İçeriğe atla

Wan Li

Wan Li
万里
5. Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı
Görev süresi
13 Nisan 1988 - 27 Mart 1993
Yerine geldiğiPeng Zhen
Yerine gelenQiao Shi
4. Çin birinci başbakan yardımcısı
Görev süresi
6 Haziran 1983 - 25 Mart 1988
Yerine geldiğiDeng Şiaoping
Yerine gelenYao Yilin
3. Çin Halk Cumhuriyeti Demiryolları Bakanı
Görev süresi
Ocak 1975 - Aralık 1976
Yerine geldiğiLü Zhengcao
Yerine gelenDuan Junyi
Kişisel bilgiler
Doğum 1 Aralık 1916(1916-12-01)
Dongping, Çin Cumhuriyeti
Ölüm 15 Temmuz 2015 (98 yaşında)
Pekin, Çin
Partisi Çin Komünist Partisi

Wan Li (Çince: 万里; pinyin: Wàn Lǐ; 1 Aralık 1916-15 Temmuz 2015), Çinli siyasetçi ve devrimci.[1] Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki uzun idari kariyeri boyunca, art arda başbakan yardımcısı, Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı ve Çin Komünist Partisi Sekreterliği ve Politbüro üyesi olarak görev yaptı.

Wan, 1936'da Çin Komünist Partisi'ne katıldı ve memleketi Şantung eyaletinde devrimci ve savaş zamanı direniş faaliyetlerine öncülük etti. 1949'da komünist devletin kurulmasından sonra Wan, bir dizi hükûmet bakanlığında görev yaptı, ardından Pekin'de belediye liderliğinin bir üyesi olarak çalıştı. Kültür Devrimi sırasında tasfiye edildi, ancak sonunda rehabilite edildi ve hanehalkı sorumluluğu sistemine odaklanan başarılı tarım reformlarının uygulanmasına liderlik ettiği Anhui eyaletinin parti başkanı olarak işine geri döndü. Çin'in üst düzey liderliğindeki ılımlı reformcular, anayasal reformları, yasama kurumlarının güçlendirilmesini ve üst düzey siyasi liderlerin 'ömür boyu' görev süresinin kaldırılmasını savunan liderlerden biri oldu. 1988'de Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi'nin başına getirildi ve 1993'te emekli oldu.

Wan Li, Çin Komünist Partisi'nin Sekiz Ölümsüzü'nün hayatta kalan son üyesi olup 15 Temmuz 2015 tarihinde hayatını kaybetti.

Kaynakça

  1. ^ "全国人大常委会原委员长万里逝世 享年99岁" (Çince). QQ News. 15 Temmuz 2015. 2 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2022. 
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Peng Zhen
Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı
1988-1993
Sonra gelen:
Qiao Shi
Önce gelen:
Deng Şiaoping
Çin birinci başbakan yardımcısı
1983-1988
Sonra gelen:
Yao Yilin
Önce gelen:
Lü Zhengcao
Çin Halk Cumhuriyeti Demiryolları Bakanı
1975-1976
Sonra gelen:
Duan Junyi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi</span> Çin Halk Cumhuriyetinin kurucu ve iktidar partisi

Çin Komünist Partisi (ÇKP), Çin'in kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2022 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 97 milyona yakın üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi</span> Çin Komünist Partisinin her beş yılda bir toplanan parti kongresi

Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi yaklaşık her beş yılda bir toplanan bir parti kongresidir.

<span class="mw-page-title-main">Jia Qinglin</span>

Jia Qinglin, Çin'in eski üst düzey bir lideridir. Çin Komünist Partisi, Halk Siyasi Danışma Konferansı Ulusal Komitesi Başkanı ve Parti sekreteri Politbüro Daimi Komitesi üyesiydi. Çin'in danışma, yasama organının başkanı olarak Jia'nın fonksiyonları büyük ölçüde bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Li Keçiang</span> Çin Halk Cumhuriyeti 7. Başbakanı

Li Keçiang ya da Li Keqiang, Çin eski Premier'i (Başbakan) ve Çin Devlet Konseyi parti sekreteriydi. Ülkenin en yüksek karar organı olan Politbüro Daimi Komitesi'nin ikinci sıradaki üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Liu Qibao</span>

Liu Qibao, Çinli politikacı. Çin Komünist Partisi Politbürosu üyesi ve Çin Komünist Partisi Propaganda Bölümü'nün başkanıdır. Bu görevinden önce partisinin Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi ve Sichuan ili başkanlığı görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Li Yuanchao</span>

