İçeriğe atla

WASP-18b

Koordinat:Sky map 01sa 37d 25s; -45º 40' 41″
WASP-18 b
WASP-18 b ile Jüpiter'in büyüklük karşılaştırması.
Keşif
Keşfeden(ler)Hellier vd... (SuperWASP)[1]
Keşif tarihi27 Ağustos 2009[1]
Keşif yöntemi
Geçiş yöntemi[1]
Keşif durumuYayımlanmış[1]
Ana yıldız özellikleri
TakımyıldızAnka[2]
YıldızWASP-18
Sağ açıklık (α)01sa 37d 24,95s[2]
Dik açıklık (δ)-45° 40′ 40,8″[2]
Görünür büyüklük (V)9,29[2]
Tayfsal sınıf
F9[3]
Kütle (m)1,25[4] M☉
Uzaklık330 ± 30 Iy (100 ± 10[3] pc)
Yörünge öğeleri
Enberi0,02007 AU
Enöte0,02045 AU
Yarı büyük eksen (a)
0,02026 ± 0,00068[3] AU
Dış merkezlik (e)0,0092 ± 0,0028[3]
Yörünge süresi (P)
0,94145299[2] g
Yörünge eğikliği (i)86 ± 2,5[3]°
96 ± 10[3]°
Fiziksel özellikler
Ortalama yarıçap (r)
1,106+0,072-0,054[3] RJ
Minimum kütle10,3 ± 0,69[3] MJ
Katalog belirtmeleri
HD 10069 b • HIP 7562 b
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
Ayrıca bakınız: Ötegezegen, Liste

WASP-18 b ("WASP-18b" olarak da yazılır) 0,94 günlük dikkati çekecek derece kısa bir dolanım süresi olan bir güneşdışı gezegendir. Yörünge parametrelerinden dolayı bir milyon yılda merkezdeki yıldızın içine düşeceği beklenmektedir. Dünya'dan 330 ışık yılı uzakta olan gezegen Anka takımyıldızı yönünde bulunmaktadır.[5]

Gezegen, 26 Auğustos 2009'da bir uluslararası grupla[6] , keşfedilmiştir.[7] SuperWASP Projesi'nde çalışıp Birleşik Krallık'taki Keele Üniversitesi'nde astrofizik profesörü olan Coel Hellier tarafından bulundu.

Takriben 10 Jüpiter kütlesiyle bir gaz devi olarak derecelendirilen gezegen, merkezindeki "WASP-18" (diğer adıyla "HD 10069") yıldızından takriben 1 milyar kilometre uzaktadır. Kütle oranları ve merkezi yıldıza uzaklığından dolayı bu gezegen devi, bu yıldızın etrafında 0,94 günde bir dönmektedir.[6]

Böyle bir yapıdaki gelgit kuvvetleri hem merkezdeki yıldıza, hem de gezegene etki edeceğinden bu sürtünme kuvvetinin gezegenin hızını azaltıcı etkisi vardır. Hesaplar, bundan dolayı gezegenin gök bilimsel açıdan çok kısa bir süre olan 1 milyon yılda merkezi yıldıza düşüp buharlaşacağını göstermektedir. Keele ve Maryland Üniversitesi'ndeki bilim insanları, bu olayın niçin bugüne kadar olmadığını saptamaya çalışmaktadırlar. Bu kadar kısa bir süre sonra merkezindeki yıldızla kaynaşacak bir gezegeni bulma ihtimalinin çok küçük olmasından dolayı, bilim insanlarının yapılan fiziksel varsayımların doğruluğundan kuşkuları var.[6] Önümüzdeki on yılda yapılacak ölçümlerin bu konuya açıklık getireceğini beklemektedirler. Güneş sistemi'nde buna benzer gizemli bir durum vardır. Bu da Mars'tan 6,000 km uzaklıkta bir yörüngede dönmekte olan uydusu Phobos'tur[8][9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d Hellier, Coel (27 Ağustos 2009). "An orbital period of 0.94 days for the hot-Jupiter planet WASP-18b". Nature. 460 (7259). Nature Publishing Group. ss. 1098-1100. doi:10.1038/nature08245. PMID 19713926. 29 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2009. 
  2. ^ a b c d e "WASP-18b". Exoplanet Transit Database. 6 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2009. 
  3. ^ a b c d e f g h "Notes for planet WASP-18b". The Extrasolar Planets Encyclopaedia. 6 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2009. 
  4. ^ "PlanetQuest: WASP-18 b". 27 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2011. 
  5. ^ Der Todesplanet 5 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Artikel bei Telepolis, vom 27. August 2009
  6. ^ a b c "Ein seltsamer Riesenplanet". Neue Zürcher Zeitung (Almanca). 2009. 22 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2009. 
  7. ^ Suicidal planet seems on death spiral into star 1 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (ingilizce) – Artikel bei breitbart.com, vom 26. August 2009
  8. ^ Gravitationswirkung: Exoplanet tanzt auf tödlicher Bahn 28 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Artikel bei Spiegel Online, vom 28. August 2009
  9. ^ Astrophysicists puzzle over planet that's too close to its sun 3 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (ingilizce) – Artikel bei Los Angeles Times, vom 27. August 2009

