İçeriğe atla

Vuk Stefanović Karadžić

Vuk Karadžić
Vuk Karadžić 1850'de
DoğumVuk Stefanović Karadžić
06 Kasım 1787(1787-11-06)
Tršić, Rumeli (eyalet), Osmanlı İmparatorluğu
(şimdi Sırbistan)
Ölüm07 Şubat 1864 (76 yaşında)
Viyana, Avusturya İmparatorluğu
Defin yeriAziz Michael Katedrali, Belgrad, Sırbistan
Mezun olduğu okul(lar)Belgrad Lisesi
MeslekFilolog, dilbilimci
Tanınma nedeniSırp dili reform
Sırp Kiril alfabesi
EvlilikAnna Maria Kraus
Çocuk(lar)Mina Karadžić

Vuk Stefanović Karadžić (Kiril: Вук Стефанобић Караџић) (d. 7 Kasım 1787, Tršič, Osmanlı İmparatorluğu - ö. 7 Şubat 1864, Viyana, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu) Sırp yazar.

Hayatı

Sırbistanlı bir aileden gelir. Kara Yorgi İsyanında devlette çalışıyordu. Bu olaydan ötürü Viyana'ya taşınmıştır. Orada Sloven Jerej Kopitar'a sığınmış ve onunla arkadaş olmuştur.

Vuk Stefanović Karadžić'in yaptığı Sırp Kiril Alfabesi

Kopitar Karadžić'in dilbilim ve Sırp edebiyatında bilgilenmesini ve gelişmesini istiyordu. Halk şiirleri yazdı ve pek çok kitap bastırdı.

Yazdığı Kitaplar

Mala prostonarodna slaveno-serbska pesnarica, Viyana, 1814 Pismenica serbskoga jezika, Viyana, 1814 Narodna srbska pjesnarica, II deo, Viyana, 1815 O Vidakovićevom romanu, 1817 Srpski rječnik istolkovan njemačkim i latinskim rječima, Viyana, 1818 O Ljubibratovićevim prevodima, 1820 Narodne srpske pripovjetke, Viyana, 1821, dopunjeno izdanje, 1853 Narodne srpske pjesme III, Leipzig, 1823 Narodne srpske pjesme II, Viyana, 1823 Luke Milovanova Opit nastavlenja k Srbskoj sličnorečnosti i slogomjerju ili prosodii, Beč, 1823 Narodne srpske pjesme I, Viyana, 1824 Mala srpska gramatika, Leipzig, 1824 Žizni i podvigi Knjaza Miloša Obrenovića, Petrograd, 1825 Danica I, Beč, 1826 Danica II, Beč, 1827 O staroj istoriji, turskoj vladavini, hajudima, 1827 Žitije Djordja Arsenijevića, Emanuela, Budim, 1827 Danica III, Viyana, 1828 Prva godina srpskog vojevanja na daije, 1828 Miloš Obrenović, knjaz Srbije ili gradja za srpsku istoriju našega vremena, Budim, 1828 Danica IV, Viyana, 1829

Sırp konuşma dilini yazı diline uyarlamaya çalıştı ve Sırp Kiril Alfabesi'ni icat etti. Ayrı olarak alfabeye Љ ve Њ harflerini ekledi. İncil'i daha uygun bir dile çevirdi. Sırp devrimini anlatan kitaplar yazdı.

Vuk Stefanović Karadžić'in evi
Vuk Stefanović Karadžić'in mezarı

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedi, Cilt 12, s. 6375

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Victor Hugo</span> French romancı ve şair (1802–1885)

Victor Marie Hugo Romantizm akımına bağlı Fransız şair, romancı ve oyun yazarı. En büyük ve ünlü Fransız yazarlardan biri kabul edilir. Hugo'nun Fransa'daki edebi ünü ilk olarak şiirlerinden sonra da romanlarından ve tiyatro oyunlarından gelir. Pek çok şiirinin içinde özellikle Les Contemplations ve La Légende des siècles büyük saygı görür. Fransa dışında en çok Sefiller ve Notre Dame'ın Kamburu romanlarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">II. Mahmud</span> 30. Osmanlı padişahı (1808–1839)

II. Mahmud, 30. Osmanlı padişahı ve 109. İslam halifesidir. Osman Gazi ve Sultan İbrahim'den sonra Osmanlı Hanedanı'nın üçüncü ve son soy atasıdır. Son altı Osmanlı padişahından ikisi onun oğlu dördü ise torunudur.

