İçeriğe atla

Wangari Maathai

Wangari Maathai
Wangari Muta Maathai, 2006
Doğum1 Nisan 1940(1940-04-01)
 Kenya
Ölüm25 Ekim 2011 (71 yaşında)
Ölüm sebebiYumurtalık kanseri
Resmî siteWangari Maathai
Wangari Maathai'nin sesi
Temmuz 2007'de kaydedildi.
Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? alın.

Wangari Muta Maathai (1 Nisan 1940 - 25 Eylül 2011), Kenyalı çevreci ve siyasi eylemcidir.

2004 yılında sürdürülebilir kalkınma, demokrasi ve barışa olan katkılarından dolayı Nobel Barış Ödülü alarak bu ödülü alan ilk Afrikalı kadın olmuştur. Hon. Dr. Maathai aynı zamanda Kenya Ulusal Meclisinin seçilmiş bir üyesidir ve Ocak 2003 ve Kasım 2005 tarihleri arasında başkan Mwai Kibaki'nin hükûmetinde Çevre, Doğal Kaynaklar ve Vahşi Hayat Bakan Yardımcısı olarak görev yapmıştır. Kikuyu etnik grubunun bir üyesidir.

Eğitimi

İlk ve orta öğrenimini Kenya'da tamamladıktan sonra, Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya'da biyoloji eğitimi almıştır. Lisans derecesini 1964 yılında bugün Benedictine College olarak bilinen Mount St. Scholastica'dan almış ve Nairobi'ye dönmeden önce yüksek lisansını Pittsburgh Üniversitesi'nde yapmıştır. Nairobi Üniversitesi'nde veterinerlik tıbbı üzerine doktora yapmış ve doktor unvanını kazanan ilk doğu Afrikalı kadın olmuştur. 1971 yılında aynı üniversitede, veterinerlik anatomisi profesörü olmuş ve daha sonra veterinerlik fakültesinin dekanlığını yapmıştır.

Eylemleri ve siyasi hayatı

Maathai 1977'de çevreci bir hükûmet dışı örgüt (NGO) olan Yeşil Kuşak Hareketi'ni kurdu. Bu hareket kapsamında toprak erozyonunu önlemek için Kenya'da günümüze dek 30 milyon ağaç dikilmiştir. Bu nedenle Maathai "Ağaç Kadını" diye adlandırılmaktadır. Maathai, aynı zamanda Kenya Ulusal Kadın Konseyi'nin (Maendeleo Ya Wanawake) eski başkanlarından biridir.

Daniel Arap Moi'nin rejimi zamanında, Maathai çok partili seçim yapılmasını ve siyasal yozlaşmaya ve kabile politikalarına son verilmesini talep ettiği için birçok kez hapse girmiş ve saldırıya uğramıştır. 1989'da Moi'nin Kenya Times Medya bina kompleksinin inşaatını durdurarak, neredeyse tek başına Nairobi'deki Uhuru Parkı'nı kurtarmıştır.

1997'de Maathai'nin başkanlık için adaylığını koyduğu Kenya'nın ikinci çok partili seçimleri etnik şiddetle gölgelenmiş ve partisi, Maathai'nin adaylığını geri çekmiştir.

2002'de Maathai'nin partisi "Ulusal Gökkuşağı Koalisyonu", seçimlerde iktidardaki Kenya Afrika Ulusal Birliğini yenilgiye uğratmış ve Maathai parlamentoya seçilmiştir.

2003'te Çevre, Doğal Kaynaklar ve Vahşi Hayat Bakanlığı'nda bakan yardımcısı olarak görev almıştır. Aynı yıl içinde Kenya Mazingira Yeşiller Partisi 'ni kurmuştur.

28 Mart 2005 tarihinde, Afrika Birliği'nin Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Konseyi'nin ilk başkanı seçilmiştir.

2006 yılında 2006 Kış Olimpiyatları açılış kutlamalarında sekiz bayrak taşıyıcıdan biri olmuştur. 21 Mayıs 2006 tarihinde Connecticut College tarafından kendisine fahri doktora verilmiştir.

Maathai, Ocak 2007'de Nairobi'deki Dünya Genç Yeşilleri konferansını düzenlemiş, 2008'de dünyanın her tarafından Yeşiller Partilerinin katılacağı bir Dünya Yeşilleri konferansı düzenlemeye hazırlanmaktadır.

30 Eylül 2006'da otobiyografisi, Boyun Eğmeyen: Bir Kadının Hikayesi piyasaya çıkmıştır.

Nobel Barış Ödülü

Maathai, Kenya Ulusal İnsan Hakları Komisyonu'nun verdiği bir ödülü kaldırırken

Norveç Nobel Komitesi Maathai'ye 2004 Nobel Barış Ödülü'nü verirken onun için şöyle konuşmuştur: "Maathai Kenya'daki baskıcı rejime karşı cesaretle karşı durdu. Onun bir benzeri daha olmayan eylemleri hem ulusal hem uluslararası alanda ülkesinde yaşanan siyasi baskıya dikkat çekti. Maathai demokratik haklar savaşı veren birçoklarına ilham verdi ve özellikle kadınları durumlarını iyileştirmeleri için cesaretlendirdi."

