İçeriğe atla

Vudaş

Vudaş (Çuvaşça: Вутăш, Vutăş, Rusça: Вудаш), Çuvaş mitolojide su ruhu. Vudaş, efsanelere göre boğularak ölmüştür ve su cinine dönüşmüştür. Yarım insan görünümündedir. Bazen iki ayağı üzerinde insanlar gibi yürüdüğü söylenir. Büyük nehirlerde ve göllerde yaşar. Vudaşın tıpkı insanlarla aynı yaşam tarzına sahip olduğuna inanılırdı. Onların da aralarında yaşlı erkekler ve bebekler vardır, aileleri bulunur.

Öğleyin insanlar, o sırada Vudaş yıkandığı için yüzmezler. Güneşli günlerde, bir güzel koyu saçlı kız kılığında kıyıya gelir ve uzun saçlarını altın bir tarak ile tarar. Bazen sahilde uykuya dalar. Onu rahatsız etmemek için su kıyısında yürürken iyi davranışlar sergilemek gerekir. Bazen bu ruhlar Su Ana (Çuvaşça: "Şıv Amăşĕ"), Su Ata (Çuvaşça: "Şıv Aşşĕ"), Su Tanrısı (Çuvaşça: "Şıv Turo") ve Su Şeytanı ("Şıv Şuytan") ile özdeşleşmiştir.

Tatar mitolojisinde Vudaş Anası bu ruhu karşılar. Bazı görüşlere göre Fin-Ugor kökenlidir.

Vodyana

Vodyana; bir su ruhu olarak Slav ve İskandinav mitolojilerinde yer alan bir varlıktır.

Diğer dillerde

Rusça: Vodyanoy (Водяной) (Sözcük olarak Rusçada tam birebir karşılıkla "sulu" demektir.)
Belarusça: Vadzianik (Вадзянік)
Ukraynaca: Vodianyk (Водяник)
Lehçe: Wodnik
Çekçe ve Slovakça: Vodník
Bulgarca ve Makedonca: Vodnik (Водник)
Sırpça: Vodenjak (Водењак)

Özellikleri

Vodyanoy vücudu genellikle siyah balık pullarla örtülü, yosun ve çamur kaplı olan, yeşilimsi sakallı ve uzun saçlı çıplak bir adam olarak görünür. Onun pençe gibi elleri perdelidir; bir balık kuyruğu, kırmızı-sıcak kömür gibi yanar gözleri vardır. O genellikle gürültülü sıçramalar yapar, ırmak boyunca yüzer. Yerel kültürlerde boğulmalar Vodyanoy'un eseri olarak görülür. Kızdırıldığı zaman Vodyanoy barajları, su değirmenlerini yıkar; insanlar ve hayvanlar boğulur. Köle olarak ona hizmet etmeleri için insanları su altına sürükler.

Çek ve Slovak folklorunda Vodnik'in solungaçları vardır, saçları yeşil yosun rengindedir. Genel olarak kıyafeti ve görünümü bazen bir serseriye benzer bir insan şeklindedir. Tuhaf şapkalar takan bir denizci gibidir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Balık kartalı</span>

Balık kartalı, monotipik balık kartalıgiller (Pandionidae) familyasından balıkla beslenen yırtıcı bir kuş türü. İri, uzun kanatlı, suya dalarak avlanan bir avcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Umay</span> Türk mitolojisinde doğum ve bereketin sembolü olan tanrıça

Umay, Türk mitolojisinde ve Tengrizimde doğurganlık tanrıçasıdır ve bu nedenle kadınlar, anneler ve çocuklar ile ilgilidir. Umay, diğer çeşitli dinlerinde bulunan toprak ana tanrıçalarına benzer.

<span class="mw-page-title-main">Ak balık</span>

Ak balık, Tatlısu kefali, Ak kefal, Kepenez ya da Kasna olarak da bilinir, sazangiller (Cyprinidae) familyasına ait bir balık türü.

Yapraklı kara yosunları (Bryopsida), Bryophyta bölümünün bir sınıfı.

<span class="mw-page-title-main">Saç rengi</span>

Saç rengi, iki tür melanine bağlı olarak saç foliküllerinin pigmentidir. Bunlar eumelanin ve feomelanindir. Genellikle, saçta daha fazla eumelanin varsa, saçın rengi daha koyu olur. Daha az eumelanin varsa, saç daha açık renkli olur. Melanin seviyeleri zaman içinde insanın saç renginin değişmesine neden olabilir ve aynı insan üzerinde birden fazla renkte saç köklerinin bulunması mümkündür. Özel saç renkleri genellikle etnik gruplarla, gri veya beyaz saç renkleri ise yaşla ilişkilendirilir. En yaygın saçlar ;siyah saç, sarı saç,kahverengi saç, kumral saç, kızıl saç, titian saç renkleridir.

