İçeriğe atla

Vulpecula (takımyıldız)

Koordinat:Sky map 20sa 00d 00s; +25º 00' 00″
Vulpecula
Takımyıldız
Vulpecula
Vulpecula takımyıldızının haritası
KısaltmaVul
TamlayanVulpeculae
SembolizmTilki
Bahar açısı20
Yükselim25
Alan268 derece kare (55.)
Ana yıldızlar5, 20
Bayer/Flamsteed
yıldızları
33
Gezegeni olduğu
bilinen yıldızlar
3
En parlak yıldızα Vul (Anser) (4.44m)
En yakın yıldızPY Vul (60.4 Iy)
Messier nesneleri1
Çevreleyen
takımyıldızlar
Cygnus
Lyra
Hercules
Sagitta
Delphinus
Pegasus
En iyi Eylül ayı saat 21:00'de
+90° ve −55° enlemleri arasında görülebilir.

Vulpecula ya da Tilkicik takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Kuzey gökkürededir ve belirgin değildir. Vulpecula adı Latince'de küçük tilki, tilkicik anlamına gelmesine rağmen genel olarak yalnızca tilki olarak kullanılır. On yedinci yüzyılda yaratılmıştır ve Yaz Üçgeni'nin ortasında yer alır.

Dikkat çekici nesneler

Yıldızlar

Bu takımyıldızda dördüncü kadirden daha parlak yıldız yoktur. En parlak yıldızı α Vulpeculae'nin parlaklığı 4.44 kadirdir. Bu yıldız Güneş'e 297 ışık yılı uzaklıktaki bir kırmızı devdir. Bu yıldız bir optik çifttir (413.7" ıraksınım) ve bir dürbün yardımıyla ayırt edilebilir. Yıldızın geleneksel adı Anser´dir (yaban kazı), bu isim dişleri arasında bir kaz taşıyan küçük tilkiye bir atıftır.

1967'de PSR B1919+21 olarak adlandırılan ilk atarca, bu küçük takımyıldız bölgesinde Antony Hewish ve Jocelyn Bell tarafından Cambridge'de keşfedilmiştir. Kuasarların radyo sinyalleri arasında bir parlama ararlarken, birkaç saniyede bir radyasyon atımlarından ibaret çok düzenli bir sinyal buldular. Sinyalin dünya kaynaklı olabileceği fikrinden kısa sürede vazgeçildi çünkü sinyalin yeniden gözlenmesi bir güneş günü değil de bir yıldız günü almıştı. En nihayetinde bu durum, çok hızlı dönmekte olan bir nötron yıldızının yaydığı sinyaller olarak tanımlandı. Bu atımlar her 1.3373 saniyede bir oluyordu — başka bir nesneyle bağlantılı olmak için fazla düzenli.

Tilkicik ayrıca Spitzer Uzay Teleskobu'nun üzerinde inceleme yaptığı, Dünya'ya en yakın güneşdışı gezegen olan HD 189733 b'ye de ev sahipliği yapar. 12 Temmuz 2007'de the Financial Time (Londra), bu gezegenin atmosferinde su buharı tespit edildiğini yazdı. Her ne kadar HD 189733b 1000 °C'yi aşan atmosfer sıcaklığıyla yaşanabilir olmaktan çok uzaksa da, bu buluş hayat için çok asli bir bileşen olan suyun, Dünya benzeri keşfedilecek başka gezegenlerde bulunma ihtimalini artırıyor.

Derin uzay nesneleri

İki iyi bilinen derin uzay nesnesi Tilkicik takımyıldızı bölgesindedir. Halter Bulutsusu (M27) 1764'te Fransız astronom Charles Messier tarafından keşfedilmiş geniş, parlak bir bulutsudur. Kendi türünde keşfedilmiş olan ilk nesnedir. Karanlık bir gökyüzünde nitelikli bir dürbünle, yaklaşık 6 yaydakikası çapında belli belirsiz bir parıltı olarak görülebilir. Bir teleskop kullanılırsa, kum saatine benzeyen iki yuvarlak parçalı görüntüsü seçilebilir. Collinder 399 önceden bir açık küme olduğu düşünülen bir yıldız desenidir. Bu kümeye bir dürbünle bakıldığında görülen desenden ötürü ceket askısı (the Coathanger) da denmiştir.

