İçeriğe atla

Willi Münzenberg

Willi Münzenberg
Kişisel bilgiler
Doğum Wilhelm Münzenberg
14 Ağustos 1889(1889-08-14)
Erfurt, Alman İmparatorluğu
Ölüm Haziran 1940 (50 yaşında)
Saint-Marcellin, Fransa
Partisi Almanya Komünist Partisi (1918–1939)
Diğer siyasi
bağlantıları
İsviçre Sosyal Demokrat Partisi
Alman Sosyal Demokrat Partisi

Wilhelm "Willi" Münzenberg (14 Ağustos 1889 - Haziran 1940), Alman Komünist siyasi aktivist ve yayıncıydı.

Münzenberg, 1919-20'de Genç Komünist Enternasyonalin ilk başkanıydı ve 1921'de kıtlık yardımı ve propaganda örgütü Uluslararası İşçi Yardım kuruluşunu (Workers International Relief) kurdu. Weimar Dönemi'nde Almanya Komünist Partisinin (KPD) önde gelen propagandacılarından biriydi, fakat daha sonra Stalin'in 1930'lardaki Büyük Tasfiyesi nedeniyle SSCB'ye olan inancını yitirdi. Stalin tarafından tasfiye edilmeye ve vatana ihanetten tutuklanmaya karar verilen[1] Münzenberg, KPD'den ayrıldı ve Paris'te, 1940'ta Nazilerin Fransa'ya ilerlemesinden kaçmak zorunda kalana kadar, anti-faşist ve anti-Stalinist Alman göçmen topluluğunun lideri oldu. Fransa'da Daladier hükûmeti tarafından tutuklanıp hapsedildi, esir kampından kaçtı ve birkaç ay sonra Fransa'nın Saint-Marcellin komünü yakınlarındaki bir ormanda ölü bulundu.[2] Walter Laqueur, onu "kültürel orkestra şefliği dehası" olarak tanımladı.[3]

Kaynakça

  1. ^ Koch, Stephen, Double Lives: Stalin, Willi Münzenberg and the Seduction of the Intellectuals, New York: Enigma Books (2004), Revised Edition, pp. 14, 20, 77, 90–91, 333, 362
  2. ^ Mora, Henri. Les vérités qui dérangent parcourent des chemins difficiles, 29 Septembre 2008 (retrieved 26 July 2011), p. 2: "On le retrovera mort une corde autour de cou, au pied d'un chêne, le 17 Octobre 1940 (selon le rapport de gendarmerie), dans le bois de Caugnet entre Saint-Antoine-l'Abbaye et Montagne, près de Saint Marcellin."
  3. ^ Hatherley, Owen (4 Şubat 2021). "The Marxist Rupert Murdoch". 16 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Josef Stalin</span> Sovyetler Birliği lideri (1924–1953)

Josef Stalin, Gürcü asıllı Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (1922-1953). Sovyetler Birliği'ni 1924'ten ölümüne kadar diktatörlük rejimi ile yönetti. Stalin; Sovyetler Birliği'ni endüstriyel ve askerî bir süper güce dönüştürdü, fakat bunu gerçekleştirirken totaliter politikalar uyguladı ve milyonlarca Sovyet vatandaşı diktatörlüğü sırasında hayatını kaybetti. Stalin döneminde; 3 ila 20 milyon arasında insan çalışma kampları, zorunlu kolektivizasyon, kıtlık ve yargısız infazlardan dolayı ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Lev Troçki</span> Marksist devrimci, teorisyen

Lev Davidoviç Bronştayn ya da yaygın bilinen adıyla Lev Troçki, Bolşevik siyasetçi, devrimci ve Marksist teorisyen.

<span class="mw-page-title-main">Komintern</span> uluslararası kuruluş

Komintern 1919 Martında, savaş komünizmi döneminin (1918-1921) ortasında Vladimir Lenin ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi tarafından kurulan, "silahlı kuvvetler de dahil tüm mümkün araçlarla uluslararası burjuvaziyi yıkmak ve devletin tamamen yok oluşu için bir geçiş aşaması demek olan Uluslararası Sovyet Cumhuriyetini yaratmak için" mücadele etme amacı güden uluslararası bir komünist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Destalinizasyon</span> Stalinin ölümünün ardından yeni genel sekreter seçilen Nikita Kruşçev ile başlayan bir dizi siyasî reform

Destalinizasyon, Sovyetler Birliği'nde Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in ölümünün ardından yeni genel sekreter seçilen Nikita Kruşçev ile başlayan süreci ifade eden terim. Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin 20. Kongresi, Stalin'in ölümünden 3 yıl sonra 14 Şubat-25 Şubat 1956'da yapıldı ve bu tarihten itibaren Stalin dönemine ait uygulamalar, "kişinin putlaştırılması" olarak değerlendirildi ve destalinizasyon süreci başlatılmış oldu. Stalin'e ait görüşlerin etki ve gücünün çözülmesi, buna bağlı hiyerarşik yapı ve ideolojik hâkimiyetin geriletilmesi girişimi; destalinizasyon olarak ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Stalinizm</span> Marksist-Leninist ideolojinin teori ve pratiği

Stalinizm veya Stalincilik, Marksist-Leninist ideolojinin 1928-1953 yılları arasında Sovyetler Birliği’ni yöneten Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin’in uyguladığı siyasi sistemde kullanılan teori ve pratiğine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Romain Rolland</span> Fransız yazar (1866 – 1944)

Romain Rolland, Nobel Edebiyat Ödüllü Fransız yazar.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Walter Ulbricht</span>

