İçeriğe atla

Washingtonia filifera

Washingtonia Filifera, Gaziantep

Washingtonia Filifera (California fan palm ya da yerel adıyla Çöl Yelpaze Palmiyesi),[1] ana vatanı Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısı ve Meksika'nın Baja California bölgesi olan, Arecaceae familyasından çiçekli tek gövdeli bitkidir. 15–20 m. uzunluğa ve 3–6 m. genişliğe kadar büyüyen, ağaca benzer bir büyüme alışkanlığına sahip, yaprak dökmeyen bir monokottur. Sağlam, sütunlu bir gövdeye ve mumsu, yelpaze şeklinde (palmat) yapraklara sahiptir.

Kardeşi olan Washingtonia Robusta’ya göre daha kalın gövdeli ve boy oranı daha kısadır. Boyu ortalama 18 metreye kadar çıkmaktadır ve Washingtonia R.'ye göre büyüme hızı yavaştır. Yelpaze şeklindeki yaprakları taç şeklindeki kafasından açılmaktadır. Siyah ve küçük meyveleri vardır. Bahar mevsiminin sonundan yaz mevsimine kadar meyve üretmektedir. Soğukluk olarak ortalama -11 derecelere kadar dayanıklı bir palmiye türüdür.[2][3]

Washingtonia Filifera, Dalyan

Washingtonia palmiyeleri iki türden oluşur. Washingtonia Filifera türünü Washingtonia Robusta’dan ayrı kıllan özellikler arasında, daha kalın gövdeli, boyu daha kısa olması ve daha yavaş büyümesi gibi kriterler yer alır. Çoğunlukla bu iki ayrı tür, aynı ağaç sanılmaktadır fakat bu yanlış bir bilgidir. Uzun ve ince olan Robusta; kalın ve kısa olan ise Filifera türüdür.[4] Türkiye'de ılıman iklimin olduğu, başta Ege olmak üzere Akdeniz, Marmara, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Karadeniz sahil şeridinde yetişmektedir. Türkiye’de peyzaj bitkisi olarak kullanılan Washingtonia Filifera en çok Ege Bölgesi'nde tercih edilmektedir. Akdeniz Bölgesi'nde ise Washingtonia Robusta tercih edilmektedir.[2][4]

Yetiştirme

Washingtonia Filifera siyah renkli olgunlaşmış meyve çekirdeklerinden yetişmektedir. Olgunlaşmış siyah renkli meyveleri toprağa ekilebilmektedir. Eğer hızlı yeşillendirme yapılmak istenirse su içinde veya nemli bir peçetede tohumlar çimlendirilebilmektedir.[4]

Galeri

Kordon’da bulunan Washingtonia F.,İzmir
Küçük bir Washingtonia F.,Gaziantep
Orta Refüjde Washingtonia F. Ağaçları,Denizli
Washingtonia F. doğal yaşam alanı, Kaliforniya
Washingtonia kökü

Ayrıca bakınız

  • Meksika yelpaze palmiyesi

Kaynakça

  1. ^ Cornett, J. W. (1986). "The Common Name of Washingtonia filifera". Principes. 30 (4): 153-55. 
  2. ^ a b "Washingtonia Filifera | Sönmez Palmiye". www.sonmezpalmiye.com.tr. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
  3. ^ "Washingtonia robusta H. Wendl. - Yaşam Ansiklopedisi". eol.org. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 
  4. ^ a b c "Palmiyeler Hakkında". Palmiye Merkezi. 18 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dişbudak yapraklı akçaağaç</span> Akçaağaçgiller familyasından bir bitki türü

Dişbudak yapraklı akçaağaç, akçaağaçgiller (Aceraceae) familyasından anavatanı Kuzey Amerika olan iki evcikli bir akçaağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Palmiye</span> bitki ailesi

Palmiye, palmiyegiller familyasını oluşturan tropik iklimlerde yetişen türlerin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">Cycadales</span>

Cycadales. Bu ordo (takım) tek familya ihtiva etmektedir. Bu familya Cycadaceae'dir.

