İçeriğe atla

Westerbork transfer kampı

Westerbork Kampı (Hollandaca: Kamp Westerbork, Almanca: Durchgangslager Westerbork) II. Dünya Savaşı sırasında Hollanda'nın kuzeydoğusundaki Drenthe ilinde kurulan transit kamp.[1] 1939 yazında Hollanda hükûmeti tarafından Hollanda'ya yasadışı yollardan giren Yahudiler için bir mülteci kampı olarak inşa edilmişti.[2]

Kampın Amacı

Westerbork Kampı Haritası

Toplamda 119 dönüm olan kamp alanı yahudilerin sınır dışı edilmesi için hazırlık aşaması olarak kullanıldı. Kamptaki koşullar Nazi standartlarına göre "insancıl" olarak görülüyordu. Naziler aileleri olan yahudileri iki oda, bir tuvalet ve yemek pişirme gibi imkanları bulunan birbirine bağlı 200 kulübeye yerleştiriyordu. Tek yaşayan yahudiler ise her cinsiyet için banyoya sahip olan barakalara yerleştirdi.

Westerbork'a nakliyeler Temmuz 1942'den Eylül 1944'e kadar devam etti. Nakil süresi boyunca yaklaşık 97.776 yahudi başka kamplara; Auschwitz'e (65 tren ile 60.330 kişi), Sobibor'a (19 tren ile 34.313 kişi), Theresienstadt toplama kampı'na ve Bergen-belsen toplama kampına (9 tren ile 4.894 kişi)[3] nakil edildi. Alman işgali altındaki Polonya'da kurulan imha kamplarından olan Auschwitz ve Sobibor'a sürülen 94.643 kişinin neredeyse tamamı öldürüldü.

Westerbork kampında SS yetkilileri tarafından mahkûmlara hayatta kalmaları için sahte bir umut duygusu verebilmek ve ulaşım sırasında sorunları engellemek için tasarlanmış bir okul, orkestra, kuaför ve restoranlara sahipti.

Naziler tarafından mahkûmlara metal işleri, sağlık hizmeti ve diğer kültürel faaliyetler veriliyordu. Kampta özel ayrı çalışma kadrosu olarak kullanılan 2.000 kalıcı yahudi bulunuyordu. Bu grup içerisindeki yahudilerin bir kısmı kamptaki diğer yahudilerin nakil işlemleriyle ilgilenirken bir kısmı da kamptaki polis gücünü oluşturuyordu. Kampın son dönemlerine doğru daimi mahkûmların büyük bir kısmı da diğer toplama ve imha kamplarına gönderildi.

Westerbork içindeki okuldan sınıf fotoğrafı

Önemli mahkûmlar

Yazdığı günlük ile ün kazanan Anne Frank 4 Ağustos 1944 tarihinde Westerbork'a nakil edildi.[4] Anne, 3 Eylül tarihinde Auschwitz'e nakil edilene kadar Westerbork'ta küçük bir kulübede yaşadı. Anne gibi günlükleriyle savaş sonrasında ünlenen Etty Hillesum ise kampta kalan başka bir günlük yazarıydı.[5]

Bir zamanlar Anne Frank'ı elinde bulunduran Westerbork'ta yeniden inşa edilen bir kulübenin parçaları

Etty Hillesum, Nisan 1942'ye kadar Nazilerin kendisini yahudi olarak etiketlemesinden kaçtı. Yahudi olarak etiketlenmesine rağmen antisemitik politikalar hakkında rapor vermeye başladı. Westerbork'a gönderilen ilk yahudi grubuna eşlik etmek için gönüllü oldu.[5] 7 Eylül tarihinde Auschwitz'e sürgün edildiği tarihe kadar kampta yaşadı. Sürgün edildikten üç ay sonra Auschwitz'te hayatını kaybetti.

Kampta aynı zamanda Alman film ve kabera sanatçısı olan Dora Gerson ve annesinin İngiliz olması nedeniyle kamptan sağ kurtulan Profesör Sir William ve 1978 yılında yayınlanan Kinderjaren ("Çocukluk") adlı kitabında Westerbork'ta küçük bir çocuk olarak yaşadığı tecrübesini anlayan Jona Oberski yaşadı.

