İçeriğe atla

Wi-Fi

Wifi Logosu
İnternet iletişim kuralları dizisi

OSI modeli

Katmanİletişim kuralları
7.Uygulama katmanı HTTP, DNS, SMTP, FTP, TFTP, UUCP, NNTP, SSL, SSH, IRC, SNMP, SIP, RTP, Telnet, ...
6.Sunum katmanıISO 8822, ISO 8823, ISO 8824, ITU-T T.73, ITU-T X.409, ...
5.Oturum katmanıNFS, SMB, ISO 8326, ISO 8327, ITU-T T.6299, ...
4.Ulaşım katmanıTCP, UDP, SCTP, DCCP, ...
3.Ağ katmanıIP, IPv4, IPv6, ICMP, ARP, İnternet Grup Yönetim Protokolü, IPX,...
2.Veri bağlantısı katmanıEthernet, HDLC, Wi-Fi, Token ring, FDDI, PPP, L2TP...
1.Donanım katmanıISDN, RS-232, EIA-422, RS-449, EIA-485, ...

Wi-Fi, kişisel bilgisayar, video oyunu konsolları, dijital ses oynatıcıları ve akıllı telefonlar gibi cihazların kablosuz olarak birbirlerine bağlanmasını sağlayan teknolojidir.

Wi-Fi, ürünlerin kablosuz bağlantı sağlayabildiğini gösteren bir uyumluluk göstergesidir ve IEEE 802.11a, IEEE 802.11b, IEEE 802.11g, IEEE 802.11n ve IEEE 802.11ac standartlarına göre belirlenir.

Wi-Fi dizüstü bilgisayarlar, PDA'lar ve diğer taşınabilir cihazların yakınlarındaki kablosuz erişim noktaları aracılığıyla yerel alan ağına bağlanabilmesini sağlar. Bağlantı, kablosuz erişim noktaları ve cihazın ortak desteklediği, IEEE 802.11 protokolüne bağlı olarak 2,4 GHz veya 5 GHz radyo frekansında gerçekleştirilir. Veri, CSMA/CA (Carrier sense multiple access with collision avoidance) protokolüne uygun gönderilip alınır ve böylece paketlerin iletimi sırasında hata oluşması sorunu çözülür.

Wi-Fi; kişisel bilgisayar, akıllı telefon, oyun konsolu ve dijital işitsel cihazların kablosuz ağ sahası içerisinde internete bağlanmasını sağlayan bir teknolojidir. Wi-Fi'ın erişim noktaları, bir oda gibi küçük alanlardan, birkaç milkarelik geniş alanlara kadar etki edebilir, buralarda internet erişimini sağlayabilirler. Ev ve ofislerdeki özel kullanımının yanında kamuya ait alanlarda da ücretsiz olarak veya diğer ticari şekillerde kullanılmaktadır. Havaalanları, otel ve restoran gibi yerlerde genel olarak bu hizmet ücretsiz olarak sağlanmaktadır. 2008'den bu yana 300 metropolite Wi-Fi (Muni-Fi) projesi başlamıştır.

Özellikleri

  • Lisans gerektirmeyen frekanslarda çalışır
  • Ağ için kablolama gereksinimi yoktur, böylece kablo çekilemeyecek binalarda veya binalar arası bağlantılarda kolaylık sağlar.
  • Diğer kablosuz çözümlere göre çok daha ucuz ve kolay alınıp kurulabilir.
  • Birden çok kablosuz erişim noktası kullanılan ağlarda kablosuz dolaşım ile kablosuz iletişim kesilmeden bir erişim noktasından diğerine geçiş yapılabilir.
  • WEP, WPA ve benzeri kablosuz şifreleme yöntemleri veya IEEE 802.1x gibi yetkilendirme yöntemleriyle çeşitli güvenlik seçenekleri sunar.
  • Wi-Fi Global bir standart kümesidir, dünyanın her yerinde aynı şekilde çalışır.

En son, yeni bir güvenlik standardı, Wi-Fi Protected Setup, kolaylıkla Internet'e bağlanmak için sınırlı grafiksel kullanıcı arayüzüne sahip cihazlar gömülü sağlar. Wi-Fi Protected Setup 2 tip yapılandırmaya sahiptir: Düğme aracılığı ile yapılandırma ve PIN ile yapılandırma. Bu gömülü cihazlar da Şeylerin Internet denir ve düşük-güç, pille çalışan gömülü sistemler vardır. GainSpan gibi gömülü Wi-Fi, Wi-Fi üreticilerin tasarım yongaları ve modülleri bir dizi.

