İçeriğe atla

Wari İmparatorluğu

Genişleme ve kültürel etki alanı.

Wari İmparatorluğu veya Huari İmparatorluğu, MS 600 civarında Peru'nun Ayacucho Havzası'nda ortaya çıkan ve Peru'nun kıyı ve dağlık bölgelerinin çoğunu kapsayacak şekilde büyüyen siyasi bir oluşumdu.[1] İmparatorluk MS 1100 yılına kadar yaklaşık 500 yıl sürmüştür. Tiwanaku ile aynı dönemde var olmuştur ve bir zamanlar bu kültürden türediği düşünülmüştür. 2008 yılında arkeologlar modern Chiclayo yakınlarında Kuzey Wari kalıntıları (Cerro Pátapo olarak da bilinir) adında bir Kolomb öncesi şehir buldular. Bu buluntu, Wari kültürüyle ilgili olarak bu kadar kuzeyde keşfedilen ilk kapsamlı yerleşimdi.[2][3]

Kaynakça

  1. ^ Schreiber, Katharina J. (April 1987). "Conquest and Consolidation: A Comparison of the Wari and Inka Occupations of a Highland Peruvian Valley". American Antiquity. 52 (2): 266-284. doi:10.2307/281780. ISSN 0002-7316. 
  2. ^ "'Ancient city unearthed' in Peru". BBC. 17 Aralık 2008. 3 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2008. 
  3. ^ "Archeologists in Peru unearth ancient Wari city". Reuters. 16 Aralık 2008. 12 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2008. 

Konuyla ilgili yayınlar

Wari İmparatorluğu
ile ilgili
  • Wendell C. Bennett, Excavations at Wari, Ayacucho, Peru (1953).
  • Gordon F. McEwan, The Middle Horizon in the Valley of Cuzco, Peru: The Impact of the Wari Occupation of the Lucre Basin (1987).
  • William H. Isbell and Gordon F. McEwan, eds., Huari Administrative Structure: Prehistoric Monumental Architecture and State Government (1991).
  • Katharina J. Schreiber, Wari Imperialism in Middle Horizon Peru (1992).
  • Justin Jennings and Nathan Craig (2001). Politywide Analysis and Imperial Political Economy: The Relationship between Valley Political Complexity and Administrative Centers in the Wari Empire of the Central Andes. Journal of Anthropological Archaeology.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Peru</span> Güney Amerika ülkesi

Peru, ya da resmî adıyla Peru Cumhuriyeti Güney Amerika'nın batısında bir ülkedir. Kuzeyde Ekvador ve Kolombiya, doğuda Brezilya, güneydoğuda Bolivya, güneyde Şili ve batıda Büyük Okyanus'la sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika yerlileri</span>

Amerika yerlileri, Avrupalılar'ın gelişinden önce Amerika kıtasında yaşayan Eskimo-Aleut halkları ile Kızılderilileri kapsayan ortak ad. Bazıları bu adı İngilizce Amerindian terimin karşılığı olarak yalnızca Kızılderililer için kullanır ve Eskimo-Aleut halklarını dahil etmez. Alaska ve Kanada gibi hem Eskimo hem de Kızılderili nüfus barındıran yörelerde Amerika yerlisi adı her ikisi için kullanılırken, Kıta ABD'sinden Arjantin'e kadar Eskimo barındırmayan diğer yörelerde yalnızca Kızılderili anlamındadır.

<span class="mw-page-title-main">Lizbon bölgesi</span> NUTS 2 Portekiz bölgesi

Lizbon bölgesi, Portekiz'in Avrupa kıtasında bulunan 5 istatistiki bölgesinden biridir. Atlas Okyanusu kıyısında bulunan bölge temel olarak Lizbon metropolitan alanı ve Setúbal'in kuzeyinden oluşur. Portekiz'in önemli endüstri, hizmet ve tarım sektörleri bu bölgede bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ewan McGregor</span> İskoç oyuncu

Ewan Gordon McGregor, İskoç oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Abdünnâsır</span> 2. Mısır devlet başkanı

Cemal Abdünnâsır Hüseyin, 1954'ten 1970'teki ölümüne kadar Mısır'ın ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yapan Mısırlı bir subay ve politikacıydı. Nâsır, 1952 Mısır Devrimi'ne öncülük etti ve ertesi yıl geniş kapsamlı toprak reformlarını başlattı. 1954'te bir Müslüman Kardeşler üyesinin suikast girişiminin ardından örgüte baskı uyguladı. Kendisine karşı yapılan bir suikast girişimine adı karışan Devlet Başkanı Muhammed Necib'i ev hapsine aldı ve idari görevi üstlendi. Haziran 1956'da resmen başkan seçildi.