Kurtuluş

Eylül 1944'te Westerbork Kampı'na nakliyeler sona durduruldu. Müttefik birlikleri Nisan 1945'te Almanlar tarafından terk edilen kampta yaklaştı. Westerbork, 12 Nisan 1945 tarihinde Kanada kuvvetleri tarafından toplam 876 mahkûm ile özgürleştirildi.

Soykırım Anıtı

Her bir taş Westerbork'ta kalan ve Nazi toplama kampında ölen tek bir kişiyi temsil eder.

Kampa hapsedilen kişilerin anmak amacıyla Westerbork'tan iki mil uzakta müze kuruldu. Sınır dışı edildikten sonra hayatını kaybeden mahkûmları anmak için anıt inşa edildi. Anıt Westerbork'tan sürgün edilen ve öldürülen 102.000 kişiyi temsil eden taştan oluşturmaktadır. Ulusal Westerbork Anıtı, 4 Mayıs 1970 tarihinde Hollanda Kraliçesi Juliana tarafından tanıtıldı.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Westerbork". United States Holocaust Memorial Museum. 21 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020. 
  2. ^ "Westerbork Transit Camp". Jewish Virtual Library. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2018. 
  3. ^ Holocaust Encyclopedia. "Westerbork". United States Holocaust Memorial Museum. 21 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020. 
  4. ^ Anne Frank - English Vikipedi
  5. ^ a b Denise de Costa (1998). Anne Frank and Etty Hillesum (İngilizce). ISBN 0813525500. 
  6. ^ "Jodenvervolging: Nationaal Monument Westerbork". Drenthe in de oorlog (Felemenkçe). 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2019. Het Nationaal Monument Westerbork wordt op 4 mei 1970 officieel door Koningin Juliana onthuld 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Holokost</span> Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyasının azınlıklar, eşcinseller, esirler ve muhaliflere uyguladığı soykırım

Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.

<span class="mw-page-title-main">Sobibor imha kampı</span>

Sobibor İmha Kampı, Reinhard Operasyonu'nun bir parçası olarak Nazi Almanyası tarafından inşa edilen ve işletilen bir imha kampıydı. Alman işgali altındaki Polonya'nın Genel Hükümet bölgesindeki Żłobek Duży köyünün yakınındaki ormanda bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Auschwitz-Birkenau</span> toplama ve imha kampları ağı

Auschwitz-Birkenau, Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı döneminde kurulmuş en büyük toplama, zorunlu çalışma, sistematik katliam ve imha kampı.

<span class="mw-page-title-main">Nazilerin Polonyalılara karşı işledikleri suçlar</span>

Polonya'da Nazi uygulamaları, Nazi Almanyası'nın işgali altındaki Polonya'da Yahudi ve diğer azınlıklara uyguladığı soykırım siyasetidir.

<span class="mw-page-title-main">Nazi toplama kampları</span> nazi yönetiminin kurduğu masum sivil ve esirlerin zorla çalıştırıldığı ve sistematik olarak katledildiği yerleşkeler

Nazi toplama kampları veya konsantrasyon kampları, Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı döneminde Almanya'da ve işgal edilen bölgelerde, Nazilerce topluma faydasız olarak görülen kişileri zorunlu çalıştırmak üzere kurulmuşlardı. Aynı zamanda terim Yahudiler başta olmak üzere Nazilerin siyasi ya da ideolojik düşmanlarını kitlesel olarak imha etmek amacıyla kurulmuş olan imha kamplarını da ifade etmek için kullanılır. Buralara daha çok Yahudilerin getirilmesiyle birlikte, Romanlar, bazı Slav ırklarından olanlar ve akıl hastası olduğu düşünülenler de kurbanlar arasındadır. Eşcinsel insanlar da burada öldürüldüler. Öldürülme sebepleri ise üremeye bir katkıları olmamalarıydı. Büyük bir kısmı Polonya'da bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Majdanek toplama kampı</span>

