İçeriğe atla

Wigan

Wigan
Leeds ve Liverpool Kanal uüzerinde "Wigan Pier" iskelesi turizm merkezi
Wigan'in Greater Manchester ve İngiltere içinde konumu
Wigan'in Greater Manchester ve İngiltere içinde konumu
ÜlkeBirleşik Krallık Birleşik Krallık
Kurucu Ülkeİngiltere İngiltere
BölgeKuzey Batı İngiltere
KontlukGreater Manchester
Tek-seviyeli metropoliten yerel bölgeWigan Metropoliten Borough
Yüzölçümü
 • Toplam28,3 km²
Nüfus
 (2011)
 • Toplam103.608
 • Yoğunluk4,313/km²
Zaman dilimiUTC±00.00 (BAS)
 • Yaz (YSU)UTC+01.00 (BAYS)
Alan kodu01942

Wigan, İngiltere'de törensel Greater Manchester Metropoliten Kontluğu içinde bulunan bir tek-seviyeli "Wigan Metropoliten Bölge" yerel idaresi altında bulunan kentlerden biri olup bu yerel idarenin merkezinin bulunduğu kenttir. Bu kent tarihsel olarak Lancashire Kontluğu'nun bir parçası olduğu kabul edilmektedir.

Coğrafî konumu

Wigan kenti Douglas Nehri üzerinde, Preston şehrinin 24,1 km güneyinde, Manchester şehrinin 26,6 km batı-kuzeybatısında ve Liverpool şehrinin doğu-güneydoğusunda bulunmaktadır. Wigan kenti "Wigan Metropoliten Bölge" yerel idaresi altındadır ve bu yerel idarenin en büyük nüfuslu kenti ve merkezidir; ve bu yerel idare altında Wigan kenti yanında, "Leigh", "Ashton-ın-Makerfield", "Ince-in-Makerfield" ve "Hindley" kasabaları da bulunmaktadır.

Demografi

Wigan kentinin nüfusu 2001 yılı nüfus sayımına göre 81.203 olup Wigan yerel idare bölgesindeki nüfus 305.600'dür. Wigan coğrafi olarak Büyük Manchester şehirsel bölgesinin bir parçasıdır.

Tarihçe

Wigan antik çağlarda Kuzey İngiltere'nin büyük bir kısmında yaşayan "Brigantes" adlı Kelt kabilesinin bölgesinde bir köy yerleşkesi idi. Romalılar Büyük Britanya'yı fethettikten sonra Brigantes kabilesini kontrol için şimdiki Wigan kenti yerine "Coccium"" adlı bir Romalı kışlası ve yerleşkesi kurmuşlardı.

Saksonlar ve Normanlar zamanında Wigan, Lancashire kontluğuna bağlı bir yerleşke olarak görülür.

Wigan'a 1246'da İngiltere Kralı III. Henry tarafından bir beratla "belde (borough)" statüsü verilmiştir. Orta Çağların sonlarına doğru Wigan kenti Lancashire Kontluğu'nda bulunan beş beldeden biri olmaktaydı ve diğerleri şimdi şehir statüsü taşıyan Lancaster, Liverpool ve Preston'du.

Wigan İngiltere'deki Sanayi Devrimi döneminde çok belirgin bir iktisadi gelişme gösterdi ve kentin nüfusu çok hızla büyüdü. Kent sanayi devrimi başlarında porselen ve seramik eşya üretimi ve saat yapımı alanlarında önemli bir sanayi merkezi olarak bilinmekteydi. Fakat Sanayi Devrimi sırasında tekstil sanayi ve kömür madenciliği çok daha önem kazandı. Wigan 19. yüzyıl İngilteresi'nde dokuma sanayi kenti ve kömür madenciliği kenti olarak isim yaptı. Wigan'da ilk kömür madeni 1435'te açılmıştı ve 19. yüzyıl sonlarında kömür madenciliği bir zirveye geçtiğinde Wigan kentinin merkezinin 7,5 km civarında yaklaşık 1.000 kadar kömür maden ocağına giriş kuyusu bulunmaktaydı. Wigan'da bulunan bir yerel idare meclisi üyesinin "Wigan'da arka bahçede bir kömür madenin bulunması hiç yadırganmaz" dediği bildirmiştir.[1] Benzer şekilde şehir tuğladan yapılmış 4-5 katlı ve devamlı duman tüten bacaları ile büyük tekstil fabrikaları bulunmaktaydı.

