İçeriğe atla

Weimar Koalisyonu

Propaganda afişi

Weimar Koalisyonu (AlmancaWeimarer Koalition), Weimar Cumhuriyeti'nde Hristiyan demokrat görüşlü Merkez Parti, liberal görüşlü Alman Demokrat Partisi ve sosyal demokrat görüşlü Alman Sosyal Demokrat Partisi'nin 1919 yılında oluşturduğu siyasi ittifaktır. Koalisyon, 1919-1920 yılları arasında iktidarda kaldı. 1920'den sonra siyasette eskisi kadar etkili olamasa da varlığını 1932'ye kadar sürdürmeye devam etti. 1925 yılındaki başkanlık seçimlerinde Paul von Hindenburg'a karşı Wilhelm Marx'ı destekledi.[1]

Dipnotlar

  1. ^ Feuchtwanger 1993, ss. 80–81.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Almanya Sosyal Demokrat Partisi</span> Almanyada bir siyasi parti

Almanya Sosyal Demokrat Partisi, Almanya'nın en eski siyasal partisi.

<span class="mw-page-title-main">Weimar Cumhuriyeti</span> 1918/1919–1933 yıllarında Almanya

Weimar Cumhuriyeti, Almanya'da, Philipp Scheidemann'ın 9 Kasım 1918 tarihinde cumhuriyetin kurulduğunu ilan etmesi ile başlayıp 30 Ocak 1933 tarihinde Adolf Hitler'in şansölye olmasına kadar süregelmiş döneme verilen isimdir. “Weimar Cumhuriyeti” adı tarih yazımı için kullanılan bir terimdir. Bu adın kaynağı, I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle çıkılması sonucu lağvedilen Alman monarşisi yerine millî meclisin yeni anayasayı oluşturmak için 1919 yılında toplandığı Weimar kentidir. Parlamenter demokrasiye dayanan bir rejimin kurulmuş olduğu bu dönemde “Deutsches Reich” yani Alman İmparatorluğu adı muhafaza edildi. Almanya'da liberal demokrasi yerleştirmek için yapılan bu ilk girişim, yoğun sivil anlaşmazlıkların ve ekonomik sorunların olduğu bir dönem getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Ebert</span> Almanya Weimar Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı (1919–1925)

Friedrich Ebert, Alman sosyal demokrat politikacı. 1913'te Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nin (SPD) başkanlığına seçildi. 1919’da "Reichspräsident" ünvanı ile Weimar Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı oldu ve bu görevini ölümüne kadar sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Freikorps</span> Almanya’da 18. yüzyıldan sonra genelde kırda oluşturulan düzensiz silahlı birlikler

Freikorps, Almanya’da 18. yüzyıldan sonra genelde kırda oluşturulan düzensiz silahlı birliklere verilen isimdir. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Weimar Cumhuriyeti’nde özellikle komünistlere karşı devlet eliyle örgütlenen düzensiz silahlı birliklere Freikorps denilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Komünist Partisi</span>

Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Alman İşçi Partisi</span>

Alman İşçi Partisi, I. Dünya Savaşı'ndan sonra Weimar Almanya'sında kurulan kısa ömürlü aşırı sağcı bir siyasi partiydi. Resmî olarak Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi olarak bilinen Nazi Partisi'nin öncüsüydü. DAP sadece 5 Ocak 1919'dan 24 Şubat 1920'ye kadar varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Otto Wels</span>

Otto Wels, 1919-1939 yılları arasında Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) başkanlığını yapmış Alman politikacı. 1873'te Berlin'de doğdu. 1891'de SPD'ye katıldı. 1912'de Reichstag'a girdi ve milletvekilliği yapmaya başladı. 14 Haziran 1919'da SPD'nin lideri oldu. Wels önderliğindeki Almanya Sosyal Demokrat Partisi; Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) ve Almanya Komünist Partisi (KPD) ile beraber Weimar Cumhuriyeti dönemi Almanya'sının en önemli 3 partisinden biri olmuştu. Wels, komünistlere ve nasyonal sosyalistlere karşı bir propaganda yürütmekteydi, çünkü ona göre fazlasıyla radikal olan komünistler ve nasyonal sosyalistler cumhuriyetin varlığı için birer tehlikeydi. SPD Temmuz 1932, Kasım 1932 ve Mart 1933 seçimlerinde sırasıyla % 21.58, % 20.43 ve % 18.25 oranında oy alarak ana muhalefet konumunda yer aldı. 1933'te NSDAP'nin iktidara gelmesiyle çıkan Yetki Yasası'na karşı konuşma yapan tek Reichstag üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Hjalmar Branting</span> 16. İsveç başbakanı

Hjalmar Branting İsveçli devlet adamı ve Sosyal demokrasinin öncülerinden. 1921 yılında Norveçli diplomat Christian Lous Lange ile Nobel Barış Ödülü'nü paylaşmaya hak kazanmıştır. Üç kez başbakanlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Brunswick Devleti</span>

