İçeriğe atla

Wen (Zhou)

Wen
周文王
Zhou hükümdarı
Hüküm süresiMÖ 1100-1050 (50 yıl)
Sonra gelenWu
DoğumMÖ 1152 (geleneksel) ya da MÖ 1112 (modern tahmin)
Bi (Zhou eyaleti)
ÖlümMÖ 1050 (62 yaşında)
Cheng (Zhou eyaleti)
DefinBi (Zhou eyaleti)
Eş(ler)iTai Si
HanedanZhou Hanedanı

Wen (Çince: 周文王; pinyin: Zhōu Wén Wáng; MÖ 1112-1050), Çin'in Zhou Hanedanı'nın kurucusudur. Saltanatı MÖ 1100'dan MÖ 1050 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Muye Savaşı'nın ardından Shang'ı fetheden oğlu Wu olmasına rağmen, ölümünden sonra Zhou Hanedanı'nın kurucusu olarak onurlandırıldı ve kral unvanını aldı. Şiir Klasiği eserindeki ilahilerinin çoğu, Kral Wen'nin mirasına övgü niteliğindedir. Bazıları Wen'i Çin tarihinin ilk destansı kahramanı olarak görmektedir.[1]

Kaynakça

  1. ^ Theobald, Ulrich (19 Aralık 2010). "Zhou Wenwang 周文王, King Wen of Zhou". ChinaKnowledge.de - An Encyclopaedia on Chinese History, Literature and Art (İngilizce). 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021. 

Ek Okuma

  • Ci Hai Bian Ji Wei Yuan Hui (Çince辞海编辑委员会). Shanghai Ci Shu Chu Ban She (Shanghai), 1979 (Çince)
  • Wu, K. C. The Chinese Heritage. Crown Publishers (New York), 1982. 0-517-54475-X.
Wen (Zhou)
Resmî unvanlar
Önce gelen:
'
Çin hükümdarı
MÖ 1100 – MÖ 1050
Sonra gelen:
Wu

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çin Hanedanı</span>

Çin Hanedanı, MÖ 221 - MÖ 206 yılları arasında Çin'i yönetmiş ilk hanedandır. Qin Hanedanlığı adını bugün Gansu ve Shaanxi eyaletlerinin kalbinde bulunan Qin bölgesinden alır. Qin Hanedanlığı'nın gücü, Shang Yang'ın MÖ 4. yüzyılda Savaşan Devletler Çağı'ndaki kanunlarda yaptığı legalist reformlarla artmıştır. MÖ 3. yüzyılın ortalarında ve sonlarında, Qin Hanedanlığı güçsüz Zhou Hanedanlığı'ndan başlayıp kalan diğer altı savaşan devleti de fethetmiş ve tüm Çin üzerinde kontrol elde ederek yönetimi tek çatı altında toplamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Shang Hanedanı</span> MÖ 1600 - MÖ 1027 yılları arasında Çinde Sarı Nehir deltasında hüküm sürmüş hanedanlık

Shang Hanedanı ya da Yīn Hanedanı (殷代) MÖ 1600 - MÖ 1027 yılları arasında Çin'de Sarı Irmak deltasında hüküm sürmüş hanedanlık.

<span class="mw-page-title-main">Zhou Hanedanı</span> Çu Devleti veya Zou Hanedanı

Zhou Hanedanı ; Çin tarihinde MÖ 1122'den MÖ 256 yılına kadar hüküm süren kraliyet hanedanı. Çin tarihindeki Zhou Hanedanı, diğer tüm hanedanlardan daha uzun süre hüküm sürmüştür. Bu hanedandan önce Çin'in yönetici hanedanı; Shang Hanedanı idi ve Çin Hanedanı'nı bu hanedan takip etmiştir.

MÖ 11.yy. MÖ 1100 ile MÖ 1001 yılları arasındaki zaman dilimini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Güney-Kuzey Hanedanları</span>

Güney-Kuzey Hanedanları dönemi, Çin tarihinde 420'de Çin'in güneyinde Liu Song hanedanının Doğu Jin Hanedanı 'nın yerini almasıyla başlayarak 589'de Siyenpilerin (Sien-pi) Puliuru boyuna mensup olan Yang Jian 'nın Sui'yi kurmasına kadarki bir dönem. Güney ve kuzey kesimlerinde ayrı hanedanların bulunduğu için bu ad verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Zhou</span>

"Kuzey Zhou Hanedanı" Batı Wei Hanedanlığını ortadan kaldıran ve kuzey Çin'de 557-581 yılları arasında hüküm süren Siyen-piler kökenli hanedanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Di Xin</span>

Di Xin, Çin'in Shang Hanedanı'nın son hükümdarıdır. Saltanatı MÖ 1075'ten MÖ 1046 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Wu (Zhou)</span>

Wu, Çin'in Zhou Hanedanı'nın ilk hükümdarıdır. Saltanatının kronolojisi tartışmalıdır ancak genel olarak MÖ 1046 civarında başladığı ve üç yıl sonra ölümüyle sona erdiği düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Chen Hanedanı</span>

Chen Hanedanı, Çin'in Güney-Kuzey Hanedanları döneminde MS 557-589 yılları arasında var olan bir devletti. Devlet, doğu ve güney Çin'de yer almakta olup güney hanedanlıklarının dördüncü ve sonuncusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Qi (devlet)</span>

Qi, Çin'in Zhou Hanedanı döneminde MÖ 1046-221 yılları arasında var olan bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Song (devlet)</span>

Song, Çin'in Zhou Hanedanı döneminde MÖ 11. yüzyıl-286 yılları arasında var olan bir devletti.

