İçeriğe atla

William Adelin

William Adelin
Normandiya dükü
Doğum5 Ağustos 1103(1103-08-05)
Winchester, Hampshire, İngiltere
Ölüm25 Kasım 1120 (17 yaşında)
Barfleur, Normandiya yakınları
Eş(ler)i
Anjoulu Matilda (e. 1119)
HanedanNormandiya Hanedanı
BabasıI. Henry
Annesiİskoçyalı Matilda (Edith)

William Ætheling (Şablon:IPA-ang; 5 Ağustos 1103 - 25 Kasım 1120), genellikle Adelin olarak isimlendirilir, bazen Adelinus, Adelingus, A(u)delin ya da diğer Latin harfleri ile Ætheling kelimesinin Norman-Fransız türleri,[1] İngiltere Kralı I. Henry ile İskoçyalı Matilda'nın oğludur, böylece İngiltere tacının veliahtıdır. Çocuksuz erken yaşta ölümü, İngiltere'de Anarşi olarak bilinen kriz ve iç savaş dönemine yol açtı.

İlk yılları

William, Winchester'da doğdu. Babası I. Henry İngiliz tebasını uzlaştırmak için annesi İskoçyalı Matilda ile evliydi. Matilda, II. Edmund'un soyundan geliyordu ve Aziz Edward'ın büyük yeğeniydi; böylece evlilik yeni Norman hükümdarlar ile eski Anglosakson hanedanın birliğini temsil ediyordu. Üstelik İskoçya kralı III. Malcolm ile Anglosakson prensesi olan Kraliçe Margaret'in kızlarıydı; evlilik ileride İskoçya ve İngiltere tahtlarını birleştirecekti.

Henry'nin veraseti için umutları, Huntingdon'lu Henry'ye göre, "ateş için yiyecek gibi" görünen "şımartılmış bir prens" olan William'a dayanıyordu.[2]

Normandiya dükü

I. Henry'nin hayatı boyunca, William'a Normandiya Dükü olarak yatırım yapıldı, pratikten daha çok isim olarak elinde bulundurduğu bir unvandı. Fransa kralı VI. Louis tarafından Normandiya Düklüğü'nün kendisine feodal bağlılığı için Henry'yi baskı altına alındığında, Henry atamayı yaptı. Henry, kendisi bir kral olarak, buna uymaya razı değildi ve 1115'te William'ın kendi yerine bunu yapmasını teklif etti. Bu teklif, bir savaş döneminden sonra 1120'de kabul edildi ve William, 1120'nin ortasında VI. Louis'e feodal bağlılığını gösterdi. Bu nedenle William bazen Normandiya Dükü olarak sayılır (ya III. William ya da IV. William olarak).[3] William, tahtın vârisi olarak 1115'te Normandiya baronlarının ve Mart 1116'da İngiltere'nin baronlarının saygısını ve sadakatini aldı.[4]

William'ın annesi Kraliçe Matilda, Henry İngiltere'den uzak Normandiya'dayken, Henry'nin naibesi olarak görev yaptı. 1118'de ölümünden sonra William yerine hizmet edebilecek kadar büyüktü. Bu rolde Salisbury'li Roger gibi Kral'ın yöneticilerinden tavsiye aldı. Son yılında ya da yaşamı boyunca, rex designatus (atanmış kral) olarak anıldı.

35 yıllık hükümdarlık döneminde I. Henry, bazı rakip bölgelerin komşularının bazılarıyla yaptığı ittifaklar nedeniyle çeşitli düşmanlıklarla karşı karşıya kaldı. Uzun süredir Normandiya'ya rakip olan Anjou'nun sadakatini korumak için Henry, William'ı 1111 Şubat'ta Alençon yakınlarındaki Anjou Kontu V. Foulques'un en büyük kızı Matilda ile nişanlandı.[4] Evlilik nihayet Haziran 1119'da Lisieux'de gerçekleşti.[4]

Ölümü

William, 25 Kasım 1120 tarihli Beyaz Gemi trajedisinde ölmüştür. Dük ve arkadaşları, Barfleur'dan kraliyet filosundaki en hızlı ve en modern gemisi ile Manş Denizi'ni geçecektiler. William ve yanındakiler kıyıya kadar karanlıkta içmeye devam ettiler, hızlı bir gemiyle durgun denizde gecikmenin gerçek bir etkisi olmayacağına emindiler. Sonuç olarak, sarhoş dümenci gemiyi körfezdeki bir kayaya çarptığında gece yarısıydı. Mürettebat ve yolcular gemiyi kayadan kurtaramazlar ya da geminin suyla dolmasını önleyemezlerdi; bununla birlikte, William ve arkadaşlarından bazıları bir filikaya binmeyi başardılar. Son dakikada William, gayri meşru üvey kız kardeşi Perche Kontesi Matilda FitzRoy'u kurtarmak için geri döndü; onlar ve birkaç kişi kendilerini küçük botun içine attığında "içine atlayan çokluk tarafından aşırı yüklenildi, alabora oldu, battı ve kimseyi ayırt etmeden derinlere gömdü."[5]