Tarihi

Uranographia 1801'de Vulpecula et Anser

Tilkicik takımyıldızı, 17. yüzyılın sonlarında astronom Johannes Hevelius tarafından oluşturuldu. Bundan önceleri Vulpecula cum ansere (küçük tilki ve kaz) ya da Vulpecula et Anser (küçük tilki ve kaz) olarak bilinirdi ve bir tilkinin dişleri arasında bir tilki olarak tasvir edilirdi. Hevelius tilki ve kazı iki ayrı takımyıldız olarak görmemiştir fakat daha sonra yıldızlar Anser ve Vulpecula olarak ayrılmışlardır. Günümüzde bu ikisi tekrar Tilkicik adı altında birleştirilmiştir ancak kazın ismi de Tilkicik'in alfası α Vulpeculae'de yaşamaktadır: Anser.

Kaynakça

Dış bağlantılar

Kaynakça


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ülker (yıldız kümesi)</span> yıldız kümesi

Ülker veya Süreyya, Boğa takımyıldızının kuzeybatısında orta yaşlı, sıcak B-tipi yıldızlardan oluşan bir açık yıldız kümesi asterizmidir. Yaklaşık 444 ışık yılı uzaklığıyla Dünya'ya en yakın yıldız kümelerinden biridir. Ayrıca, Dünya'ya en yakın Messier nesnesidir ve gece gökyüzünde çıplak gözle görülebilen en belirgin yıldız kümesidir. Aynı zamanda NGC 1432 yansıma bulutsusu ve bir HII bölgesine de ev sahipliği yaptığı gözlemlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Takımyıldız</span> Gökyüzünün bölündüğü 88 alandan her birine verilen isim

Takımyıldız, gökyüzünün bölündüğü 88 alandan her birine verilen isimdir. Terim genellikle, yanlış bir biçimde, görünüşte birbiriyle ilgili gözüken yıldız gruplarını tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Taurus (takımyıldız)</span>

Taurus ya da Boğa takımyıldızı, zodyak kuşağı takımyıldızlarından biridir. "Taurus" adı Latincede "boğa" anlamına gelir. Boğa, kuzey yarımkürede çıplak gözle dahi seçilebilecek kadar göze çarpan bir takımyıldızdır. Batısında "Koç", doğusunda "İkizler", kuzeyinde "Kahraman" ve "Arabacı", güneydoğusunda "Avcı", güneyinde "Irmak" ve güneybatısında "Balina" takımyıldızlarıyla çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Monoceros (takımyıldız)</span>

Tekboynuz takımyıldızı, gök ekvatoru üzerinde yer alan soluk bir takımyıldızdır. Tanımlanması 17. yüzyıl haritacısı Petrus Plancius'a atfedilir. Batısında Avcı, kuzeyinde İkizler, güneyinde Büyük Köpek ve doğusunda Suyılanı takımyıldızlarıyla çevrilidir. Sınır komşusu olan diğer takımyıldızlar arasında Küçük Köpek, Tavşan ve Pupa yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Puppis (takımyıldız)</span>

Puppis ya da Pupa takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir. Puppis adı Latince'de geminin kıç güvertesi anlamına gelir. Bu isim, daha önceki takımyıldız adlandırmalarında bir gemi olarak tasavvur edilen Argo Navis takımyıldızının kıç güvertesini oluşturan parçası olmasından ötürü verilmiştir. Argo Navis takımyıldızındaki yıldızlar günümüzde Karina, Yelken ve Pupa takımyıldızlarına dağılmıştır. Pupa bu üçünün en büyüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Sagitta (takımyıldız)</span>