20. yüzyılın başlarında bu iki sanayi çökmeye başladı ve Wigan şehri büyük bir sarsıntı geçirdi. Günümüzde Wigan'da tek bir kömür madeni bulunmamaktadır. Hatta tipik olarak eski kömür madeni ocaklarının kenarlarında bulunan maden atıkları tepeleri bile ağaç, çalı ve otlarla kaplanıp görünmez olmuştur. Aynı şekilde tekstil fabrikaları ve bacaları da şehrin ufkundan kaybolmuştur. Ayakta kalan birkaç eski tuğladan tekstil fabrikası apartmana veya eşya deposuna dönüştürülmüştür.

Wigan Pier

Wigan şehrinin çok bilinen bir mevkii 18, asırda yapılan "Liverpool ve Leeds Kanalı" üstünde bir antrepo binası ve rıhtım olan "Wigan Pier"'dir ve şimdi bir turizm merkezine dönüştürülmüştür. "Wigan Pier", 1930'lu yıllarda bu kente gelip kenti fakir ve zor bir hayat yaşan işsiz kalan tekstil ve maden işçilerinin evlerinin birinde yaşayan ve hatıralarını ve bu alt zümrenin hayatını "Road to Wigan Pier (Wigan Rıhtımına Yol)" adlı çok ilgi çeken bir kitabında yazan İngiliz yazar George Orwell tarafından çok ünlü yapılmıştır. Wigan şehri 20. yüzyıl sonları ve 21. yüzyıl başlarında büyük bir enerji ile ve büyük yatırımlarla fabrikalar, büyük depolar ve rıhtımlarını turizm alanına turizm merkezleri ve tarihsel gösterim alanlarına dönüştürmeye çalışmıştır.

Spor

Wigan kentinde çok önemli profesyonel spor kulüpleri bulunmaktadır. Wigan Athletic 1995'te İngiltere Ligi'nin dördüncü seviyesinde (Üçüncü Lig'de) bulunmaktaydı; ama 2005'ten beri Premier League'de oynamaktadır. 2009-2010 sezonunda Wigan Athletic FC İngiltere Premier Ligi'nde 16. sırayı almıştır.

Diğer önemli profesyonel spor takımı ise Wigan Warriors adlı rugbi lig kulübüdür. Bu kulüp 19. yüzyıl sonlarında amatör "rugbi ünyon" oyunu ile profesyonel "rugbi lig" oyunun ayrılmasına neden olmuş ve sonra da rugbi liginin önemli bir takımı olmuştur. 1996'de rugbi ligi reorganizasyonu sonunda kurulan "Süper Lig" içinde bu kuruluş başından beri bulunmuştur.

Wigan Athletic ve Wigan Warrors birlikte 1999'da yapılan 25.135 kapasiteli (2009'a kadar adi JJB Stadı olan) DW-Stadı'nı paylaşmaktadır.

Müzik

Wigan kenti popüler müzik alanında da çok önemli olmuştur. 1973-1981'de "Wigan Casino" adlı dans salonu İngiltere'nin her tarafından müzik ve dans sever çeken "Kuzey Soul (Northern Soul)" merkezi olmuştur ve bir "Billboard" adlı bir ABD müzik dergisi tarafından "dünyanın en iyi diskosu" olarak anılmıştır. Bu salon bir yangın geçirince günümüze sadece nostaljik hatırası kalmıştır.

Kardeş şehirler

Wigan'ın merkezi olduğu Wigan Metropoliten Bölgesi'nin şu kardeş şehri bulunmaktadır:

Resimler

Kaynakça

  1. ^ Wigan County Borough Council (1972), The County Borough of Wigan: Official Handbook 

Dış bağlantılar

(İngilizce)

  • Pollard, Richard; Pevsner, Nikolaus; Sharples, Joseph (2006), Lancashire: Liverpool and the Southwest, Yale University Press, ISBN 978-0-300-10910-8 (İngilizce)


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lancashire</span>

Lancashire, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı bölgesinde birinci seviyede yerel idare "shire" kontluğu ve kraliyet seremonileri için törensel kontluktur. Merkezi Preston şehrindedir.

