İçeriğe atla

Vulçıtrın Sancağı

Vulçıtrın Sancağı
Osmanlı İmparatorluğu sancağı

1462–1864
MerkezVulçıtrın
Tarih
 - Kuruluş 1462
 - Kaldırılış 1864
Bugün parçası Kosova

Vulçıtrın Sancağı (ArnavutçaSanxhaku i Vuçiternës/Vushtrris; SırpçaВучитрнски санџак), Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi. Sancağın merkezi Vulçıtrın idi.

Vulçıtrın daha önce Sırp Despotluğu'nin elindeyken 1439 yılında Sultan II. Murad tarafından fethedilmiştir. Bu şehir ve civarı 1444 tarihine kadar doğrudan Osmanlı toprağı olarak yönetilmiştir. Sonrasında yaşanan siyasi gelişmeler bu coğrafyanın kaybedilmesine sebep olmuştur. Vılçıtrın ve civarı 1455 yılında Sultan II. Mehmed'in yapmış olduğu II. Sırp seferi sonucu nihai olarak Osmanlı Devleti topraklarına katılmıştır.[1] XVI. yüzyılın ortalarına kadar Rumeli beylerbeyliği dâhilinde kalan Vılçıtrın, 1541 yılında Budin beylerbeyliğinin kurulmasının ardından buraya bağlanmıştır. Kayıtlardan anlaşıldığına göre 1541-1552 yılları arasında Budin beylerbeyliği dâhilindeki Vılçıtrın Sancağı, 1552 yılında Tımışvar beylerbeyliğinin kurulması ile Tımışvar, Göle ve Arad, Moldova, Lipova, Çenad, Yanova, Vidin ve Alacahisar sancaklarıyla beraber buraya dâhil olmuştur. İdari olarak bir süre Tımışvar beylerbeyliğinde kalan Vılçıtrın, 1564- 1574 yılları arasında ikinci kez Budin beylerbeyliği idaresinde bulunmuştur.[2]

1864 yılında sancak lağvedilerek Priştine Sancağı'na bağlı bir kaza haline getirildi.[3]

Kaynakça

  1. ^ Rahman ŞAHİN (2018). Vushtrri Town At The Time Of Fatih Sultan Mehmed (İngilizce). PİEES. 
  2. ^ Rahman ŞAHİN (2020). Osmanlı Yönetiminde Vılçıtrın Sancağı.  Bilinmeyen parametre |Şehir= görmezden gelindi (yardım)
  3. ^ VULÇITRIN 22 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Muhammed Aruçi cilt: 43; sayfa: 132

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">III. Mehmed</span> 13. Osmanlı padişahı (1595–1603)

III. Mehmed, divan edebiyatındaki mahlasıyla Adlî, 13. Osmanlı padişahı ve 92. İslam halifesidir. Sancağa giden son, I. Süleyman'dan 30 yıl sonra sefere çıkan ilk padişahtır ve bu nedenle de Avusturya’ya karşı kazanılan Eğri Kuşatması’nda ordunun başında olması nedeniyle kendisine Eğri Fatihi unvanı verilmiştir. Döneminde gerçekleşmiş olan Haçova Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa topraklarında kazandığı son büyük zaferidir. Sancak düzenini kaldırmış ve kendisinden önceki hükümdarlar dönemlerinde de süren Celali İsyanları’nı 1595-1603 yılları arasında kanlı şekilde bastırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Süleyman</span> 10. Osmanlı padişahı (1520–1566)

I. Süleyman, Osmanlı İmparatorluğu'nun onuncu padişahı ve 89. İslam halifesidir. Batı'da Muhteşem Süleyman, Doğu'da ise adaletli yönetimine atfen Kanûnî Sultan Süleyman olarak da bilinmektedir. 1520'den 1566'daki ölümüne kadar, yaklaşık 46 yıl boyunca padişahlık yapan ve 13 kez sefere çıkan I. Süleyman, saltanatının toplam 10 yıl 1 ayını seferlerde geçirmiştir. Süleyman böylece imparatorluğun hem en uzun süre hüküm süren hem en çok sefere çıkan hem de en uzun süre sefer yapan Osmanlı Sultanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lütfi Paşa</span> 31. Osmanlı sadrazamı

