İçeriğe atla

Waggonfabrik van der Zypen & Charlier

1899'da "Van der Zypen & Charlier" tarafından üretilen Kassel tramvayı'na ait bir tramvay aracı
Gotthardbahn-Gesellschaft (Gotthard Demiryolu Şirketi) için tamamen çelikten üretilme 1. sınıf yolcu vagonu

Waggonfabrik van der Zypen & Charlier, (TürkçeVan der Zypen & Charlier Vagon Fabrikası), 1845'te Köln'ün Deutz bölgesinde kurulan vagon üretim şirketiydi. Kurucuları Albert Charlier (1814 - 1894) ve Ferdinand van der Zypen (1816 - 1863) adında iki girişimciydi.[1][2][3][4][5][6]

Albert Charlier, Belçika'dan Köln'e ve daha güneydeki şehirlere hızlı teslimat hizmeti veren bir tüccardı. Ferdinand van der Zypen ise Liège'de posta arabaları için bir atölye işletmekteydi. Her iki girişimcinin şirketi de demiryolu endüstrisinin doğurduğu rekabet tarafından tehdit altındaydı ve Charlier ve Van der Zypen şirketlerinin birleştirme kararı aldı.[2][3][4][5][6]

Van der Zypen'in ölümünden sonra oğulları Julius (1842 - 1907) ve Eugen (1843 - 1910) şirketi yönetmeye devam ettiler.[5][7]

Van der Zypen & Charlier'in tesislerinde bir "havai demiryolu" test parkuru

Şirket, elektrik raylı taşıt alanında birçok öncü gelişmeye dâhil oldu:

  • 1894'ten önce, Eugen Langen'in tasarımına dayanan fabrika binasında, Eugen Langen'in "ilk temel tasarımına" dayanan bir monoray test parkuru inşa edildi; H-Bahn sistemine daha çok benzeyen bu parkur, raylı taşıtın tekerlek takımının aks üzerinde asılı olduğu ve taşıtın tekerleklerinin kutu şeklindeki bir taşıyıcı içindeki raylar üzerinde hareket ettiği bir sistemdi.[8] Albert Charlier, 1895'te yaptığı "süspansiyonlu kaydırak tasarımı" ile Langen'in "ikinci temel tasarımını" da gösterdi.[9] Eugen Langen'in ikinci tasarımı, vagonları da Van der Zypen tarafından inşa edilen Wuppertal havai demiryolu'nda uygulanmıştır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Westwaggon". trambahn.de (Almanca). 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
  2. ^ a b "Die Firma Van der Zypen Deutz" [Van der Zypen Deutz Şirketi] (Almanca). 30 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
  3. ^ a b "Köln - Van der Zypen & Charlier" [Köln - Van der Zypen & Charlier]. rheinische-industriekultur.de (Almanca). 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
  4. ^ a b "Waggonfabrik Van der Zypen & Charlier in Mülheim" [Mülheim'de Van der Zypen & Charlier Vagon Fabrikası]. kuladig.de (Almanca). 19 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
  5. ^ a b c "Van der Zypen & Charlier GmbH". albert-gieseler.de (Almanca). 3 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
  6. ^ a b "Albert Charlier". deutsche.biographie (Almanca). 26 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
  7. ^ Ulrich S. Soénius (Ed.), Jürgen Wilhelm (Ed.): Kölner Personen-Lexikon (Köln Kişi Sözlüğü), Greven, Köln, 2007, s.599, ISBN 978-3-7743-0400-0.
  8. ^ S. (muhtemelen E. Schrödter) (15 Mart 1894). Verein deutscher Eisenhüttenleute (Alman Demiryolu İşçileri Derneği) (Ed.). "Die Langensche Schwebebahn" [Langensche havai demiryolu]. Stahl und Eisen (Çelik ve Demir). 14 (6). Düsseldorf: A. Bagel. ss. 245-250. Langensche havai demiryolu sistemi, çift ve tek raylı olmak üzere iki temel biçim sunar. İki raylı düzende, ray, uygun aralıklarla yerleştirilmiş kolonlarla veya desteklerle desteklenen, tercihen kafes şeklinde yapılmış, tabanı açık, kutu şeklinde uzunlamasına bir kirişten oluşur ve raylar, bu kutu kirişin yan duvarlarının alt iç kısmına bağlanır. Bojiler, bu raylar üzerinde hareket eden tekerleklerin dingillerine mafsallı elemanlar vasıtasıyla asılır ve asıl vagon bu bojilerin altındaki yaylarda asılı kalır. Tek raylı düzende ise rayın kendisi bir taşıyıcı gibi tasarlanmıştır ve destek kolonları tarafından yanal olarak kavranmaktadır. Süspansiyon elemanları, yukarıdan hareket eden tekerlekleri çevreleyen ve her iki tarafta da aksların yatak noktalarını taşıyan braketler oluşturmak üzere genişletilir. Güvenlik, burada iki raylı düzene göre daha fazla garanti altına alınmış gibi görünmektedir. Tabii ki, bu sistemde çalışan trenlerin tekerleklerinin her iki tarafında birer flanş bulunmaktadır. 
  9. ^ Monorails Society (Monoray Derneği) (2009). "Technical Page" [Teknik Sayfa]. monorails.org. 3 Mart 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Otomobil</span> yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı

