İçeriğe atla

Vyasa

Krishna Dvaipayana (Sanskrit: कृष्णद्वैपायन, romanize: Kṛṣṇadvaipāyana), daha çok Vyasa olarak bilinir (/ˈvjɑːsə/ ; Sanskrit: व्यासः, romanize: Vyāsaḥ, 'derleyici') veya Vedavyasa (वेदव्यासः, Veda-vyāsaḥ, "Vedaları sınıflandıran"), Hindu geleneğinde tasvir edilen merkezi ve saygı duyulan bir bilgedir. Geleneksel olarak Hindu destanı Mahabharata'nın yazarı olarak kabul edilir. Ayrıca Hindu geleneği tarafından bir dizi eserin derleyicisi olarak kabul edilir. Vishnu'nun bir Shaktyavesha Avatarı (śaktyāveśa-avatāra) olarak Vedaların mantralarının derleyicisi ve on sekiz Purana ile Brahma Sutrasının yazarı olarak kabul edilir. Yedi Chiranjeevis'ten biridir.

Festival

Guru Purnima festivali ona adanmıştır. Aynı zamanda Vyasa Purnima olarak da bilinir, hem doğum günü hem de Vedas'ı böldüğüne inanılan gündür.[1][2]

Kaynakça

  1. ^ Awakening Indians to India. Chinmaya Mission. 2008. s. 167. ISBN 978-81-7597-434-0. []
  2. ^ What Is Hinduism?: Modern Adventures Into a Profound Global Faith. Himalayan Academy Publications. 2007. s. 230. ISBN 978-1-934145-00-5. 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hinduizm</span> Hindistan merkezli bir din

Hinduizm, çok kapsamlı inanç ve yaşam felsefesinin toplamıdır. Özellikle Hindistan, Nepal ve Bangladeş'te yaygındır. Günümüzde yaklaşık 1.25 milyar izleyeni ile Hristiyanlık ve İslam'dan sonra üçüncü sırada yer alan Hinduizm inancının neredeyse tüm takipçileri Hindistan ve çevresinde bulunmaktadır. Budizm ve Zen Budizmi gibi çeşitli ekoller Hinduizm'den kaynaklanıp ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sanskrit</span>

Sanskrit, Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-İran koluna bağlı bir dildir. Sanskrit ve lehçeleri, Antik Hindistan'da lingua franca statüsüne sahip olmuştur. Dil aynı zamanda Hititçe ve Miken Grekçesinden sonra kaydedilmiş en eski Hint-Avrupa dili olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vedalar</span>

Vedalar, Aryan din edebiyatının tamamını içine alan bir terimdir. Hinduizm dinine inananlar için kutsaldırlar ve yine bu dine inananlar için açığa çıkmış bilgidirler. Veda kelimesi bilgi manasına gelir ve İngilizce farkında olmak manasına gelen wit sözcüğüyle aynı kökene sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Brahma</span> Hindu dininde yaratılışın tanrısı

Brahma, Hindu dininde yaratılışın tanrısıdır. Vişnu ve Şiva ile birlikte Trimurti denilen tanrı üçlemesini teşkil eder. Brahma Purana'ya göre Manu'nun babasıdır. Manu, kendisinden bütün insanların türediği kişidir. Ramayana'da ve Mahabharata'da Brahma bütün insanların ilk ceddi olarak geçer. Brahma, Hindu Vedanta felsefesinde bütün varlıkları kapsayıcı üstün ruh olarak kabul edilen ve cinsiyetten münezzeh Brahman ile karıştırılmamalıdır. Brahma'nın eşi Saraswati'dir, ayrıca Sávitri veya Gáyatri adıyla da anılır. Saraswati, Vedaların Annesi anlamında Vedamáta denilen vedik tanrıçadır. Brahma ise vedik tanrı Pracápati ile özdeşleştirilir. Vák Devi olarak bilinen Saraswati'nin eşi olmakla Brahma, Vágiş olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Durga</span>