Sagitta ya da Okçuk takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Sagitta adı Latince'de ok anlamına gelmektedir. Bu takımyıldız Sagittarius (Yay) takımyıldızıyla karıştırılmamalıdır. Antik olduğu halde, 4. kadirden daha parlak yıldızı olmaması ve gökyüzündeki en küçük takımyıldız olmasından ötürü önemsiz bir takımyıldızdır. Batlamyus, 1. yüzyılda listelediği 48 takımyıldız arasına bu takımyıldızı da dahil etmiştir. Günümüzde Uluslararası Astronomi Birliği'nce belirlenmiş 88 modern takımyıldızdan biridir. Kuzey gökkürede yer alır ve gök ekvatorundan çok fazla uzakta yer almaması sebebiyle Güney Kutup Dairesi haricinde dünyanın her yerinden görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Sextans (takımyıldız)</span>

Sextans ya da Altılık takımyıldızı, 17. yüzyılda Johannes Hevelius tarafından oluşturulmuş küçük bir ekvatoral takımyıldızdır. Modern 88 takımyıldızdan biridir. Sextans adı Latince'de, Hevelius'un gözlemlerinde sıklıkla kullandığı bir cihaz olan sekstant anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Triangulum (takımyıldız)</span>

Triangulum ya da Üçgen takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Ayrıca, 1. yüzyıl gökbilimcisi Batlamyus'un 48 takımyıldızdan oluşan listesinde de yer alır. Kuzey gökkürededir ve küçük bir alan kaplar. Triangulum adı Latince'de üçgen anlamına gelir. Bu takımyıldız güney gökküredeki Triangulum Australe ile karıştırılmamalıdır. Takımyıldız, üçüncü ve dördüncü kadirden olan üç en parlak yıldızının ikizkenar üçgene yakın, uzun ve dar bir üçgen oluşturması sebebiyle bu ismi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tucana (takımyıldız)</span>

Tukan takımyıldızı, Güney Göksel Yarımküre'de yer alan ve Güney Amerika kuşu tukanın adını taşıyan bir takımyıldızdır. On altıncı yüzyılın sonlarında Petrus Plancius tarafından, Pieter Dirkszoon Keyser ve Frederick de Houtman'ın gözlemlerine dayanarak tasarlanan on iki takımyıldızdan biridir. Tukan, ilk olarak 1598'de Plancius ve Jodocus Hondius tarafından Amsterdam'da yayımlanan 35 santimetre çapındaki bir göksel kürede yer almış ve 1603'te Johann Bayer'in yıldız atlası Uranometria'da tasvir edilmiştir. Fransız kaşif ve astronom Nicolas Louis de Lacaille 1756'da Tukan takımyıldızının yıldızlarına Bayer belirtmelerini vermiştir. Tukan; Turna (Grus), Anka (Phoenix) ve Tavus (Pavo) takımyıldızlarıyla birlikte "Güney Kuşları" olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Ursa Major (takımyıldız)</span>

Büyük Ayı takımyıldızı, kuzey gökyüzünde bulunan ve mitolojisi muhtemelen tarih öncesi dönemlere kadar uzanan bir takımyıldızdır. Latince adı "büyük ayı" anlamına gelir ve yakınındaki Küçük Ayı ile tezat oluşturur. Antik çağda, MS 2. yüzyılda Batlamyus tarafından Yunan, Mısır, Babil ve Asur astronomlarının önceki çalışmalarına dayanarak listelenen orijinal 48 takımyıldızdan biriydi. Bugün 88 modern takımyıldız arasında üçüncü en büyük takımyıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Vela (takımyıldız)</span>

Vela ya da Yelken takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir. Vela adı Latincede yelken anlamına gelir. Bu isim, daha önceki takımyıldız adlandırmalarında bir gemi olarak tasavvur edilen Argo Navis takımyıldızının yelkenini oluşturan parçası olmasından ötürü verilmiştir. Argo Navis takımyıldızındaki yıldızlar günümüzde Karina, Pupa ve Yelken takımyıldızlarına dağılmıştır.