Huntingdon'lu Henry, felaket hakkında konuşurken, William, "nakışlı kaftan giymek yerine... dalgaların arasında çıplak olarak sürüklendi ve yüksek tahta çıkmak yerine... kendi mezarını denizin dibinde buldu." şeklinde yazar.[6]

William'ın karısı Matilda, enkaz sırasında başka bir gemideydi. I. Henry'nin sarayında bir süre kaldıktan sonra (öz kızı olarak muamele gördüğü), tekrar evlenmedi. Matilda, Anjou'ya döndü ve sonra rahibe oldu. Sonunda 1150'de Fontevraud Manastırı'nın baş rahibesi yapıldı. Matilda, Beyaz Gemi trajedisinden neredeyse 30 yıl sonra öldü.

Sonrası

William'ın ölümü babasının umutlarını ve siyasetini mahvetti. Matilda'nın 1118 yılından ölümünden sonra hızlıca ikinci evliliğini yapmasına rağmen, Henry'nin daha başka meşru bir oğlu olmadı. Açık erkek vâris olmamasıyla, Henry'nin ağabeyi Robert Curthose'in oğlu William Clito veliahtlık için açık bir seçim olmasına rağmen Kral tarafından tercih edilmedi, oldukça fazla yeğen ve gayrimeşru çocukları arasında, ablası Adela'nın oğlu Stephen ile gayrımeşru oğlu Robert özellikle öne çıkıyordu fakat çeşitli sebepler ile tercih edilmediler, Henry kayınbiraderi Anjou kontu V. Geoffroy ile evli kızı Matilda'yı varisi olarak hazırladı ve kızının hakları için baronları yemin etmeye zorladı. Ölümünde, baronlar zorla yaptıkları gerekçesiyle yeminlerinden döndüler ve Henry'nin yeğeni Stephen'ı seçerek Anarşi olarak bilinen İngiliz tarihinde bir dönemi başlattılar.

Kaynakça

Özel
  1. ^ "Adelin" Almanca Adel kelimesinden türemiştir, "asil" demektir, ve Eski İngilizce Æthel, "asil" kelimesiyle eşdeğerdir. Adelinus, Normanlar tarafından fethinden önce İngiliz prensleri için kullanılan "Ætheling" terimi ile eşdeğerdir. Latince terim Clito ("asil" anlamına gelir) bazen yerine kullanılır: örneğin William Adelin'in kuzeni William Clito'nun durumu. Bakınız Miller, S., "Ætheling" in The Blackwell Encyclopaedia of Anglo-Saxon England, ed. M. Lapidge, J. Blair, S. Keynes and D. Scragg. Oxford: Blackwell, 2003. 0-631-22492-0.
  2. ^ Meade, Marion, Eleanor of Aquitaine.
  3. ^ William Clito, son of Robert Curthose and William's first cousin, is also sometimes designated 'Duke of Normandy'.
  4. ^ a b c J. F. A. Mason, ‘William (1103–1120)’, Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004 [1] 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ William of Malmesbury, from Marion Meade, Eleanor of Aquitaine.
  6. ^ Henry of Huntingdon, quoted in Eleanor of Aquitaine, Meade, Marion.
Genel
William Adelin
Doğumu: 5 Ağustos 1103 Ölümü: 25 Kasım 1120
Resmî unvanlar
Önce gelen:
I. Henry		Normandiya dükü
5 Ağustos - 25 Kasım 1120 		Sonra gelen:
I. Henry

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. William</span> İngiltereyi fetheden Normandiya dükü

I. William, Fatih William ve Piç William olarak bilinir. 1035-1087 yılları arasında Normandiya Dükü ve 1066-1087 yılları arasında İngiltere'nin ilk Norman kökenli kralı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Henry</span> İngiltere kralı

II. Henry, Anarşi olarak da adlandırılan iç savaş döneminin ardından, annesi olan Matilda'nın fiilen İngiltere'ye krallık yapan Stephen ile yaptığı anlaşmaya göre önce veliaht ve 25 Kasım 1154'ten sonra İngiltere kralı olarak tahta çıkmış ve 1154-1189 yılları arasında hüküm sürmüş ve Temmuz 1189 ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Stephen (İngiltere kralı)</span>

Stephen, çok kere Blois'li Stephen olarak bilinir. I. William'ın torunu ve I. Henry'nin yeğenidir. Öldüğü zaman İngiltere kralı ve Blois Kontu idi. Saltanatına kuzeni ve rakibi olan İmparatoriçe Matilda ile yaşadığı iç savaş damgasını vurdu.