<span class="mw-page-title-main">Gövde (botanik)</span> damarlı bir bitkinin yapısal ekseni

Gövde, bir vasküler bitkinin iki ana yapısal ekseninden biridir, diğeri ise kök'tür. Yaprakları, çiçekleri ve meyveleri destekler, ksilem ve floemde kökler ve sürgünler arasında su ve çözünmüş maddeleri taşır, besin maddelerini depolar ve yeni canlı doku üretir. Gövde normalde düğümlere ve ara düğümlere ayrılır:

Cüce palmiye olarak bilinen Serenoa repens, şu anda Serenoa cinsinde sınıflandırılan tek türdür. 2,1–3,0 m (7–10 ft) civarında maksimum yüksekliğe kadar büyüyen küçük bir palmiyedir. Subtropikal Güneydoğu Amerika ülkelerine özgüdür, Yaygın olduğu bölge Güney Atlantik körfez kıyı ovaları ve kum tepeleridir. Kumlu kıyı bölgelerindeki sık ormanlar ve yoğun çalılıklarda yoğun, çam ormanlarında veya taşlık tropik ormanlarda seyrek biçimdedir.

<i>Eschscholzia californica</i>

Eschscholzia californica, Papaveraceae familyasından Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika'da yetişen çiçekli bir süs bitkisi türüdür. Yaz aylarında çiçek açan bitki, kırmızı, turuncu, sarı ve bazen pembe tonlarında, fincan şeklinde çiçeklere sahiptir. Aynı zamanda yiyecek veya garnitür olarak da kullanılır. 1903'te Kaliforniya'nın resmi "eyalet çiçeği" olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arek cevizi</span>

Arek cevizi, Arek palmiyesi, Betel cevizi, Betel palmiyesi, Betel ağacı, Pinang palmiyesi veya bilimsel adıyla Areca catechu; tropikal Pasifik, Asya ve Doğu Afrika'nın bazı bölgelerinde yetişen bir palmiye türüdür. Bu palmiyenin Filipinler'den geldiğine inanılmaktadır ancak tüm dünyada yaygın şekilde yetiştirilmektedir ve Güney Çin, Tayvan, Hindistan, Bangladeş, Maldivler, Sri Lanka, Kamboçya, Laos, Tayland, Vietnam, Malezya, Endonezya, Yeni Gine'de, Pasifik Okyanusu'ndaki adaların çoğunda ve ayrıca Batı Hint Adaları'nda natüralize olmuş kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Washingtonia robusta</span> İnce uzun gövdeli bir palmiye türü

Washingtonia Robusta, ana vatanı Kuzeybatı Meksika'daki Baja California Yarımadası ve Sonora Çölü'nün küçük bir bölümü olan palmiyegiller familyasına ait Archaeplastida türünde tek gövdeli ağaçtır.

<span class="mw-page-title-main">Phoenix canariensis</span>

Phoenix Canariensis, ana vatanı Kanarya Adaları olan bir hurma çeşididir. Dünya’ya peyzaj bitkisi olarak yayılmıştır.Türkiye'de ise en çok Ege Bölgesi, Marmara Bölgesi ve Karadeniz Bölgesi'nde görülmektedir. Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde daha az yayılım göstermektedir. Türkiye'nin Güney bölgelerinde daha çok, akrabası olan Phoenix dactylifera isimli hurma türü bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Syagrus romanzoffiana</span>

Syagrus Romanzoffiana, Ana vatanı Güney Amerika, Brezilyadır. Palmiyegiller familyasından popüler bir peyzaj bitkisidir. Ilıman ve tropikal iklimlerde yetişmektedir. boyları maximum 15 metreye kadar çıkmaktadır. -10 dereceye kadar soğukluğa dayanıklıdır ve lifli bir gövde yapısına sahiptir. Yapraklarını dökmez ve yeşil renklidir.

