İçeriğe atla

Western

Western, ABD'nin Atlantik kıyısından içerilere, batıya doğru göç sırasındaki olaylarla başlayan yaşam tarzı ve kültürü. Western kavramı Vahşi Batı kavramının oluşumunda yer sahibidir.

Bu kültür ABD vatandaşlarının giyimlerinden, edebiyatına ve hatta politikalarına bile bir tavır olarak yansımıştır. Western kültürü, güçlünün ayakta kaldığı, ancak aynı zamanda fedakarlığın ve azmin her zaman üstün geleceğini vurgular. Amerikalıların kullandıkları deri çizmeler, büyük tokalı kemerler, kot pantolonlar, şapkalar, balon etekli elbiseler, uzun çuha paltolar, kunduzdan yapılmış kalpaklar bu kültürün birer parçalarıdırlar. Aynı zamanda rodeo, kovboy, düello, şerif, İç Savaş gibi kavramlar yanında buharlı tren, kızılderililer bu kültürün parçalarıdır.

Western aynı zamanda bu kültürü ve yaşam tarzını konu alan; çoğu zaman at sırtında, kovalamacalarla dolu olan, kahramanlığı ve adaleti işleyen film türünü de tanımlar.

Westernin alt türleri

  • Klasik westernler. Örnek: John Ford ve Howard Hawks'ın filmleri
  • Spaghetti western (Düşük bütçeli İtalyan Westernleri) Örnek: Sergio Leone'nin filmleri
  • Epik western
  • Western komedi
  • Neo western
  • Romantik western
  • Müzikal western Örnek: 1954 tarihli 7 Kardeşe 7 Gelin (Seven Brides for Seven Brothers)
  • Ostern veya "Kızıl Western" (SSCB ve diğer Doğu Bloku ülkelerinde üretilmiş western filmleri)
  • Revizyonist western (Klasik westernlerin ideallerini ve stillerini sorgulayan western türü. Bazen acid westernle aynı anlamda kullanılır) Örnek: Little Big Man
  • Acid Western Bu maddenin konusu.
  • Çağdaş western Modern çağın atmosferinde geçen ama klasik westernlerin motiflerini kullanan filmler. Örnekler: Peckinpah'ın Bring Me the Head of Alfredo Garcia (1974) ve No Country For Old Men (2007)
  • Western Bilimkurgu Örnekler: Westworld ve Wild Wild West
  • Köri western (Hindistan menşeli westernler)
  • Kimçi Western (veya Guksu Western)[1][2] Örnek: 2008 tarihli Güney Kore filmiİyi, Kötü ve Tuhaf.
  • Oryantal Western[3] Örnek: Yukarıdaki film.
  • TV westernleri. Örnek: "Küçük Ev" dizisi (Little House on the Prairie) ve "Kung Fu" dizisi.
  • Northern Kanada'da geçen Kanada Atlı Polis'lerinin serüvenlerini konu alan filmler. (İng. Nothern: Kuzey)
  • Yeşilçam Westernleri 1960'lı ve 1970'li yıllar boyunca Türkiye'de de hatırı sayılır miktarda western filmi çekilmişti. Gayriresmî olarak Yeşilçam Westernleri olarak da adlandırılabilecek bu yerli 'kovboy' filmlerinin ilki 1962 tarihli Nuri Akıncı filmi "Beş Hikaye" dir, filmde Parla Şenol, Efgan Efekan, Hulusi Kentmen gibi oyuncular rol almışlardı. 1967'de ise bir furyaya dönüşmüş ve 7 yıl boyunca 50 kadar Türk Western filmi çekilmişti. Tamer Yiğit, Cüneyt Arkın, Ayhan Işık, Yılmaz Güney, Kartal Tibet, Sadri Alışık, Öztürk Serengil, Yılmaz Köksal başta olmak üzere Yeşilçam'ın tüm ünlü oyuncuları bu westernlerde gözükmüşlerdi. Çetin İnanç'ın yönettiği ve Yılmaz Köksal'ın başrolünü oynadığı 1971 yapımı "Çeko" filmi Anadolu'da gişe rekorları kırmıştı.

Kaynakça

  1. ^ "Joheunnom nabbeunnom isanghannom (2008) / Storyline" (İngilizce). IMDb. 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2012. 
  2. ^ "Iyi kötü tuhaf (2008)/ Did You Know?" (İngilizce). IMDb. 2 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2012. 
  3. ^ "Poster" (İngilizce). imageshack. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012. []

