İçeriğe atla

Washington Konferansı (1943)

Başkan Franklin D. Roosevelt ve Başbakan Winston Churchill, Mayıs 1943 Trident Konferansı görüşmeleri arasında Shangri-La'da balık tutuyorlar.[1]
Winston Churchill ve kurmay başkanları ABD'ye giderken

Üçüncü Washington Konferansı (Kod adı: Trident[2]), 12 Mayıs-25 Mayıs 1943 tarihleri arasında Washington, D.C'de düzenlendi. Bu bir İkinci Dünya Savaşı Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri hükûmet başkanları arasındaki stratejik toplantı. Bu, 20. yüzyılın üçüncü konferansıydı (1941, 1942, 1943), ancak ABD'nin İkinci Dünya Savaşı'na katılımı sırasında gerçekleşen ikinci konferanstı. Heyetlere sırasıyla Winston Churchill ve Franklin D. Roosevelt başkanlık etmiştir.[3]

Müttefiklerin Sicilya'yı işgal planları, askerî gücün kapsamı, Normandiya'nın işgal tarihi ve Pasifik Savaşı'nın ilerleyişi tartışıldı.

Toplantılar

Churchill ve Roosevelt iki günde bir Beyaz Saray'da bir araya geldi ve İngiliz ve Amerikan askeri liderleri neredeyse her gün Federal Rezerv Binası'ndaki Yönetim Kurulu Odasında bir araya geldi.[4]

Tartışma ve anlaşma konuları Churchill, tartışmayı iki ülke arasında açık bir şekilde tartışılan fikirlerle açtı. Tartışılan ana konular İtalyan Seferi, kullanılması gereken askerî güç miktarı, Normandiya çıkarması ve Pasifik Savaşı'nda Çin'e nasıl yardım edileceğiydi. Churchill, operasyonların kapsamının ve önceliklerinin karşılıklı anlaşma ile çözülebileceğini hissetti[5] ve tüm konularda fikir birliğine varıldı.[6]

İtalyan seferi

Tartışılan ilk konu İtalya'daki savaştı. Churchill, Amerikan liderlerini Müttefiklerin Sicilya'yı işgalini desteklemeye ikna etti.[7] İtalya'daki savaşın Alman birliklerini Doğu Cephesinden uzaklaştıracağına ve böylece Almanların Balkanlar'a çok sayıda asker göndermesi gerekeceğinden Rusya'ya nefes alma alanı sağlayacağına inanıyordu.[5] Bu, Müttefiklerin Rusya'ya olan borcundan Rusya'nın Alman güçlerinin Stalingrad'daki yoğun angajmanından kurtulmasını sağlayacaktır.[5]

İtalya'yı savaştan çıkarmak, Müttefiklerin Türkiye ile ilişkilerine de yardımcı olacaktır. Türkiye artık Akdeniz'de İtalya ile rekabet edemezdi. Churchill, Türkiye'den gelecekteki savunma için üslerini kullanmasını isteyebileceklerine inanıyordu.[5]

Askeri gücün kapsamı

Tartışılan bir sonraki hedef, Müttefiklerin kullanması gereken askerî gücün boyutuydu. Her iki ülke de ordular, hava kuvvetleri ve mühimmat dahil olmak üzere düşmana karşı en fazla askerî gücü kullanmaları gerektiği konusunda anlaştılar. İlk olarak Kazablanka Konferansı'nda bahsedilen koşulsuz teslimiyet, Trident'te yeniden tartışıldı. Hem Trident hem de Kazablanka, koşulsuz teslim olma konusundaki farklı görüşler nedeniyle rekabetçi bir atmosfere sahipti. Roosevelt, Amerikalı General Dwight D. Eisenhower ve İngiliz General Henry Maitland Wilson'ın koşulsuz teslim olma görüşlerine karşı ısrarcıydı.[8]

