İçeriğe atla

Voğci

Voghji (2013)

Voğçi (Ermenice: Ողջի) (1991 yıla kadar - Оhçuoğlu, Azerice: Oxçuoğlu[1][2]) - Ermenistan`ın Şirak marzında (vilayeti) köy. Nüfusu — 579 kişi. Bölge merkezinden 16 km güney-batıdа, Arpaçay`ın (Ermenice Ahuryan) sağ kıyısındadır.

1988 yıla kadar Ermenistan SSC`nin Amasya rayonunda (bölgesinde) Azeri köyü. Köyde 1905. yılında 854, 1914 – 980, 1931 – 873, 1970 – 1412, 1987 senede 1670 Azeriler oturuyordu. Onların hepsi 1988 yılında zor gücüne Amasya (Ağbaba) rayonu nüfusunun çoğunluğunu teşkil eden Azerbaycanlılar ile beraber Ermenistan`dan sürülmüşler[3] ve bu sırada Azerbaycan basını verilerine göre göçmenler arasında 11 kişi yaşamını kaybetmiştir.[4]

Tarih

1897 yıl Rusya İmparatorluğu ilk nüfus sayımı verilerine göre "Kars Oblastı Kars Merkez okruguna giren Ohçi-oglı (Оhçe-оglı) köyünde - 709 kişi yerli (303 erkek ve 344 kadın) ve 9 geçici iskan etmek üzere 718 kişi oturuyordu".[5] 1912 yılda köyde 930 kişi (hepsi Karapapak boyuna mensup Azeriler olmak üzere) iskan ediyordu.[6]

1918-1919 yıllarında tüm Kars bölgesi gibi köy Güneybatı Kafkas Demokratik Cumhuriyeti toprakları içerisinde yer alıyordu. Köy aydınlarından Hacı Abbas oğlu Kerbalayi Mehmet Bey cumhuriyetin kurucularından olup 1 Aralık 1918 yılında Kars`ta gerçekleşen Kongre`de geçici parlamentonun 12 üyesinden biri, az sonra (Ocak 1919) ise seçilmiş 64 yerlik parlamentonun millet vekili olmuştur.[7]

Güneybatı Kafkas Demokratik Cumhuriyetinin çöküşü ve bölgenin İtilaf devletleri tarafından Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti`ne bırakılmasından sonra 29 Ocak 1919 yılında Kars`ın Ermeni Valisi Stepan Korganov`a bağlı Ermenistan silahlı kuvvetleri, Gurgen Mazmanov komutasında top ve makineli tüfek yardımcılığı ile Kızılçahçah (Şüregel) nahiyesinin Azeri köylerine saldırmış, o sıradan Ohçuoğlu köyünde 150 ev yaktıktan sonra nüfus üzerinde kıyım ve talanlar uygulamışlar.[8]

İtilaf devletleri tarafından Güney Kafkasya`da Yüksek Komiser atanmış Amerikalı albay W.Haskel ve Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti Bakanlar Konseyi Başkanı A.Hatisov`un verdiği Müslüman nüfusa dokunulmayacağına dair söze rağmen 15 Şubat 1920 yılından itibaren Ermenistan ordusu Ani ve Daynalık köylerini topa tutarak işgal ettiler. Bu köylerin nüfusuna uygulanan katliamdan dehşete düşen Ohçuoğlu ve Mehmetabad köyleri, Gümrü şehrinin yerli Azeri nüfusu yurtlarını terkederek göçmen oldular. Ama yolda uğradıkları tipi yüzünden 150 kişi hayatını kaybetti.[9] Sonradan toprakları üzerinde Ermenistan SSC Amasya rayonu kurulacak Zaruşat ve Şüregel nahiyelerinin doğu kısımlarında gerçekleştirilen bu katliam sonucunda 2.000 sivil halk öldürülmüş, 28 köy mahvedilmiş, genç Müslüman kızları esir edilerek Ermeni yönetimindeki Kars ve Gümrü şehirlerine götürülmüştür.[10]

Kars Antlaşmasına (1921) göre, köy eski Kars Oblastı topraklarının Arpaçay suyunun sağ kıyısında kalan küçücük kısmı ile beraber Ermenistan SSC`ye verildi. Bu topraklarda Sovyet döneminde 26 köyden ibaret (1988 yılında 19 köyde Türkler oturuyordu) Amasya rayonu kuruldu, yeni düzene göre Ohçuoğlu kendisi Ermenistan`da, ama komşu Mehmetabad Türkiye`de kaldı.[11]

Ünlü sakinleri

  • Mehmettağı İbrahim oğlu Caferov (1936-2007) - Azerbaycan Milli ilimler Akademisi üyesi, аkademisyen, Azerbaycan Ziraat Akademisi Rektörü (1983-1989; 1995-2007).[12]