<span class="mw-page-title-main">İnka mimarisi</span>

İnka mimarisi üç temel kavram üzerine kurulmuştur: hassaslık, kullanışlılık ve sadelik. İnka mimarisinin temel anlayış prensibi "Azı karar çoğu zarar." olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tiwanaku</span>

Tiwanaku Tiahuanaco veya Tiahuanacu, Bolivya'da Pre-İnka (İnka-öncesi) kültürüne ait önemli harabelerin bulunduğu küçük bir şehirdir. Tiahuanaco'nun nüfusu günümüzde 800 kişidir, şehir deniz seviyesinden 4.000 m yüksekte, Altiplano'nun verimsiz düzlüğünde bulunur. La Paz'dan 70 km batıda Peru sınır geçişi olan Desaguadero yolu üzerindedir. Harabeler 2000 yılından beri UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası'dır. Kelimenin Aymara dilinde anlamı "merkezdeki taş'"'tır.

<span class="mw-page-title-main">Belo Horizonte</span> Brezilyada belediye ve Minas Gerais eyaletinin başkenti

Belo Horizonte, Brezilya’nın güneydoğusunda yer alan Minas Gerais Eyaleti’nin başkenti ve ülkenin en büyük üçüncü şehri. Şehir merkezinin nüfusu 2,4 milyon civarında olup çevresindeki banliyö yerleşimleri ile bu rakam 5,4 milyona çıkmaktadır.

En İyi Kısa Film Akademi Ödülü ismi ilk kez 1974'te kullanılmıştır. Daha önceki üç yılda bu ödül "Kısa Konulu Film" olarak anılmaktaydı. 1957-1970 arasında "Kısa Konu Filmi" kullanılmıştır. 1936'dan 1956'ya dek "En İyi Kısa Konu Filmi - Tek Makara" ve "En İyi Kısa Konu Filmi - Çift Makara" olmak üzere iki ayrı ödül bulunmaktaydı. Üçüncü bir kategori olan "En İyi Kısa Konu Filmi - Renkli" ise sadece 1939 ve 1937'de kullanıldı. Kısa film ödüllerinin dağtılmaya başlandığı 1932'den 1935'e dek ise ödüller "En İyi Kısa Konu Filmi - Komedi" ve "En İyi Kısa Konu Filmi - Orijinallik" şeklindeydi. Aşağıdaki listede ilki kazanan diğerleri adaylar olmak üzere filmler yıla/kategoriye göre sıralanmaktadır.

Kolomb öncesi sanat; Kuzey Amerika, Meksika, Orta Amerika, Karayipler ve Güney Amerika'da 15. yüzyılda Avrupa'dan kolonici fetihçiler gelmeden önceki zaman dönemindeki sanat olarak kabul edilebilir. Kolomb öncesi sanat MÖ 1800'den M.S. 1500'lere kadar Amerikalarda gelişip meyve verdiği kabul edilebilir.

Kurgan veya Korgan özellikle Orta Asya ve Doğu Avrupa'daki yığma tepe ve höyük şeklinde bulunan genellikle tahtadan yapılmış mezarlar için kullanılan bir tümülüs türü.

<span class="mw-page-title-main">Bizans takvimi</span>

Bizans takvimi, "'Konstantinopolis'in Yaratılış Dönemi'" ya da "'Dünya Dönemi'" olarak da bilinir takvimi Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından 691'dan 1728'e kadar Rum Ortodoks Patrikhanesi olarak kullanıldı. Ayrıca bu takvim 988 ile 1453 yılları arasında Doğu Roma İmparatorluğu'nun ve aynı zamanda 988 ile 1700 yılları arasında Rusya'nın resmî takvimi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İberya (thema)</span> Bizans bölgesi (Thema)

İberya theması, 11. yüzyılda çoğu Gürcistan toprağını içeren Bizans İmparatorluğu theması.