<span class="mw-page-title-main">Wu (devlet)</span>

Wu, Çin'in Zhou Hanedanı döneminde MÖ 12. yüzyıl-473 yılları arasında var olan bir devletti.

<span class="mw-page-title-main">Yue (devlet)</span>

Yue, Çin'in Zhou Hanedanı döneminde MÖ 10. yüzyıl-306 yılları arasında var olan bir devletti.

<span class="mw-page-title-main">Jiang Ziya</span>

Jiang Ziya, Çin'de Zhou kralları Wen ve Wu'nun Shang Hanedanı'ı devirmesine yardım eden Çinli bir soyluydu. Muye'deki zaferlerinin ardından Zhou bakanı olarak hizmet vermeye devam etti. Üç Muhafız İsyanı sırasında naip Zhou kralına sadık kaldı. Kralın huzursuz Doğu Barbarları'na (Dongyi) karşı cezalandırıcı baskınlarının ardından Jiang, Qi'nin sınır bölgesi olarak topraklarına zarar verdi ve hükümdarlığını Yingqiu'da kurdu.

Jiong, Çin'in efsanevî Şia Hanedanı'nın 12. hükümdarıdır. Saltanatı, MÖ 1831'den MÖ 1810 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Zhou Dükü</span>

Zhou Dükü, ağabeyi Wu tarafından kurulan krallığın sağlamlaştırılmasında önemli bir rol oynayan erken Zhou Hanedanının kraliyet ailesinin bir üyesiydi. Genç yeğeni Cheng için yetenekli ve sadık bir naip olarak hareket etmesi ve Üç Muhafız İsyanı'nı başarılı bir şekilde bastırması ve Doğu Çin üzerinde Zhou Hanedanı'nın kesin yönetimini kurmasıyla bilinmektedir. Aynı zamanda Yi Jing ve Şiir Klasiği eserlerini yazmakla ve Zhou Ayinleri çalışmalarını kurmakla tanınan bir Çin kültür kahramanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Wen (Han)</span>

Wen, Çin'in Han Hanedanı'nın beşinci imparatorudur. Saltanatı MÖ 180'den MÖ 157 yılında ölümüne kadar sürmüştür. Saltanatı sırasında İmparatoriçe Lü'nün istikrarsız ve şiddetli naipliğinden sonra çok ihtiyaç duyulan istikrarı sağladı. Wen ve oğlu İmparator Jing'in müreffeh saltanatları, tarihçiler tarafından Wen ve Jing'in Hükümdarlığı olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Xuan (Han)</span>

Xuan, Çin'in Han Hanedanı'nın 10. imparatorudur. Saltanatı MÖ 74'ten MÖ 48 yılında ölümüne kadar sürmüştür. Bir tapınak adı alan sadece dört Batı Han imparatorundan biriydi. Saltanatı sırasında, Han Hanedanı ekonomik ve askeri olarak başarılı oldu ve bölgesel bir süper güç haline geldi ve birçokları tarafından tüm Han tarihinin zirve dönemi olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Wu Sangui</span>

Wu Sangui, Çin'de Ming Hanedanı subayı ve kısa süreli Zhou Hanedanı'nın ilk ve tek imparatorudur. Saltanatı, Mart-Ekim 1678 tarihleri arasında ölümüne kadar sürmüştür. Çin'de Ming Hanedanı'nın çöküşüne ve Çing Hanedanı'nın kuruluşunda kilit rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kehanet kemiği yazısı</span>

Kehanet kemiği yazısı, piromantik kehanette kullanılan kehanet kemikleri - hayvan kemikleri veya kaplumbağa plastronları - üzerine oyulmuş eski bir Çince karakter biçimidir. Kehanet kemiği yazısı, MÖ 2. binyılın sonlarında kullanıldı ve bilinen en eski Çince yazı biçimidir. Yaklaşık 150.000 parçası keşfedilen kehanet kemiği yazıtlarının büyük çoğunluğu, Henan Eyaleti, Anyang, Xiaotun Köyünde bulunan Yinxu bölgesinde bulundu. En son önemli keşif, 1993 yılında Xiaotun yakınlarında bulunan 579'u yazılı olmak üzere 1.608 parçadan oluşan Huayuanzhuang deposudur.