<span class="mw-page-title-main">Preston, Lancashire</span>

Preston, (

<span class="mw-page-title-main">Carlisle</span>

Carlisle, İngiltere'nin kuzey batısında bulunan Cumbria Kontluğu'na bağlı, Carlisle Vilayeti'nin ve Cumbria Kontluğu'nun idarî merkezlerinin bulunduğu kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Bradford</span>

Bradford, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Yorkshire ve Humberside bölgesinde bulunan bir kentsel yerleşke ve tek-seviyeli bir metropoliten bölge olan City of Bradford yerel idaresinin merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Warrington</span>

Warrington, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı İngiltere bölgesinde bulunan bir tek-seviyeli "Warrington Borough" yerel idaresi altında bulunan kent olup bu yerel idarenin merkezinin bulunduğu yerleşkedir. 1968'de "yeni-şehir" olarak kabul edilmiş ve bu nedenle 20. yüzyılda çok büyüme göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Southport</span>

Southport, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı bölgesinde bulunan şimdi törensel "Merseyside Metropoliten Kontluğu" içinde ve tek-seviyeli yerel idare olan "Sefton Metropoliten Bölgesi" yerel idaresine bağlı, deniz kıyısında bulunan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Bolton</span>

Bolton, Birleşik Krallık'ın Kuzey Batı İngiltere Bölgesi'nde kenttir. Bolton kenti yerel idare olarak törensel Greater Manchester Metropoliten Kontluğu'na ve 1986'dan itibaren tek-seviyeli Bolton Metropoliten Borough yerel idaresine bağlıdır ve Bolton Metropoliten Borough'de en büyük yerleşke ve yerel idare merkez kentidir

<span class="mw-page-title-main">St Helens, Merseyside</span>

St Helens, İngiltere'nin Kuzey Batı bölgesinde törensel Merseyside Metropoliten Kontluğu'na bağlı olup 2009'dan beri tek-seviyeli St Helens Metropoliten Borough İdaresi'nin merkezi olan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Burnley</span>

Burnley, Birleşik Krallık'ta İngiltere'nin Kuzey Batı bölgesinde birinci seviyede yerel idare olan Lancashire Kontluğu ve ikinci seviyede yerel idare olan Burnley (borough) sınırları içinde bulunan yerleşim merkezidir. Burnley Lancashire Kontluğu'na bağlı ikinci seviyede "metropolitan olmayan bölge" statülü yerel idare Burnley (borough)'un merkez şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Ormskirk</span>

Ormskirk, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı bölgesinde bir kentsel yerleşkedir. İdari bakımdan birinci seviyeli yerel idare olan Lancashire kontluğuna bağlı olan West Lancashire (borough) ikinci seviyeli metropoliten olmayan yerel idare bölgesinin merkezî kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Leyland, Lancashire</span>

Leyland, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı İngiltere bölgesinde 35.600 kişi nüfuslu bir kentsel yerleşkedir. İdari bakımdan birinci seviyeli yerel idare olan Lancashire bölgesine bağlı olan South Ribble (borough) ikinci seviyeli metropoliten-olmayan yerel idare bölgesinin merkezî kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Chorley, Lancashire</span>

Chorley, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı İngiltere bölgesinde 34.667 kişi nüfuslu bir kentsel yerleşkedir. İdari bakımdan birinci seviyeli yerel idare olan Lancashire Kontluğu'na bağlı olan ikinci seviyeli metropoliten olmayan yerel idare bölgesi olan Chorley (borough)'nin merkezî kentidir.

