İçeriğe atla

Wang Xizhi

Wang Xizhi
Wang Xizhi
DoğumMS 303
Linyi, Doğu Jin
ÖlümMS 361
Jinting, Doğu Jin
MeslekHattat, siyasetçi, general, yazar

Wang Xizhi (Çince: 王羲之; pinyin: Wáng Xīzhī; MS 303-361), Doğu Jin Hanedanı döneminde yaşamış Çinli bir hattat, siyasetçi, general ve yazardı. Özellikle Çin kaligrafisindeki ustalığıyla tanınırdı. Wang, bazen Çin tarihindeki en büyük Çinli hattat olarak kabul edilir ve Çin kaligrafisinin her türünün, özellikle de yazının ustasıydı. Çin kaligrafisinde Dört Yetenekli Hattat'tan biri olarak bilinir.[1] Tang imparatoru Taizong, eserlerine o kadar hayran kaldı ki Wang'ın Orkide Köşkü'nde Bestelenen Şiirlerin Önsözü eserinin imparatorla birlikte mozolesine gömüldüğü söylenmektedir.

Sanatsal yeteneği, modern Çin'de büyük saygı görmeye devam etmekte ve Doğu Asya hat sanatında, özellikle Japon kaligrafisinde etkili bir figür olmaya devam ediyor.

Kaynakça

  1. ^ "A Narrative on Calligraphy". Vincent's Calligraphy (İngilizce). 4 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2022. 

Ek okuma

  • Knechtges, David R. (2014). "Wang Xizhi (Çince王羲之)". Knechtges, David R.; Chang, Taiping (Ed.). Ancient and Early Medieval Chinese Literature: A Reference Guide, Part Two. Leiden: Brill. ss. 1257-62. ISBN 978-90-04-19240-9. 
  • Li, Siyong, "Wang Xizhi"[]. Encyclopedia of China (Chinese Literature Edition), 1st ed.
  • Khoo Seow Hwa and Penrose, Nancy L, Behind the Brushstrokes: Tales from Chinese Calligraphy. Singapore: Graham Brash, 1993.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Han Hanedanı</span> çinde M.Ö. 206 - M.S. 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedan

Han Hanedanı, Çin'de MÖ 206 – MS 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedanıdır. Dönemin önemli klanlarından Liu tarafından kurulmuştur.

Çinliler ; çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Kaligrafi</span>

Kaligrafi ; yazı karakter ve unsurları kullanılarak geliştirilen, sıklıkla dekoratif amaçla kullanılan, bir el sanatı çeşidi. Kaligrafi sanatını icra eden sanatçıya, kaligraf denir. Bu sanat dalının çağdaş bir tanımı ise "işaretlere anlamlı, ahenkli ve hünerli bir şekilde biçim verilmesi sanatı" şeklindedir. Belirli bir yazı stili, yazı tipi, hat türü, el veya alfabe gibi tanımlanabilir. Hat sanatı kaligrafi sanatı ile karıştırılmaktadır. Hat, Osmanlı İmparatorluğu'ndan günümüze gelmiş olan ve Arap harfleri ile icra edilen bir kaligrafi türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Sima Qian</span> Geçmiş çağın önemli tarihçilerinden birisi

Sima Qian eski çağ Çin tarihçisidir. Han Hanedanı'nın Büyük Katipleri'nin başkanı idi. Antik dönem Çin'in en önemli tarihçisi olarak kabul görmüştür. Tarih yazımında tarafsız kalmanın zorluğuna karşın önemine vurgu yapmasıyla nam salmış ve yine bu yüzden sıkıntılar çekmiştir. Tarih yazımı konusundaki tutumuyla tarihçilikten edebiyata önemli etkileri olmuştur. Yarı efsanevi Sarı İmparator'dan Han Wudi'ye kendisinden önceki 2000 senelik Çin tarihinin genel görünümünü veren Shiji adlı eseri çok övgü almıştır. Çin tarihyazımının en kapsamlı kaynağı kabul edilmiştir. Bu tanımlayıcı eseri, daha sonraki Çin tarihyazımına da temel atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zhu Xi</span>