Durga Hinduizm'de bir Devi, ulu tanrıça, formudur. Bir aslanı süren ve birçok kolunda öldürücü silahlar taşıyan, yüzünde bunların tam tersi barışcı ve güven verici bir ifade taşıyan, elleri mudra şeklinde bir kadın olarak tasvir edilir. Tanrıçanın bu formu dişil ve yaratıcı enerjinin (Şakti) tecessümü yani cismanileşmesi, vücut bulmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kama Sutra</span> erotik aşk üzerine antik Hindu metni

Kama Sutra (; Sanskritçe: कामसूत्र,

<span class="mw-page-title-main">Dört Halife</span>

Dört Halife ya da Râşid Halifeler; Sünnilik'te Râşid halifeler, doğru yola yönlendirilen ve doğru bir model olduğu kabul edilen halifelerdir. Bazıları bu kategoriye Muhammedin torunu Hasan'ın 6 aylık hilafetini de sokarlar. İslam peygamberi Muhammed'in ölümünden sonra ümmete önderlik eden ilk dört halifedir:

Bhagavad Gita, kısaca Gita, kutsal bir Hindu metni, ve edebiyat tarihindeki ve felsefedeki en önemli metinlerden biri kabul edilir. Kabaca Bhagavat Gita'da 700 vecize vardır ve Mahabharata destanının bir parçasıdır. Bhagavat Gita'daki öğretmen, Hindularca Tanrı'nın tezahürü olarak görülen ve Bhagavan, ilahi olan, olarak hitap edilen Krişnadır.

<span class="mw-page-title-main">Felsefe</span> soyut, genel ve temel birtakım probleme ilişkin yapılan sistematik çalışma

Felsefe veya düşünbilim; varlık, bilgi, değerler, gerçek, doğruluk, zihin ve dil gibi konularla ilgili soyut, genel ve temel problemlere ilişkin yapılan sistematik çalışmalardır. Felsefe ile uğraşan kişilere filozof denir.

<span class="mw-page-title-main">Hint felsefesi</span>

Hint (Hindu) Felsefesi Hindistan'ın eski çağlarında ortaya çıkmış, içinde felsefeleri, dünya görüşlerini, öğretileri barındıran kendilerinin ise Darşana dedikleri geniş bir yelpazeyi içine alır. Milattan önce 15. yüzyılda geç vedalar döneminde oluşturulan upanişadlar ilk yazılı ve hala önemsenen kaynaklardır. Radhakrishnan'a göre dünyanın en eski felsefi yapıtlarıdır. Modern yorumcular Hint Felsefesinde iki ana gelenek olduğunu öne sürerler. Veda'da söylenenleri kaynak olarak görüp kabul eden geleneğe Astika, Veda'lara mesafe koyan geleneklere de Nastika geleneği denir. Nastika akımından olan okullar arasında Budizm, Cainizm, Ajivika, Carvaka vs. bulunur. Hint felsefesinde Veda'ları kabul eden Astika akımında altı sistem bulunur. En eskisi Samkhya'dır ve ondan ortaya çıkan Yoga'dır. Diğer dördü Nyaya, Vaiseşika, Mimamsa, Vedanta'dır. Yoga adlı eserinde inançlar üzerine çalışan felsefeci Eliade'e göre Hindu düşünce sisteminin olmazsa olmaz dört temel kavramı karma, maya, nirvana ve yoga'dır. Karma, insanı kozmosa bağlayan evrensel nedensellik yasasıdır, "eden, ettiğini bulur" diye algılanır. Maya, kozmosu doğurur ve onun geri dönüşünü de yönetir. İnsanlar cehaletle körleştiği sürece bu kozmik yanılsamayı besler. Nirvana, Karma ve Maya'nın ötesinde konumlanmış asıl hakikat, koşullanmamış, aşkın bir hal, durumdur. Yoga ise varlığa erişmenin yollarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Uchchaihshravas</span> Mitolojik figür

Uchchaihshravas, Hint mitolojisinde Uchchaihshravas, süt okyanusunun çalkalanması sırasında yaratılan yedi başlı bir uçan attır. Atların en iyisi, ilk örneği ve atların kralı olarak kabul edilir.