Majdanek toplama kampı, II. Dünya Savaşı'nda Polonya'nın Alman işgali sırasında Schutzstaffel tarafından Lublin şehrinin eteklerinde inşa edilen ve işletilen bir Nazi toplama ve imha kampıydı. Yedi gaz odası, iki ahşap darağacı ve toplam 227 yapısıyla Nazi toplama kamplarının en büyükleri arasında yer alıyordu. Başlangıçta imhadan ziyade zorla çalıştırma amaçlı olsa da, Almanların işgal altındaki kendi anavatanlarındaki tüm Polonya Yahudilerini öldürme planı olan Reinhardt Operasyonu sırasında insanları endüstriyel ölçekte öldürmek için kullanıldı. 1 Ekim 1941'den 22 Temmuz 1944'e kadar faaliyette olan kamp neredeyse hiç bozulmadan ele geçirildi. Bagration Harekâtı sırasında Sovyet Kızıl Ordusu'nun hızlı ilerleyişi SS'lerin altyapısının çoğunu yok etmesini engelledi.

<span class="mw-page-title-main">Treblinka imha kampı</span>

Treblinka imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal altındaki Polonya'da inşa edilen ve işletilen en ölümcül ikinci imha kampıydı. Varşova'nın kuzey doğusunda, günümüzde Mazovya voyvodalığı olan Treblinka köyünün 4 km güneyindeki bir ormanda bulunuyordu. Kamp, Nihai Çözüm'ün en ölümcül aşaması olan Reinhardt Operasyonu'nun bir parçası olarak 23 Temmuz 1942 ile 19 Ekim 1943 tarihleri arasında faaliyet göstermiştir. Bu süre zarfında gaz odalarında 700.000 ila 900.000 Yahudi'nin ve 2.000 Roman'ın öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Treblinka'da Auschwitz-Birkenau dışındaki diğer Nazi imha kamplarından daha fazla Yahudi öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Theresienstadt</span>

Theresienstadt; II. Dünya Savaşı'ndaki Nazi getto-toplama kampıdır. Günümüzde Çekya sınırları içinde olan Terezin kentinde Gestapo tarafından kuruldu. 24 Kasım 1941'den 9 Mayıs 1945'e kadar açık kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Dachau toplama kampı</span> nazi almanyasında masum sivillerin ve esirlerin sistematik olarak yok edilmesi için kurulan ilk yerleşke

Dachau toplama kampı, Nazi Almanyası tarafından 22 Mart 1933'te inşa edilen ve en uzun süredir devam eden toplama kampıdır. Kamp başlangıçta Hitler'in komünistler, sosyal demokratlar ve diğer muhaliflerden oluşan siyasi muhaliflerini tutuklamayı amaçlıyordu. Almanya'nın güneyinde, Bavyera eyaletindeki Münih'in kuzeybatısına, yaklaşık 16 km uzaklıkta olan Orta Çağ kenti Dachau'nun kuzeydoğusunda, terk edilmiş bir mühimmat fabrikasının arazisinde bulunuyor. Heinrich Himmler tarafından açıldıktan sonra amacı, önce zorla çalıştırma ve daha sonra Yahudilerin, Romanların, Alman ve Avusturyalı suçluların ve son olarak Almanya'nın işgal ettiği veya istila ettiği ülkelerden gelen yabancı uyrukluların hapsedilmesini kapsayacak şekilde genişletildi. Dachau kamp sistemi, çoğu çalışma kampı olan yaklaşık 100 alt kampı içerecek şekilde büyüdü. Güney Almanya ve Avusturya'nın her yerinde bulunuyorlardı. Ana kamp 29 Nisan 1945'te ABD güçleri tarafından kurtarıldı.

<span class="mw-page-title-main">Ravensbrück toplama kampı</span> nazi almanyasında masum sivillerin ve esirlerin sistematik olarak yok edilmesi için kurulan yerleşke