<span class="mw-page-title-main">Anarşi (1135-1153)</span> İngiltere ve Normandiyada 1135-1153 yılları arasında yaşanan iç savaş

Anarşi İngiltere ve Normandiya'da 1135-1153 yılları arasında yaşanan iç savaştır. İç savaş İngiltere kralı I. Henry'nin tek yasal vârisi olan oğlu William Adelin'in Beyaz Gemi'nin batmasıyla ölmesi üzerine çıkan krizden sonra patlak verir. Henry'nin kızı Matilda'yı kraliçe olarak tahta geçirme girişimleri başarısız olur. 1153 yılında ölümü üzerine yeğeni Stephen, kardeşi Winchester Dükü Henry sayesinde iktidarı alır. Stephen'in iktidarının ilk yıllarına baronlar arasındaki sonu gelmeyen savaşlar, Galler bölgesinde isyanlar ve İskoç saldırıları damga vurur.

<span class="mw-page-title-main">Eleanor (Akitanya düşesi)</span>

Akitanya Düşesi Eleanor (d. 1122, Poitiers; ö. 1204, Poitiers), nüfuzlu bir Orta Çağ asilzadesidir. 1137'de hem Akitanya Düşesi, hem de Fransa Kraliçesi olmuştur. Bu evlilik Fransa tahtına bir varis üretememiş; iki taraf anlaşmalı bir şekilde boşanmıştır. Düşes, boşandıktan hemen sonra Normandiya Dükü Henry ile nişanlanmıştır. Çift çok geçmeden de evlenmiştir. Dük, 1154 yılında II. Henry olarak İngiltere tahtına çıkınca, Eleanor bu sefer de İngiltere Kraliçesi olmuştur. Bu evlilik Plantagenet Hanedanı'nın da başlangıcını sağlamıştır. Hanedanın, Fransa, İngiltere ve İrlanda'ya yayılan geniş topraklarına günümüzde tarihçiler Angevin İmparatorluğu (1154-1242) adını vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Henry</span>

I. Henry, 1106 – 1 Aralik 1135 döneminde Normandiya Dükü ve 3 Ağustos 1100 – 1 Aralık 1135 arasında İngiltere kralı olarak görev yapmıştır. I. William'ın dördüncü oğluydu, Latince ve Yedi özgür sanat üzerine eğitim gördü. William'ın 1087'de ölümü üzerine, Henry'nin ağabeyleri Robert Curthose Normandiya'yı, William Rufus İngiltere'yi miras aldı, ancak Henry topraksız kaldı. Batı Normandiya'daki Cotentin Kontluğunu Robert'tan satın aldı, ancak kardeşleri onu 1091'de görevden aldı. Cotentin'deki güç üssünü yavaş yavaş yeniden inşa etti ve Robert'a karşı William Rufus ile ittifak kurdu.

<span class="mw-page-title-main">VI. Louis</span>

VI. Louis, "Şişman" veya “Savaşçı” olarak anılır. 1108 yılından ölümüne kadar Fransa kralıydı. Tarihçiler onu "roi de Saint-Denis" olarak adlandırır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Curthose</span>

Robert Curthose, bazen II. Robert ya da III. Robert olarak isimlendirilmiştir, 1087 yılından 1106 yılına kadar Normandiya Düklüğü yapmış, İngiltere kralı olmak için başarısız bir girişimi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Matilda</span> İmparatoriçe, Kraliçe

İmparatoriçe Matilda, Anarşi olarak da adlandırılan iç savaş döneminde meşru İngiltere Krallığı hükümdar kraliçe olduğunu iddia etmiş ve kral olarak taç giymiş olan Stephen ile karşı çıkıp ortaya çıkan anarşide İngiltere'nin güney kısmını yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fulk (Kudüs kralı)</span> Kudüs kralı

Foulques, genç Foulques olarak da bilinir, 1109 ile 1129 yılları arasında V. Foulques olarak Anjou Kontu, 1131 ile ölümüne kadar Kudüs Kralıdır. Hükümdarlığında Kudüs Krallığı en geniş topraklarına ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">VII. Louis</span> Fransa kralı

