme üyesi Hugo Black gibi Douglas da, kişi özgürlüklerini güvence altına alan Haklar Bildirisi'ne mutlak bağlılığıyla tanınıyordu. Hükûmetin konuşma özgürlüğüne getirdiği kısıtlamalar karşı çıkan Douglas, özgür basının da ateşli bir savunucusuydu.Sansürün her türüne karşı olması nedeniyle, sık sık siyasal ve dinsel tutucu çevrelerin eleştirilerine hedef oldu.

Aynı zamanda sanıkların anayasal haklarının güvence altına alınması için çalıştı.Yüksek Mahkeme'nin, kişilerin itirafa zorlanmalarını engelleyen ve yasal izin olmaksızın yapılan atamaları yasaklayan yasaları güçlendiren kararlarında önemli rol oynadı.

31 Aralık 1974'te geçirdiği kalp krizi sonucunda yatağa düşen Douglas, hastalığı yenmek için çok çaba harcadı ve 12 Kasım 1975'te emekliye ayrılmadan önce Yüksek Mahkeme'deki görevine geri döndü.Yargıçlık görevi süresince, özellikle doğa korumacılığı, tarih, politika ve uluslararası ilişkiler konusunda çok sayıda kitap yazdı.Başlıca yapıtları arasında Of Men and Mountains (1950; İnsanlar ve Dağlar Üzerine) ve A Wilderness Bill of Rights (1965; Doğada Haklar Bildirisi) sayılabilir.

Kaynakça

  1. ^ "The Law: The Court's Uncompromising Libertarian". Time.com. 24 Kasım 1975. 5 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2015. 
  2. ^ . Ernest Kerr, Imprint of the Maritimes, 1959, Boston: Christopher Publishing, s. 83.
  3. ^ "William O. Douglas: 1939–1975 : Sage Knowledge". Knowledge.sagepub.com. 22 Mayıs 2013. 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yargı</span> hukuku yorumlayan ve uygulayan mahkemeler sistemi

Yargı, yasal anlaşmazlıkları/uyuşmazlıkları karara bağlayan ve yasal davalarda yasayı yorumlayan, savunan ve uygulayan mahkemeler sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Bağımsızlık Bildirisi</span> Amerikanın Britanyadan ayrılığını açıklayan bildirge

Amerikan Bağımsızlık Bildirisi, Amerika Birleşik Devletleri'ni kuran belgedir. Belge, 4 Temmuz 1776'da Philadelphia'daki daha sonra "Independence Hall" adı verilen Pennsylvania Eyalet Evi'ndeki İkinci Kıta Kongresi'nde kabul edildi. Bildiri, dünyaya On Üç Koloni'nin neden artık Britanya sömürgesi değil de bağımsız egemen eyalet olarak görüldüğünü açıklamakta.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler</span> toplumsal, ekonomik ve kültürel bir iş birliği oluşturmak amacıyla kurulan bir örgüt

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma 26 Haziran 1945'te 50 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.

<span class="mw-page-title-main">Hâkim (hukuk)</span> mahkemede duruşmalara bakan ve kararı açıklayan yetkili kişiye verilen isim

Hâkim veya yargıç, adaleti sağlamak üzere bağlı bulunduğu topluluğun hukuk kural ve prensiplerine dayanarak bağımsız ve tarafsız olarak karar veren kimsedir. Bazı hukuk sistemleri tek hâkimli, bazı sistemler ise hâkimler heyetinden oluşan yargılama biçimlerini benimsemiştir. Hâkimler ceza, hukuk, idare veya askeri mahkemelerde görev yapabilirler. Yaptıkları görevden ötürü toplum içerisinde saygınlık sahibi, alanında uzman ve güvenilir kişilerden seçilmeleri gerekir.