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dublör</span>

Dublör, film çekilirken özellikle tehlikeli sahnelerde bir oyuncunun yerine oynayabilecek başka oyunculara denir. Dublörlüğe ilk kez 1903 yılında ilgi ve istek duyuldu. Bunun nedeni, sessiz filmlerde de zaman zaman tehlikeli sahnelerin bulunması ve heyecanlı anların artmaya başlamasıydı.. Ancak bu isteğin gerçekleşmesi 1908 yılında "The Count of Monte Christo" filminde gerçekleşti ve bu filmde ilk kez bir dublör görev aldı. Bu filmde ve geçmişte yapılan ilk tehlikeli hareket, yüksek bir kayalıktan şelalenin içine atlamak oldu. Bu hareketi gerçekleştiren kişi bir akrobat ve sirk artistiydi; bu atlayış için de tam 5 $ ücret aldı. Aslında aldı demek yanlış olur, çünkü söz konusu paranın çok düşük olması bir yana, yaptığı tehlikeli atlayış onun ilk ve son işi oldu. Böylece yapılan ilk dublörlük ile birlikte bu mesleğin ne kadar tehlikeli olduğu ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Anakronizm</span>

Anakronizm, kişi, nesne veya olayların kendi gerçek zaman ve mekânlarından kopartılıp farklı bir çerçeveye oturtulması olarak değerlendirilmektedir. Anakronizm; edebiyatta kasıtlı olarak abartı, propaganda, komedi veya şok amacıyla da kullanılabilir. Bir yazar, sanatçı veya icracı; teknoloji, terminoloji ve dil; gelenek ve tutumlar ve hatta farklı tarihsel dönemler arasındaki moda farklılıklarının farkında olmadığında kasıtsız anakronizmler meydana gelebilir. Örneğin İbrani peygamber Yusuf'un ünlü hikâyesinde Mısırlı tüccarlar tarafından bulunarak kuyudan çıkarılan Yusuf, Mısır'a götürülür ve birkaç dirheme asillere satılır. Oysa dirhem, Yunanca kökenli drahmi sözcüğünden türetilen ve İslam'ın çıkış yıllarında da Sasaniler tarafından kullanılan bir para birimidir. Yusuf'un döneminde ise Mısır'da resmî olarak kullanılan bir para birimi yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Tarık Akan</span> Türk sinema sanatçısı (1949–2016)

Tahsin Tarık Üregül ya da sahne adıyla Tarık Akan, Türk oyuncu, yapımcı, senarist ve yazardır.

<i>Vahşi Kahraman</i>

Vahşi Kahraman 1970 ABD yapımı western serüven filmidir. Özgün adı A Man Called Horse olan film Ekim 1971'de Türkiye'de sinemalarda gösterilmiştir. 20 Mart 1983'te de TRT Televizyonu'ndan bu kez de Vahşi Adam adıyla yayınlanmıştı.

<i>Sonsuz Ölüm</i> Yapım Şirketleri : -20th Century Fox -Campanile Prodüksiyon  -George Roy Hill-Paul Monash Prodüksiyon  -Newman-Foreman Şirketidir Tür : Biyografi,Suç,Drama Süre : 110 dk. Ülke Dili : ABD,Meksika / İngilizce,İspanyolca IMDb Puanı : 8.0

Sonsuz Ölüm 1969 ABD yapımı western macera filmidir. Özgün adı Butch Cassidy and the Sundance Kid olan film Aralık 1971'de Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.

<i>Yedi Silahşörler</i>

Yedi Silahşörler 1960 ABD yapımı vestern macera filmidir. Özgün adı The Magnificent Seven dır. Sonraki yıllarda Türkiye'de TRT Televizyonunda özgün adının çevirisiyle yani Muhteşem Yedili adıyla da gösterime sunulmuştur.

<i>Walker</i> (film)

Walker 1987 ABD yapımı dramatik fantastik western filmidir.

Acid Western western filmlerinin bir alt türü olarak 1960'lı ve 1970'li yıllarda ortaya çıkmıştı. Acid western, Vadiler Aslanı ve Çöl Aslanı gibi seçkin klasik western filmlerinin gustosunu Spaghetti Westernlerin aşırılıkları ile harmanlayarak karşı kültürün bakış açısından vermekteydi. Acid western için anti-western, revizyonist western veya post-western gibi tanımlamalar da yapılmıştır. Geleneksel westernlerde 'uzak batı'ya gitmek özgürlük ve gelişme ile özdeşleşmiş bir kavramdır. Oysa acid westernlerde bunun tam tersidir, bu gidiş toplum için adeta bir kâbus gibidir ve ölüme doğru gidiş ve yıkım demektir.

<span class="mw-page-title-main">Spagetti Western</span>

Spagetti Western, 1960 - 1975 yılları arasında Avrupa'da çoğunlukla İtalyan yapımcı ve yönetmenler tarafından çevrilmiş Western filmlerine verilen addır. Bu nedenle bazen Italo-Western olarak da adlandırılırlar. Bu türü tanımlamak için kullanılan diğer isimler ise sırasıyla Euro-Western, Macaroni Western ve Western All'Italiana'dır.

<i>Küçük Dev Adam</i> (film)

Küçük Dev Adam 1970 ABD yapımı western komedi filmdir. Özgün adı Little Big Man olan film Kasım 1972'de Türkiye'de de sinemalarda gösterildi. Sinemalarda biraz kısaltılarak gösterilen film yıllar sonra TRT televizyonunda tam uzunluğuyla gösterilmiştir.