Menzili

Wi-Fi ağlarının menzili kullanılan ortama göre oldukça değişik mesafelere ulaşmaktadır. Bu, sinyal kalitesinin çevredeki yapılara bağlı olarak düşmesiyle alakalı bir durumdur. Sinyal seviyesindeki düşüş ile hız kaybı da oluşmaktadır. Teorik olarak 300 mbit olarak ifade edilen hız çevresel faktörlere göre 0 mbit'e kadar düşmekte, bu durum da bağlantıda kopmalara neden olmaktadır. Teorik olarak 1,5 km ile ifade edilen menzil, kapalı alanlarda ve mevcut engellere bağlı olarak 300 metreye kadar düşmektedir.

Wi-fi ismi

Wi-Fi ismi bilinenin aksine "Wireless Fidelity"den türetilmemiştir, Wi-Fi ismi, ilk defa Ağustos 1999'da reklam amaçlı kullanıldı. Interbrand Corporation denilen bir marka danışmanlık şirketi tarafından bulunduğu söylendi. Belanger ayrıca Interbrand'in Hi-Fi'dan ilham alarak bir kelime oyunuyla Wi-Fi'ı icat ettiğini ve yin-yang tarzı bir Wi-Fi logosu hazırlandığını da belirtti. Wi-Fi şirketi önceleri Wi-Fi için "Kablosuz Bağlantı için Standart" sloganını kullandı fakat daha sonra ifadeyi piyasadan kaldırdı.[1]

Olumsuzlukları

  • Lisans gerektirmeyen frekans aralıklarında çalıştığı için, Wi-Fi cihazlar diğer kablosuz cihazlarla çakışabilir veya birbirlerinin iletişimini engelleyebilirler.
  • 2,4 GHz frekans aralığında çalışan 802.11b ve 802.11g uyumlu cihazların iletişim kalitesi ve hızı, diğer Wi-Fi cihazlar dışında, Bluetooth, mikrodalga fırın, telsiz telefon, bazı telsizler ve benzeri radyo sinyalleriyle çalışan cihazlar tarafından düşürülebilir veya tamamen engellenebilir.
  • Wi-Fi için yapılan uluslararası düzenlemelerin tümü aynı olmadığı için değişik ülkeler için üretilen cihazların bazı kanallarda uyumsuzluk çıkarması olasıdır.
  • Diğer standartlara göre güç tüketimi oldukça yüksektir.
  • Kablosuz olsa dahi gereksinimleri çoktur.
  • En yaygın kablosuz şifreleme standardı, WEP'in, düzgün yapılandırıldığında bile kolaylıkla kırılabildiği görülmüştür. 2003'te cihazlarda kullanılmaya başlanan WPA ve WPA2 şifreleme standartları ise bu sorunu çözmeyi amaçlamıştır.
  • Wi-Fi kullanıcılarının küçük bir kısmı, Wi-Fi kullandıktan sonra bazı sağlık sorunlarıyla karşılaştıklarını bildirmişlerdir.[2] Wi-Fi hastalığı veya Wi-Fi duyarlılığının, olağan dışı baş ağrısıyla birlikte şu belirtileri gösterdiği bildirilmiştir: mide bulantısı, kalpte ritim düzensizliği, denge kaybı ve baş dönmesi, göğüs ağrısı, aşırı stres, panik atak ve idrak ile ilgili sorunlar. Bazı sağlık uzmanları, bu sağlık sorunlarını nörolojik unsurlarla açıklamıştır.[3]

Frekanslar

Standart Frekanslar Kanal Sayısı
IEEE 802.11a 5,15 GHz - 5,725 GHz 19, Avrupa'da TPC ve DFS 802.11h
IEEE 802.11b 2,4 GHz - 2,4835 GHz 11 adet ABD, 13 adet Avrupa, 14 adet Japonya
IEEE 802.11g 2,4 GHz - 2,4835 GHz 11 adet ABD, 13 adet Avrupa, 14 adet Japonya

Kanal genişliği tüm standartlarda 10 ila 30 MHz arasındadır.

