İçeriğe atla

WASP-17b

WASP-17b / Ditsö̀
Jüpiter ve Ditsö̀'nün boyut karşılaştırması
Keşif[1]
KeşfedenDavid R. Anderson ve diğerleri
Keşif tarihi11 Ağustos 2009
Geçiş (ikincil tutulma dahil)
Yörünge özellikleri[2]
Yarı büyük eksen
0,05151±0,00035 AU
Dış merkezlik<0,020
3,7354845±0,0000019 g
Eğiklik86,83°+0,68°
-0,53°
−70[]
Yarı-genlik56,0+4,1
-4,0 m/s
YıldızWASP-17
Fiziksel özellikler[2]
Ortalama yarıçap
1,991±0,081 RJ
Kütle0,512±0,037 MJ
Ortalama yoğunluk
0,080+0,013
-0,011 g/cm3
Sıcaklık1 550+170
-200 K[3]
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

WASP-17b, resmi adıyla Ditsö̀, Akrep takımyıldızında yer alan ve WASP-17 yıldızının yörüngesinde bulunan bir ötegezegendir. Keşfi 11 Ağustos 2009 tarihinde duyurulmuştur. Geri yönlü yörüngeye sahip olduğu keşfedilen ilk gezegendir. Yani ana yıldızının dönüşünün tersi bir yönde yörüngede dönmektedir. Bu keşif, geleneksel gezegen oluşum teorisine meydan okumuştur.[4] Çap bakımından WASP-17b keşfedilen en büyük ötegezegenlerden biridir ve Jüpiter kütlesinin yarısı kadar kütleye sahip olması onu 2010 yılında bilinen en "kabarık" gezegen kılmıştır.[5] 3 Aralık 2013'te Hubble Uzay Teleskobu'yla çalışan bilim insanları, gezegenin atmosferinde su tespit ettiklerini bildirdiler.[6][7]

WASP-17b'nin ismi, Uluslararası Astronomi Birliği'nin 100. yıl dönümünde Kosta Rika tarafından düzenlenen NameExoWorlds kampanyası kapsamında seçildi. Ditsö̀, Talamanka mitolojisinde tanrı Sibö̀'nün ilk Bribri halkına verdiği isimdir.[8][9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Anderson, D. R.; ve diğerleri. (2010). "WASP-17b: An Ultra-Low Density Planet in a Probable Retrograde Orbit". The Astrophysical Journal. 709 (1). ss. 159-167. arXiv:0908.1553 $2. Bibcode:2010ApJ...709..159A. doi:10.1088/0004-637X/709/1/159. 
  2. ^ a b Bonomo, A. S.; Desidera, S.; ve diğerleri. (June 2017). "The GAPS Programme with HARPS-N at TNG. XIV. Investigating giant planet migration history via improved eccentricity and mass determination for 231 transiting planets". Astronomy & Astrophysics. Cilt 602. ss. A107. arXiv:1704.00373 $2. Bibcode:2017A&A...602A.107B. doi:10.1051/0004-6361/201629882. 
  3. ^ Khalafinejad, Sara; Salz, Michael; ve diğerleri. (October 2018). "The atmosphere of WASP-17b: Optical high-resolution transmission spectroscopy". Astronomy & Astrophysics. Cilt 618. ss. A98. arXiv:1807.10621 $2. Bibcode:2018A&A...618A..98K. doi:10.1051/0004-6361/201732029. 
  4. ^ "A planet going the wrong way" 21 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Phys Org.
  5. ^ Kaufman, Rachel (17 Ağustos 2009). ""Backward" Planet Has Density of Foam Coffee Cups". National Geographic. National Geographic Society. 20 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2011. 
  6. ^ "Hubble Traces Subtle Signals of Water on Hazy Worlds". NASA. 3 Aralık 2013. 30 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2013. 
  7. ^ Mandell, Avi M.; Haynes, Korey; Sinukoff, Evan; Madhusudhan, Nikku; Burrows, Adam; Deming, Drake (3 Aralık 2013). "Exoplanet Transit Spectroscopy Using WFC3: WASP-12 b, WASP-17 b, and WASP-19 b". Astrophysical Journal. 779 (2): 128. arXiv:1310.2949 $2. doi:10.1088/0004-637X/779/2/128. 
  8. ^ "Approved names". NameExoworlds (İngilizce). 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2020. 
  9. ^ "100 000s of People from 112 Countries Select Names for Exoplanet Systems In Celebration of IAU's 100th Anniversary". International Astronomical Union. 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yakın yıldızlar dizini</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, Güneş Sistemi'nden en fazla 5 parsek uzaklıkta olan yıldızları ve kahverengi cüceleri kapsamaktadır. Bu mesafe içerisinde Güneş Sistemi de dâhil olmak üzere 56 yıldız sisteminin varlığı bilinmektedir. Bu sistemlerde bilinen toplam 60 hidrojen-füzyon yıldız ve 13 Kahverengi cüce bulunmaktadır. Bu nesneler görece olarak Dünya'ya yakın olmasına rağmen, sadece dokuz tanesinin görünen büyüklüğü 6,5'ten daha azdır ve bu da bu nesnelerin, sadece %12'sinin çıplak gözle görülebileceği anlamına gelmektedir. Güneş'in dışında sadece üç tane yıldız; Alfa Centauri, Sirius ve Procyon, birinci kadir yıldızlarıdır. Tüm bu nesneler, yerel kabarcık içindeki Samanyolu Gökadası'nın Orion–Kuğu Kolu bölgesinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">HD 189733 b</span> Güneşdışı gezegen

