Washingtonia robusta

Washingtonia Robusta (Meksika yelpaze palmiyesi), ana vatanı Kuzeybatı Meksika'daki Baja California Yarımadası ve Sonora Çölü'nün küçük bir bölümü olan palmiyegiller familyasına ait Archaeplastida türünde tek gövdeli ağaçtır.^[1]

Kardeşi olan Washingtonia Filifera’ya göre gövdesi ince uzundur ve hızlı büyümektedir. Boyu 30 metreye kadar çıkmaktadır. Kafasında taç gibi yelpaze şeklinde yaprakları açmaktadır. Washingtonia R. Salkım üzerinde siyah renkte kapsüle benzer bir şekilde, bahar sonundan yaz mevsimine kadar meyve vermektedir ve -11 derece soğuğa kadar dayanıklıdır.^[2]^[3]

Kardeşi ile olan benzerliği nedeniyle genellikle bu ağaçlar aynı tür sanılmaktadır fakat ince, uzun olan Washingtonia Robusta; geniş gövdeli olan ise Washingtonia Filiferadır.^[4]

Türkiye’de ılıman iklimin hakim olduğu başta Akdeniz Bölgesi olmak üzere Ege Bölgesi, Marmara sahil şeridi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Karadeniz sahil şeridinde yetişmektedir ve çoğunlukla peyzaj bitkisi olarak kullanılmaktadır.^[4]

Yetiştirme

Washingtonia R. Siyah, olgunlaşmış meyve çekirdeklerinden yetiştirilmektedir. Olgunlaşmış siyah meyveleri toprağa ekilebilmektedir. Eğer hızlı yeşillendirme yapılmak istenirse su içinde veya nemli bir peçetede tohumlar çimlendirilebilmektedir.^[4]

Dağılım

Ana vatanının sınırlı küçük bir dağılımı olmasına rağmen dünyada en yaygın şekilde yetiştirilen subtropikal palmiyelerden biridir. ABD, Kanarya Adaları'nın bazı kısımları, İspanya, Portekiz, Fransa, İtalya, Malta, Arnavutluk, Yunanistan, Türkiye, Kıbrıs, İsrail, Filistin, Ürdün, Lübnan, Suriye, Irak, Suudi Arabistan, Bahreyn, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Yemen, İran, Afganistan, Mısır, Libya, Tunus, Cezayir, Fas gibi ülkelerde yayılım gösterir.^[5]^[6]

Galeri

Atatürk Caddesi, Antalya
Fethiye
Refüjde Washingtonia R., Gaziantep
Washingtonia Robusta
Washingtonia kökleri
Budanmış Washingtonia R., Nizip

Ayrıca bakınız

Çöl yelpaze palmiyesi

Kaynakça

^ "Washingtonia robusta H. Wendl. - Yaşam Ansiklopedisi". eol.org. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
^ "Washingtonia Filifera | Sönmez Palmiye". www.sonmezpalmiye.com.tr. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
^ "palmiye22". www.palmiyemerkezi.com. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
^ ^a ^b ^c "Palmiyeler hakkında". www.palmiyemerkezi.com. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
^ Kew World Checklist of Selected Plant Families,Washingtonia robusta ^[]
^ "Biota of North America Program 2014 county distribution map". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.

İlgili Araştırma Makaleleri

Kayın (Fagus), kayıngiller (Fagaceae) familyasının Fagus cinsinden değerli orman ağaçlarına verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Akçaağaç</span> bitki cinsi

Akçaağaç ya da Acer, genellikle akçaağaç olarak bilinen ağaçların ve çalı'ların bir cinsidir. Cins, Sapindaceae familyasına yerleştirilir. Çoğu Asya'ya özgü olan yaklaşık 132 tür vardır, ayrıca Avrupa, kuzey Afrika ve Kuzey Amerika'da bir miktar vardır. Yalnızca bir tür, Acer laurinum, Güney Yarımküre'ye kadar uzanır. Türkiye'de Ova akçaağacı, Çınar yapraklı akçaağaç, Dağ akçaağacı, Beşparmak akçaağaç, Toros akçaağacı, Doğu akçaağacı, Tatar akçaağacı, Kayın gövdeli akçaağaç, Gürgen yapraklı akçaağaç gibi türler doğal olarak yetişir. Kırmızı akçaağaç, Japon akçaağacı, Şeker Akçaağacı ve Dişbudak yapraklı akçaağaç gibi türler park ve bahçelerde peyzaj amaçlı kullanılır.

Doğu kayını, kayıngiller (Fagaceae) familyasından 40 m'ye kadar boylanabilen düzgün gövdeli bir kayın türü.

Erik, gülgiller (Rosaceae) familyasından Prunus cinsinden meyvesi yenen bazı ağaç türlerinin ortak adı.

Mısır meyve yarasası ya da Afrika meyve yarasası, Afrika, Asya ve Türkiye’nin güneyinde Akdeniz Bölgesinde yaşayan, iri bir yarasa türü.