Bu karşıt görüşlere rağmen, uzun süre düşündükten sonra Müttefikler, savaşı Japonya'ya taşımak istedikleri konusunda anlaştılar. Almanya'nın 1944'te savaştan çıkacağına inanıyorlardı, bu yüzden 1945'te Japonya'yı yenmeye konsantre olmaları gerekiyordu.[5] En iyi çözüm, Rusya'yı Japonya'ya karşı savaşa dahil etmek olurdu, çünkü Stalin Japonya'nın yenilgisinde yer almakla ilgilendiğini belirtmişti.[5]

Çin'e yardım

Son olarak ABD ve İngiltere, Pasifik Savaşı'nda ne yapacaklarına karar verdi. İngiliz Mareşal Wavell Burma'yı ziyaret etti ve Müttefiklerin karşılaşacakları birçok engele karşı destek olmalarına yardımcı oldu:

  • modern silahların kullanımını engelleyen sık ormanlar
  • potansiyel saldırı süresini sınırlayan muson yağmurları
  • deniz desteği için birkaç seçenek

Hava desteği dışında Çin'e yardım etmek için çok az alternatif vardı, bu yüzden verimli bir planlama gerekliydi. Ülkeler, Burma'daki bir kara saldırısını atlamanın ve bunun yerine Meşale Harekatı'nda olduğu gibi hava saldırısıyla şaşırtma unsurunu kullanmanın daha iyi olacağı konusunda anlaştılar.[5] İtalya'dan gelen filo Mart 1944'te bu operasyonu kapsayacaktı.[5]

Diğer sonuçlar

Trident Konferansı, Amerikalıların diğer ülkeler üzerinde etkili olması nedeniyle dünya liderliği üzerindeki hakimiyetin değiştiğini göstermektedir. ABD'nin girişimleri, Müttefik askeri kaynaklarını iki katına çıkarırken, Britanya, bazı taleplerinden taviz vermek zorunda kaldı.[4] Özellikle, ABD Ordusu Genelkurmay Başkanı General George Marshall, daha önce İngiltere'nin egemen olduğu savaş çabalarında Amerikalıların rolünü artırmak amacıyla bu değişikliğe öncülük etti.[9] Ancak, Sicilya'dan sonraki eylemler hala kararsız kaldı. Churchill, bir İtalyan Seferi'nin yapılmasını istedi, ancak Roosevelt, seferin, ertesi yıl için planlanan Fransa'yı yeniden ele geçirmeye yönelik stratejik planları geciktirebileceğinden endişelendi.[9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Zimmerman, Dwight (23 Mayıs 2013). "The Trident Conference". Defense Media Network. Faircount Media Group. 24 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016. 
  2. ^ Churchill, Winston Spencer (1951). The Second World War: Closing the Ring. Houghton Mifflin Company, Boston. s. 35. 
  3. ^ Herman, Arthur. Freedom's Forge: How American Business Produced Victory in World War II, s. 305, Random House, New York, NY, 2012. 978-1-4000-6964-4.
  4. ^ a b Chen, Peter. "Trident Conference". World War II Database. Lava Development, LLC. 29 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2016. 
  5. ^ a b c d e f g h "Trident Conference May 1943 - Papers and Minutes of Meetings" (PDF). Eisenhower Archives. 12 Mayıs 1943. 30 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mayıs 2016. 
  6. ^ Zimmerman, Dwight (23 Mayıs 2013). "The Trident Conference". Defense Media Network. Faircount Media Group. 11 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2016. 
  7. ^ Royde-Smith, John (14 Şubat 2016). "Casablanca and Trident, January-May 1943". Encyclopædia Britannica. 21 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2016. 
  8. ^ "Fact File: Second Washington Conference". BBC. 15 Ekim 2014. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2016. 
  9. ^ a b O'Neill, William (1999). World War II: A Student Companion. New York, New York: Oxford University Press, Inc. ss. 292-293. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı</span> 1939-1945 yılları arasındaki küresel savaş