Veri hızı

IEEE 802.112 Mbps max.
IEEE 802.11a 54 Mbps max. (40 MHz'de 108 Mbps)
IEEE 802.11b 11 Mbps max. (40 MHz'de 22 Mbps, 60 MHz'de 44 Mbps)
IEEE 802.11g 54 Mbps max. (g+ =108 Mbps, 125 Mbps'a kadar mümkün; 2 Mbps Karma (g+b) IEEE 802.11b)
IEEE 802.11h 54 Mbps max. (40 MHz'de 108 Mbps)
IEEE 802.11n 300 Mbps max. (kullanılan teknik MIMO; 20 Ocak 2006'da tasarlandı; Versiyon 2.0 19 Mart 2007'de geliştirildi)
IEEE 802.11ac 6,7 Gbps max. (80 MHz'de min 433 Mbps max. 1,3 Gbps) (160 MHz'de min. 1,69 Gbps)
IEEE 802.11ax 2,4 GHz ve 5 GHz (Zaman içerisinde 1 – 7 GHz arasında genişleme

Veri hızında dikkat edilecek unsur, Upload ve Download için paylaştırılıyor. Sadece Download için bu max. hızı beklememek gerekir. Ayrıca alıcı ile verici cihaz arasındaki mesafe ve cihazların arasında bir engel olup olmaması, hızı o oranda olumsuz yönde etkiliyor.

Kanal No. Frekans (GHz) İzin verilen Ülkeler
1 2,412 GHz Avrupa, ABD, Japonya
2 2,417 GHz Avrupa, ABD, Japonya
3 2,422 GHz Avrupa, ABD, Japonya
4 2,427 GHz Avrupa, ABD, Japonya
5 2,432 GHz Avrupa, ABD, Japonya
6 2,437 GHz Avrupa, ABD, Japonya
7 2,442 GHz Avrupa, ABD, Japonya
8 2,447 GHz Avrupa, ABD, Japonya
9 2,452 GHz Avrupa, ABD, Japonya
10 2,457 GHz Avrupa, ABD, Japonya
11 2,462 GHz Avrupa, ABD, Japonya
12 2,467 GHz Avrupa, Japonya
13 2,472 GHz Avrupa, Japonya
14 2,484 GHz Japonya
Kanal No. Frekans (GHz) İzin verilen Ülkeler
345,170Japonya
365,180ABD, Singapur
385,190Japonya
405,200ABD, Singapur
425,210Japonya
445,220ABD, Singapur
465,230Japonya
485,240ABD, Singapur
Kanal No. Frekans (GHz) İzin verilen Ülkeler
525,260ABD, Tayvan
565,280ABD, Tayvan
605,300ABD, Tayvan
645,320ABD, Tayvan
1495,745 
1535,765 
1575,785 
1615,805 

Güvenlik

Kablosuz iletişimde radyo sinyalleri kullanıldığı için, kullanıcı ile kablosuz erişim noktası arasındaki iletişim dinlenebilir. Bunu engellemek için WEP, WPA ve WPA2 gibi şifreleme yöntemleri kullanılsa da, bu şifreleme yöntemleri hâlen yeterince güvenli görülmemektedir. Yeterli sayıda şifrelenmiş paket toplandıktan sonra birçok şifreli kablosuz iletişim çözülebilir. Bu yüzden, çeşitli şirketlerde, okullarda vb yerlerde kablosuz bağlantı yapan kullanıcıların ağa erişmeleri için VPN ve benzeri, üst katmanlarda çalışan şifreli iletişim yöntemleri kullanılmaktadır. Protokolü 802.1x dir.

Yardımcı Yazılımlar

  • wipeer (ücretsiz)

Kaynakça

  1. ^ http://boingboing.net/2005/11/08/wifi-isnt-short-for.html 21 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. http://www.webopedia.com/DidYouKnow/Computer_Science/wifi_explained.asp 18 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. http://www.scientificamerican.com/article/pogue-what-wifi-stands-for-other-wireless-questions-answered/ 22 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">WiMAX</span>

WiMAX, IEEE 802.16 standartlarını kullanan aygıtlar için bir sertifika işaretidir. IEEE 802.16, IEEE 802'nin 16 nolu kolu olup kablosuz hızlı İnternet erişimi için öngörülmüştür.

WEP, IEEE 802.11 kablosuz ağları için bir güvenlik algoritmasıdır. 1997'de onaylanan orijinal 802.11 standardının bir parçası olarak sunulan WEP'in amacı, geleneksel bir kablolu ağ ile karşılaştırılabilir veri gizliliği sağlamaktı. 10 veya 26 heksadesimal sayı içeren bir anahtara sahip olan WEP, bir zamanlar geniş çapta kullanımdaydı ve kullanıcılara yönlendirici konfigürasyon araçları tarafından sunulan ilk güvenlik tercihi idi.