Walter Ulbricht, Alman komünist devlet adamı. Almanya Sosyalist Birlik Partisinin 1950-1971 yılları arasındaki ilk başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lev Kamenev</span>

Lev Kamenev, Sovyet komünist lider.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Temizlik</span> Sovyet siyasi baskı, hapis ve infaz kampanyası

Büyük Temizlik, Büyük Tasfiye veya Büyük Terör, Sovyetler Birliği'nde 1936-1938 yılları arasında yapılan siyasi baskı kampanyasıdır. Komünist Parti ve devlet görevlileri arasında temizliğe yol açarken, Kızıl Ordu ile toprak sahiplerinin baskı altına alınmasına ayrıca geniş çapta polis araştırması, tutuklamalara ve keyfî infazlara yol açmıştır. Rus tarihçesinde en yoğun tasfiye harekâtıdır, 1937-1938 arası Yejovşçina, Sovyet gizli polisi NKVD'nin şefi Nikolay Yejov'un adından kaynaklanır. 600.000 ila 1.2 milyon kişinin öldüğü tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Yejov</span>

Nikolay İvanoviç Yejov Stalin yönetimindeki Sovyetler Birliği'nin gizli polis memuru. Büyük Tasfiye sırasında kitlesel tutuklamalar, işkenceler ve infazlar düzenledi, ancak Stalin'in gözünden düşerek tutuklandı ve beraberinde bir dizi itirafta bulundu. Tasfiye sırasında "asılsız tutuklamalar" da dahil olmak üzere bir dizi Sovyet karşıtı faaliyette bulunduğunu kabul etti. 1940'ta Tasfiye'den sorumlu tutulan diğer kişilerle birlikte idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Komünist Partisi</span>

Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Thälmann</span> Eski Komünist Lider

Ernst Thälmann, Teddy lakabıyla tanınırdı; Weimar Cumhuriyeti'nde 1925 yılı ile 1933 yılları arasında Almanya Komünist Partisi (KPD) başkanlığını yaptı. 1933 yılında Gestapo tarafından tutuklandı ve toplama kampındaki 11 yıllık hücre hapsinden sonra 1944 yılında Adolf Hitler'in emri ile kurşunlanarak öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresi, 14 – 26 Şubat 1956 tarihinde yapılmıştır. Kongre özellikle parti genel sekreteri Nikita Kruşçev’in yaptığı ve Gizli söylev olarak bilinen, Josef Stalin ve döneminin şiddetle eleştirildiği konuşmayla hatırlanır. Sovyet dış politikasında Barış içinde bir arada yaşama yaklaşımının ilan edildiği kongredir.

<span class="mw-page-title-main">1918-1919 Alman Devrimi</span> devrim

1918–1919 Alman Devrimi ya da Kasım Devrimi, I. Dünya Savaşı'nın sonunda Friedrich Ebert önderliğinde anayasal monarşiden parlamenter demokrasiye geçiş sürecidir. Savaşın Almanya’nın aleyhine gelişmesinden dolayı Alman halkının üzerinde oluşan gerilim, ülkede yeni bir rejimin kurulması gerektiği düşüncesini ön plana çıkarmıştı. Devrimin amacı monarşi rejiminin yerine demokratik bir cumhuriyet kurmaktı. Bu hedef, İmparator II. Wilhelm’in tahttan çekilmesiyle sonuçlanan, 1 hafta, 4 gün süren ilk aşamada gerçekleşti. Almanya’daki radikal solcular komünist bir rejim kurmak istediği için bu devrim, komünist devrimciler ile anti-komünistler arasındaki bir iç savaşa dönüştü; bu durum, devrimin ikinci aşamasını yarattı. İkinci aşama tam olarak 9 ay, 1 hafta sürdü ve yönetim biçimi parlamenter demokrasiye dayanan Weimar Cumhuriyeti'nin zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Ramón Mercader</span>

Jaime Ramón Mercader del Río 1940 yılında Meksika'da Rus komünist ideolog Lev Troçki'nin katili olarak meşhur olmuş bir İspanyol komünist. Gizliliği kaldırılan arşivler onun bir Sovyet NKVD ajanı olduğunu göstermiştir. Cinayetten hüküm giyerek Meksika hapishanesinde 20 yıl hapis yattı; hapisteyken Josef Stalin, onu gıyaben Lenin Nişanı ile ödüllendirmekle beraber KGB, 1961 yılında serbest bırakıldıktan sonra onu Sovyetler Birliği Kahramanı madalyası ile ödüllendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Genç Komünist Enternasyonal</span>

Genç Komünist Enternasyonal Komünist Enternasyonal (Komintern) bünyesinde yer alan uluslararası gençlik örgütü idi.

Sol Muhalefet 1923'ten 1927'ye kadar Bolşevik Partisi içinde Lev Troçki'nin önderlik ettiği muhalefet grubu.

Ulusal Bolşevizm veya Nasyonal Bolşevizm, destekçilerine Nazbol adı verilen, faşizm ve Bolşevizmin unsurlarını birleştiren politik bir hareket ve ideolojidir.

Almanya Komünist İşçi Birliği, Almanya'da 1970'li yıllarda aktif olan ve "K-Gruppe" olarak adlandırılan Maoist eğilimli komünist siyasi gruplardan biriydi. KABD, 5/6 Ağustos 1972'de Komünist İşçi Birliği/Marksist-Leninist (Kommunistischen Arbeiterbundes/Marxisten-Leninisten) ve KPD/ML'den ayrılan KPD/ML-Devrimci Yol (KPD/ML-Revolutionärer Weg) adlı grupların birleşmesiyle kuruldu.