İçeriğe atla

William Lloyd Garrison

William Lloyd Garrison
Doğum12 Aralık 1805(1805-12-12)
Newburyport, Massachusetts, ABD
Ölüm24 Mayıs 1879 (73 yaşında)
New York, ABD
MilliyetAmerikalı
Tanınma nedeniKölelik karşıtı
İmza

William Lloyd Garrison (12 Aralık 1805 - 24 Mayıs 1879), Amerikalı sosyal reformcu.

25 yaşındayken, köleliğin kaldırılması hareketine katıldı. 1833'te ABD Kölelikle Mücadele Derneği'nin kurulmasına yardımcı oldu. Görüşlerinin giderek radikalleşmesi izleyicileri arasında bölünmelere yol açtı. Amerikan İç Savaşı sırasında Abraham Lincoln'ı destekledi.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Massachusetts</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Massachusetts, ABD'nin kuzeydoğu kıyısında, New England bölgesinde yer alan bir eyalettir. En büyük şehri ve başkenti Boston şehridir. Eyaletin adı bir Amerikan yerli kabilesi olan Massachusett kabilesinden gelmektedir ve bu kabilenin dilinde massachusett "büyük tepeler bölgesi" anlamına gelmektedir. Tarihsel olarak Massachusetts ülkenin en liberal ve günümüzde sosyo-ekonomik açıdan en gelişmiş eyaletlerindendir. Kişi başı gelir Connecticut, Maryland gibi benzer özellikteki eyaletlerle birlikte devamlı olarak ülke genelinde ilk 5 içerisinde yer alır. 6 milyonun üzerindeki nüfusu ve nispeten küçük yüz ölçümüyle ülkenin en yoğun nüfus bölgelerinden bazılarını barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Parti (Amerika Birleşik Devletleri)</span> Amerikada iki büyük siyasi partiden biri

Cumhuriyetçi Parti, kısaltması ile GOP, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki iki büyük çağdaş siyasi partiden biridir. Demokrat Parti'nin ana siyasi rakibi olarak 1850'lerin ortalarında ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan İç Savaşı</span> ABDde Kuzey ve Güney arasında yaşanan bir iç savaş (1861-1865)

Amerikan İç Savaşı veya genelde Güney eyaletlerinde kullanılan diğer adıyla Eyaletler Arası Savaş, Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington'daki yönetimi ile ülkeden ayrılmak isteyen 11 Güney Eyaleti arasında çıkmış dört yıl süren geniş kapsamlı bir iç savaştır. Savaşın temel nedeni, ekonomisi tarıma dayalı güney eyaletlerinde yoğun olarak ucuz işgücü mahiyetinde kullanılan köleliğin ülkenin Kuzey Amerika'nın batı bölgelerine doğru genişlemesi nedeniyle tartışılmaya başlanması ve sanayileşmiş kuzey bölgelerinde uygulandığı gibi tüm ülkede yasaklanıp yasaklanmayacağı konusundaki anlaşmazlıktı.

<span class="mw-page-title-main">Abraham Lincoln</span> 16. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1861–1865)

Abraham Lincoln, Amerikalı siyasetçi, hukukçu ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 16. başkanıdır. 1861'den suikasta uğrayıp öldüğü yıl olan 1865'e kadar görev yapan Lincoln, döneminde çıkan Amerikan İç Savaşı'nda Amerikan ulusunu anayasal bir birlik olarak savunmak için Birleşik Devletler birliğini yönetti, savaşı kazandı. Dört yıllık başkanlık sürecinde köleliği ortadan kaldırmayı ve ABD ekonomisini modernleştirmeyi başardı.