<span class="mw-page-title-main">West Lancashire (borough)</span>

West Lancashire (borough), (İngilizce: Borough of West Lancashire) Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesi Kuzey Batı bölgesinde birinci seviye yerel idare olan Lancashire kontluğuna (county) bağlı bulunan bir "metropoliten-olmayan bölge" statülü ikinci seviyede bir yerel idare birimidir. Bu yerel idare biriminin merkezi bu yerel idare bölgesi içinde buyuk yerleşke olan Ormskirk kentidir.West Lancashire (borough) içinde bulunan diğer önemli kent 1961'den beri özel statülü bir "yeni şehir" olarak geliştirilen Skelmersdale kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Wigan Metropoliten Borough</span>

Wigan Metropoliten Borough, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı İngiltere bölgesinde tek seviyeli "metropoliten borough" statülü bir yerel idare birimdi. Bu yerel idare biriminin merkezi bu yerel idare bölgesi içinde en büyük yerleşke olan Wigan kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Skelmersdale</span>

Skelmersdale, Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere'nin Kuzey Batı İngiltere bölgesinde idari bakımdan birinci seviyeli yerel idare olan Lancashire kontluğuna bağlı olan West Lancashire (borough) ikinci seviyeli metropoliten-olmayan yerel idare bölgesinde bulunan bir küçük bir "yeni kent"dir.

<span class="mw-page-title-main">Greater Manchester</span> Kuzey Batı İngilteredeki büyükşehir ilçesi

Greater Manchester Metropoliten Kontluğu, Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere ülkesinin Kuzey-Batı bölgesinde 1974'ten 1986'ya kadar birinci seviyede yerel idare metropoliten kontluğu olmuş; 1986'da lağvedilip görev ve yetkileri tek seviyeli metropoliten bölge statüsü ile eski alt metropoliten bölgelere verilmiştir. Fakat Greater Manchester yine de kraliyet seremonileri için törensel kontluk olarak kalmıştır. Törensel Greater Manchester Kontluğu için, Kraliyet otoriteleri Kraliçe'nin yerel temsilcisi olarak "Lord Lieutenant" ve "High Sheriff" adı verilen özel işlevli kişiler atamaktadır. Aynı zamanda 1972 Yerel İdare reform kanunu hâlâ hukuken yürürlükte olduğu için, Greater Manchester'ın hukuki varlığı kaybolmamış olarak bulunmakta ve bu törensel kontluk bir coğrafya terimi olarak da kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Oldham</span>

Oldham, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı bölgesinde bir kentsel yerleşkedir. 1974-1986 döneminde Greater Manchester metropoliten kontluğuna bağlı bir ikincil metropoliten bölge olan Oldham Metropoliten Borough merkeziydi. 1985'te metropoliten kontluklara lağvedilince törensel Greater Manchester Kontluğuna bağlı tek-seviyeli yerel idare olan Oldham Metropoliten Borough'nun merkezi kenti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sheffield</span> Ingilterede bir şehir

Sheffield, Birleşik Krallık'ta, İngiltere ülkesinde Yorkshire ve Humber bölgesinde bir büyük kentsel yerleşim birimidir. Yerel idare açısından krallık seremoni bakımından Törensel Güney Yorkshire Metropoliten Kontluğu'na bağlıdır. 1989'da "Güney Yorkshire Metropoliten Kontluğu"'nun lağvedilmesi sonucu tek-seviyeli yerel idare olan Sheffield Şehri Yerel İdaresi'nin idare merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Nelson, Lancashire</span>

Nelson, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı Bölgesinde birinci seviye "shire"-tipi yerel idare olan Lancashire Kontluğu'na bağlı bulunan "metropoliten-olmayan borough" statülü ikinci seviyede bir yerel idaresi olan Pendle (borough)'nun merkez kentidir. Borough sınırları içinde nüfusu itibarıyla 29,135 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Rawtenstall</span>

Rawtenstall, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesi Kuzey Batı Bölgesinde birinci seviye "shire"-tipi yerel idare olan Lancashire Kontluğu'na bağlı bulunan "metropoliten-olmayan borough" statülü ikinci seviyede bir yerel idaresi olan Rossendale'nin merkez kentidir. Borough sınırları içinde nüfusu itibarıyla 22.000 kişidir.