Bağımsız Brunswick Devleti, Almanya'da 1918-1919 yıllarındaki Alman Devrimi sırasında Braunschweig Dükalığı'nın kaldırılmasından sonra kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Otto Strasser</span> Alman Nazi politikacı

Otto Johann Maximilian Strasser, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin bir Alman politikacısı ve üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Vlastimil Tusar</span>

Vlastimil Tusar Çek gazeteci ve siyasetçi. Çekoslovakya başbakanı olarak 1919 ila 1920 yılları arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hermann Müller</span>

Hermann Müller, Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulan koalisyon hükûmetlerinde iki kez başbakanlık yapan Alman devlet adamı ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) lideri. Versay Antlaşması'nın Alman imzacılarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Avusturya Cumhuriyeti</span> Avusturya devlet olma dönemi (1919–1934)

Birinci Avusturya Cumhuriyeti , I. Dünya Savaşı'nın sonunda 10 Eylül 1919'da Saint-Germain Antlaşması'nın imzalanmasından sonra kuruldu ve 1934'te Engelbert Dollfuss ve Anavatan Cephesi'nin diktatörlüğüne dayanarak Austrofascist Avusturya Federal Devleti'nin kurulmasıyla sona eren devlettir. Cumhuriyetin anayasası 1 Ekim 1920'de yürürlüğe girmiş ve 7 Aralık 1929'da değiştirilmiştir. Cumhuriyet döneminde sol ve sağ görüşlere sahip olanlar arasındaki şiddetli çekişmeler giderek daha belirgin hale geldi. Bu da 1927 Temmuz İsyanı'nı ve 1934 Avusturya İç Savaşı'nı başlattı.

<span class="mw-page-title-main">Jodok Fink</span>

Jodok Fink Avusturyalı siyasetçi. Hristiyan Sosyal Parti bünyesinde siyaset yapmıştır. Avustralya'nın 1919-1920 yıllarında ilk şansölye yardımcısı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alman Demokrat Partisi</span>

Alman Demokrat Partisi, Weimar Cumhuriyeti'nde 1918-1930 yılları arasında etkili olan liberal bir siyasi partidir. Kasım 1918'de İlerici Halk Partisi'nin eski liderleri, Ulusal Liberal Parti'nin sol görüşlü üyeleri ve kendilerine Demokratlar diyen yeni bir grup tarafından kuruldu.

Alman Sosyalist Partisi, 1918 yılında Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulan aşırı sağcı ve Alman milliyetçisi bir siyasi parti. Alman siyasetinde Völkisch Hareketine bağlı siyasi partilerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi</span>

Almanya Bağımısız Sosyal Demokrat Partisi, Alman İmparatorluğu ve Weimar Cumhuriyeti döneminde etkin olan bir siyasi partiydi. Parti, 1917'de Almanya Sosyal Demokrat Partisi'nin (SPD) sol kanadı tarafından kuruldu. 1922'ye kadar büyük bir ayrılıkçı hareket oldu. 1919'da Spartakusbund'un ardılı olarak Almanya Komünist Partisi'nin kurulması ve 1922'de SPD'nin sağ ve sol kanatlarının birleşmesinin ardından güç yitimine uğramış ve 1931'deki kapatılmasına kadar küçük bir ayrılıkçı parti olarak faaliyetini sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Württemberg Serbest Halk Devleti</span>

Württemberg Serbest Halk Devleti Weimar Cumhuriyeti döneminde Alman İmparatorluğu'nun bir eyaletiydi. Birinci Dünya Savaşı sonunda Württemberg'de kansız geçen Kasım Devrimi sonucunda Württemberg Krallığı bir halk devleti olmuştur. Devlet idaresinin yaptığı gibi sınırlar değişmeden kaldı. 1819 krallığının yerini alan yeni 1919 anayasasına göre, Württemberg Alman İmparatorluğu'nun bir üye devleti olmaya devam etti ve şimdiki demokratik bir cumhuriyet hükümet biçimine sahipti., anayasa metninde özgür halk devleti sözleriyle ifade ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyan-Ulusal Köylü ve Çiftçi Partisi</span>

Hristiyan-Ulusal Köylü ve Çiftçi Partisi Weimar Almanyası'nın tarımcı bir siyasi partisiydi. Parti 1928 yılında Alman Ulusal Halk Partisi'nden (DNVP) gelişmiştir.

Alman Çiftçi Partisi veya Alman Köylü Partisi, Weimar Cumhuriyeti döneminde 1928-33 yılları arasında var olan bir Alman tarımsal siyasi partisiydi. Parti, 1920'lerin ortalarından sonlarına kadar orta sınıfların, Hristiyan-Ulusal Köylü ve Çiftçi Partisi ve kentsel alanlarda Sivil Haklar ve Deflasyon için Reich Partisi ve Alman Orta Sınıfının Reich Partisi gibi oldukça dar tabanlı kendi partilerini kurarak ekonomik çıkarlarını savunmaya yönelik daha geniş bir girişimin parçası olarak nitelendirilmiştir. Parti, 1933 yılında iktidardaki NSDAP tarafından yasaklanmış ve yasadışı hale getirilmiştir.