<span class="mw-page-title-main">Belgrad</span> Sırbistanın başkenti

Belgrad (Sırpça: Београд / Beograd

<span class="mw-page-title-main">Niels Henrik Abel</span> Norveçli matematikçi

Niels Henrik Abel, çeşitli alanlarda öncü katkılarda bulunan Norveçli bir matematikçiydi. En ünlü yegane sonucu, Genel beşinci dereceden denklemi radikallerde çözmenin imkansızlığını gösteren ilk tam kanıttır. Bu soru, zamanının öne çıkan açık kalmış sorunlarından biriydi ve 250 yılı aşkın bir süredir çözülemedi. Aynı zamanda eliptik fonksiyonlar alanında bir yenilikçi, Abelyen fonksiyonların kaşifiydi. Buluşlarını yoksulluk içinde yaşarken yaptı ve 26 yaşında tüberkülozdan öldü.

<span class="mw-page-title-main">Franz Schubert</span> Avusturyalı besteci (1797-1828)

Franz Peter Schubert Avusturyalı besteci. Yaklaşık 600'ün üzerinde lied, 9 senfoni, operalar, çok sayıda oda müziği ve piyano parçaları bestelemiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Süleyman (Osmanlı padişahı)</span> 20. Osmanlı padişahı (1687–1691)

II. Süleyman, 20. Osmanlı padişahı ve 99. İslam halifesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gioacchino Rossini</span> İtalyan opera bestecisi (1792-1868)

Gioacchino Rossini,. İtalyan opera bestecisi. "Mösyö Kreşendo" takma adı ile anılır.

<span class="mw-page-title-main">Kiril alfabesi</span> Slav dillerinin kullanımında rol oynayan bir alfabe

Kiril alfabesi, Avrasya'da çeşitli dillerin yazımı için kullanılan alfabedir. Çeşitli Slav, Kafkas, Moğol, Ural, ve İranî dillerinin resmî alfabesidir. En eski Slav kitaplarının yazıldığı iki alfabeden biri olan Kiril yazısı, Aziz Kiril ve kardeşi Metodius tarafından 9. yüzyılın ilk çeyreğinde oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Emin Âli Paşa</span> 182. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Emin Âli Paşa, Osmanlı Devleti'nde Tanzimat döneminin Mustafa Reşid Paşa ve Keçecizade Fuat Paşa ile birlikte en önemli üç devlet adamından biridir. Abdülmecid ve Abdülaziz saltanatlarında beş defa olmak üzere toplam sekiz yıl üç ay sadrazamlık yapmıştır. Ayrıca Londra Büyükelçiliği, İzmir ve Bursa valiliği, Meclis-i Vala reisliği, Meclis-i Tanzimat reisliği ile birlikte toplam sekiz kez hariciye nazırlığı görevinde bulunmuştur. Âli Paşa, Tanzimat devrinde 1871'e kadar çeşitli mevkilerde Osmanlı idaresini ve dış siyasetini elinde tuttu. Bazen hariciye nazırı, bazen de sadrazam olarak devlet idaresinin en üst düzeyinde bulundu. Devlet idaresini senelerce elinde tutan Âli Paşa, her zaman için sultanın keyfî idaresine karşı koymaya çalıştı ve onun mutlak salahiyetini kısıtlamak amacını güttü.

<span class="mw-page-title-main">Alexander von Humboldt</span> Prusyalı doğabilimci ve kâşif

Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander Freiherr von Humboldt, Prusyalı doğabilimci ve kâşif. Prusyalı bakan, filozof ve dilbilimci Wilhelm von Humboldt'un küçük kardeşi. Humboldt'un botanik coğrafya üzerine yaptığı çalışmalar biyocoğrafya dalının temelini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gaetano Donizetti</span>

Domenico Gaetano Maria Donizetti İtalyan opera bestecisi. En ünlü bestesi 1835 yılında bestelediği Lucia di Lammermoor 'dir.