Kolayca adreslenebilmesi için, gökbilimciler gökyüzünü çeşitli büyüklükte parçalar şeklinde parsellemişler ve bunlara genellikle mitolojik kökenli isimler vermişlerdir. Parsellerin her biri bir takımyıldız'a karşılık gelir. Kuzey ve Güney Yarıküreler dahil bütün gökyüzündeki toplam takımyıldız parsellerinin sayısı 88'dir. Herhangi bir gecede gökyüzüne bakıldığında bunların 40 kadarı görüş alanımızdadır. Aşağıdaki listede, bu takımyıldızlar içerisindeki yıldızların listelendiği dizinler sıralanmıştır.

HD 13189 Üçgen takımyıldızında bulunan 8. parlak yıldız. Bu turuncu parlak dev, 603 ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır. Kütlesi 4,5 Güneş kütlesi ve B-tipi bir Anakol yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Değişen yıldız</span> Dünyadan görüldüğü gibi parlaklığı zaman içinde değişen yıldız

Değişen yıldız, parlaklıkları zaman içinde değişen yıldızlardır. Parlaklıkları genelde ya çok gençken ya da çok yaşlı iken değişir. Bunun nedeni, ya genişleme, daralma, püskürme gibi yıldızın iç dinamiğinden; ya da iki ya da daha fazla yıldızın birbirlerinin yörüngelerinde dönerken oluşturdukları tutulmalardan kaynaklanan dış dinamiklerden dolayı oluşur. 2000 yılına kadar 30,000'in üzerinde değişken yıldız bulunup kataloglanmıştır. Ayrıca 14,000 kadar başka yıldızda parlaklık değişiminden şüphelenilmektedir. Güneşimiz ve Kutup Yıldızı dahil olmak üzere birçok yıldızın, yeterli duyarlılıkta ölçüldüğünde, parlaklıkları değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Parlak mavi değişenler</span>

Parlak mavi değişenler, tayfları ve parlaklıklarında öngörülemeyen ve kimi zaman dramatik değişiklikler gösteren büyük kütleli evrimleşmiş yıldızlardır. Bu özel değişkenlik türünü ilk kez gösteren ve Büyük Macellan Bulutu'nun en parlak yıldızlarından biri olan S Doradus'un ardından, S Doradus değişenleri olarak da belirtilmiştir. Olağanüstü derecede nadirdirler, Değişen Yıldızların Genel Kataloğu'nda (GCVS) SDor olarak listelenen sadece 20 cisim vardır ve bunların bir kısmı artık LBV olarak kabul edilmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pegasus (takımyıldız)</span> kuzey göksel yarımküredeki takımyıldız

Kanatlı At ya da Pegasus, modern 88 takımyıldızdan biridir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2167</span>

NGC 2167, Tekboynuz takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 227 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir A-tipi parlak devdir. İngiliz astronom William Herschel tarafından 1786 yılında 47,5 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">HD 209458</span>

HD 209458, Kanatlıat takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 159 ışık yılı uzaklıkta bulunan F9 V yıldız sınıflandırmasına sahip biraz daha kütleli Güneş benzeri bir yıldızdır. 7,65 kadir büyüklüğü ile mesafesi dikkate alındığında çıplak gözle görülemez, fakat iyi bir dürbün veya küçük bir teleskopla kolayca tespit edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Astronomik nesneler listeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Burada listelenen listeler, astronomik nesne türüne göre gruplandırılmış astronomi listelerin toplu bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Vulpeculae</span> yıldız

Alfa Vulpeculae, Tilkicik takımyıldızındaki en parlak yıldızdır. Dünya'dan yaklaşık olarak 291 ışık yılı uzaklıkta olan Anser, 8 Vulpeculae ile uzak bir optik çift oluşturur.