Dış bağlantılar

Vikihaber'de bu konuyla ilgili haber var:
Wikimedia Commons'ta WASP-18b ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">HD 209458 b</span>

HD 209458b, Dünya'dan 150 ışıkyılı uzakta bir Güneşdışı gezegendir. Bulucuları tarafından Mısırlıların verimlilik ve ölüm tanrıçası Osiris adıyla gayriresmî olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Ötegezegen</span> Güneş Sistemi dışındaki gezegenler.

Ötegezegen veya Güneş dışı gezegen, Güneş'in baskın kütleçekim etkisinin dışında başka bir yıldızın veya kahverengi cücenin kütleçekim etkisi içinde olan gezegensel bir gök cismidir. Bir ötegezegenin ilk muhtemel kanıtı 1917 yılında kaydedilmiş, fakat o zamanlar bu şekilde kabul edilmemişti. Tespitin ilk teyidi 1992 yılında gerçekleşmiştir. 1988'de tespit edilen farklı bir gezegen ise 2003 yılında doğrulandı. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. James Webb Uzay Teleskobu'nun (JWST) daha fazla ötegezegen keşfetmesi ve bunların bileşimleri, çevresel koşulları ve yaşam potansiyelleri gibi özellikleri hakkında daha fazla fikir vermesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ötegezegenler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu bir ötegezegenler listesidir. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. İlk kez 1984 yılında görece genç ve sıcak bir yıldız olan Vega çevresinde gözlenen Toz diski daha sonra yakınlardaki 100 kadar yıldızın çevresinde de gözlendi. Ancak gezegenlerin bu disk içinde oluşmak için fazlaca bir zamanları yoktur. Uluslararası bir gökbilim ekibince 84 yıldız üzerinde yapılan bir araştırma, 400 milyon yıldan daha genç yıldızların %60'ının toz diskine sahip olduğunu, yaşları 1 milyar yılı aşan yıldızlardaysa bu oranın %10'a düştüğünü ortaya koymuştur. Sonuç: Bir gaz ve toz diskinin ömrü, yalnızca 300 - 400 milyon yıl. Daha sonra toz diski çeşitli öğelerin etkileşimiyle dağılıyor. Disk içindeki toz zerrecikleri, başka zerreciklerle çarpışarak iyice ufalıyor. En küçükleri yıldızdan gelen ışınım basıncıyla uzaya atılıyor. Daha büyükleriyse yıldız ışığıyla etkileşim sonucu sarmal hareketlerle yavaş yavaş yıldızın içine düşüyorlar.

<span class="mw-page-title-main">OGLE-2005-BLG-390Lb</span> Güneş Dışı Gezegen

OGLE-2005-BLG-390Lb, Samanyolu Gökadamızın merkezine yakın OGLE-2005-BLG-390L yıldızının yörüngesinde ve Dünya'dan yaklaşık olarak 21,500 ± 3,300 ışık yılı uzaklıkta bulunan Güneş dışı gezegen.

<span class="mw-page-title-main">WASP-1</span> Yıldız

WASP-1, Andromeda takımyıldızında bulunan metal zengin yıldız. 1240 ışıkyılı uzaklıktadır, 12.kadirden bir yıldızdır, Güneş dışı gezegen WASP-1b bu yıldız yörüngesindedir.

WASP-18, güney yarımkürenin Anka takımyıldızı yönünde kadri 9 olan bir yıldızdır. Kütlesi 1,25 güneş kütlesidir

Gliese 436, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 33 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir kırmızı cüce yıldızdır. Görünen parlaklığı 10,59 kadir olan yıldız, çıplak gözle gözlenemeyecek kadar soluktur. Ancak, 6 cm açıklığa sahip bir teleskopla kolayca gözlenebilir. 2004 yılında, yıldızın yörüngesindeki ötegezegen Gliese 436 b'nin varlığı doğrulanmış ve 2012 yılında da bir diğer gezegen, UCF-1.01'in varlığı doğrulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">51 Pegasi b</span>

51 Pegasi b, Bellerofon olarak da bilinir, 51 Peg b diye kısaltılır, Kanatlıat takımyıldızında 50 ışık yılı uzaklıkta bir güneşdışı gezegendir. 51 Pegasi b, Güneş-benzeri bir yıldızın çevresinde yörüngede keşfedilen ilk gezegendir ve astronomik araştırmada bir atılım olarak işaretlenmiştir. Sıcak Jüpiter denilen gezegen sınıfının bir prototipidir.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 876 b</span>

Gliese 876 b, kırmızı cüce yıldız Gliese 876 çevresinde yörüngede dönen bir güneşdışı gezegendir ve bir turunu 61 günde tamamlar. Haziran 1998 de keşfedildiğinde, Gliese 876 b kırmızı bir cüce yıldızın çevresinde keşfedilen ilk gezegendi.