Notlar

  1. ^ http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf&AD=ADA340060 7 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., c.36
  2. ^ Brady Kiesling, Rediscovering Armenia, 2000, p. 80, http://www.usa.am/armenia.pdf 30 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Lowell W. Barrington. After Independence: Making and Protecting the Nation in Postcolonial & Postcommunist States.. — USA: University of Michigan Press, 2006. — С. In late 1988, the entire Azerbaijani population (including Muslim Kurds) — some 167000 people — was kicked out of the Armenian SSR. In the process, dozens of people died due to isolated Armenian attacks and adverse conditions. This population transfer was partially in response to Armenians being forced out of Azerbaijan, but it was also the last phase of the gradual homogenization of the republic under Soviet rule. The population transfer was the latest, and not so "gentle," episode of ethnic cleansing that increased Armenia’s homogenization from 90 percent to 98 percent. Nationalists, in collaboration with the Armenian state authorities, were responsible for this exodus.. — ISBN 0-472-06898-9, 9780472068982
  4. ^ "Ülfet" gazetesi, 22 Şubat 1992
  5. ^ 1897 yıl Rusya İmparatorluğu ilk nüfus sayımı verileri. LXIV. Kars Oblastı. I Defter http://www.libinfo.org/index.php?id=941 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ 1912 yıl Kafkasya Takvimi http://irakly.org/index.php?option=com_content&view=article&id=85:-1912-&catid=2:2009-09-22-05-17-46&Itemid=4 2 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ Prof. Dr. Esin Derinsu Dayı, Milli Mücadele Döneminde Elviye-i Selase ve Nahçıvan http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=1090 10 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ Türkiye Cumhuriyeti Devlet Arşivleri. http://www.devletarsivleri.gov.tr/kitap/belge/991/66.PDF 5 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Türkiye Cumhuriyeti Devlet Arşivleri. http://www.devletarsivleri.gov.tr/kitap/belge/991/48.PDF 5 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. http://www.devletarsivleri.gov.tr/kitap/resim/991/66.PDF 5 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ Türkiye Cumhuriyeti Devlet Arşivleri. Ermenistan Cumhuriyeti Harp Erkanına, 7 Nisan 1920. http://www.devletarsivleri.gov.tr/kitap/belge/991/50.PDF 20 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. http://www.devletarsivleri.gov.tr/kitap/resim/991/50.PDF 20 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. ^ Ermenistan SSC, Azerbaycan SSC ve Gürcistan SSC ile Türkiye arasında RSFSC katılımı ile Kars`ta imzalanmış Antlaşma (Rusça)http://www.amsi.ge/istoria/sab/yarsi.html 24 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  12. ^ "Mehmettağı İbrahim oğlu Caferov". 10 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kars</span> Kars ilinin merkezi olan şehir

Kars, Kars ilinin merkezi olan şehirdir. Türkiye'nin rakımı en yüksek il merkezlerinden biri olan, köyleri ile birlikte nüfusu 100 bini aşan şehirlerinden biridir. Merkez ilçeye bağlı, 23 mahalle ve 72 köy bulunmaktadır. Çeşitli etnisitelerin birlikte yaşadığı il merkezinde kültürel farklılıklardan ve zenginliklerden bahsetmek mümkün olup kozmopolit bir yapı söz konusudur. Kars, Kültür ve Turizm Bakanlığının 2023 yılı için Türkiye Turizm Stratejisi 2023 ve Turizm Stratejisi Eylem Planı kapsamına alınan 15 il merkezinden birisidir. Bu proje ile hedeflenen, il merkezlerini "Kültür Turizmi Geliştirilecek Marka Kentler" ilan edip gelişmelerini sağlamaktır.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan</span> Güney Kafkasyada bir ülke

Ermenistan, resmî adıyla Ermenistan Cumhuriyeti, Avrasya'nın Güney Kafkasya bölgesinde bulunan, denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Batı Asya'daki Ermeni Yaylaları üzerinde yer alan ülke, batısında Türkiye, kuzeyinde Gürcistan, doğusunda Azerbaycan, güneyinde ise İran ve Azerbaycan'ın bir parçası olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile sınır komşusudur.

<span class="mw-page-title-main">Erivan</span> Ermenistanın başkenti

Erivan, Ermenistan'ın en büyük şehri ve 1918'den beri başkentidir. Erivan, Ermenistan'ın on ikinci başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti , kısaca Gürcistan SSC olarak da bilinir, eski Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinden biriydi. 25 Şubat 1921'de, Kızıl Ordu'nun Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti'ni işgal etmesinin ardından Gürcistan SSC adıyla kuruldu. 12 Mart 1922'den 5 Ekim 1936 tarihine kadar, Ermenistan SSC ile Azerbaycan SSC ile birlikte Transkafkasya Federal Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da kısaca Ermenistan SSC, Sovyetler Birliğini oluşturan Sovyet cumhuriyetlerinden biriydi. Bu dönemden önce bağımsız Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti bazen "Birinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırıldığı için Ermenistan SSC bazen "İkinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırılır. 37 rayondan oluşan ve başkenti Erivan olan Ermenistan SSC, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ermenistan kolu olan Ermenistan Komünist Partisi tarafından yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Cumhuriyeti</span> 1991-2023 yılları arasında Karabağda varlığını sürdüren de facto bir devlet.