Ravensbrück toplama kampı, 1939'dan 1945'e kadar Kuzey Almanya'da, Berlin'in kuzeyine 90 km uzaklukta Ravensbrück köyünün yakınındaki bir bölgede yalnızca kadınlara yönelik bir Nazi toplama kampıydı. Kamp anıtının, savaş sırasında kampta bulunan 132.000 kadına ilişkin tahmini rakamı arasında, yaklaşık 48.500'ü Polonya'dan, 28.000'i Sovyetler Birliği'nden, neredeyse 24.000'i Almanya ve Avusturya'dan, yaklaşık 8.000'i Fransa'dan ve binlercesi diğer ülkelerden yer aldı. Toplamda 20.000'den fazla mahkûm Yahudiydi. Yüzde seksen beşi diğer ırklardan ve kültürlerdendi. Yüzde 80'den fazlası siyasi mahkûmlardı. Pek çok mahkûm Siemens & Halske tarafından köle işçi olarak çalıştırıldı. 1942'den 1945'e kadar Naziler, sülfonamidlerin etkinliğini test etmek için Ravensbrück mahkûmları üzerinde tıbbi deneyler yaptı. 1941 baharında SS, 1944'te kampın gaz odalarını inşa eden ve yöneten erkek mahkûmlar için bitişikte küçük bir kamp kurdu. Ravensbrück kampından geçen kadın mahkûmlardan yaklaşık 50.000'i öldü, gaz odalarında yaklaşık 2.200 kişi öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Belzec imha kampı</span>

Belzec, Polonya'nın güney doğusunda bulunan Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı yıllarında özellikle Çingene soykırımı (Porajmos) ve Yahudi soykırımı (Holokost) için kullanılmış imha kampı ve toplama kampı. Günümüzde Polonya'nın Lublin Voyvodalığı'nın güney sınırına yakın bir köyde bulunmaktadır. Auschwitz-Birkenau ve Treblinka'nın ardından en büyük katliamın yaşandığı üçüncü toplama ve imha kampıdır.

<span class="mw-page-title-main">Porajmos</span>

Porajmos, Roman Kırımı veya Çingene Soykırımı, II. Dünya Savaşı'nda Nazi yönetimince gerçekleştirilen Çingenelere yönelik soykırımdır. Kelime anlamı olarak yok etme ve yıkım anlamına gelen Porajmos veya Pharrajimos ve yine toplu katliam anlamındaki Samudaripen kelimeleri bu soykırımı ifade etmede kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Chełmno imha kampı</span>

Chełmno imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında inşa edilen ilk Nazi imha kampı. Kamp Chełmno'nun 50 kilometre kuzeyinde yer alan Łódź yakınlarında yer alır. Nazi Almanyası 1939'da Polonya’yı işgalini takiben, ülkeyi yeni bir bölgeye ekledi. Kamp özellikle kitlesel katliamlar ve etnik temizlik yapmak için kuruldu. Bu dönemde ayrıca holokostun ve Reinhard Operasyonu'nın da en ölümcül dönemleriydi. Polonyalı Yahudiler ve yerel kişiler bu kampta yok edildi. 1943 yılında kampın ölüm yöntemlerinde değişiklikler yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Bergen-Belsen toplama kampı</span>

Bergen-Belsen toplama kampı, Aşağı Saksonya'da, Celle yakınlarındaki Bergen kasabasının güneybatısında bulunan Nazi toplama kampı. 1943'te bir savaş esiri kampı olarak kuruldu, ardından bir kısmı toplama kampı hâline getirildi. Başlangıçta Yahudi esirlerin yurt dışında tutulan Nazi savaş esirleriyle değiş tokuş etmek amacıyla tutulduğu bir "takas kampı" idi. Kamp daha sonra diğer toplama kamplarındaki Yahudileri barındıracak şekilde genişletildi. Stalag XI-C 1943 yılında bu kampa dahil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Alman toplama kamplarındaki mahkûmların belirlenmesi</span>

Alman toplama kamplarındaki mahkûmların belirlenmesi, çoğunlukla kıyafet üzerine veya daha sonra cilt (deri) üzerinde dövme ile işaretlenmiş kimlik numaralarıyla yapılırdı. Giysilerdeki Alman toplama kampı rozetleri ve ayrıca kolluklarıyla daha özel bir tanımlama yapılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Natzweiler-Struthof toplama kampı</span>