<span class="mw-page-title-main">Kölelik</span> bir insanın başka birinin malı ve mülkü olması

Kölelik, bir insanın başka birinin malı ve mülkü olması. Başka bir kişinin malı ve mülkü olan kişiye köle, memlûk veya kul; köle sahibine ise efendi veya mevla denir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nda kölelik</span> Osmanlı ekonomisinde ve toplumunda insan köleliği

Osmanlı İmparatorluğu'nda kölelik, Osmanlı İmparatorluğu'nun ekonomisinin ve geleneksel toplumunun yasal ve önemli bir parçasıydı. Köle edinilen ana kaynaklar Güney Avrupa, Doğu Avrupa, Balkanlar ve Kafkasya'daki savaşlar, siyasi olarak organize edilmiş köleleştirme seferleri ve Afrika'dan getirilen siyahilerin satıldığı köle ticaretiydi. Büyük askeri seferlerin ardından köle satış fiyatlarının düştüğü bilinir. Osmanlı İmparatorluğu'nun idari ve siyasi merkezi olan İstanbul'da, 16. ve 17. yüzyıl nüfusunun yaklaşık beşte biri kölelerden oluşuyordu. Bu yüzyılların gümrük istatistikleri, İstanbul'un Karadeniz'den yaptığı ilave köle ithalatının 1453'ten 1700'e kadar toplam 2,5 milyon civarında olabileceğini gösteriyor.

<i>Amistad</i> (film) film

Amistad 1997 yılında yapılmış yönetmenliğini Steven Spielberg'in yaptığı, konusu gerçek bir olaya dayanan bir Hollywood yapımı sinema filmi. 1839 yılında yaşanmış olan siyahi köleleri taşıyan aynı adlı gemide kölelerin çıkardığı isyan sonrası yaşananlar konu edilir.

<span class="mw-page-title-main">Cariye</span>

Cariye ya da halayık, savaşta esir edilmiş veya başka bir şekilde köle konumuna düşmüş, her konuda efendisinin isteklerine bağlı bulunan kadınları ifade eder. Savaşta esir edilen kadınlar için karavaş ismi de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Frederick Douglass</span>

Frederick Douglass, köleliğin kaldırılması için mücadele vermiş reformist, konuşmacı, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Hannibal Hamlin</span> Amerikalı siyasetçi

Hannibal Hamlin, ABD'nin 15. başkan yardımcısı ve Cumhuriyetçi Parti'nin ilk başkan yardımcısı. Başkan yardımcılığından önce Birleşik Devletler Senatörlüğü, ABD Temsilciler Meclisi üyeliği ve Maine Valiliği yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ücretli kölelik</span>

Ücretli kölelik ya da maaşlı kölelik, kişilerin yaşamlarını sürdürmek için belli bir ücret karşılığı çalışmak zorunda olması durumunda kullanılan bir terimdir. Kişi ücretli olarak çalışıyor, ama yine de geçimini güçlükle sağlıyorsa ve çalışma - geçimini sağlama döngüsünü sürdürebilmesi için mutlaka çalışmaya devam etmesi gerekiyorsa o zaman ücretli bir kölelikten bahsedilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nin yeniden yapılanma dönemi</span>

Yeniden yapılanma dönemi (1865-1877), ABD tarihinde Amerikan İç Savaşı'nın 1865 yılında sona ermesiyle başlayıp 1877 yılında sona eren dönemdir. Savaştan sonra Amerika Konfedere Devletleri'ne bağlı eyaletlerde anayasaya eklenen üç yeni maddeye göre devlet ve toplum yapısında önemli düzenlemeler yapılmıştır. Yeniden yapılanma her eyalette farklı dönemlerde başlasa da yapılanma politikaları 1877 yılında terk edilinceye kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kanayan Kansas</span>

Kanayan Kansas, Kanlı Kansas ya da Sınır Savaşı, 1854 ve 1858 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin Kansas Bölgesi ve Missouri Eyaleti'nin batıdaki sınır kasabalarında gerçekleşen, kölelik karşıtı "Free-Stater" ve kölelik destekçisi "Border Ruffian" unsurları içeren bir dizi şiddet olayıdır. Çatışmaların merkezinde Kansas'ın Birlik'e bir özgür eyalet olarak mı veya bir köle eyaleti olarak mı katılacağı sorusu yer alıyordu. Dolayısıyla Kanayan Kansas, ABD'de kölelik sorunu üzerinde Kuzeyliler ve Güneyliler arasında bir nevi vekil savaşı oldu. "Kanayan Kansas" terimi New York Tribune gazetesinden Horace Greeley tarafından icat edildi; kapsadığı olaylar Amerikan İç Savaşı'na doğrudan önsezi yarattı.

