Westerkerk

Westerkerk
Konum	Prinsengracht 281, Amsterdam
Ülke	Hollanda
Koordinatlar	52°22′28″K 4°53′02″D / 52.37444°K 4.88389°D / 52.37444; 4.88389
Mezhep	Kalvinist
Açılış	1631
Mimar	Hendrick de Keyser
Mimarî tarz	Hollanda Rönesansı
Temel atma	1620

Westerkerk (İngilizce: "Western Church") Hollanda'nın Amsterdam şehrinin şehir merkezi olarak kabul edilen Centrum bölgesindeki, Prinsengracht ve Keizersgracht arasında, Grachtengordel mahallesinin ise batı kısmında bulunan Protestan Kalvinizm kilisesidir. Kilise aynı zamanda Anne Frank Evi ile aynı cadde üzerinde bulunmaktadır.

Westerkek kilisesi Hendrick de Keyser tarafından Rönesans tarzı bir kilise olarak tasarlandı.1620 yılında yapımına başlanan kilise, Hendrick de Keyser'in ölümünün ardından oğlu Pieter de Keyser tarafından tamamlandı ve 8 Haziran 1931'de açıldı. Hendrick de Keyser ise tasarlamış olduğu kiliseye gömüldü. Kilise 58 metre uzunluğunda ve 29 metre genişliğindedir. Kilise yüksek nef, iki alt koridorla çevrelenmiştir. Üç nefli bazilika, eşit boyutlarda iki geçişli dikdörtgen bir plana sahiptir. Kilisenin temal inşa planı birbirine bağlı iki yunan haçına benzemesi yönündeydi.^[1]

Westerkek ise Prostestan ilkelerine uygun olarak Amsterdam'da inşa edilen ilk Protestan kiliselerden birisidir. (Diğerleri Noorderkerk ve Zuiderkerk) Westerkerk'in aksine Amsterdam'da bulunan çoğu kilise (Oude Kerk ve Nieuwe Kerk) aslında Rönesans döneminden önce inşa edilmiş ve daha sonradan Protestanlık inancına göre yeniden restore edilmiştir. Westerkek, Amsterdam'daki yapı bakımından en büyük Protestan kilisesidir ve günümüzde hala kilise olarak hizmet vermektedir.

Westerkek, 8 Haziran 1631 yılında açıldığında kilisede org yoktu çünkü o dönemki Kalvinizm inanışlarına göre kilisenin içerisinde müzik çalmak "uygun olmayan" bir davranış olarak kabul ediliyordu. Kiliseye org eklenmesine izin verilene kadar kilisede çeşitli değişiklikler yapıldı. İlk başta Nieuwe'de veya Oudekerk'ta bulunan orgların taşınması planlanıyordu fakat daha sonra bu orglar Zuiderkerk'e taşındı. 1681 yılında, Roelof Barentszn Duyschot Westerkek kilisesine org inşa etmek için görevlendirildi fakat çalışmalarını bitiremeden vefat etmesi nedeniyle org inşası oğlu Johannes Duyschot tarafından bitirildi.

İnşa edilen org üzerinde çeşitli değişiklikler yapıldı. 19 yüzyılda Daniel Gerard Steenkuyl tarafından orgun içerisinde yapılar tekrar değiştirildi. 1939'da klavye elektrikli izleyici eklendi. Yapılan çalışmalar nedeniyle org inşa edilen eski haline göre iki kat genişletildi. 1989 ve 1992 yılları arasında org'un mekaniğini eskiye dönüştürmek için bir dizi çalışmalar yapıldı ve mekanik hareket yeniden inşa edildi. 2018 ve 2020 tarihleri arasında gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları kapsamında, org'un temizlenmesi ve sesin artırması amacıyla Zaandam'da bulunan Flentrop Orgelbouw'a gönderildi. 2020 baharında kilisedeki org değiştirildi. 18 Nisan 2020 tarihinde orgcu Evan Bogerd, koronavirüs salgını nedeniyle kilisenin kapalı olması nedeniyle, internet üzerinden konser vermeye başladı. Bogerd'in konserlerinin geçmiş kayıtları Westerkerk'in Youtube sayfasında paylaşılmaktadır.^[2][3]

Covid nedeniyle halen bütün konserler çevrimiçi olarak izlenmektedir. Normalde yaz dönemi boyunca (Nisandan Ekime kadar) Cuma günleri saat 13.00'da haftalık öğle yemeği konseri yapılıyordu. Ağustos ayında ise her gün ücretsiz konserler düzenleniyordu. Konserler ücretsiz olmasına rağmen çıkışta kilisenin restorasyonunda kullanılmak amacıyla para toplanılmaktadır.

Kilisenin kulesi Westertoren (Western Tower "Batı Kulesi") olarak isimlendirilir ve 87 metre yüksekliği ile Amsterdam'daki en yüksek kilise kulesidir. Jacob van Campen tarafından inşa edildiği düşünülmesine rağmen kimin tarafından inşa edildiği kesin olarak bilinmemektedir. Kule aynı zamanda Hendrik de Keyser'in plandığı sekizgen şekilde inşa edilmemiştir. Kulenin en ucunda ise Kutsal Roma İmparatoru, I. Maximilian'in tacı bulunmaktadır.^[4]

Saat yüzlerinin üzerinde carillon bulunmaktadır ve bu carillondaki 51 çanın 14 tanesi, 1658'de François Hemony tarafından eklendi. Hava koşullarından etkilenmesi nedeniyle 1959'da çanların çoğu değiştirildi. 1991'de kiliseye yeni üç çan eklendi. 17. yüzyılda eklenen fakat kullanılmayan diğer çanlar hala kilisede bulunmaktadır.

Kilisenin carillonları bölge sakinlerinin istekleri doğrultusunda yeniden düzenlendi ve böylece Westerkerk 24 saat boyunca çeşitli vakitler değişik melodilerde çanların çaldığı bir kilise haline geldi. Westerkerk'in çanları, çeyrek saatte bir çalmaktadır.^[5]

Kraliyet düğünlerinin yapıldığı Dam meydanındaki Nieuwe Kerk'in tadilatta olması nedeniyle Prenses Beatrix ve Prens Claus von Amsberg'ın düğünün yapılması için Westerkerk tercih edildi. 10 Mart tarihinde, Prenses Beatrix ve Prens Claus von Amsberg Westerkerk'te evlendi.

Kilise, İkinci Dünya Savaşı'nın simge isimlerinden olan ve ailesiyle birlikte Prinsengracht'ta bulunan şu an Anne Frank Müzesi olarak hizmet veren, Gizli Ev'de iki yıl boyunca saklanan Anne Frank'ın günlüğünde sıkça bahsettiği yapılardan biridir. Kilise, evin hemen yakınında bulunmaktadır aynı zamanda evin içerisinden kulenin saatli yüzü görünmektedir. Anne Frank kilise çanlarının çeyrek saatte bir çalmasından hoşlanıyordu ve bunu hayatta olduklarına dair bir kanıt olarak kabul ediyordu.^[6] Westerkerk kilisesinin dışında Anne Frank'ın anısına Anne Frank bir heykel bulunmaktadır.