Natzweiler-Struthof toplama kampı, Almanya'nın Gau Baden-Alsace bölgesindeki Natzweiler ve Struthof köylerine yakın Vosges Dağları'nda bulunan bir Nazi toplama kampıydı. 21 Mayıs 1941'den Eylül 1944'e kadar faaliyet gösterdi ve Almanlar tarafından Fransa topraklarında kurulan tek toplama kampıydı. Kamp, 800 metre yükseklikte, yoğun ormanlık ve izole bir alanda yer alıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Banjica toplama kampı</span>

Banjica toplama kampı ; II. Dünya Savaşı sırasında Sırbistan'da yer alan bir Nazi toplama kampıydı. Belgrad'ın Banjica mahallesinde işletilen kampa 1941 ve 1944 yılları arasında 23.000'den fazla Sırp, Yahudi, Çingene, siyasi muhalif ve diğer kurban yerleştirildi. Mahkûmlar ya Gestapo, ya Feldgendarmerie ya da Sırp işbirlikçi bir polis teşkilatı olan Specijalna policija Uprave grada Beograda tarafından tutuklanıyor ve ardından kampa yerleştiriliyorlardı. Kamp Alman bir Gestapo subayı olan Willy Friedrich'in komutası altındaydı ve kamp personelinin kaynakları Milan Nedić altındaki Ulusal Kurtuluş Hükûmeti tarafından sağlanıyordu. Kamp; "acımasızlığı" ve mahkûmlarının tabi tutulduğu insanlık dışı ve zalim muamele ile ünlüydü, öyle ki; binlerce mahkûm Jajinci, Marinkova Bara ve mahallenin Yahudi mezarlığında yer alan poligonlarda yerinde infaz edilmişti. 1944'ün sonlarına doğru, savaşın gidişatı Nazi Almanyası için kötüleşmeye başladıkça, Naziler, Banjica'da işledikleri suçları saklamak amacıyla hayatta kalan mahkûmları kampta öldürülmüş olanların cesetlerini topraktan çıkarıp yakmaya zorladı. Alman kuvvetlerinin Ekim başlarında kamptan atılmasına kadar; 100 Yahudi ve Sırp savaş tutsağı ile 50 kadar Sicherheitspolizei memurundan oluşan özel bir birim bu görevi üstlendi.

<span class="mw-page-title-main">Otto Frank</span>

Otto Heinrich „Pim“ Frank 1933'ten 1944'e ve 1945'ten 1953'e kadar Hollanda'da yaşayan Alman kökenli Hollandalı-İsviçreli bir tüccardı. Hatıra Defterini düzenlediği Anne Frank'ın babasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ölüm yürüyüşleri (Holokost)</span>

Holokost sırasında ölüm yürüyüşleri, mahkûmların bir Nazi kampından diğer yerlere devasa zorla nakledilmesiydi. Bu, uzun mesafeler yürümeyi içeriyordu ve bu da çok sayıda zayıflamış insanın ölümüyle sonuçlandı. Ölüm yürüyüşlerinin çoğu, İkinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru, çoğunlukla da 1944 yazı/sonbaharından sonra gerçekleşti. Doğu Cephesi yakınlarındaki Nazi kamplarından çoğu Yahudi olan yüzbinlerce mahkûm, Müttefik kuvvetlerden uzakta, Almanya içindeki kamplara taşındı. Amaçları mahkumların köle emeğini kullanmaya devam etmek, insanlığa karşı işlenen suçlara ilişkin kanıtları ortadan kaldırmak ve mahkûmların Müttefiklerle pazarlık yapmasını engellemekti.

<span class="mw-page-title-main">Herzogenbusch toplama kampı</span>

Herzogenbusch toplama kampı, Hollanda'nın 's-Hertogenbosch kenti yakınlarındaki Vught'ta bulunan bir Nazi toplama kampıydı. Kamp 1943'te açıldı ve 31.000 mahkûmu barındırıyordu. Kampta 749 mahkûm öldü ve geri kalanlar, Herzogenbusch'un 1944'te Müttefik Kuvvetler tarafından kurtarılmasından kısa bir süre önce başka kamplara nakledildi. Savaştan sonra kamp, Almanlar ve Hollandalı işbirlikçiler için hapishane olarak kullanıldı. Bugün sergilerin yer aldığı bir ziyaretçi merkezi ve kampı ve kurbanlarını anan bir anma töreni bulunmaktadır.