<span class="mw-page-title-main">Yunan İsyanı</span> Yunanların, 1821-1829 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı isyan olayı

Rum İsyanı/Yunan İsyanı,, Yunan Bağımsızlık Savaşı, Yunan İhtilali veya Yunan Devrimi, Yunanların Osmanlı egemenliği ve isyan bölgelerindeki Müslüman halka karşı başlattığı, 1821-1829 yılları arası süren ve Yunanistan'ın Osmanlı Devleti'nden bağımsızlığını kazanmasıyla sonuçlanan bağımsızlık savaşı, devrim ve etnik temizliktir. 1832 yılında imzalanan İstanbul Antlaşması ile Yunanistan'ın bağımsız bir ülke olarak tanınmasıyla sonuçlanmış bağımsızlık sürecidir.

Bu madde, 1299–1922 yılları arasında altı asır boyunca hüküm sürmüş olan Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihinden önemli olayların bir kronolojisini vermektedir.

II. Dünya Savaşı'nda Sırplara yönelik zulüm, 1941-1945 yılları arasında Faşist ve Nazi destekli unsurların Sırplar'a karşı yürüttüğü etnik temizlik uygulamasıdır. Belgrad Üniversitesi Profesörü Ljubodrag Dimic'in yayınladığı incelemedeki rakamlara göre Sırp tarafının toplam kaybı 1.000.000'dur. Hırvatistan Bağımsız Devleti, Sırp halkın büyük çoğunluğunu Ortaçağ Engizisyonu yöntemleriyle öldürdü. Papa XII. Pius, Zagreb başpiskoposu Alojzije Stepinac, Saraybosna başpiskoposu Ivan Šarić, reis-ül ulema Fehim Spaho, Zagreb müftüsü Ismet Muftić, Kudüs Baş Müftüsü Muhammed Emin el-Hüseyni ve başka Katolik-Müslüman din adamları, NDH'deki katliamları desteklediler. II. Dünya Savaşı boyunca Ustaşa rejimi sırasında 700.000 Sırp'ı öldürmüş, 400.000'i göç etmek ve 250.000'i de Katolik olmak zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Junije Palmotić</span>

Junije (Džono) Palmotić, Ragusa Cumhuriyeti'nden bir Hırvat barok yazar, şair ve oyun yazarı idi. Palmotić soylu ailesinin bir üyesiydi.

Dilbilimci Vladislav, hem Bulgar hem de Sırp edebiyat külliyatının bir parçası olarak kabul edilen, orta çağ Bulgaristan ve Sırbistan'ında aktif bir Bulgar Ortodoks Hristiyan keşiş, yazar, tarihçi ve ilahiyatçıydı. El yazmaları koleksiyonları, 13.ve 15. yüzyıllar arasında üretilen çevirilerin ve orijinal Bulgar ve Sırp metinlerinin bir özetini teşkil etmektedir.

İşkodralı Mustafa Paşa veya Buşatlı Mustafa Paşa, Osmanlı paşası.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Sırbistan ilişkileri</span>

Rusya-Sırbistan ilişkileri, Rusya ve Sırbistan arasındaki ikili dış ilişkilere atıfta bulunur. Ülkeler, 1816'da Rusya İmparatorluğu ve Sırbistan Prensliği olarak resmi diplomatik ilişki kurdular. Rusya'nın Belgrad'da bir fahri konsolosluğu, Belgrad'da bir büyükelçiliği ve Sırbistan'ın Kosova ve Metohija eyaletinin Priştine şehrinde UNMIK ile temas kurmak için irtibat bürosu bulunmaktadır. Sırbistan'ın Moskova'da bir büyükelçiliği, St. Petersburg'da bir fahri konsolosluğu var ve Yekaterinburg'da bir başkonsolosluk açacağını duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">August von Platen-Hallermünde</span> Alman yazar (1796-1835)

Karl August Georg Maximilian Graf von Platen-Hallermünde, Alman şair ve oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Momçil</span>

Momçil, 14. yüzyılda yaşamış bir Bulgar eşkıya ve yerel liderdi. Bulgaristan, Bizans ve Sırbistan sınırındaki bir haydut çetesinin üyesi olan Momçil, Bizanslılar tarafından paralı asker olarak işe alındı. Tarafları birbirine düşürdüğü 1341-1347 Bizans iç savaşına çıkarcı bir şekilde dahil olarak Rodop Dağları ve Batı Trakya'da geniş bir bölgenin yerel lideri oldu.