İçeriğe atla

Wang Mang

Wang Mang
Çin İmparatoru
Hüküm süresiMS 9-23
Önce gelenRuzi Ying
Sonra gelenGengshi
DoğumMÖ 45
Ölüm6 Ekim MS 23
HanedanXin Hanedanı

Wang Mang (Çince: 王莽; MÖ 45-6 Ekim MS 23), Çin'in Han Hanedanı'na karşı darbe yaparak tahtı ele geçirip Xin Hanedanı'nı kuran bir Han Hanedanı yetkilisidir. Hükümdarlığı Batı Han Hanedanı ile Doğu Han Hanedanı arasındaki ayrımı işaret etmektedir. MS 23 yılında başkent Çangan'da imparatorluk sarayına düzenlenen saldırıda öldü. Wang Mang'ın ölümüyle Han Hanedanı yeniden kuruldu.

Wang Mang
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Ruzi Ying
Çin İmparatoru
MS 9 – 23
Sonra gelen:
Gengshi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">1. yüzyıl</span> 1-100 yılları arasındaki zaman dilimi

Miladi 1. yüzyıl, 1'den 100'e kadar sürmüş yüzyıldır.

<span class="mw-page-title-main">Han Hanedanı</span> çinde M.Ö. 206 - M.S. 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedan

Han Hanedanı, Çin'de MÖ 206 – MS 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedanıdır. Dönemin önemli klanlarından Liu tarafından kurulmuştur.

Pi, Güney Hiung-nu'nun tanhu. Doğu Hiung-nu'nun Vuçulu Joti Tanhu 'nun oğlu ve Ho-han-ye Tanhu ’nun torunu.

<span class="mw-page-title-main">Çin İmparatorluğu</span>

Çin'in imparatorluk tarihi, MÖ 211-MS 1912/1915-1916 dönemlerine girer. Çin'in ilk imparatorluk hanedanı olan Qin Hanedanı ile başlayıp 1912'de Qing Hanedanı'nın devrilmesiyle sona ermiştir. Yuan Shikai'nin girişimiyle 1915-1916 yıllarında imparatorluk dirilmiş fakat tekrar yıkılmıştır:

<span class="mw-page-title-main">Xin Hanedanı</span> Çinde MS 9dan 23e kadar hüküm sürmüş hanedan

Xin Hanedanı, Çin'de MS 9'dan 23 yılına kadar süren bir hanedandı. Tek hükümdarı Wang Mang olup MS 9 yılında Han Hanedanı'na karşı darbeyle tahtı ele geçirdi ve MS 23'te öldükten sonra hanedan dağıldı. Hanedan, Han Hanedanı'nı Batı Han ve Doğu Han dönemlerine ayrılmasına neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Guangwu</span>

İmparator Guangwu, Çin'in Han Hanedanı'nın imparatoru ve Doğu Han Hanedanı'nın kurucusudur. Saltanatı MS 25'ten MS 57 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Dong Zhuo</span> Çinde Geç Han Hanedanı döneminde yaşamış bir siyasetçi ve savaş ağası

Dong Zhuo, Çin'de Geç Han Hanedanı döneminde yaşamış bir siyasetçi ve savaş ağasıydı. İmparator Ling'in ölümünden sonra MS 189'da başkent Luoyang'ın kontrolünü ele geçirdi ve hadım hâkimiyeti ile He Jin önderliğindeki bazı devlet yetkilileri arasındaki çatışmayı izledi. Dong Zhuo daha sonra İmparator Shao'yu tahtından indirdi ve yerine İmparator Xian'ı geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Lü Bu</span>

Lü Bu, Çin'de Geç Han Hanedanı döneminde yaşamış bir komutan ve savaş ağasıydı. Başlangıçta küçük bir savaş ağası olan Ding Yuan'a bağlı ikine Ding'e ihanet ederek öldürdü ve MS 192 başlarında Han merkezi yönetimini kontrol eden savaş ağası Dong Zhuo'ya kaçtı. MS 192 yılında da Dong Zhuo'ya ihanet etti ve Wang Yun ile Shisun Rui tarafından kışkırtıldıktan sonra onu da öldürdü, ancak daha sonra yenildi ve Dong Zhuo'nun takipçileri tarafından uzaklaştırıldı. MS 190'dan 195'e kadar Lü Bu, Orta ve Kuzey Çin'de gezindi ve art arda Yuan Shu, Yuan Shao ve Zhang Yang gibi savaş ağalarına sığındı. MS 194 yılında Yan eyaletini kontrol eden Cao Cao'yu Cao'yu terk edenlerin yardımıyla ele geçirmeyi başardı ancak Cao iki yıl içinde toprakları geri aldı. MS 196 yılında Lü Bu, Xu eyaletine sığınmak istediği Liu Bei'ye karşı döndü ve eyaletin kontrolünü ele geçirdi. Daha önce Yuan Shu ile ittifak yapmayı kabul etmiş olmasına rağmen, Yuan kendisini imparator ilan ettikten sonra onunla olan bağlarını kopardı ve Cao Cao ve diğerleri ile birlikte Yuan'a karşı ittifak kurdu. Bununla birlikte, MS 198 yılında Yuan Shu'ya tekrar sığındı ve Cao Cao ve Liu Bei'nin birleşik kuvvetleri tarafından saldırıya uğradı ve MS 199 yılında Xiapi Savaşı'nda yenildi. Lü Bu, Cao Cao'nun emri üzerine tutuklandı ve idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Liu Bei</span>

Liu Bei, Çin'in Üç İmparatorluk döneminde Shu Han'ın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 221'dan MS 223 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Han-Hiung-nu Savaşı</span> Savaş

Han-Hiung-nu Savaşı ayrıca Çin-Hiung-nu Savaşı olarak da bilinir, Çin Han İmparatorluğu ile göçebe Hiung-nu konfederasyonu arasında MÖ 133'ten MS 89'a kadar yapılan bir dizi askeri savaştı.

Liu Xin veya onursal adıyla Zijun, Batı Han ve Xin hanedanları döneminde yaşamış bir Çinli matematikçi, tarihçi, astronom ve devlet adamı. Konfüçyüsçü bilgin Liu Xiang'ın oğlu ve filozof Huan Tan gibi diğer önde gelen düşünürlerin bir arkadaşı olup Eski Metin Konfüçyüsçülük okulunu kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Kaşlar</span> Yerleşim yeri

Kızıl Kaşlar, Wang Mang'ın kısa ömürlü Xin Hanedanı'na karşı Lülin ile birlikte iki büyük köylü isyanı hareketinden biriydi. Adını, isyancıların kaşlarını kırmızıya boyamalarından almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ai (Han)</span>

Ai, Çin'in Han Hanedanı'nın 12. imparatorudur. Saltanatı MÖ 7'den MÖ 1 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Ping, Çin'in Han Hanedanı'nın 13. imparatorudur. Saltanatı MÖ 1'den MS 6 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Ruzi Ying, Çin'in Han Hanedanı'nın 14. imparatorudur. Saltanatı MÖ 6'dan MS 9 yılına kadar sürmüştür.

Gengshi, Çin'in Han Hanedanı'nın 15. imparatorudur. Saltanatı MS 23'ten MS 25 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Cao Pi</span>

Cao Pi, Çin'de Wei Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 220'den MS 226 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sima Yi</span>

Sima Yi, Çin'de Üç İmparatorluk döneminde yaşamış siyasetçi ve general ve Wei Hanedanı naibiydi.

Hyejong, Kore'de Koryo Hanedanı'nın ikinci kralıdır. Saltanatı MS 943'ten MS 945 yılında ölümüne kadar sürmüştür.