Damat Çelebi Lütfi Paşa, Kanuni Sultan Süleyman saltanatı döneminde 13 Temmuz 1539 - Nisan 1541 arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Kara Ahmed Paşa,, Kanuni Sultan Süleyman döneminde 6 Ekim 1553 ile 28 Eylül 1555 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. I. Selim'in en küçük kızı ve Kanuni Sultan Süleyman'ın en küçük kız kardeşi Fatma Sultan'ın eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Koca Sinan Paşa</span> 39. Osmanlı sadrazamı

Koca Sinan Paşa, Osmanlı padişahları III. Murad ve III. Mehmed'in saltanat dönemlerinde 5 defa olmak üzere toplam 8 yıl 5 ay sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Özdemiroğlu Osman Paşa</span> 41. Osmanlı sadrazamı

Özdemiroğlu Osman Paşa, III. Murad saltanatı döneminde, 1584-1585 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı. Kızıl Deniz çevresinde beylerbeyi olmuştur. Kafkasya'da elde ettiği başarılar ile Kafkas Fatihi unvanını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">İşkodra</span> Arnavutlukun kuzeybatısında bir şehir

İşkodra Arnavutluk cumhuriyetinin en eski yerleşim merkezlerinden biri olan İşkodra aynı zamanda ülkenin kuzey kesiminin en önemli sanayi ve kültür merkezidir. İşkodra vilayetinin merkezi olan şehrin nüfusu 90.000'dir.

Sokolluzade Lala Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 26 Temmuz 1604 - 21 Haziran 1606 tarihleri arasında bir yıl on ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış ve devletin çeşitli kademelerinde hizmet vermiş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1595 yılında dokuz gün sadrazamlık yapmış Tekeli Lala Mehmed Paşa ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rumeli (eyalet)</span> 1362 yılında I. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti

Rumeli Eyaleti veya Rumeli Beylerbeyliği, 1362 yılında I. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti. Osmanlı Devleti'nde kurulan ilk eyalettir. Anadolu Beylerbeyi yükselirse Rumeli Beylerbeyi, Rumeli Beylerbeyi terfi edilirse vezir olurdu. Rumeli Beylerbeyi Divan-ı Hümayun müzakerelerine katılırdı. 17. yüzyıldan itibaren vezir derecesinde bulunanlar tayin edilmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kanije (eyalet)</span>

Kanije Eyaleti veya Kanije Beylerbeyliği, 1600 yılında III. Mehmed zamanında kurulan Osmanlı İmparatorluğu eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Eğri (eyalet)</span>

Eğri Eyaleti veya Eğri Beylerbeyliği, 1596 yılında III. Mehmed zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Zigetvar (eyalet)</span>

Zigetvar Eyaleti veya Zigetvar Beylerbeyliği, 1596 yılında III. Mehmet tarafından kurulan bir eyalet. 1688 yılında Osmanlı egemenliğinden çıkana kadar varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İstabur Seferi</span>

İstabur Seferi ya da 1541 Budin Seferi, Kanuni Sultan Süleyman'ın 1541'de Avusturya üzerine yapmış olduğu seferdir. Sultan Süleyman'ın 9. seferi olan İstabur Seferi, Osmanlı'nın zaferi ile bitmiştir. Ferdinand, Macaristan'ı bırakma niyetinde değildi. Jan Zapolya'nın 1540 yılındaki ölümü üzerine Macaristan karışmaya başladı. Zapolya'nın eşi kocasının ölümünden önce bir erkek çocuk dünyaya getirmişti. Kraliçe Izabela Jagiellonka oğlu Sigismund'un Macar Kralı olması istirhamında bulunmuştu. Bu istirham üzerine Osmanlı Devleti, kendisine teminat vermişti. Jan Zapolya'nın ölüp yerine oğlu Sigismund'un geçmesini fırsat bilen Ferdinand Budin'i kuşattı. Sonuçta Macaristan'a yeni bir sefer yapılma mecburiyeti doğar. Osmanlı hükümdarı, 1541 senesinin İlkbaharındaki hareketinden evvel, derhal Rumeli Beylerbeyi, arkasından da Sokullu Mehmed Paşa'yı gönderir. Bundan sonra da bizzat kendisi sefer için 20 Haziran 1541 tarihinde İstanbul'dan ayrılarak, sefere çıkar. Asıl ordunun yaklaşmakta olduğunu duyan Ferdinand kuvvetleri, bir gece gizlice kaçmak istedilerse de imha edilirler ve ordugahları da Türklerin eline geçer. Başkomutanları Rokendorf Komaran'da öldürülür. Seferde I. Süleyman'a; Şehzade Selim, Şehzade Bayezid, Rumeli Kazaskeri Mehmet Ebussuud Efendi ve Vezir-i Azam Süleyman Paşa refakat etti.