Ödülleri

  • 1984: Right Livelihood Ödülü ("Alternatif Nobel Ödülü" adıyla da bilinir)
  • 1987: Global 500 Roll of Honour
  • 1991: Goldman Çevre Ödülü
  • 1991: Africa Ödülü
  • 1993: Edinburgh Madalyası ("Bilim aracılığıyla insanlığa yaptığı büyük katkılardan" dolayı)
  • 2004: Petra Kelly Ödülü
  • 2004: Sophie Ödülü
  • 2004: Nobel Barış Ödülü
  • 2006: Légion d'honneur
  • 2009: legion d'homour
  • 2009: Yükselen Güneş Nişanı[1]

Bibliyografya

  • Max Andrews (Ed.): Land, Art: A Cultural Ecology Handbook. London, Royal Society of Arts[], 2006 ISBN 978-0-901469-57-1 (Interview with Wangari Maathai)
  • Wangari Maathai, Unbowed: A Memoir, Knopf, 2006. ISBN 0-307-26348-7
  • Wangari Maathai, The Greenbelt Movement: Sharing the Approach and the Experience, Lantern Books, 2003. ISBN 1-59056-040-X
  • Wangari Maathai, The Canopy of Hope: My Life Campaigning for Africa, Women, and the Environment, Lantern Books, 2002. ISBN 1-59056-002-7
  • Wangari Maathai, Bottom is Heavy Too: Edinburgh Medal Lecture, Edinburgh UP, 1994. ISBN 0-7486-0518-5

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü</span> İnsanlığa hizmet ödülü

Nobel Ödülü, 27 Kasım 1895 tarihli ve 30 Aralık 1896 tarihinde Stockholm'de açıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan derneğin verdiği, insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacını taşıyan prestijli bir ödüldür. İlk Nobel Ödülleri 1901 yılında verilmeye başlanmıştır. Nobel Ödülleri her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta verilir.

<span class="mw-page-title-main">Çevreci</span>

Çevreci, çevre hareketini destekleyen veya çevreci hareketlere katılanları tanımlamak için kullanılan sözcük. Çevrecilik hareketine mensup olan kişi.

ISFIT Trondheim Uluslararası Öğrenci Festivali, dört yüzden fazla öğrenci liderini her iki yılda bir şubat ayında bir haftaligina Norveç'in Trondheim Üniversitesinde bir araya getiren dünyanın en büyük konulu öğrenci festivalidir.

<span class="mw-page-title-main">David Trimble</span>

William David Trimble, Kuzey İrlandalı politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Tsung-Dao Lee</span>

Tsung-Dao Lee Temel parçacıklarla ilgili önemli keşiflere yol açan parite yasalarıyla ilgili araştırmalarından ötürü C. N. Yang ile birlikte 1957 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Çin kökenli Amerikan fizikçidir. Lee ve Yang Nobel Ödülü alan ilk Çinli olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli</span> Bilimsel devletlerarası topluluk

Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli, Birleşmiş Milletlerin iki örgütü Dünya Meteoroloji Örgütü ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından 1988 yılında insan faaliyetlerinin neden olduğu iklim değişikliğinin risklerini değerlendirmek üzere kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jack Szostak</span> Amerikalı biyolog

Jack Szostak Amerikalı biyolog, Harvard Tıp Fakültesi Genetik Profesörü ve Boston'daki Massachusetts Genel Hastanesi'nde araştırmacı. 2009 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü, Elizabeth Blackburn ve Carol W. Greider ile birlikte Telomerler tarafından kromozomların nasıl korunduğunu keşfetmeleri sebebiyle almaya hak kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">2008 Yaz Olimpiyatları'nda Kenya</span>

Kenya 2008 Yaz Olimpiyatları'nda yer aldı. Çin'in başkenti Pekin'de yapılan organizasyonda 6'sı altın, toplam 14 madalya kazanan Kenyalılar, daha önceki tüm Olimpiyatlardan daha iyi bir performans gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Hukuk Enstitüsü</span> Uluslararası hukuk organizasyonu

Institut de droit international, dünyanın uluslararası hukuk alanında çalışan önde gelen avukatlarının üyesi olduğu, uluslararası hukukun gelişimini amaçlayan bir organizasyondur. Sloganı olan Latince justitia et pace sözü, "adalet ve barış" anlamına gelir. Enstitü 1904 yılında Nobel Barış Ödülünü aldı.

