William Goldman
William Goldman | |
|---|---|
 William Goldman (2008) | |
| Doğum | 12 Ağustos 1931 Chicago, Illinois, ABD |
| Ölüm | 16 Kasım 2018 (87 yaşında) Manhattan, ABD |
| Meslek | Senaryo yazarı, romancı |
| Evlilik | Ilene Jones (1961–1991) |
| Çocuk(lar) | 2 |
William Goldman (d. 12 Ağustos 1931 - ö. 16 Kasım 2018), Amerikalı senaryo yazarı ve romancı.
Hayatı ve eserleri
Chicago kentinin banliyösündeki Highland Park'ta doğdu ve büyüdü. 1952'de Oberlin College'dan ön lisansını, 1956'da Columbia Üniversitesi'nden lisansını aldı ve üniversitede iken yazmaya başladı. Önceleri edebi niteliğine önem verdiği beş roman yazdı ve üç tiyatro oyunu Broadway'de sahnelendi. Vahşi Koşu (Marathon Man) romanı ile macera nitelikli eserlere yöneldi (bu romanını daha sonra Dustin Hoffman ve Laurence Olivier'in başrol oynadığı filmin senaryosu olarak yeniden kaleme almıştır).
Başlangıçta roman olarak ele alarak uzun bir araştırma döneminden sonra ortaya koyduğu, ancak kovboy romanı yazmak istemediğine karar vermesi ilk orijinal senaryosuna dönüştürdüğü Butch Cassidy and the Sundance Kid ile başarıyı yakaladı. Bu senaryoyu dönem için bir rekor oluşturan 400 bin Dolar'a sattı. Prenses Gelin (The Princess Bride) senaryosunun zeminini de daha önce yazdığı bir roman oluşturdu. Diğer ünlü senaryoları arasında Cornelius Ryan'ın bir romanından senaryoya uyarladığı A Bridge Too Far (1975), Stephen King'in bir romanından senaryoya uyarladığı Ölüm Kitabı (Misery) (1990), Charlie Chaplin'in hayatını konu alan ve filminin başrolünü Robert Downey Jr.'in oynadığı Chaplin (1992), Maverick (1994) ve Absolute Power (1997) yer almaktadır. İki senaryosu (Butch Cassidy and the Sundance Kid ve All the President's Men) ile Akademi Ödülü kazandı. İki senaryosu da, macera, polisiye veya gizemli temaları işleyen eserlere verilen Edgar Ödülünü kazandı (Harper 1967 ve kendi romanından senaryoya uyarladığı ve filminde Anthony Hopkins'in başrol oynadığı Magic (1979).
Aktör Robert Redford senaryolarının dördünün filminde başrol oynadı (Butch Cassidy and the Sundance Kid, The Great Waldo Pepper, All The President's Men ve A Bridge Too Far). İkisinin de kariyerini zirveye yerleştiren Baba filmlerinde farklı zaman kesitlerinde roller oynayan Al Pacino ve Robert de Niro'yu ilk kez bir araya getiren Heat filminin romanı ve senaryosu William Goldman'a aittir. Arnold Schwarzenegger'in başrolü oynadığı, macera filmlerini alaya alan Last Action Hero filminin senaryosu üzerinde ise 1 milyon Dolar karşılığında bir aylık bir gözden geçirme ve düzenleme çalışması yaptı.
Graduate, Baba ve Superman filmlerinin senaryolarını yazma tekliflerini çeşitli sebeplerle geri çevirdi. 16 Kasım 2018'de 87 yaşında öldü.
Eserlerinden kaynaklanan iki deyim popüler kültürde yerleşti. 1980'lerde Broadway ve Hollywood anılarını anlattığı otobiyografi nitelikli kitapta yer alan "Nobody knows anything" (Kimse hiçbir şeyin farkında değil) ve All the President's Men'de yer alan ve başlangıçta Deep Throat'un ifşaatlarından bir alıntı zannedilen, ancak Bob Woodward'un notlarında yer almadığına göre, senaryya orijinal nitelikli bir katkı olduğu anlaşılan Follow the money.
Simon Morgenstern
Prenses Gelin romanında Simon Morgenstern ismini hem yazar olarak takma ad olarak kullandı hem de kendi hayat hikâyesinden kesitler içeren ve hayali Florin ülkesinden göçmen olarak gelmiş, romanın da daha uzun ve karmaşık aslını yazmış bir karakter olarak konunun içine soktu. Oyunu daha da ileri götürerek, romanın aslını okumak isteyenlerin yayımcısına mektup yazabileceklerini romanında belirtti. Böyle bir mektup yazanlar, yayımcıların Morgenstern'in vârisleri ile hukuki sorunlar yaşadıklarını belirten bir cevap aldılar. Romanın piyasaya çıkışının 25'inci yıldönümünde, aynı konunun devamı olan Buttercup's Baby'yi yazmak istediğini, ancak Morgenstern vârislerinin bu devamı Stephen King'in yazmasını istediklerini açıkladı. Goldman, aynı takma ad altında Sessiz Gondolcular romanını da yazdı. Stephen King'in üç romanını ise, senaryoya uyarlayan kişi oldu (Misery, Hearts in Atlantis ve Dreamcatcher.
Not
William Goldman, İngiliz yazar ve şair William Golding ile karıştırılmamalıdır. Goldman bir konuşmasında, kendisini Nobel Edebiyat ödülü sahibi Sir William Golding zannedenlerin teveccühlerini tebessümle kabul ettiğini şaka ile karışık açıklamıştır.