Li Yuanchao Çin Halk Cumhuriyeti Başkan Yardımcısı. Ayrıca Çin Komünist Partisi Politbürosu üyesi ve Red Cross Society of China'nın onursal başkanıdır. Bu görevinden önce Çin Komünist Partisi Merkez Komite Sekreteryası üyesiydi ve 2007–2012 yılları arasında Çin Komünist Partisi Organizasyonu Bölümü Başkanlığı görevini yürütmüştür. 2002–2007 yılları arasında Çin Komünist Partisi Jiangsu Sekreterliği görevini üstlenmiştir. Gao Jianjin ile evlenmiştir ve Li Haijin adında bir oğlu vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Halk Kongresi Prezidyumu</span>

Çin Ulusal Halk Kongresi Prezidyumu, Ulusal Halk Kongresi’nin 178 üyeli bir organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi</span>

Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi, Ulusal Halk Kongresi'nin 175 üyelik bir komitesidir. Anayasal olarak yasaların Ulusal Halk Kongresi tarafından belirlenen sınırlar dahilinde değiştirme yetkisine sahiptir ve bu nedenle de fiili bir yasama organı görevi görmektedir. Komitenin başkanı, Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri ve Çin Halk Cumhuriyeti Başbakanı'nın ardından siyasi sıralamada geleneksel olarak üçüncü sırada yer almaktadır. Günümüzdeki başkanı ise Li Çanşu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Merkezî Askerî Komisyonu (Çin)</span>

Merkezi Askeri Komisyonu, Çin'in Ulusal Halk Kongresi'ne bağlı Çin Halk Cumhuriyeti Merkez Askeri Komisyonu ile Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi'ne bağlı Çin Komünist Partisi Merkez Askeri Komisyonu olmak üzere iki ulusal güvenlik konseyinin ortak adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de siyaset</span> çinde siyaset

Çin Halk Cumhuriyeti'nde siyaset, tek bir partinin yönettiği yarı başkanlık sosyalist cumhuriyetin çerçevesinde yer almaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)'nde devlet gücü; Komünist Partisi, Merkezi Halk Hükümeti ve bunun eyalet seviyesinde ve yerel seviyedeki temsili aracılığıyla uygulanır. Çin Komünist Partisi, Çin Halk Cumhuriyeti halkı arasında yer alan iç anlaşmazlıkları yönetmek ve izlemek için Dahili Referans kullanır. Sosyalist devletin yüce liderliğine Batı etkilerinin meydan okumasını önlemek amacıyla Şi-Li Yönetimi, Çin'deki ideolojik alan üzerinde daha sıkı kontroller uygulayan Dokuz Numaralı Belge'yi Çin Komünist Partisi üyeleri arasında dağıttırdı.

<span class="mw-page-title-main">Wan Exiang</span>

Wan Exiang, bir Çinli hukukcu ve Çin Kuomintang Devrimci Komitesi başkanı (2012-bugün) ve 12. ve 13. Ulusal Halk Kongresi Daimi Komite başkan yardımcısıdır (2013-bugün).

<span class="mw-page-title-main">Li Peng</span>

Li Peng Çinli siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Li Çanşu</span>

Li Çanşu, Çinli siyasetçi, şu anki Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı. Çin'in en büyük karar organı olan Çin Komünist Partisi Politbüro Yürütme Komitesi üyesidir. 2012'de Çin Komünist Partisi Genel Ofisi başkanlığına getirildi. 18. Parti Kongresinin ardından Li, Genel Sekreter Şi Cinping'in en iyi danışmanlarından biri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Vang Yang</span>

Wang Yang, Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı Ulusal Komitesi'nin giden başkanı olan Çinli bir politikacı. Daha önce Wang, 2013 ve 2018 yılları arasında Li Keçiang'ın kabinesinde Çin'in dört başbakan yardımcısından biriydi. Aralık 2012'ye kadar, eyaletin en üst düzey siyasi ofisi olan Guangdong'da Komünist Parti sekreteri olarak görev yaptı. 2005'ten 2007'ye kadar bir iç belediye olan Çongçing'in Komünist Parti sekreteri olarak görev yaptı. Wang ayrıca 2007'den 2022'ye kadar Çin Komünist Partisi Politbüro'sunda ve 2017'den 2022'ye kadar Politbüro Daimi Komitesinde yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi 18. Ulusal Kongresi</span>