Akdeniz iklimi, yaz sıcaklığı güneşışınlarının düşme açısına, kuraklık ise alçalıcı hava hareketlerine bağlıdır. En sıcak ay ortalaması 26-28 °C, en soğuk ay ortalaması 8-10 °C dir. Yıllık sıcaklık ortalaması 18 °C dir. Kar yağışı ve don olayı çok ender görülür. En fazla yağış kışın, en az yağış yazın düşer. Kışın görülen yağışlar cephesel kökenlidir. Cephesel yağışlar en fazla bu iklimde görülür.

<span class="mw-page-title-main">Zeytin</span> Zeytin familyasından bir bitki türü

"Avrupa zeytini" anlamında Olea europaea botanik adlı zeytin, zeytingiller Oleaceae familyasından meyvesi yenen ve geleneksel olarak Akdeniz iklimine özgü bir ağaç türüdür. Tür, tüm Akdeniz ülkelerinin yanı sıra Güney Amerika, Güney Afrika, Çin, Avustralya, Yeni Zelanda, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yetiştirilir. Olea europaea, Olea cinsi için tip türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Palmiye</span> bitki ailesi

Palmiye, palmiyegiller familyasını oluşturan tropik iklimlerde yetişen türlerin ortak adı.

Koelreuteria paniculata, Sapindaceae familyasından çalı veya ağaç türü.

Washingtonia Arecaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Washingtonia Robusta ve Washingtonia Filifera adında iki türe ayrılmaktadır. Robusta ince gövdeli, daha uzun olan ve daha hızlı büyüyen türdür. Filifera ise daha geniş gövdeli, boyu daha kısa ve yavaş büyüyen türdür. En kolay ayırt edebilme yöntemi gövdeden anlayaraktır. Filifera enlemesine göre büyük ve kısa, Robusta ise boylamasına uzun ve enlemesine küçük olandır.

Washingtonia Filifera, ana vatanı Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısı ve Meksika'nın Baja California bölgesi olan, Arecaceae familyasından çiçekli tek gövdeli bitkidir. 15–20 m. uzunluğa ve 3–6 m. genişliğe kadar büyüyen, ağaca benzer bir büyüme alışkanlığına sahip, yaprak dökmeyen bir monokottur. Sağlam, sütunlu bir gövdeye ve mumsu, yelpaze şeklinde (palmat) yapraklara sahiptir.

Phoenix Canariensis, ana vatanı Kanarya Adaları olan bir hurma çeşididir. Dünya’ya peyzaj bitkisi olarak yayılmıştır.Türkiye'de ise en çok Ege Bölgesi, Marmara Bölgesi ve Karadeniz Bölgesi'nde görülmektedir. Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde daha az yayılım göstermektedir. Türkiye'nin Güney bölgelerinde daha çok, akrabası olan Phoenix dactylifera isimli hurma türü bulunmaktadır.

Syagrus Romanzoffiana, Ana vatanı Güney Amerika, Brezilyadır. Palmiyegiller familyasından popüler bir peyzaj bitkisidir. Ilıman ve tropikal iklimlerde yetişmektedir. boyları maximum 15 metreye kadar çıkmaktadır. -10 dereceye kadar soğukluğa dayanıklıdır ve lifli bir gövde yapısına sahiptir. Yapraklarını dökmez ve yeşil renklidir.

Sabal Palmetto , ana vatanı Amerika Birleşik Devletleri'nin güneyi ve Meksika’daki Yucatán Yarımadası’dır. Palmetto, Palmiyegiller familyasının bit türüdür.

Sabal Minor, ana vatanı Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğusudur. Palmiyegiller familyasına bağlı Sabal türünden biridir. Bodur bir ağaç türü olan Sabal M.’nin yeşil-mavi renginde yaprakları olur. Gövdesi çoğunlukla toprak altında kalır ve boyu genel olarak 2 metreye kadar uzamaktadır. Olasılık olarak çok nadir olsa da bazen 2 metreyi geçer.

Bismarckia Nobilis, ana vatanı Madagaskar'ın Kuzeyi olan Palmiyegiller familyasına ait monotipik cinsi bir ağaçtır. Doğal yaşam alanları ovalardaki çalılıkların içidir. Mavi-gümüş renginde yelpaze şeklinde yaprakları vardır. Brahea armata ile benzerlikleri yüzünden aynı cins sanılsalar da değillerdir. Aralarındaki en büyük fark Brahea A.'nın daha mavimsi renk olmasıdır.

Brahea Armata, ana vatanı Meksika Baja California olan Palmiyegiller familyasına ait iri gövdeli ortalama 15 metre uzunluğa kadar büyüyen oldukça soğuğa dayanıklı olan ve yaprakları yelpaze şeklinde mavimsi gümüşi bir rengi olan palmiye çeşididir.

Phoenix Roebelenii, ana vatanı Güneydoğu Asya olan Palmiyegiller familyasına ait hurma türüdür. İnce ve uzun gövdesi olan Phoenix R. yavaş büyür ve ortalama boyları 7 metreye kadar ulaşmaktadır.

Phoenix dactylifera, ana vatanı Orta Doğu toprakları olan palmiyegiller familyasından dekoratif yapraklı bir phoenix türüdür.

Ravenea Rivularis, ana vatanı Madagaskar olan Palmiyegiller familyasına ait Ravenea türünün cinslerinden biridir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.