II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Franklin D. Roosevelt</span> 32. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1933–1945)

Franklin Delano Roosevelt, adının ve soyadının baş harfleri FDR ile de anılır, 1933'ten 1945'teki ölümüne kadar 32. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi. En uzun süre görev yapan ABD başkanı olan FDR, iki dönemden fazla görev yapan tek başkandır. İlk iki dönemi Büyük Buhran'la mücadeleye odaklanırken, üçüncü ve dördüncü dönemlerinde odağını Amerika'nın İkinci Dünya Savaşı'na katılmasına çevirdi.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Konferansı (1943)</span>

Moskova Konferansı, 1943 yılı Ekim ayında Moskova'nın Dışişleri Bakanları düzeyinde toplanan Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Sovyetler Birliği ve Çin'in katılımıyla gerçekleşen bir toplantıdır. Ayrıca, Tahran Konferansı müttefiklerin ilk buluşmalarıdır. Konferansa Birleşik Krallık'tan Sir Anthony Eden, ABD’den Cordell Hull, Sovyetler Birliği’nden Vyacheslav Molotov ile Çin Dışişleri Bakanı katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kahire Konferansı</span>

Kahire konferansı, II. Dünya Savaşı sonra Uzak Doğu'daki gelişmeleri değerlendirmek amacıyla Roosevelt, Churchill ve Çan Kay Şek arasında; 22-26 Kasım 1943 tarihleri arasında Kahire'de yapılan toplantıdır. Kesin bir sonuca varılamayan konferansın yapılmasında Moskova Konferansı'nda görev alan dışişleri bakanlarının üç devletin liderlerinin de bir görüşmede bulunmaları gerektiğine karar vermesi etkili oldu. Josef Stalin'in isteği üzerine Tahran seçilse de düzenlenen konferansta Uzak Doğu meselelerinin de görüşülmesi planlandığı için Çin Cumhuriyeti'ni temsilen Çan Kay Şek'in de yapılacak görüşmelere davet edilme teklifinin Stalin tarafından kabul edilmemesi üzerine, Churchill ile Roosevelt hem Çan Kay Şek ile görüşmek hem de Tahran'da yapılacak konferansa birlik içinde katılmak amacıyla Kahire'de bir araya geldiler.

<span class="mw-page-title-main">Husky Harekâtı</span>

Müttefiklerin Sicilya'yı işgali, 9 Temmuz 1943'ü 10 Temmuz 1943 gününe bağlayan gecede, Müttefik kuvvetlerin Husky kod adını verdiği harekâtla başladı. Sicilya çıkartması adanın güneydoğu sahillerine yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Arkadya Konferansı</span>

Arkadya Konferansı, Birleşik Krallık ve Birleşik Devletler delegasyonları arasında 22 Aralık 1941 - 14 Ocak 1942 tarihleri arasında Washington'da düzenlenen, taraflar arasında Avrupa'daki savaşla ilgili stratejilerin belirlendiği görüşmelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span> 2. Dünya Savaşında Pasifik Okyanusu ve adalarını, Güneydoğu Asyayı ve Çini kapsayan 7 Temmuz 1937 ile 14 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki savaşların sürdüğü cephedir

Pasifik Cephesi, Pasifik Okyanusu ve adalarını, Güneydoğu Asya'yı ve Çin'i kapsayan 7 Temmuz 1937 ile 14 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki savaşların sürdüğü cephedir. Cephenin 7 Temmuz 1937'de Çin-Japon Savaşı ile açıldığı kabul edilir. Savaşın en önemli olayı; Japonya'nın çeşitli ülkelere saldırması sonrasında 7 Aralık 1941'de Pearl Harbor'da ABD güçlerine yaptığı Pearl Harbor Saldırısı'dır. Bu saldırıyla beraber ABD savaşa katılmış ve savaş gerçek anlamıyla bir dünya savaşı halini almıştır. Bugün Japonların çoğu tarafından bu savaş Pasifik Savaşı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span> İtalyanın II. Dünya Savaşındaki cephesi

İtalya Cephesi, 10 Temmuz 1943 ve 2 Mayıs 1945 tarihleri arasında İngiliz ve Amerikan donanmalarının Husky Harekâtı ile Sicilya'ya yaptığı çıkarmayla açılmış olan cephedir.