<i>Küçük Dev Adam</i> (roman)

Küçük Dev Adam, Amerikalı yazar Thomas Berger'in 1964 yılında yayımladığı satirik western romanınıdır. Baskan Yayınları tarafından 1973 yılında Nurcihan Kesim'in çevirisiyle Türkçe olarak yayımlanmıştır. Roman 1970 yılında ABD'de aynı adla sinemaya da aktarılmıştı.

<i>The Misfits</i> (roman, 1961)

The Misfits (Uygunsuzlar), Amerikalı oyun yazarı Arthur Miller'ın 1961 yılında yazdığı romanın adıdır. Kitabın önsözünde bizzat yazarın da belirttiği gibi görünüşte romana benzese de aslında bu alışılmadık formatın yeni bir deneme tarzı olduğu, kitabının roman, oyun ve senaryo formatlarının dışında olduğu, ama bunların hepsinden de ögeler içerdiği belirtilmiştir.

<i>On Korkusuz Adam</i>

On Korkusuz Adam, başrolünde Yılmaz Güney'in oynadığı yönetmenliğini ise Tunç Başaran'ın yaptığı 1964 yapımı Türk filmidir.

<i>Atını Seven Kovboy</i> 1974 yapımı renkli Türk Western-komedi filmi

Atını Seven Kovboy, 1974 yapımı renkli Türk Western-komedi filmdir. Filmin bir diğer adı da Red Kit Daltonlara Karşı'dır.

Hollywood film ve dizilerinin Yeşilçam uyarlamaları, ABD'de üretilmiş bazı popüler sinema filmlerinin ve televizyon dizilerinin, özellikle 1970'li ve 1980'li yıllarda yoğun olmak üzere, Türkiye'de Türk oyuncular ve yönetmenler tarafından yapılan yerelleştirilmiş yeni versiyonları için yapılan tanımlamadır. Küçümseyici hattâ alaycı bir tanımlamayla bu tür filmlere "İstismar sineması"nın bir alt türü olarak "Turksploitation filmleri" adı takılmıştır.

<i>İyi, Kötü ve Tuhaf</i>

İyi, Kötü ve Tuhaf, 2008 Güney Kore yapımı western filmidir. Özgün adı olan filmin İngilizce uluslararası adı The Good, the Bad, the Weird dir ve Sergio Leone'nin yönettiği ünlü Spagetti Western baş yapıtı "İyi, Kötü ve Çirkin"den esinlenilmiştir.

Yeşilçam Westernleri, 1960'ların başından 1970'lerin ortasına kadar Türkiye'de üretilmiş Western filmlerine verilen gayriresmî addır. "Türk kovboy filmleri" olarak da adlandırılabilirler.

Çetin İnanç,, Türk film yönetmenidir. Hızlı film çekmesi sebebiyle jet rejisör olarak anılır, Dünyayı Kurtaran Adam filmiyle üne kavuşmuştur.

<i>The Ballad of Buster Scruggs</i>

The Ballad of Buster Scruggs; 2018 çıkışlı, Coen kardeşler tarafından senaryosu yazılan, yönetilen ve yapımcılığı üstlenilen bir amerikan western antoloji filmi. Tim Blake Nelson, Liam Neeson, James Franco, Brendan Gleeson, Zoe Kazan, Tyne Daly, Harry Melling ve Tom Waits gibi oyuncuların çeşitli rolleri üstlendiği filmde Vahşi Batı'da geçen altı farklı hikâye anlatılmaktadır. 31 Ağustos 2018'de 75. Venedik Uluslararası Film Festivalinde gösterilen film burada Golden Osella ödülünü kazanmıştır. 16 Kasım 2018 tarihinden itibaren Netflix'te gösterilmeye başlanmıştır. National Board of Review filmi 2018 yılının en iyi 10 filmi arasında göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Revizyonist Western</span>

Revizyonist Western, Anti-Western veya Post-Western geleneksel Western tarzı filmlerin yaklaşımına karşı çıkan bir tarz sinemacılığı tarif eder. Geleneksel Western tarzında olayın kahramanı güçlü ve lider karakterli bir erkek karakter medeniyetin temsilcisi olarak önündeki geri kalmış çağa ait toplumlara meydan okur. Geleneksel hikâyelerde "iyiler" genellikle kanun adamları ve askerler olurken, "kötüler" ise suçlular ve çoğunlukla Amerika yerlileridir. Bu yaklaşımın aksine revizyonist Western bakış açısı geleneksel yaklaşımın dışına çıkar; kahramanlar suçlular olabilir veya kimin iyi-kötü veya kahraman olduğu açık bir şekilde anlaşılmaz. Bu bakış açısında olaylar bütünlüğüyle aktarılmaya çalışılır ve etki eden tüm faktörler izleyiciye sunulur.