Zhu Xi, Güney Song hanedanı döneminde yaşamış ve imparatorun öğretmeni ve danışmanı olarak görev almış Çinli kaligraf, tarihçi, filozof, şair ve siyasetçiydi. Zhu Xi, Neokonfüçyüsçülüğün gelişiminde oldukça etkili olmuş ve Çin felsefesine önemli katkılar yaparak Çin'in dünya görüşünün köklü bir şekilde yeniden şekillenmesini sağlamıştır. Eserleri arasında, sonradan Çin'deki imparatorluk sınavlarının müfredatını oluşturan Dört Kitap’a yazdığı düzenleme ve yorumlar, 'şeylerin araştırılması' süreci hakkındaki yazıları ve meditasyonu bir kendini geliştirme yöntemi olarak ele alışı yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şi Cinping</span> 10. Çin Komünist Partisi genel sekreteri

Şi Cinping veya Xi Jinping, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Genel Sekreteri, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) Başkanı ve Merkez Askeri Komisyon (MAK) başkanı olarak görev yapan Çinli bir siyasetçidir. Çin’in 2012’den bu yana “en üst düzey lideri” olup ÇKP’den 2016’da resmen “ana lider” unvanını aldı. Genel sekreter olarak Şi, Çin'in en üst karar organı olan Çin Komünist Partisi'nin Politbüro Daimi Komitesi'nde eski bir başkanlık görevinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Batı Gölü</span>

Batı Gölü, Çin'in Hangzhou kentinde bulunan bir göldür. Göl üç patika yolu ile beş bölüme ayrılmıştır. Gölde çok sayıda tapınak, pagoda, bahçe ve yapay adalar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Shi Nai'an</span> Çinli yazar (1296-1372)

Shi Nai'an, Çinli yazar. Özellikle Çin edebiyatının Dört Büyük Klasik Romanı'ndan biri olan Su Kenarı'nın yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Xun Kuang</span> Çinli Konfüçyüsçü filozof

Xun Kuang, yaygın olarak Xunzi lakabıyla da bilinir; Savaşan Devletler Çağı'nda yaşamış ve Yüz Düşünce Okulu'na katkıda bulunmuş Çinli Konfüçyüsçü filozof. Xunzi olarak bilinen bir kitap geleneksel olarak kendisine atfedilir. Xunzi'nın öğretileri, Han Hanedanı'nın resmî devlet doktrinlerinin oluşturulması üzerinde etkiliydi, ancak Tang Hanedanı döneminde Xunzi'nın etkisi Mensiyüs'a göreceli olarak azaldı. Kendi eserlerinde Konfüçyüs, Mensiyüs ile Zhuangzi gibi şahısların yanı sıra mantıkçılar Mozi, Hui Shi ile Gongsun Long ve "Legalistler" Shen Buhai ile Shen Dao'a atıfta bulundu. Erken Çin tarihinde ilk kez Laozi'dan şahıs olarak bahseder ve Taoist öğretilerini reddetmekle beraber Taoist terminoloji kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Han (devlet)</span>

Han, Çin'in Zhou Hanedanı döneminde MÖ 403-230 yılları arasında var olan bir devletti.

<span class="mw-page-title-main">Wang Yangming</span>

Wang Yangming veya onursal adıyla Bo'an, Ming Hanedanı döneminde yaşamış bir Çinli hattat, filozof ve devlet adamı. Zhu Xi'den sonra, Zhu Xi'nin ortodoks felsefesinin rasyonalist düalizmini reddeden Konfüçyüsçülük yorumlarına sahip en önemli Neokonfüçyüsçü düşünür olarak kabul edilir. Wang, edebiyat çevrelerinde Yangming Xiansheng veya Yangming Zi olarak bilinmekteydi.

Guoyu, Çin'in İlkbahar ve Sonbahar Dönemi'nde hükümdarlara ve diğer erkeklere atfedilen konuşmaların bir koleksiyonundan oluşan eski bir metindir. Zhou Kralı Mu'nun saltanatından MÖ 453'te Jin bakanı Zhibo'nun idamına kadar uzanan toplam 240 konuşmadan oluşmaktadır. Yazarı bilinmemektedir, ancak bazen Konfüçyüs'ün akranı Zuo Qiuming'e atfedilir. Guoyu muhtemelen MÖ 5. yüzyıldan başlayarak derlenmiş ve MÖ 4. yüzyılın sonlarına kadar devam etmiştir.

<i>Zhuangzi</i> (kitap)

Zhuangzi, ideal Taocu bilgenin kaygısız doğasını örnekleyen hikâyeler ve anekdotlar içeren geç Savaşan Devletler Çağı dönemi eski bir Çin metnidir. Geleneksel yazarı "Usta Zhuang" (Zhuangzi) olarak adlandırılan Zhuangzi, Tao Te Ching ile birlikte Taoizm'in iki temel metninden biridir.