<span class="mw-page-title-main">Arçura</span> Çuvaş ve Türk-Tatar mitolojisinde ormanlarda yaşayan kötücül bir varlık

Arçura - Türk ve Çuvaş mitolojisinde Orman İyesi. Arçuray olarak da söylenir.

<span class="mw-page-title-main">Abzar İyesi</span>

Abzar İyesi - Türk mitolojisinde avlunun koruyucu ruhudur. Abazar İyesi olarak da ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">İye</span>

İye - Türk, Altay ve Tatar mitolojilerinde koruyucu ruh. Değişik Türk dillerinde Yiye, Eğe, İçi, Is, Ez şeklinde de söylenir. Moğolcada Ezen, Ejen, Eçen, Edin olarak bilinir. Genel ve özel olmak üzere iki anlamı vardır.

  1. Genel Anlam: Sahip. Koruyucu. Bir şeyin maliki.
  2. Özel Anlam: Bir şeyin koruyucu ruhu. Bir varlığın içindeki gizli güç.
<span class="mw-page-title-main">Od Ana</span>

Od Ana - Türk, Altay ve Tatar mitolojilerinde ateş tanrıçası. Değişik Türk dillerinde Vot Ana olarak da bilinir. Moğollar Gal Eçe derler.

<span class="mw-page-title-main">Albastı</span>

Albastı - Türk ve Altay mitolojilerinde bir çeşit kötü ruh ve onun neden olduğu ruh çarpması. Albıs’ın neden olduğu ruh hastalığı.

Su Ana - Türk, Tatar ve Altay mitolojilerinde Su Tanrıçası. Değişik Türk dillerinde Suv Ana olarak da bilinir. Moğollar Usan (Uhan) Ece olarak adlandırırlar.

Su Ata - Türk, Tatar ve Altay mitolojisinde Su Tanrısı. Değişik Türk dillerinde Suv Ata olarak da bilinir. Moğollar Usan (Uhan) Etseg olarak adlandırırlar.

<span class="mw-page-title-main">Su İyesi</span>

Su İyesi - Türk, Tatar ve Altay mitolojisinde suyun koruyucu ruhu. Değişik Türk dillerinde Suv İyesi / Eğesi / Ezi / Issı / İççisi olarak da bilinir. Moğollar Usan (Uhan) Ezen olarak adlandırırlar.

<span class="mw-page-title-main">Irmak İyesi</span>

Irmak İyesi – Türk ve Altay inancında ırmağın koruyucu ruhu. Irmag (Yırmag) İyesi olarak da söylenir. Moğollar Mür (Mör) Ezen veya Müren (Mören) Ezen derler. Azeri dilinde Çay iyesi olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Yer İyesi</span>

Yer İyesi – Türk, Altay ve Moğol mitolojilerinde arazi ve toprağın koruyucu ruhu. Cer (Çer) İyesi / Eğesi / Ezi / Issı / İççisi de denir. Eşanlamlı olarak Orun İyesi / Eğesi / Ezi / Issı / İççisi tabiri de kullanılır. Moğollar Gazar Ezen derler. Toprağın koruyucu ruhudur.

<span class="mw-page-title-main">Ev iyesi</span> inanç

Ev İyesi – Türk halk kültüründe evin koruyucu ruhu. Üy İyesi / Eğesi / Ezi / Issı / İççisi olarak da tanınır. Moğollar Ger (Ker) Ezen derler.

<span class="mw-page-title-main">Tarla İyesi</span>

Tarla İyesi – Türk, Tatar ve Altay halk inancında Tarla Ruhu. Tarıg İyesi veya Tala (Tele) İyesi olarak da bilinir. Eşanlamlı olarak Basu İyesi veya Etiz İyesi ifadeleri de kullanılır. “Tarla Bekçisi” olarak da adlandırılır. Tarlanın koruyucu ruhudur. Kır saçlı bir kocakarıdır ve Uruk adlı bir ağaçta oturur. Uzun kollu olduğu için göğe uzanıp bulutları sıkarak yağmur yağdırır. Bu yüzden komşu tarlaların iyeleri arasında kavga çıkar.

Sırma Hatun - Türk ve Altay mitolojisinde söylencesel kadın. Güzel kadın motifini simgeler. Yanında Kırk kızdan oluşan dilberleri vardır. Adı, Boyu Uzun Burla Hatun ve Saçı Uzun Sırma Hatun şeklinde söylencelerde geçer. Güzel kadın anlayışı Türk söylencelerinde şöyle ifade edilir: Rüzgarda saz gibi sallanan, ipek saçlı, samur saçlı, saçı üç örgülü, saçları belik belik, al yanaklı, su gibi duru yüzlü, kuğu gibi uzun boyunlu, ince belli, selvi boylu…

Aşapatman ; Çuvaş ve Türk mitolojisinde tıp tanrıçası.