Çin Komünist Partisi'nin 18. Ulusal Kongresi, 17. Ulusal Kongre'nin ardından 8-15 Kasım 2012 tarihleri arasında Büyük Halk Salonu'nda gerçekleştirildi. Dönem ve yaş sınırlamalarının bir sonucu olarak Politbüro Daimi Komitesi'nin (PSC) dokuz üyesinden yedisi emekli oldu ve Hu Jintao'nun yerine Xi Jinping Genel Sekreter oldu. Kongre ayrıca Çin Komünist Partisi'nin 18. Merkez Komitesini seçti ve Politbüro Daimi Komitesi koltuklarının sayısını dokuzdan yediye indirdi. PSC'nin yedi yeni üyesi Xi Jinping, Li Keqiang, Zhang Dejiang, Yu Zhengsheng, Liu Yunshan, Wang Qishan ve Zhang Gaoli oldu. Bu kişilerden beşinin, yeni Daimi Komite'nin oluşumunda önemli bir etkisi olduğu bildirilen eski Parti lideri Jiang Zemin ile bağlantıları vardı ya da onun himayesinden yararlandıkları düşünülüyordu. Sadece Li Keqiang ve Liu Yunshan'ın tuanpai'nin bir parçası olduğu düşünülüyordu.

<span class="mw-page-title-main">Zhao Ziyang</span>

Zhao Ziyang Çinli bir politikacıydı. 1980'den 1987'ye kadar Çin Halk Cumhuriyeti'nin üçüncü başbakanı, 1981'den 1982'ye kadar Çin Komünist Partisi (ÇKP) başkan yardımcısı ve 1987'den 1989'a kadar ÇKP genel sekreteriydi. 1986'dan itibaren Çin'deki siyasi reformlardan sorumluydu, ancak reformcu neootoriterlik akımı ve 1989 Tiananmen Meydanı protestolarına verdiği destekle bağlantılı olarak gücünü kaybetti.

<span class="mw-page-title-main">Şöhret Zakir</span>

Şöhret Zakir, 2014-2021 yılları arasında Sincan Uygur Özerk Bölgesi valisi ve Çin Komünist Partisi Sincan Komitesi sekreter yardımcısı olan Uygur asıllı Çinli siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Tömür Davamet</span>

Tömür Davamet, 1985-1993 yılları arasında Sincan Uygur Özerk Bölgesi valisi ve Çin Komünist Partisi Sincan Komitesi sekreter yardımcısı ile 1993-2003 yılları arasında Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi başkan yardımcısı olan Uygur asıllı Çinli siyasetçi.

İsmail Ahmet, 1979-1985 yılları arasında Sincan Uygur Özerk Bölgesi valisi ile 2003-2008 yılları arasında Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi başkan yardımcısı olan Uygur asıllı Çinli siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Çin hükûmeti</span>

Çin hükûmeti, Çin'i yöneten kuruluştur. Çin Halk Cumhuriyeti hükûmeti, iktidardaki Çin Komünist Partisi'nin politikalarını halk kongreleri aracılığıyla yürürlüğe koyduğu üniter Marksist-Leninist devletin parametreleri dahilinde bir halk kongresi sistemine dayanmaktadır. Bu sistem, yasama organı olan Ulusal Halk Kongresi'nin anayasal olarak "devletin en yüksek iktidar organı" olarak kutsal sayıldığı birleşik devlet iktidarı ilkesine dayanmaktadır. Çin'in siyasi sisteminde kuvvetler ayrılığı bulunmadığından, yasama organı tarafından temsil edilen tek bir hükûmet kolu bulunmaktadır. Çin Komünist Partisi, Ulusal Halk Kongresi aracılığıyla Yüksek Halk Mahkemesi'nden Çin devlet başkanına kadar tüm devlet organlarının Ulusal Halk Kongresi tarafından seçilmesini, ona karşı sorumlu olmasını ve kendilerine Ulusal Halk Kongresi tarafından verilen yetkilerden ayrı yetkilere sahip olmamasını gerektiren birleşik bir liderliği hayata geçirir. Çin Komünist Partisi, tüm devlet organlarındaki atamaları Ulusal Halk Kongresi'ndeki üçte iki çoğunlukla kontrol eder. Geri kalan sandalyeler, bağımsız delegeler ve muhalif olmayan ve Çin Komünist Partisi'ni destekleyen sekiz küçük siyasi parti tarafından tutulmaktadır. Tüm hükûmet organları ve devlete ait işletmelerin, bu kurumlarda karar alma sürecine liderlik eden dahili ÇKP komiteleri bulunmaktadır.