<span class="mw-page-title-main">Yalta Konferansı</span> Yaltanın 3 kilometre güneyinde bulunan Livadia Sarayında düzenlenen ve Churchill, Roosevelt ve Stalin olmak üzere "Üç Büyük" (Big Three)ün katıldığı konferans

Yalta Konferansı ya da Kırım Konferansı, II. Dünya Savaşı sırasında 4 Şubat 1945 - 11 Şubat 1945 tarihleri arasında SSCB'nin önde gelen tatil yeri Yalta'nın 3 kilometre güneyinde bulunan Livadia Sarayı'nda düzenlenen ve Churchill, Roosevelt ve Stalin olmak üzere "Üç Büyük" 'ün katıldığı konferans.

<span class="mw-page-title-main">Kazablanka Konferansı</span>

Casablanca Konferansı veya Kazablanka Konferansı II. Dünya Savaşı sırasında ABD başkanı Franklin D. Roosevelt, Birleşik Krallık başbakanı Winston Churchill ve Combined Chiefs of Staff (CCS) arasında gerçekleşen gizli Hitler karşıtı bir zirveydi. Zirve 14 Ocak 1943'ten 26 Ocak 1943'e kadar Fas'ın Kazablanka şehrinde düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Tahran Konferansı</span>

Tahran Konferansı, 28 Kasım - 1 Aralık 1943 tarihleri arasında, Müttefik liderler, Joseph Stalin, Franklin D. Roosevelt ve Winston Churchill katılımıyla, SSCB'nin Tahran Büyükelçiliği'nde gerçekleşen ve o ana dek ilk kez tüm Müttefik liderlerin katıldığı bir strateji toplantısı idi. 22-26 Kasım 1943 tarihlerinde yapılan Kahire Konferansı'ndan hemen sonra yapılan bu liderler zirvesini, 1945 yılında yapılan Yalta Konferansı ve Potsdam Konferansları takip etti. Üç lider, toplantıya ajandalarındaki farklı gündemlerle başlamış olmakla birlikte, Nazi Almanyası'na karşı yeni bir cephe açılması konusunda oy birliği ile aldıkları bir kararla toplantıyı sonlandırdılar. Müttefiklerin Türkiye ve İran'la olan ilişkileri, Yugoslavya'daki operasyon, Japonya'nın durumu ve savaştan sonra yapılacaklar, Konferans'ta ele alınan diğer konulardı. İran'ın bağımsızlığının, müttefiklerin üç büyük üyesince tanındığına dair ayrı bir protokol de imza altına alındı.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Kahire Konferansı</span> İkinci Kahire Konferansı

İkinci Kahire Konferansı, 4-6 Aralık 1943 tarihlerinde Kahire, Mısır'da, Türkiye'nin II. Dünya Savaşı'na Müttefik Devletler lehine katılması için gerçekleşen konferanstır.

Aşağıdaki listede Müttefik Devletler tarafında düzenlenen II. Dünya Savaşı konferansları yer almaktadır. Kalın yazılan konferanslar Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği liderlerinin tamamının katıldığı konferansları betimlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Adana Görüşmesi</span> II. Dünya Savaşı sırasında T.C. Cumhurbaşkanı İsmet İnönünün Birleşik Krallık Başbakanı Winston Churchill ile yaptığı görüşme

Adana Görüşmesi, 30-31 Ocak 1943 tarihlerinde, Türkiye Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile Birleşik Krallık Başbakanı Winston Churchill'in gerçekleştirdiği iki taraflı toplantıdır.