HD 189733 b, Tilkicik takımyıldızında yaklaşık olarak 63 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir ötegezegendir. 5 Ekim 2005 tarihinde Bouchy liderliğindeki Fransız gök bilimciler tarafından keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 876</span>

Gliese 876, Kova takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 15 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir kırmızı cüce yıldızdır. 2011 yılında yıldızı yörüngeleyen dört güneş dışı gezegen onaylanmıştır. Orta gezegenlerin ikisi Jüpiter benzeri iken, en yakın gezegenin küçük bir Neptüne ya da geniş bir karasal gezegene benzediği, en dıştaki gezegeninse kütlece Uranüs'e benzediği düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">55 Cancri</span> Yengeç takımyıldızında Dünyadan 41 ışıkyılı uzaklıkta bir ikili yıldız

55 Cancri veya Rho1 Cancri veya kısaca 55 Cnc, Yengeç takımyıldızında Dünya'dan 41 ışıkyılı uzaklıkta bir ikili yıldızdır. Yıldız sistemi bir G-tipi yıldız ve daha küçük bir kırmızı cüceden oluşur ve aralarında 1000 AU vardır.

<span class="mw-page-title-main">Upsilon Andromedae</span>

Upsilon Andromedae, Andromeda takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 44 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemidir. Birincil bileşen Upsilon Andromeda A, F-tipi beyaz bir ana kol yıldızıdır ve Güneş'ten daha gençtir. İkincil bileşen olan Upsilon Andromeda B, bir kırmızı cücedir ve geniş bir yörüngede yerleşiktir.

<span class="mw-page-title-main">51 Pegasi</span>

51 Pegasi veya Helvetios, Pegasus takımyıldızında 50.9 ıy uzaklıkta yer alan Güneş benzeri bir yıldızdır. 51 Pegasi, üzerinde bir Güneş dışı gezegen keşfedilmiş ilk anakol yıldızıdır.

47 Ursae Majoris, Dünya'dan 46 ışık yılı uzaklıkta Ursa Major takımyıldızında yer alan bir sarı cücedir. Yıldızın etrafında 47 Ursae Majoris b, c ve d olmak üzere üç adet gezegen keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Epsilon Eridani</span>

Epsilon Eridani, Irmak takımyıldızında yaklaşık olarak 10,5 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. 3,73 kadir görünür büyüklüğüyle çıplak gözle görülebilen üçüncü en yakın bireysel yıldız veya yıldız sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Öngezegen</span> Gezegen oluşumunun aşamalarından biri

Öngezegen veya protogezegen, bir ön gezegen diski içinde ortaya çıkan ve farklılaşmış bir iç bileşen üretmek için iç erime geçiren büyük bir gezegen embriyosudur. Öngezegenlerin, birbirlerinin yörüngelerini kütle çekimsel olarak bozan ve çarpışarak yavaş yavaş baskın gezegenlere dönüşen kilometrelerce büyüklükteki gezegenimsi parçalardan oluştuğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Öte uydu</span>

Öte uydu veya güneşdışı uydu, bir ötegezegen veya başka türlü yıldız olmayan güneşdışı cisim etrafında dönen doğal bir uydudur.

<span class="mw-page-title-main">K2-18b</span> Dünyadan 2 kat daha büyüktür. Kendi yıldızının yaşanılabilir bölgesinde olup aynı zamanda su bulunduran ilk öte gezegendir.