<span class="mw-page-title-main">Budin (eyalet)</span>

Budin Eyaleti, Budin Beylerbeyliği veya Budin Paşalığı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanan Macaristan Krallığı'nın başkenti Budin'e 1530, 1540 ve 1541 yıllarında Habsburg Hanedanı'nın kontrolündeki Avusturya Arşidüklüğü tarafından gerçekleştirilen ve başarısızlıkla sonuçlanan kuşatmalar sonrasında kurulmuştur. 1552'de Temeşvar ele geçirilmiş ve Temeşvar ve çevresinde Temeşvar Eyaleti kurulmuştur. 1606'da Zitvatorok Antlaşması'yla Eğri ve Kanije şehirleri de alınarak Eğri (1596) ve Kanije (1600) Eyaletleri kurulmuştur. 17. yüzyılda II. Viyana Kuşatmasının başarısızlığından sonra 2 Eylül 1686'da Habsburg ordusu Budin şehrini düşürdü ve eyalet de düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Temeşvar (eyalet)</span>

Temeşvar Eyaleti veya Temeşvar Beylerbeyliği (1552-1718) 1552 yılında kurulan Osmanlı eyaleti. Eyaletin başkenti Tamışvar'dır. 1718 yılında Pasarofça Antlaşması ile Avusturya Arşidüklüğü'ne bırakılmıştır.

İstanbul Antlaşması, Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 1 Haziran 1562 tarihinde İstanbul'da imzalanan antlaşma. Sekiz yıl geçerliliği olan antlaşmayla birlikte Avusturya Arşidüklüğü'nün Osmanlı İmparatorluğu'na yıllık 30.000 altın vergi vermesi ve her iki tarafın da birbirine saldırılmaması kabul edilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyılda Macaristan İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında yapılan savaşlar

16. yüzyıla gelindiğinde Osmanlılar'ın Balkanlar'daki gücü giderek artarken, Macaristan Krallığı köylü isyanlarıyla giderek zayıflıyordu. II. Ulászló'nun ölümünden (1516) sonra dokuz yaşında tahta geçen II. Lajos döneminde Macaristan'a yönelik Osmanlı tehdidi yeniden yükseldi. Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 1521'de Belgrad'ı almasından sonra, 23 Nisan 1526 tarihinde başlayarak, 5 Ekim 1526 tarihinde sona eren ve "Engürüs Seferi" adı verilen 3. sefer-i hümayununda, Macar kuvvetlerinin son direnişi gösterdiği ve Macar kralı Lajos'un da yaşamını yitirdiği Mohaç Savaşı'nın ardından başkent Budin'e girerek bağımsız Macaristan Krallığı'na son verdi.

İskender Paşa ya da Çerkes İskender Paşa ; Van, Erzurum, Diyarbakır ve Mısır beylerleyliği görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Estergon Kuşatması (1543)</span>

Estergon Kuşatması, Avusturya Arşidüklüğü'nün elindeki Estergon'un Osmanlı İmparatorluğu tarafından, 25 Temmuz ile 8 Ağustos 1543 tarihleri arasında kuşatılması. Yaklaşık iki hafta süren kuşatma sonrasında şehir Osmanlı egemenliğine girdi.

<span class="mw-page-title-main">Hadım Ali Paşa (Budin Beylerbeyi)</span> Budin Beylerbeyi

Hadım Ali Paşa, sancakbeyliği ve beylerbeyliği ile son olarak Budin Eyaleti yöneticiliğinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.