<span class="mw-page-title-main">İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi</span> Fransız Devriminin temel belgesi

İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi Fransız Devrimi'nin temelini oluşturan, 26 Ağustos 1789’da demokrasi ve özgürlük sebep gösterilerek yayımlanan temel metinlerden birisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Şirin Ebadi</span>

Şirin Ebâdî, İranlı avukat, yazar, insan hakları savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Edward Coke</span>

Sir Edward Coke,, İngiliz hukukçu ve siyaset adamı. Stuartların kraliyet ayrıcalıklarına karşı gelip, hukukunun üstünlüğünü ileri düzeyde savunarak İngiliz hukuku ve İngiliz Anayasasının gelişimine büyük katkıda bulunmuştur. Norwich'te ve Cambridge Üniversitesi'ne bağlı Trinity College'da öğrenim gördükten sonra Inner Temple'a geldi ve burada hukuk okudu. Baroya kabul edilip, kısa sürede büyük ün kazandı. Norfolk papazı Edwani Dennv'nin Lord Cromvveli'yle yönettiği davada avukatlık yaptı. I. Elizabeth'in bakanı Lord Burghleymn yardımıyla hizmetine girdi ve hızla yükseldi. 1589'da Parlamento'ya seçildi. 1592'de Londra başsavcı yardımcısı ve yargı kayıtları sorumlusu oldu. 1593'te Avam Kamarası başkanlığına getirildi. Kraliçe Elizabeth'in politikası doğrultusunda Avam Kamarası üyelerinin kiliseyle ilgili konuları tartışma çabasını ustalıkla önledi. 1593'te başsavcılık makamının boşalmasından sonra Essex kontunun desteğiyle bu göreve gelmek isteyen Francis Bacon ile tartışmaya başladı. 1594'te bu göreve atanınca, bazı kaynaklara göre Bacon'ın başsavcı yardımcısı olmasına engel oldu. İlk karısı Bridget Paston'ın ölümünden (1598) dört ay sonra Bacon'ın da âşık olduğu Lady Elizabeth Hatton ile evlendi.

<span class="mw-page-title-main">Dean Acheson</span> Amerikalı siyasetçi ve avukat

Dean Gooderham Acheson, Amerikalı devlet adamı ve avukat; ABD dışişleri bakanı (1949-1953), ABD başkanlarından dördünün danışmanı. II. Dünya Savaşı'nı izleten Soğuk Savaş döneminde ABD'nin dış politikasının mimarlığını yapmış, Sovyetler Birliği ve öteki komünist ülkelere karşı Batı İttifakı'nın oluşturulmasında etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Adalet Divanı</span>

Avrupa Birliği Adalet Divanı ya da kısaca Avrupa Adalet Divanı, AAD Avrupa Birliği (AB) bünyesi içinde yer alan en yüksek mahkemedir. Avrupa Birliği üyesi ülkeleri arasında, Avrupa Birliği hukukunu ilgilendiren konularda son sözü söyleyen kurumdur. Avrupa Adalet Divanı 27 yargıç ve 11 hukuk sözcüsünden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yargı teşkilatı</span>

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 9. maddesi uyarınca “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır.” Ancak, 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Ve Yetkileri Hakkındaki Kanun içinde yer alan bazı belirleyici hükümler haricinde tüm yargı teşkilatının görev ve yetkisini belirleyen kapsayıcı ve genel bir yasal düzenleme yapılmamıştır. Dolayısıyla, hangi durumda hangi mahkemenin yetkili olacağı çeşitli kanunlarda dağınık ve sistematikten uzak bir biçimde yer aldığından mevcut mevzuat konuya genel bir bakış sağlamaktan uzak bir görüntü sunmaktadır.

Tacir ya da tüccar, başkası tarafından üretilen malların ticaretini yapan kimse.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin devlet yapısı</span>

Kuzey Kıbrıs'ın devlet yapısı, Kuzey Kıbrıs cumhuriyetle yönetilmekte olup yarı başkanlık sistemi bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı aynı zamanda devlet başkanı, başbakan ise hükûmetin başkanıdır. Çok partili sistem uygulanmaktadır. Yürütme yetkisi hükûmetin elindedir. Yasama yetkisi ise hükûmetle beraber Cumhuriyet Meclisi'ne aittir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi</span> Amerika Birleşik Devletlerindeki en yüksek mahkeme

Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi, en üst düzey temyiz mahkemesi ve kararlarıyla ABD Anayasası'nı yorumlayan organ. Açılan davalar çerçevesinde devletin ulusa, eyaletin eyalete ve hükûmetin yurttaşa karşı yetkilerinin sınırlarını belirler.