K2-18b, Dünya'dan 124 ışık yılı (38 pc) uzaklıkta bulunan kırmızı cüce yıldız K2-18'in yörüngesinde dönen bir ötegezegendir. Kepler uzay teleskobu ile keşfedilen ötegezegen, yaklaşık olarak Dünya'nın sekiz katı kütleye sahiptir ve Mini-Neptün olarak sınıflandırılır. Yıldızının yaşanabilir bölgesi içinde 33 günlük bir yörüngede bulunur, bu da K2-18b'nin yaklaşık olarak Dünya'nın Güneş'ten aldığı ışığın benzeri bir miktarda yıldız ışığı aldığı ve sıvı suyun varlığına izin verebilecek benzer koşullara sahip olabileceği anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">WASP-11/HAT-P-10</span>

WASP-11/HAT-P-10, Koç takımyıldızında yaklaşık olarak 424 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemidir. Sistemin birincil yıldızı, ana kol turuncu cüce, ikincil yıldız ise, yaklaşık 42 AU öngörülen mesafeyle ayrılan M-tipi kırmızı cüce yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">WASP-52</span>

WASP-52, Kanatlıat takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 570 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi ana kol yıldızıdır. 10,7 milyar yıl ile Güneş'ten daha yaşlı, ancak benzer bir ağır metal miktarına sahiptir. Belirgin bir yıldız lekesi aktivitesine sahiptir ve yıldız yüzeyinin %3 ila %14'ü ışık yuvarının geri kalanından 575±150 K daha soğuk olan bu alanlarla kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">HD 209458</span>

HD 209458, Kanatlıat takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 159 ışık yılı uzaklıkta bulunan F9 V yıldız sınıflandırmasına sahip biraz daha kütleli Güneş benzeri bir yıldızdır. 7,65 kadir büyüklüğü ile mesafesi dikkate alındığında çıplak gözle görülemez, fakat iyi bir dürbün veya küçük bir teleskopla kolayca tespit edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Olası yaşanabilir ötegezegenler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, potansiyel olarak yaşanabilir ötegezegenlerin bir listesini sunmaktadır. Liste büyük ölçüde Yaşanabilir Ötegezegenler Kataloğu tarafından yapılan yaşanabilirlik tahminlerine ve NASA Ötegezegen Arşivi'nden alınan verilere dayanmaktadır. HEC, Arecibo'daki Porto Riko Üniversitesi Planetary Habitability Laboratory tarafından sürdürülmektedir. Ayrıca, süper yaşanabilir gezegenlerin spekülatif bir listesi de geliştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">WASP-107b</span>

WASP-107b, WASP-107 yıldızının yörüngesinde dönen bir dev Neptün ötegezegenidir. Virgo takımyıldızında, Dünya'dan 200 ışık yılı uzaklıkta yer alır. Keşfi, 2017 yılında DR Anderson liderliğindeki bir ekip tarafından WASP-South aracılığıyla duyuruldu.

En yakın karasal ötegezegen adaylarının bu listesi, Güneş Sisteminden 50 ışıkyılı kadar uzaklıkta bulunan ve artan mesafeye göre sıralanmış olası karasal ("kayalık") ötegezegenleri içerir.

Bu, şu ana kadar keşfedilen ve özellikle 2500 K sıcaklığından daha yüksek en sıcak ötegezegenlerin bir listesidir. Kıyaslamak için, Güneş Sistemi'ndeki en sıcak gezegen Venüs'tür. Sıcaklığı: 737 K.

<span class="mw-page-title-main">Extrasolar Planets Encyclopaedia</span> Astronomi veritabanı

Extrasolar Planets Encyclopaedia, Şubat 1995'te Jean Schneider tarafından Fransa, Paris'teki Meudon Gözlemevi'nde kurulmuş bir astronomi internet sitesidir. Bu internet sitesi, bilinen ve aday tüm ötegezegenlerin bir veritabanını tutar ve her gezegen için ayrı ayrı sayfalar ve tam listeli etkileşimli bir katalog tablosu sunar. Ana katalog, doğrulanmış tüm ötegezegenlerin veritabanlarının yanı sıra doğrulanmamış gezegen tespitlerinin bir veritabanını da içerir. Veritabanları, hakemli yayınlardan ve konferanslardan elde edilen yeni verilerle sık sık güncellenmektedir.

Trans-Atlantik Ötegezegen Araştırması, Lowell Gözlemevi, Palomar Gözlemevi ve Teide Gözlemevi'nde bulunan üç adet 4 inç (10 cm) teleskop kullanılarak ötegezegenleri tespit etmeyi amaçlayan bir projeydi. Bu araştırma, parlak yıldızların etrafında dönen gezegenleri geçiş yöntemiyle aramak için özel olarak tasarlanmış, küçük ve görece ucuz bir teleskop ağı kullanılarak yapılmıştır. Bu ağda, CCD kameralara ve otomatik arama algoritmalarına sahip 4 inçlik Schmidt teleskopları bulunmaktaydı. Araştırma, Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden David Charbonneau, ABD Ulusal Atmosfer Araştırmaları Merkezi'nden Timothy Brown ve Lowell Gözlemevi'nden Edward Dunham tarafından oluşturulmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.