Kablosuz dağıtım sistemi birden fazla kablosuz erişim noktasının birbirine bağlantısını sağlayan sistemdir. Terimin İngilizce karşılığı WDS dir.

<span class="mw-page-title-main">IEEE 802.11</span>

IEEE 802.11, bilgisayar haberleşmesinde bir dizi Telsiz Yerel Ağ standardına verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Wi-Fi Protected Access</span>

WPA ve WPA 2 , Wi-Fi İttifakı tarafından kablosuz bilgisayar ağlarını güvenceye almak için geliştirilen, güvenlik protokol ve sertifika programlarıdır. Wi-Fi İttifakı bu programları bir önceki sistem olan WEP deki ciddi zayıflıklara karşı geliştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Wi-Fi İttifakı</span>

Wi-Fi İttifakı (Wi-Fi Alliance), 1999 yılında ilk önce WECA (Wireless Ethernet Compatibility Alliance) adında kurulu olan organizasyondur. Yaklaşık 200 kuruluş ile çeşitli üreticilerin ürünlerini IEEE-802.11 standart tabanında oluşturup bu ürünleri sertifikalandırmayı ve böylelikle birçok Wireless cihazı ile faaliyetini sağlamayı kendilerine görev edinmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">IEEE 802.20</span>

IEEE 802.20 veya Mobil Geniş Band Kablosuz Erişimi (MBWA) Mobil geniş band kablosuz erişimi ağlarının birlikte çalışabilmesi için yayınlanan Dünya çapında IEEE Standartıdır.

<span class="mw-page-title-main">ZigBee</span>

ZigBee, kişisel alan ağları için kullanılan bir IEEE 802 standardına göre küçük, düşük güçlü dijital radyolar kullanılarak oluşturulan yüksek düzeyde iletişim protokollerinin özelleştirilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Zune 4, 8, 16</span>

Zune 4, Zune 8 ve Zune 16 Microsoft tarafından geliştirilen taşınabilir medya yürütücüsüdür. Önceki modellerden farklı olarak, Microsoft Windows sisteminde çalışır.Zune 80, 120 ile birlikte Zune serisinin ikinci nesil modelleridir, ilk önce 2 Ekim 2007'de duyurulmuş ve 13 Kasım 2007'de Amerika'da ve 13 Haziran 2008'de Kanada'da sürülmüştür.

Acer N50 Acer tarafından üretilen bir PDA'dır. Bu, Acer N Serisi PDA'ların bir parçasıdır. Standart olarak Acer n50 ve daha hızlı bir işlemciye sahip Acer n50 Premium olmak üzere iki çeşidi vardır.

<span class="mw-page-title-main">HTC Universal</span>

HTC Universal, Q3 2005 yılında HTC tarafından üretilen bir Windows Mobile sistemli Cep bilgisayarı (PDA) modelidir. Windows Mobile 5.0 sistemine sahiptir. Bir telekomünikasyon işlevine sahip ilk 3G / UMTS özellikli Pocket PC PDA idi. Bu cihaz üzerinde çalıştırmak için yapılmış olan Windows Mobile 6.0 (Crossbow) sayısız "gayri resmi" yapıları ve kullanıcılara kendi özel WM6 ROM görüntülerini oluşturmasına izin veren bazı araçlar bile var. Evrensel'deki bu WM6 yapılarını geliştirmeye adamış, gelişen bir topluluk bulunuyor.

Kriptografide ilişkili-anahtar saldırısı; değerleri başlangıçta bilinmeyen ancak anahtarları bağlayan bazı matematiksel bağıntıların saldırgan tarafından bilindiği, birkaç farklı anahtar altında çalışan bir şifrenin saldırgan tarafından gözlemlenebildiği bir tür kripto analiz yöntemidir. Örneğin; saldırgan başta bitlerin ne olduğunu bilmese de anahtarın son 80 bitinin her zaman aynı olduğunu biliyor olabilir. Bu ilk bakışta gerçekçi olmayan bir örnektir; saldırganın şifreleme yapan kişiyi, şifresiz bir metni birbirleriyle ilişkili çok sayıda gizli anahtar ile şifrelemeye ikna etmesi neredeyse imkânsızdır.