<span class="mw-page-title-main">Curzon Hattı</span>

Curzon Hattı Sovyetler Birliği ve Polonya arasındaki bir sınır çizgisi önerisidir. Curzon Hattının tarihi, küçük değişikliklerle beraber, I. Dünya Savaşı dönemine kadar uzanır. Curzon Hattı, ilk kez Yüksek Savaş Konseyi tarafından, yeni ortaya çıkan İkinci Polonya Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği devletleri arasındaki sınır çizgisi olarak çizilmiştir. Hattı kurma önerisi, gelecekte yapılacak sınır anlaşmasına diplomatik olarak hizmet etmesi amacıyla İngiliz Dışişleri Bakanı George Curzon tarafından ortaya konulmuştur. Ancak savaşın devam etmesi nedeniyle, hiçbir zaman sınır anlaşması yapılamadı.

Winston Churchill, Birleşik Krallık'ın Nazi Almanyası'na savaş ilan ettiği 3 Eylül 1939'da Amiralliğin Birinci Lordu olarak atandı. 10 Mayıs 1940'ta Neville Chamberlain'in yerini aldı ve 26 Temmuz 1945'e kadar görevde kaldı. 1930'larda görev dışında kalan Churchill, Nazi Almanyası'nda artan militarizm tehdidine karşı Britanya'nın yeniden silahlanması çağrısında başı çekmişti. Başbakan olarak, Mihver güçlerine karşı Müttefiklerin savaş çabalarına İngilizlerin katılımını denetledi. Churchill, faşizmin yayılmasına karşı Avrupa'nın liberal demokrasisini savunmada önemli bir rol oynayan muzaffer bir savaş zamanı lideri olarak görülüyor, ancak 1945'te Dresden'in bombalanması gibi bazı savaş olayları tartışma yarattı. İkinci Dünya Savaşı'nın ilk yarısında Müttefik liderlerin en önemlisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Morgenthau Planı</span>

Morgenthau Planı veya asıl adıyla Suggested Post-Surrender Program for Germany, II. Dünya Savaşı sonrasında Nazi Almanyası'nın ardından kurulacak olan Almanya'nın silah sanayiinin tamamen ortadan kaldırılmasını ve ilgili endüstriyel üretimin sınırlandırılmasını öneren tasarıdır. 1944 yılında dönemin Amerika Birleşik Devletleri hazine bakanı Henry Morgenthau Jr. tarafından önerilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kahire Deklarasyonu</span>

Kahire Deklarasyonu, 27 Kasım 1943 tarihinde Mısır'ın başkenti Kahire kentinde yapılan Kahire Konferansı'nın sonunda yayınlanan bir bildiriydi. Amerika Birleşik Devletleri başkanı Franklin Roosevelt, Birleşik Krallık başbakanı Winston Churchill ve Çin devlet başkanı Çan Kay Şek hazır bulundu. Bildiri, II. Dünya Savaşı Müttefikler tarafından savaş sonrası düzen için hedefler belirlemek üzere yayınlanan 1941 Atlantik Şartı'ndan fikirler geliştirdi. Kahire Deklerasyonu, 1 Aralık 1943'te radyo aracılığıyla yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Dört Polis</span>

"Dört Polis", ABD Başkanı Franklin Roosevelt'in dünya barışının garantörü olarak Büyük Dörtlü ile kurduğu savaş sonrası bir konseydi. Üyeleri 2. Dünya Savaşı sırasında Dört Güç olarak adlandırıldı ve 2. Dünya Savaşı'nın dört büyük müttefikini oluşturdular: Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ve Çin. Roosevelt, 1942'den itibaren "Dört Polis" terimini defalarca kullandı.

<span class="mw-page-title-main">Accolade Operasyonu</span>

Accolade Operasyonu, İkinci Dünya Savaşı sırasında Ege Denizi'deki Rodos ve On İki Adalar'a yönelik planlı bir İngiliz amfibi saldırısıdır.