Otomobil, yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı. Otomobil, yakıtla çalışan bir motor sayesinde hayvan gücü kullanılmadan, itmeden veya çekmeden hareket edebilen ve üzerindekileri de taşıyabilen bir taşıttır. Halk arasında -ve bundan sonra bu maddede de- "araba" olarak isimlendirilir ve bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Köln</span> Almanyanın dördüncü, Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin en büyük şehri

Köln, eski adıyla Kolonya, Almanya'nın dördüncü, Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin en büyük şehri, ayrıca 4 385 082 nüfuslu Köln İdari Merkezi'nin yani Regierungsbezirk Köln 'ün merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Bonn</span> Kuzey Ren-Vestfalyada büyükşehir (Almanya)

Bonn, Almanya'nın Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin güneyinde, Ren Nehri'nin her iki yakasına yayılan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek hızlı demiryolu</span> Konvansiyonel sistemlerden önemli ölçüde daha hızlı ve gelişmiş demiryolu taşımacılığı ve teknoloji ile geliştirilmiş altyapı sistemleri

Yüksek hızlı demiryolu (YHD), kendine özgü ray sistemi ve bu sisteme entegre özel raylı taşıtları ile geleneksel demiryolu trafiğinden önemli ölçüde daha hızlı ulaşıma imkân tanıyan demiryolu taşımacılığı türüdür. Dünya çapında bir tek geçerli standart tanım bulunmamakla birlikte, 250 kilometre/saat (160 mph) ve üstü hıza uygun yeni demiryolu hatları ve 200 kilometre/saat (120 mph) ve üstü hıza uygun geliştirilmiş mevcut demiryolu hatları yaygın olarak yüksek hızlı demiryolu olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Haydarpaşa Garı</span> İstanbul, Türkiyede bir ana tren istasyonu

Haydarpaşa Garı, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda, Kadıköy ilçesi Rasimpaşa Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait ana tren istasyonudur.

Taşıt, ulaşım aracı veya vasıta, yük ve yolcu taşımaya yarayan araçların genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Metro</span> kentsel alanda yolcu taşıyan demiryolu sistemi

Metro, genellikle kentsel alanlarda bulunan yüksek kapasiteli toplu taşıma türüdür. Otobüslerden, fünikülerden veya tramvaylardan farklı olarak, genellikle metro sistemleri özel bir geçiş hakkı üzerinde çalışan, yayalar veya diğer araçlar tarafından erişilemeyen ve tünellerde bulunan demiryollarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Boji</span> Demiryolu taşıtlarının bir bileşeni

Boji, Demiryolu taşıtlarının bir bileşenidir. Görevi tekerleklerin hareketini sağlamak ve taşıtın geri kalan kısmını taşımaktır.

<span class="mw-page-title-main">Lokomotif</span> Demiryollarında vagon dizisini çekmede kullanılan buharla ya da motorla çalışan makine

Lokomotif, raylar üstünde bir vagon dizisini çekmede kullanılan buharla ya da bir motorla çalışan makinedir. Fransızcadaki locomotive sözünden alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları</span> Türk devlet kurumu

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), Türkiye'deki demiryolu ulaşımının altyapısını geliştiren, düzenleyen ve kontrol eden resmî kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Monoray</span>

Bir monoray veya havaray, hattının tek bir ray veya kirişten oluştuğu bir demiryolu'dur. Halk arasında "monoray" terimi genellikle herhangi bir yükseltilmiş demiryolu veya insan taşıyıcı biçimini tanımlamak için kullanılır. Daha doğru bir ifadeyle, bu terim track tarzını ifade etmektedir. Monoraylar genellikle havaalanı transferlerinde ve orta kapasiteli metrolarda bulunan tek raylı sistemlerdir. Monoraylar tramvaylardan ve hafif raylı sistemlerden her zaman diğer trafikten ve yayalardan ayrı olmaları ile ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">TÜVASAŞ</span> şirket