<span class="mw-page-title-main">Chan Chan</span>

Güney Amerika'daki Kolomb öncesi çağın en büyük şehri olan Chan Chan, günümüzdeki La Libertad Bölgesi'nde, Peru'daki Trujillo'nun 5 kilometre batısında yer alan bir arkeolojik bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Xochicalco</span>

Xochicalco, Meksika'nın Morelos Eyaleti'nin batısındaki Miacatlán şehrinde yer alan Kolomb öncesi bir arkeolojik alanıdır. Xochicalco ismi Nahuatl dilinde "çiçeklerin evi" anlamına gelmektedir. Sit alanı, Cuernavaca'nın 38 km güneybatısında, Meksiko'dan yaklaşık 76 km uzaklıkta yer almaktadır. Sit alanı, her gün 10: 00-17: 00 saatleri arasında ziyaretçilere açık olmasına rağmen, gözlemevine girişe sadece öğleden sonraları izin verilmektedir. Xochicalco, Teotihuacan'ın düşüşünden sonra ortaya çıkmıştır ve Xochicalco'nun Teotihuacan İmparatorluğu'nun düşüşünde rol oynadığı düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Antoninus vebası</span>

Antoninus vebası, ayrıca bilinen diğer adıyla Galen'in vebası, MS 165-180 yılları arasında yaşandığı tahmin edilen, Yakın Doğu'daki seferlerden Roma İmparatorluğu'na dönen askerler tarafından getirilmiş salgın bir hastalıktır. Akademisyenler bunun çiçek hastalığı ya da kızamık olduğundan şüphelenmiştir, ancak gerçek sebebi belirsizliğini korumaktadır. Salgın, Roma imparatoru Lucius Verus'un hayatını kaybetmesine sebep olmuştur. Verus, Marcus Aurelius Antoninus'un kral naibiydi. Bu ölüm, aile isimleri olan Antoninus'un salgınla ilişkili hale gelmesine sebep oldu. Salgın 9 yıl sonra yeniden ortaya çıktı, Romalı bir tarihçi olan Dio Cassius'a göre (155–235), salgın Roma'da günde 2000 kişinin ölmesine sebep olmuştur, bu sayı salgından etkilenenlerin çeyreği kadardı, bu hastalığa %25 öldürme oranı vermektedir. Hastalıktan dolayı ölen kişi sayısının 5 milyon civarında olduğu tahmin edilmektedir, ve hastalık bazı bölgelerde nüfusun üçte biri kadarını öldürdü ve Roma ordusunu harap etti.

<span class="mw-page-title-main">Interpretatio graeca</span>

Interpretatio graeca, diğer kültürlerin mitolojisini ve dinini yorumlamak veya anlamaya çalışmak için kullanılan bir söylemdir. Eski Yunan dini kavram ve uygulamalarını, tanrıları ve mitleri, eşdeğerlikleri ve ortak özellikleri kullanarak kendi kültürüne empoze etmektir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma mutfağı</span>

Antik Roma mutfağı, uygarlığın var olduğu süre boyunca büyük ölçüde değişti. Beslenme alışkanlıkları, krallıktan cumhuriyete ve en sonunda da imparatorluğa yol açan siyasi değişikliklerden ve Romalıları birçok kültürün mutfak alışkanlıklarına ve pişirme yöntemlerine maruz bırakan imparatorluğun muazzam ölçüdeki genişlemesinden etkilendi.

Yamhad; Halep, Suriye merkezli eski bir Sami krallığıdır. Krallık, MÖ 19. yüzyılın sonunda ortaya çıkmış ve sınırlarını genişletmek için hem askeri hem de diplomasi gücüne güvenen Yamhad Hanedanı kralları tarafından yönetilmiştir. Krallık, kuruluşundan itibaren sınır komşuları Mari, Qatna ile Asur'un saldırılarına direnmiş ve I. Yarim-Lim'in eylemleriyle döneminin en güçlü Suriye krallığına dönüşmüştür. MÖ 18. yüzyılın ortalarında, güneyi hariç Suriye'nin çoğu, ya doğrudan mülk olarak ya da vassallık yoluyla Yamhad'ın yetkisi altına girmiştir. Yaklaşık bir buçuk yüzyıl boyunca Yamhad; Kuzey, Kuzeybatı ve Doğu Suriye'ye egemen ve Mezopotamya'da Elam sınırındaki küçük krallıklar üzerinde nüfuz sahibi olmuştur. Krallık, Hititler tarafından yok edilmiş ve ardından MÖ 16. yüzyılda Mitanni tarafından ilhak edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Wari kültürü</span>

Wari, yaklaşık MS 500 ila 1000 yılları arasında güney-orta And Dağları'nda ve günümüz Peru'nun kıyı bölgesinde gelişen bir Orta Ufuk uygarlığıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.