<span class="mw-page-title-main">Betty Williams</span> Kuzey İrlandalı barış aktivisti (1943-2020)

Betty Williams, Kuzey İrlandalı barış gönüllüsü. Mairead Corrigan ile birlikte kurucularından olduğu; Kuzey İrlanda'daki sorunların barışçıl bir şekilde çözümünü teşvik amacıyla kurulan bir örgüt olan Barış İnsanları Topluluğunda yaptığı çalışmalardan dolayı1976 yılında Nobel Barış Ödülü kazanmıştır. Williams, Küresel Çocuk Vakfı ve Dünya Çocuklara Merhamet Merkezi'nin başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">David Mwiraria</span>

David (Daudi) Mwiraria, Kenyalı siyasetçi. Kenya'da yapılan Genel Seçimi kazanıp Aralık 2007 tarihine kadar Kenya'da Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanı ile Finans Bakanı Bakanı olarak görev yaptı .Kenya Ulusal Birlik Partisi'nden yeniden seçime girmiştier. Ancak seçimde Kenya Mazingira Yeşiller Partisi adına katılan yarışan Silas Muriuki tarafından yenilgiye uğratılmıştır. .

<span class="mw-page-title-main">Pittsburgh Üniversitesi</span>

Pittsburgh Üniversitesi, 1787 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulmuştur. Pittsburgh Üniversitesi, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en eski yükseköğretim kurumlarından biridir. Mezunlarından bazıları Nobel Ödülü kazanmıştır. Mezunları arasından tanınmış muhabirler ve sporcular bulunmaktadır. Oscar ödüllü aktör Gene Kelly’de bu okuldan mezun olmuştur. Jonas Salk, Pittsburgh Üniversitesi'nde ilk çocuk felci aşısını geliştirmiştir. Wangari Maathai 1966 yılı mezunudur ve 2004 yılında Nobel Barış ödülünü kazanmıştır. Michael Chabon 1984 yılı mezunudur ve 2001 yılında Pulitzer Ödülünü almıştır. Üniversitenin ana kampüsü Oakland’ta 132 dönümlük bir arazide yer almaktadır. Ayrıca Bradford, Greensburg ve Johnstown’da olan üç ayrı bölgesel kampüsü vardır.

<span class="mw-page-title-main">Right Livelihood Award</span>

Right Livelihood Award ya da Türkçe olarak Doğru Yaşam Ödülü, 1980 yılında “küresel sorunları çözen cesur insanları onurlandırmak ve desteklemek” amacıyla verilmeye başlanan uluslararası bir ödüldür. 2020 yılı itibarıyla 70 ülkede, 178 ödül sahibi bulunmaktadır. Ödül; çevresel koruma, insan hakları, sürdürülebilir kalkınma, sağlık, eğitim ve barış gibi alanlarda uluslararası bir jüri değerlendirmesine göre verilmektedir.

Nobel Ödülü, 1901'den beri Fizik, Kimya, Fizyoloji veya Tıp, Edebiyat ve Barış alanlarındaki başarılar için her yıl verilen uluslararası bir ödüldür. İktisadi Bilimler alanı ödülü 1969'dan beri verilmektedir. Nobel Ödülleri 800'den fazla kişiye verildi.

Simeon Nyachae (d. 6 Şubat 1932, Nairobi - ö. 1 Şubat 2021, Nairobi, Kenya), Kenyalı siyasetçi ve iş adamı.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil parti</span>

Yeşil parti, sosyal adalet, çevrecilik ve şiddetsizlik gibi yeşil politika ilkelerine dayanan, resmi olarak organize edilmiş siyasi partilere denir.

2020 itibarıyla, 57 kadın Nobel Ödülü kazandı ve kadınlara toplam 58 Nobel Ödülü verildi. 2020 yılı itibarıyla tam bir sayım henüz tamamlanmamış olsa da, 2019 yılında 866 erkek, 53 kadın ve 24 kuruluşa Nobel Ödüllerinin verildiği görülmektedir.

Nobel Ödülü, ilk olarak 1901'de Fizik, Kimya, Fizyoloji veya Tıp, Edebiyat ve Barış alanındaki başarılar için verilen yıllık, uluslararası bir ödüldür. Ekonomi alanında ilgili bir ödül 1969'dan beri verilmektedir. 2019 Nobel ödülleri itibarıyla 916 bireye verilmiştir ve bunların 16' sı siyahidir.

Nobel Ödülü, ilk olarak 1901'de Fizik, Kimya, Fizyoloji veya Tıp, Edebiyat ve Barış alanındaki başarılar için verilen yıllık, uluslararası bir ödüldür. Ekonomi alanında ilgili bir ödül 1969'dan beri verilmektedir. Nobel Ödülleri 900'den fazla kişiye verildi.

<span class="mw-page-title-main">Agnes Abuom</span>

Agnes Regina Murei Abuom, Kenyalı dini lider, yönetici ve motivasyon konuşmacısı. 2013'ten 2023 yılındaki ölümüne kadar Dünya Kiliseler Konseyi (WCC) Merkez Komitesi'nin sözcülüğünü ve Afrika Bölgesi Başkanlığını yürütmekteydi. Bu göreve gelen ilk Afrikalı kadındı. Kenya Anglikan Kilisesi'ni bağlıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.