Fırsatçı Kablosuz Şifreleme (OWE), her bir uç nokta çifti arasındaki iletişimin diğer uç noktalardan korunmasını sağlayan bir Wi-Fi standardıdır. Geleneksel Wi-Fi'den farklı olarak, bir istemci ile erişim noktası arasındaki veri trafiğinin "bireyselleştirildiği" şekilde "Bireyselleştirilmiş Veri Koruması" sağlar. Diğer istemciler hala bu trafiği koklayabilir/dinleyebilir ve kaydedebilir, ancak şifresini çözemezler.

Şifrelemede Eşzamanlı Eşit Kimlik Doğrulama (SAE), parola tabanlı güvenli bir kimlik doğrulama ve parola doğrulanmış anahtar anlaşma yöntemidir.

<span class="mw-page-title-main">KRACK</span> Wi-Fi Korumalı Erişim (WPA) protokolüne yapılan bir saldırı

KRACK, Wi-Fi bağlantılarını güvenli hale getiren Wi-Fi Korumalı Erişim protokolünde bulunan bir tekrarlama saldırısıdır.. Leuven Üniversitesi'nden Belçikalı araştırmacılar Mathy Vanhoef ve Frank Piessens tarafından 2016 yılında keşfedilmiştir. Vanhoef'in araştırma grubu Ekim 2017'de saldırının ayrıntılarını yayınladı. Saldırgan, WPA2 anlaşmasının üçüncü adımında iletilen özneyi art arda sıfırlayarak, daha önce görülen şifreli paketleri aşamalı olarak eşleştirebilir ve trafiği şifrelemek için kullanılan anahtar zincirinin tamamını öğrenebilir.

Telekomünikasyonda, alınan sinyal gücü göstergesi (RSSI) alınan bir radyo sinyalinde mevcut gücün bir ölçümüdür.

<span class="mw-page-title-main">AirPort</span>

AirPort, Apple Inc. tarafından Wi-Fi(802.11b, 802.11g, 802.11n ve 802.11ac) protokollerini kullanan bir dizi ürüne verilen addır. Bu ürünler bir dizi kablosuz yönlendirici ve kablosuz karttan oluşur. AirPort Extreme adı başlangıçta bu ürünlere 802.11g protokolünün eklendiğini göstermeyi amaçlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Genişletilebilir Kimlik Doğrulama Protokolü</span>

Genişletilebilir Kimlik Doğrulama Protokolü, ağ ve internet bağlantılarında sıklıkla kullanılan bir kimlik doğrulama çerçevesidir. RFC 2284'ü eski yapan ve RFC 5247 tarafından güncellenen RFC 3748'de tanımlanmıştır. EAP, EAP yöntemleriyle üretilen malzeme ve parametrelerin taşınmasını ve kullanımını sağlamak için bir kimlik doğrulama çerçevesidir. RFC'ler tarafından tanımlanan birçok yöntem vardır ve satıcıya özgü bazı yöntemler ve yeni teklifler mevcuttur. EAP bir tel protokolü değildir; bunun yerine yalnızca arabirim ve biçimlerdeki bilgileri tanımlar. EAP kullanan her protokol, o protokolün iletileri içindeki kullanıcı EAP iletileri tarafından kapsüllenmenin bir yolunu tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">IEEE 802.11ax</span>

Wi-Fi Alliance tarafından Wi-Fi 6 olarak pazarlanan IEEE 802.11ax, mevcut nesil Wi-Fi spesifikasyon standardı ve Wi-Fi 5'in halefidir. 802.11ax standardı, 802.11 kullanımı için mevcut olduklarında, 1 ile 6 GHz arasındaki tüm ISM bantlarında çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Tüm Wi-Fi 6 cihazları daha önce tahsis edilmiş 2,4 ve 5 GHz bantlarında çalışır. Wi-Fi 6E tanımı, 6 GHz üzerindeki standardı da destekleyen ürünler içindir.

<span class="mw-page-title-main">ESP32</span> Bluetooth ve Wi-Fi kabiliyetli, düşük maliyetli ve düşük güçle çalışan mikrodenetleyici

ESP32; Bluetooth ve Wİ-Fİ özelliği olan, düşük maliyetli ve düşük güçlü bir mikrodenetleyici sistemdir. Hem çift çekirdekli hem de tek çekirdekli tensilica Xtensa LX6 mikroişlemci veya tek çekirdekli RISC-V mikroişlemci kullanır ve RF balun, güç amplifikatörü, düşük gürültülü alıcı amplifikatör, filtreler ve güç yönetimi modülleri içermektedir. Şangay'da bir Çinli şirket olan Espressif Systems tarafından oluşturulup geliştirilmiştir.