Hindu metinleri, Hinduizm içindeki çeşitli edebiyat geleneklerinden herhangi biriyle ilgili olan el yazmaları ve hacimli tarihseldir. Bu metinlerden birkaçı bu gelenekler arasında paylaşılır ve bunlar genel olarak Hindu kutsal metinleri olarak kabul edilir.

Vedanta Uttara Mīmāṃsā olarak da bilinen, Hindu felsefesinin altı ortodoks (āstika) okulundan biri olarak kabul edilen bir Hindu felsefi geleneğidir. "Vedanta" kelimesi " Vedaların sonu" anlamına gelir ve bilgi ve özgürlüğe odaklanarak Upanişad'larda bulunan fikirleri ve felsefeleri kapsar. Vedanta birçok alt geleneğe dönüşmüş ve bunların tümü fikirlerini Prasthānatrayī adı verilen ve "üç kaynak" olarak tercüme edilen ortak bir metin grubunun otoritesine dayandırmıştır. Bunlar; Upanişad'lar, Brahma Sutra'lar ve Bhagavad Gita'dır.

<span class="mw-page-title-main">Agastya</span>

Agastya Hinduizmde saygın bir Hintli bilge. Hint geleneğinde tanınmış bir münzevi ve Hint yarımadasının çeşitli dillerinde etkili bir bilim insanıdır. O ve eşi Lopamudra, Sanskritçe metin Rigveda ve diğer Vedik literatürde 1.165 ila 1.191 ilahilerinin ünlü yazarlarıdır.

Gauḍapāda, ayrıca Gauḍapādācārya olarak da anılan erken Orta Çağ dönemi Hindu filozofu ve Hindu felsefesinin Advaita Vedanta okulunun bilginiydi. Biyografisi belirsiz olsa da fikirleri ona Paramaguru diyen Adi Şankara gibi başkalarına ilham verdi.

<span class="mw-page-title-main">Ramanuja</span>

Ramanuja, Ramanujacharya olarak da bilinen Hindu filozof, guru ve sosyal reformcudur. Hinduizm içindeki Sri Vaişnavizmi geleneğinin en önemli temsilcilerinden biri olarak görülür. Adanmışlık konusundaki felsefi temelleri Bhakti hareketinde etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Para Brahman</span>

Para Brahman veya Param Brahman Vedik felsefeye göre tüm tanımlamaların ve kavramların ötesinde olan "Yüce Brahman"dır. Evrene ve ötesinde, tüm varlıklara sonsuz nüfuz eden biçimsiz Var Olan, Maya'yı aşkın Nihai Varlık olarak tanımlanır.

Paramatman veya Paramātmā, Hint teolojisinin Vedanta ve Yoga ekollerinde Mutlak Benlik ve Nihai Kişi'dir. Paramatman, mutlak ve nihai gerçeklikle ruhsal olarak özdeş olan "İlksel Benlik" veya "Aşkın Benlik" olarak da nitelenir.

Svayam Bhagavan Hinduizm'de Sanskrit bir kavramdır ve Bhagavan'ın monoteistik ve klasik teistik çerçevede tekil Yüce Tanrı'nın mutlak temsiline atıfta bulunur. Kavram genellikle Vaişnavizm, özellikle Gaudiya Vaişnavizmi'nde kullanılır. Bu bağlamda Krişna Svayam Bhagavan olarak kabul edilir.

Bhagavata Purana veya Srimad Bhagavatam (Śrīmad Bhāgavatam), Srimad Bhagavata Mahapurana veya kısaca Bhagavata (Bhāgavata), Hinduizm'in on sekiz büyük Purana'sından (Mahapuranalar) biridir.