VII. Louis Genç olarak da bilinir. Öncülü VI. Louis'in oğludur, bu nedenle bu lakabı almıştır. Batı Avrupa'nın en zengin ve güçlü kadını Akitanya Düşesi Eleanor ile evlenmiştir. Bu evlilik geçici bir süre Capet Hanedanı'nın topraklarını Pireneler'e genişletmiştir, bu evlilik Fransa tahtına bir varis üretememiş; iki taraf 1152 yılında anlaşmalı bir şekilde boşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">V. Geoffroy (Anjou kontu)</span> Normandiya Dükü

V. Geoffroy - yakışıklı ya da âdil ve Plantagenet olarak da bilinir - 1129'dan itibaren miras yoluyla Anjou, Touraine ve Maine kontu ve sonra 1144'ten itibaren fetih yoluyla Normandiya dükü. İngiltere kralı I. Henry'nin kızı ve varisi imparatoriçe Matilda ile evliliğinden olan oğlu Henry Curtmantle, II. Henry h. 1154-1189 olarak İngiltere tahtına oturmuş ve İngiltere'ye hükmeden Plantagenet Hanedanı'nın ilk kralı olmuştur; "Plantagenet" ismi Geoffroy'un lakabından alınmıştır. Ata toprakları, oğlu ve vârisi II. Henry ile onun oğulları I. Richard ve John'dan oluşan İngiltere'nin üç kralına Angevin ismini vermiş ve bu isim 12. yüzyılda Angevin İmparatorluğu dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Gemi (İngiltere)</span>

Beyaz Gemi 25 Kasım 1120'de Barfleur, Normandiya açıklarında Manş Denizi'nde batmış bir gemidir. Gemide bulunan 300 kişiden yalnızca bir kişi hayatta kalmıştır. Boğulanlar arasında İngiltere Kralı I. Henry'nin meşru oğlu ve vârisi William Adelin, üvey kız kardeşi Perche kontesi Matilda, üvey kardeşi Richard ve ayrıca Chester 2. Earl Richard d'Avranches yer aldı. William Adelin'in ölümü, İngiltere'de Anarşi olarak bilinen kriz ve iç savaş dönemine yol açtı.

<i>Kış Aslanı</i>

Kış Aslanı, İngiltere Kralı II. Henry'nin kraliyet ailesi, karısı Eleanor of Aquitaine, çocukları ve misafirleri arasındaki siyasi ve kişisel kargaşayı konu alan, 1183 Noelinde geçen 1968 İngiliz-Amerikan tarihi drama filmidir. Film James Goldman'ın aynı adlı 1966 Broadway oyununa dayanıyor.

<span class="mw-page-title-main">Flandreli Matilda</span> İngiltere kraliçesi (1031-1083)

Flandreli Matilda (Fransızca: Mathilde; Felemenkçe: Machteld, Fatih William ile evliliği yoluyla İngiltere Kraliçesi ve Normandiya Düşesidir. Eşi dükalıktan ayrıldığı zamanlarda Normandiya naibi olarak görev yapmıştır. İki kral, II. William ve I. Henry de dahil olmak üzere yetişkinliğe erişmiş on çocuğu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Adeliza (Louvain)</span>

Louvain'li Adeliza, bazen İngiltere'de Louvain'li Adelicia olarak bilinir, ayrıca Adela ve Aleidis olarak da adlandırılır;, Kral I. Henry'nin ikinci eşi olarak 1121'den 1135'e kadar İngiltere Kraliçesiydi. Louvain Kontu Godfrey I'in kızıydı.

<span class="mw-page-title-main">Matilda (İskoçya)</span>

İskoçyalı Matilda, aynı zamanda İyi Kraliçe Maud veya Matilda of Blessed Memory olarak da bilinir,Kral I. Henry'nin ilk eşi olarak İngiltere Kraliçesi ve Normandiya Düşesiydii Henry'nin ülkede bulunmadığı sırada birkaç kez İngiltere naibi olarak görev yaptı: 1104, 1107, 1108 ve 1111'de.

<span class="mw-page-title-main">Adela (Blois Kontesi)</span> Fransız soylu (1065-1137)

Normandiyalı Adela, Katoliklikte Aziz Adela olarak da bilinir, I. William ve Flandersli Matilda'nın kızıydı ve daha sonra Bloisli II.Stephen ile evlenerek Blois, Chartres ve Meaux kontesi oldu. Kocası, bu evlilikle artan sosyal statü ve prestijden büyük ölçüde yararlandı. Yanında sadece soyunu değil, Anglo-Norman servetinin muazzam hazinesinden çeyiz parası ve diğer taşınabilir mallar da getirdi. 1096-1100 ve 1101-02'de eşinin yokluğunda ve 1102'den 1120'ye kadar oğlunun reşit olmadığı dönemde Blois'in naibiydi. Adela, İngiltere Kralı Stephen ve Winchester Piskoposu Henry'nin annesiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.