<span class="mw-page-title-main">Sabal palmetto</span> Bir bitki türü

Sabal Palmetto , ana vatanı Amerika Birleşik Devletleri'nin güneyi ve Meksika’daki Yucatán Yarımadası’dır. Palmetto, Palmiyegiller familyasının bit türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Sabal minor</span>

Sabal Minor, ana vatanı Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğusudur. Palmiyegiller familyasına bağlı Sabal türünden biridir. Bodur bir ağaç türü olan Sabal M.’nin yeşil-mavi renginde yaprakları olur. Gövdesi çoğunlukla toprak altında kalır ve boyu genel olarak 2 metreye kadar uzamaktadır. Olasılık olarak çok nadir olsa da bazen 2 metreyi geçer.

<span class="mw-page-title-main">Syagrus coronata</span>

Syagrus Coronata, ana vatanı Brezilya’nın Güney ve Kuzeydoğusu olan, Palmiyegiller familyasından Brezilya’ya özgü ağaç çeşitlerinden bir tanesidir. 150 sene kadar yaşayabilmekte olan ağaç ortalama olarak 10 sene yaşamaktadır. Ortalama 12 metre uzunluğa kadar büyümektedir. Yalnız palmiye olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bismarckia nobilis</span>

Bismarckia Nobilis, ana vatanı Madagaskar'ın Kuzeyi olan Palmiyegiller familyasına ait monotipik cinsi bir ağaçtır. Doğal yaşam alanları ovalardaki çalılıkların içidir. Mavi-gümüş renginde yelpaze şeklinde yaprakları vardır. Brahea armata ile benzerlikleri yüzünden aynı cins sanılsalar da değillerdir. Aralarındaki en büyük fark Brahea A.'nın daha mavimsi renk olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Brahea armata</span>

Brahea Armata, ana vatanı Meksika Baja California olan Palmiyegiller familyasına ait iri gövdeli ortalama 15 metre uzunluğa kadar büyüyen oldukça soğuğa dayanıklı olan ve yaprakları yelpaze şeklinde mavimsi gümüşi bir rengi olan palmiye çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Phoenix theophrastii</span> Türkiye’ye özgü hurma türü

Datça hurması, ana vatanı Türkiye'nin güneybatısı ve Yunanistan'ın Girit Adası'dır. Türkiye'nin ve Avrupa'nın tek yerli palmiyesidir. Avrupa’nın ve Türkiye'nin tek palmiye ormanını oluşturmaktadır. Dünyada sadece Türkiye ve Girit Adası'nda bulunmaktadır. Ortalama uzunlukları 17 metreye kadar ulaşmaktadır. Yaprakları 2 veya 3 metre uzunluğunda olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Butia capitata</span>

Butia Capitata, ana vatanı Güney Amerika’da bulunan Brezilya, Arjantin ve Uruguay bölgeleridir. Ortalama deniz seviyesinden 3000 metre yükseklikte yaşayabilirler. Yapraklarının rengi mavimsi-gri tonundadır.

<span class="mw-page-title-main">Phoenix Dactylifera (Arap Hurması)</span> Palmiyegiller familyasından Orta Doğuda yetişen Phoenix türü

Phoenix dactylifera, ana vatanı Orta Doğu toprakları olan palmiyegiller familyasından dekoratif yapraklı bir phoenix türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ravenea rivularis</span>

Ravenea Rivularis, ana vatanı Madagaskar olan Palmiyegiller familyasına ait Ravenea türünün cinslerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Trachycarpus fortunei</span> Asya kıtasına özgü palmiyegiller familyasından bir bitki

Trachycarpus fortunei, Asya Kıtası'nda Çin ve Hindistan'a özgü palmiyegiller familyasına bağlı, kıllı gövdeli ve soğuğa dayanıklı bitki türüdür.