<span class="mw-page-title-main">İslam'da kölelik</span>

İslam'da kölelik, tarih boyunca birbirinden farklı şekillerde ve görüşlerde ele alınmış bir konudur.

<span class="mw-page-title-main">Recife</span> Brezilyada belediye ve Pernambuco eyaletinin başkenti

Recife, Brezilya'nın Kuzeydoğu bölgesinde Pernambuco Eyaleti başkenti olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Lysander Spooner</span> Amerikalı filozof ve yazar (1808 – 1887)

Lysander Spooner, Amerikalı politik düşünür, deneme ve kitapçık yazarı, üniteryen, kölelik karşıtı, bireyci anarşist, hukuk kuramcısı, sosyalist Birinci Enternasyonal'in bir üyesi ve girişimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Kölelik karşıtlığı</span> Köleliğin sona erdirilmesi

Kölelik karşıtlığı ya da köleliğin kaldırılması yanlılığı, Amerika Birleşik Devletleri'nde ve Latin Amerika'da 18. ile 19. yüzyıllar arasında gerçekleşmiş zenci köleliğinin bitirilmesi amaçlı toplumsal akım.

<span class="mw-page-title-main">Senetli kölelik</span>

Senetli kölelik, özellikle gençlerin Yeni Dünya'ya geçiş karşılığında belirli bir süre, bir işveren için çalışmak zorunda olduğu çalışma rejimiydi. Başta Kuzey Amerika olmak üzere 18. yüzyılda Britanya İmparatorluğu sömürgelerinde çok yaygındı. Britanya ve Almanya'daki yoksul gençler için bir fırsat olarak değerlendirilmiştir. Belirli bir süre zorunlu çalışmanın ardından kişi istediği yerde çalışma hakkını kazanabiliyordu. İşyeri sahibi patron gençleri geldikleri gemi kaptanından satın almaktaydı. Gelişen imalat sanayisinin yanı sıra çiftliklerde yoğun bir işgücü talebi bulunmaktaydı. Her iki taraf da sözleşmenin şartlarını yerini getirmekle mesuldü, bu konuda Amerikan mahkemeleri yetkiliydi. İşyerinden kaçanlar yakalanıp geri getirilirdi. 17 ve 18. yüzyılda Amerikan sömürgelerine gelen beyazların neredeyse yarısı bu şekilde senetli köleydi. İngiltere ve Fransa çocuk yaşta yoksul gençleri kaçırıp Karayipler'de senetli köle olarak satan suç örgütleri mevcuttu, sözleşmeleri alınıp satılarak sürekli el değiştiren bu çocukların bazıları özgürlüklerine hiç kavuşamazdı.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel kölelik</span>

Cinsel kölelik, cinsel istismar amaçlı köleliktir. Cinsel kölelik, tek sahipli cinsel kölelik; Gana, Togo ve Benin gibi ülkelerde bazı dini geleneklere ilişkin ritüel kulluk olarak uygulanan ritüel kölelik; öncelikle cinsel amaçlı olmayan fakat rıza dışı cinsel faaliyetlerin yaygın olduğu kölelik; veya zorla fuhuş içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nde kölelik</span>

Amerika Birleşik Devletleri'nde kölelik, 1776'da Amerikan ulusunun doğuşundan 1865 yılında 13. değişiklikle kaldırılana kadar, çoğunlukla Afrikalı ve Afroamerikalılardan oluşan taşınır mal statüsünde yasal bir kurumdu. Kölelik, erken sömürge günlerinden beri İngiliz Amerikası'nda uygulanmaktaydı ve 1776'da Bağımsızlık Bildirgesi zamanında on üç kolonide yasaldı. Köleleştirilmiş bir kişi yasal olarak bir tür maldı ve diğer kişisel mallar gibi satın alınabilir, satılabilir veya devredilebilirdi. Bir at gibi, yetenekli köleleştirilmiş bir insan çalıştırılabilir ve yeni köleleştirilmiş insanların üretimi için yetiştirilebilirdi. Kölelik, 1865'e kadar eyaletlerin yaklaşık yarısında sürdü. Ekonomik bir sistem olarak, kölelik, büyük ölçüde kiralama yöntemi ile değiştirildi.