<i>Zuo Zhuan</i>

Zuo Zhuan, geleneksel olarak eski Çin kroniği olan Bahar ve Güz Yıllıkları üzerine bir yorum olarak kabul edilen eski bir Çin anlatı tarihi metnidir. MÖ 722'den MS 468'e kadar olan bir dönemi kapsayan 30 bölümden oluşur ve esas olarak o dönemin siyasi, diplomatik ve askeri meselelerine odaklanır.

<span class="mw-page-title-main">Fu (şiir)</span>

Fu, Han Hanedanı döneminde baskın edebi biçim olan bir Çin kafiyeli düzyazı biçimidir. Fu, şiir ve düzyazı arasında bir yerin, nesnenin, duygunun veya başka bir konunun mümkün olduğu kadar çok açıdan ayrıntılı bir şekilde tanımlandığı ve heyecan edildiği ara parçalardır. Fu'nun karakteristik özellikleri arasında değişen kafiye ve düzyazı, değişen satır uzunluğu, yakın aliterasyon, onomatopoeia, gevşek paralellik ve konularının kapsamlı kataloglanması yer alır. Genellikle mümkün olduğunca geniş bir kelime dağarcığı kullanılarak oluşturuldular ve bu nedenle klasik fu genellikle birçok nadir ve arkaik Çince kelimeyi içerir. Şarkı gibi söylenmeseler de okunurlar veya söylenirler.

<span class="mw-page-title-main">Çin kaligrafisi</span>

Çin kaligrafisi, Çince karakterlerin tamamen görsel sanatı ve edebi anlamın yorumunu birleştiren bir sanat formu olarak yazılmasıdır. Çin kaligrafisi, Çin'de yaygın olarak uygulandı ve genellikle Doğu Asya'da yüksek itibar gördü. Kaligrafi, eski Çin edebiyatçılarının en çok aranan dört beceri ve hobisinden biri olarak kabul edilir. Bu gelenekte çeşitli hat üsluplarının bazı genel standartlaştırmaları vardır. Çin kaligrafisi ile lavi birbiriyle yakından ilişkili olup benzer araçlar ve teknikler kullanılarak gerçekleştirilirler ve uzun bir ortak sanat geçmişine sahiptirler. Çin ressamlığı ve kaligrafisinin ayırt edici özellikleri arasında dinamik yaşamla yüklü harekete yapılan vurgu yer almaktadır. Stanley-Baker'a göre, "Kaligrafi, ipek veya kağıt üzerinde izler olarak kaydedilen, hareket halindeki enerjiyle deneyimlenen, ana bileşenlerini değiştiren uzayda zaman ve ritimle deneyimlenen saf yaşamdır." Kaligrafi ayrıca Çin'de mühür oymacılığı, süslü kağıt ağırlıkları ve mürekkep taşları da dahil olmak üzere birçok sanat türünün gelişmesine yol açmıştır.

Bambu Yıllıkları, Çin'in Antik tarihi hakkında eski bir metindir. En eski efsanevi zamanda olan Sarı İmparator döneminden başlayarak ve MÖ 299'a kadar uzanır ve sonraki yüzyıllarda Savaşan Devletler Çağı'nda Wei devleti tarihine odaklanılır. Bu nedenle, Sima Qian'ın Büyük Tarihçinin Kayıtları eserine benzer bir dönemi kapsamaktadır. Orijinali Song Hanedanı döneminde kaybolmuş olabilir ve metin günümüzde orijinalliği tartışmalı bir "güncel metin" ve eksik bir "antik metin" iki versiyonda bilinmektedir.

Zhao Gao, Çin'de Çin Hanedanı döneminde yaşamış siyasetçi ve hattattı. Qin Er Shi'nin saltanatı sırasında Çin şansölyesi olarak görev yaptı. Bir iddiaya göre hadım olup Çin Hanedanı'nın üç hükümdarına da yakın bir yardımcı olarak hizmet etti ve hanedanın çöküşünde araçsal bir rol oynadığı kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">El yazısı (Doğu Asya)</span>

El yazısı, Çin ve Doğu Asya kaligrafisinde kullanılan bir yazı stilidir. Bu terim, dini yazının ve normal yazının el yazısı varyantlarını kapsayan bir şemsiye terimdir.