Türkiye Vagon Sanayisi A.Ş. ya da kısaltmasıyla TÜVASAŞ, Adapazarı merkezli, TCDD'nin bağlı ortaklığında KİT vagon üreticisi eski anonim şirket. TCDD'nin raylı araçların ve parçalarının imalâtı, onarımı ve bakımından sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">Tramvay</span> raylar üzerinde hareket eden elektrikli toplu taşıma aracı

Tramvay, genel olarak yerleşim yerleri içerisinde insan taşımacılığında kullanılan, kara yolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden toplu ulaşım aracıdır. Trenlerin aksine raylar sokaklara döşenebilir ve diğer taşıtlar bu yollardan geçebilirler. Tramvay hattı tramvay veya hafif raylı sistemlerde kullanılır. Tramvay hattı, aracın çeşitli çalışma ortamlarına uyum sağlamak için farklı ray profili'ne sahip olabilir. Çoğu tramvaylar elektrik gücüyle çalışır. At veya petrol ile çalışan tramvaylar da vardır. Tramvayların çift katlı tramvay, tramvay-tren, lastik tekerlekli tramvay, alçak tabanlı tramvay gibi türleri bulunmakdadır.

<span class="mw-page-title-main">Minyatür raylı taşımacılık</span> Modelleme

Minyatür raylı taşımacılık veya model trenler demiryolları ve ilintili olarak kullanılan alet, edevat, yapı ve aygıtların belirli ölçeklerde küçültülerek yeniden yapılması amacını güden zevk için yapılan bir uğraştır.

<span class="mw-page-title-main">Wuppertal havarayı</span>

Wuppertal havarayı, Almanya'nın Wuppertal kentinde bulunan bir havaray ağıdır. Wuppertal havarayı, 1 Mart 1901 tarihinde açılmış olup dünyanın en eski asılı demiryolu sistemidir. Tam adı Anlage einer elektrischen Hochbahn (Schwebebahn), System Eugen Langen'dir. Sistem 13,3 km uzunlukta olup 20 istasyona sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Raybüs</span>

Raybüs veya demiryolu otobüsü, yapısının birçok yönünü bir otobüsle paylaşan, tipik olarak bir otobüs gövdesi ve bojiler yerine sabit bir taban üzerinde dört tekerleği olan hafif bir yolcu raylı taşıttır. Başlangıçta 1930'larda tasarlanan ve geliştirilen raybüsler, görünüş olarak hafif vagonlara benzer özelliklere sahip daha büyük boyutlara dönüştü ve genellikle vagon ve vagon terimleri birbirinin yerine kullanılır. Özellikle az kullanılan demiryolu hatlarında kullanılmak üzere tasarlanan raybüsler, Almanya, İtalya, Fransa, Birleşik Krallık ve İsveç gibi Avrupa ülkelerinde yaygın olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Lineer motor</span>

Lineer motor, doğrusal motor ya da doğrusal hareketli motor, statoru ve rotoru "açık" bir elektrik motorudur. Bu nedenle tork oluşturmak yerine uzunluğu boyunca doğrusal bir kuvvet üretir. Ancak bütün lineer motorlar düz değildir. Lineer motorun aktif bölümünün uçları vardır oysa geleneksel elektrik motorlarında ise döngü süreklidir.

<span class="mw-page-title-main">Deutz, Köln</span> Köln şehrine bağlı mahalle

Deutz,, Almanya'nın Köln şehrinin Innenstadt ilçesine bağlı, Ren Nehri'nin doğu kıyısında yer alan bir mahalledir. Mahalle, eskiden bağımsız bir kasabaydı.

<span class="mw-page-title-main">Köln Uygulamalı Bilimler Üniversitesi</span>

Köln Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, resmi adı TH Köln – University of Applied Sciences, kısa adı TH Köln'dür), 1971'de Almanya'nın Köln şehrinde kurulan bir yüksek öğretim enstitüsüdür. En eskileri 1833'te kurulan „Königlichen Provinzial-Gewerbeschule“ olan ve 15 aralık 1879'da Köln Şehri Ticaret Koleji olarak yeniden adlandırılan çok sayıda küçük kolejin birleşmesinden oluşturuldu.

<span class="mw-page-title-main">Berlin-Hamburg demiryolu</span>

Berlin-Hamburg demiryolu yolcu, uzun mesafe ve yük trenleri için yaklaşık 286 kilometre uzunluğundaki demiryolu hattıdır. Bu hat, Almanya'da 200 km/sa (120 mph) üzerindeki tren hızlarını kaldırabilecek şekilde yükseltilmiş ilk yüksek hızlı demiryolu hattı olmuştur.