Suudi Arabistan'ın hukuk sistemi, hem Kur'an'dan hem de İslam peygamberi Muhammed'e atfedilmiş sünnetlerden türetilen İslamî Şeriat hukukuna dayanmaktadır. Muhammed'in ölümü sonrasında ortaya çıkan İslamî alim konsensüsleri ("icmâ") de Şeriat'ın kaynaklarından birini oluşturur. Suudi Arabistan'daki yargıçların yaptığı hukuksal yorumlar, İslam fıkhındaki literalist Hanbeli mezhebine ait Orta Çağ metinlerinden etkilenmektedir. Şeriat, Müslüman dünyasında eşsiz olarak kodifiye olmamış haliyle Suudi Arabistan'da kullanılmaktadır. Bununla birlikte hukuksal içtihatın yoksunluğu, ülkenin kanunlarının kapsamında ve içeriğinde büyük seviyede belirsizliklere neden olmuştur. Bu nedenle hükûmet, 2010'da Şeriat'ı kodifiye etmeye niyet ettiğini açıkladı; ancak bu konuda hâlâ bir ilerleme sağlanamamıştır. Şeriat ayrıca fikrî mülkiyet hukuku ve şirketler hukuku gibi modern sorunları kapsayan kraliyet kararnameleriyle dağıtılan düzenlemeler ile tamamlanmıştır. Buna rağmen Şeriat, özellikle ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve kontrat hukuku gibi dallarda hukukun ana kaynağını oluşturmaktadır ve Kur'an ile Sünnet ülkenin anayasası olarak ilan edilmiştir. Suudi devleti ne ait çok kapsamlı tescilli haklar, toprak hukuku ile enerji hukuku dallarının önemli bir özelliğini oluşturmaktadır.

Sheila Abdus-Salaam, New York bölgesi İstinaf mahkemesine bağlı yüksek yargıç ve hukukçudur. New York'un en yüksek mahkemesinde atanan ilk siyah müslüman kadın yargıçtır. Müslüman ve siyahi kişilerin haklarını savunmak için çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ruth Bader Ginsburg</span> Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi eski yargıçı

Ruth Bader Ginsburg, 1993'ten ölümüne kadar Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi yargıçlığını yapmış Amerikalı avukat ve hukukçu. Başkan Bill Clinton tarafından yüksek mahkeme üyeliğine atanan Ginsburg 10 Ağustos 1993’te yemin ederek göreve başladı. Bu süre zarfında Ginsburg güçlü muhalefetleriyle hukuk dünyasında ve popüler kültürde dikkat çekti. Genel olarak yüksek mahkemenin liberal kanadına mensup olduğu düşünülür. ABD Yüksek Mahkemenin 2. kadın üyesi olan Ginsburg 2006-2009 yılları arasında bu mahkemedeki tek kadın üyeydi.

<span class="mw-page-title-main">Adalet Yüksek Mahkemesi</span>

Londra'da bulunan Adalet Yüksek Mahkemesi, Temyiz Mahkemesi ve Kraliyet Mahkemesi ile birlikte İngiltere ve Galler Yüksek Mahkemeleri'ni oluşturur. Adı hukukî atıf amacıyla EWHC olarak kısaltılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Benjamin N. Cardozo</span> ABDli hukukçu

Benjamin Nathan Cardozo, ABD'li hukukçu ve yargıç. 1932-1938 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi yargıçlığı yapmıştır. Ayrıca Yale Üniversitesi'nde yargı sürecine ilişkin dersler vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Neil Gorsuch</span> Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi Yüksek Yargıçı

Neil McGill Gorsuch Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi yargıcı. 31 Ocak 2017'de Başkan Donald Trump tarafından aday gösterildi ve 10 Nisan 2017'de göreve başladı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye yargı sistemi</span> Suriyenin yargı sistemi

Suriye'nin yargı sistemi Osmanlı, Fransız ve İslam hukukunun bir sentezidir. Medeni, ticari ve ceza kanunları öncelikle Fransız hukuk uygulamalarına dayanmaktadır. 1949'da ilan edilen bu kanunlar, bedeviler ve dini azınlıklar arasında örf ve adet hukukunun uygulanmasını sınırlamak için onaylanmış özel hükümlere sahiptir. İslam dini mahkemeleri ülkenin bazı bölgelerinde işlemeye devam ediyor, ancak yargı yetkisi evlilik, boşanma, babalık, çocukların velayeti ve miras gibi kişisel statü meseleleriyle sınırlı. Bununla birlikte, 1955'te kişisel statünün birçok yönüne ilişkin bir kişisel kod geliştirildi. Bu kanun, kadının statüsünü iyileştirerek ve miras kanunlarını netleştirerek şeriatı değiştirdi ve modernize etti.