<span class="mw-page-title-main">HIP 13044 b</span>

HIP 13044 b, Şili'deki La Silla Gözlemevi'nde keşfedilmiş 2286 ışık yılı uzaklıktaki bir güneşdışı gezegen olup muhtemelen başka bir galakside oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sıcak Jüpiter</span>

Sıcak Jüpiterler, fiziksel olarak Jüpiter'e benzeyen ancak çok kısa yörünge periyotlarına sahip olan, gaz devi ötegezegen sınıfıdır. Yıldızlarına olan yakınlığı ve yüksek yüzey-atmosfer sıcaklıklarından dolayı, "sıcak Jüpiterler" olarak adlandırılmaktadırlar.

Epsilon Reticuli b, HD 27442 olarak da bilinen Epsilon Reticuli'nin, birincil bileşeni olan yıldızın yörüngesindeki bir güneş dışı gezegendir. 16 Aralık 2000 tarihinde Anglo-Australian Gezegen Arama (Anglo-Australian Planet Search) ekibi tarafından son derece başarılı dikeyhız yöntemiyle keşfedilmiştir. Gezegenin kütlesi jüpiter kütlesinden %56 daha fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 876 d</span>

Gliese 876 d, yaklaşık 15 ışık yılı uzaklıktaki Kova takımyıldızında bulunan bir güneşdışı gezegendir. Gezegen kırmızı cüce Gliese 876'nın yörüngesinde keşfedilen üçüncü gezegendir. Gliese 876 d keşfedildiğinde PSR B1257 + 12'nin yörüngesindeki pulsar gezegenler dışında bilinen tüm güneşdışı gezegenler arasında en düşük kütleye sahip gezegendi. Gezegen, düşük kütlesi nedeniyle Dev Dünya olarak kategorize edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Öte uydu</span>

Öte uydu veya güneşdışı uydu, bir ötegezegen veya başka türlü yıldız olmayan güneşdışı cisim etrafında dönen doğal bir uydudur.

<span class="mw-page-title-main">CVSO 30</span>

CVSO 30, Avcı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 1140 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir T Tauri yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">WASP-11/HAT-P-10</span>

WASP-11/HAT-P-10, Koç takımyıldızında yaklaşık olarak 424 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemidir. Sistemin birincil yıldızı, ana kol turuncu cüce, ikincil yıldız ise, yaklaşık 42 AU öngörülen mesafeyle ayrılan M-tipi kırmızı cüce yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Kahverengi altcüce</span>

Kahverengi altcüce veya gezegen kütleli kahverengi cüce, yıldızlar ve kahverengi cücelerle aynı şekilde oluşan, ancak döteryumun termonükleer füzyonu için sınırlayıcı kütlenin altında bir kütleye sahip olan astronomik bir cisimdir.. Bazı araştırmacılar Kahverengi altcücelere serbest yüzen gezegenler de demektedir. Ancak çoğunlukla kabul edilen ismi gezegen kütleli kahverengi cücedir.

<span class="mw-page-title-main">WASP-107b</span>

WASP-107b, WASP-107 yıldızının yörüngesinde dönen bir dev Neptün ötegezegenidir. Virgo takımyıldızında, Dünya'dan 200 ışık yılı uzaklıkta yer alır. Keşfi, 2017 yılında DR Anderson liderliğindeki bir ekip tarafından WASP-South aracılığıyla duyuruldu.

Bu, şu ana kadar keşfedilen ve özellikle 2500 K sıcaklığından daha yüksek en sıcak ötegezegenlerin bir listesidir. Kıyaslamak için, Güneş Sistemi'ndeki en sıcak gezegen Venüs'tür. Sıcaklığı: 737 K.

<span class="mw-page-title-main">WASP-17b</span>

WASP-17b, resmi adıyla Ditsö̀, Akrep takımyıldızında yer alan ve WASP-17 yıldızının yörüngesinde bulunan bir ötegezegendir. Keşfi 11 Ağustos 2009 tarihinde duyurulmuştur. Geri yönlü yörüngeye sahip olduğu keşfedilen ilk gezegendir. Yani ana yıldızının dönüşünün tersi bir yönde yörüngede dönmektedir. Bu keşif, geleneksel gezegen oluşum teorisine meydan okumuştur. Çap bakımından WASP-17b keşfedilen en büyük ötegezegenlerden biridir ve Jüpiter kütlesinin yarısı kadar kütleye sahip olması onu 2010 yılında bilinen en "kabarık" gezegen kılmıştır. 3 Aralık 2013'te Hubble Uzay Teleskobu'yla çalışan bilim insanları, gezegenin atmosferinde su tespit ettiklerini bildirdiler.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.