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti veya 2017-2023 yılları arasındaki resmî ismiyle Artsah Cumhuriyeti, Güney Kafkasya'da, Azerbaycan'ın uluslararası tanınmış sınırları içinde de facto devletti. Azerbaycan Devleti'nin 2023 yılında egemenliğini tesis etmesinin ardından lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kars Harakani Havalimanı</span>

Kars Harakani Havalimanı, Kars'ta bulunan sivil havalimanıdır. Daha önceden Kars Havalimanı olan ismi 20 Mart 2015 tarihinde Kars Harakani Havalimanı olarak değişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Ermenistan Savaşı (1918-1920)</span> 1918-20 Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki toprak çatışmaları serisi

1918–1920 Azerbaycan–Ermenistan Savaşı, 1917'de Ekim Devrimi yani Bolşevik Devrimi'nden sonra başlamıştır. Çoğu saldırı düzenli ordu biçiminde olmadı. Daha sonra Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti kuruldu. Osmanlı İmparatorluğu'nun Erivan'ı boşaltıp Iğdır Ovası'na çekilmesi ile savaş başlamış oldu (1920).

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Özerk Oblastı</span>

Dağlık Karabağ Özerk Oblastı, 1923'te Sovyetler Birliği'nin Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti içinde kurduğu özerk oblasttı. Başkenti Stepanakert şehriydi. Oblastın lideri, Azerbaycan Komünist Partisi Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi Komitesinin Birinci Sekreteriydi. Nüfusun çoğunluğunu etnik Ermeniler oluşturuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan başbakanı</span> Ermenistanın hükûmet başkanı

Ermenistan başbakanı, hükûmetin başıdır ve Ermenistan Hükûmeti içindeki en kıdemli bakandır. Anayasa tarafından verilen yetkiye göre "hükûmetin politikasının ana yönlerini belirlemesi, hükûmetin faaliyetlerini yönetmesi ve üyelerinin çalışmalarını koordine etmesi" gerekmektedir. Ayrıca anayasaya göre başbakan, ülkenin savunma politikasının ana yönlerini belirleyen Güvenlik Konseyine başkanlık eder; dolayısıyla başbakan fiilen Ermenistan Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır. Yeni 2015 anayasasına göre, başbakan Ermenistan siyasetindeki en güçlü ve etkili kişidir. Başbakan, Ulusal Meclisin oyu üzerine Ermenistan cumhurbaşkanı tarafından atanır. Başbakan, parlamentoda güvensizlik oyu ile görevden alınabilir. 2015 yılında yapılan anayasa referandumunda vatandaşlar Ermenistan'ın parlamenter cumhuriyete dönüştürülmesi lehinde oy kullandı.

<span class="mw-page-title-main">Aram Manukyan</span>

Aram Manukyan ya da Sarkis Hovanesyan, Ermeni siyasetçi ve Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nın ilk İçişleri Bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Ermenistan'daki Yahudilerin tarihi 2000 yıl öncesine dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Ermenistan</span> Tarihsel iddiaların olduğu bir bölge

Batı Ermenistan, Ermenilerin tarihî ana vatanının bir parçası olan ve günümüzde Türkiye'nin doğusunda kalan bir bölgedir. Bizans Ermenistanı olarak da anılan Batı Ermenistan, MS 387'de Büyük Ermenistan'ın Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında bölünmesinden sonra ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü-Ermeni Savaşı</span>

Gürcistan-Ermenistan Savaşı, 1917'de Ekim Devrimi yani Bolşevik Devrimi'nden sonra başlamıştır. 7 ilâ 31 Aralık 1918 tarihleri arasında sürmüştür. Yeni kurulan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin Kvemo Kartli ve Lori'nin kontrolünü ele geçirmek için verdikleri savaştır.

Azerilerin Ermenistan'dan sürgün edilmesi, 20. yüzyıl boyunca zorla yerinden etme ve etnik temizlik eylemi olarak gerçekleşmiştir. Ekim Devrimi öncesinde, Azeriler Erivan nüfusunun yüzde 43'ünü oluşturuyordu. Tatar nüfusu, 20. yüzyılda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti topraklarından ve daha sonra Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nden birkaç kez zorla göç sürecine katıldı. Stalin'in politikaları altında, 1948'de Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nden yaklaşık 100.000 Azeri sınır dışı edildi. Onların evleri daha sonra Sovyetler Birliği'ne yurt dışından gelen Ermeni göçmenler tarafından işgal edildi.

Doğukapı Tren İstasyonu, Kars'ın Akyaka ilçesine bağlı Kalkankale köyünde bulunan bir tren istasyonudur. İstasyon, Kars-Gümrü-Tiflis demiryolu üzerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Ermenistan ilişkileri</span> Azerbaycan ve Ermenistan ülkelerinin ilişkileri

Ermenistan ile Azerbaycan arasında, büyük ölçüde süregelen, fakat Azerbaycan ordusunun 27 Eylül 2020 tarihinde başlattığı Karabağ operasyonu ile alınan, Dağlık Karabağ sorunu nedeniyle diplomatik bir ilişki yoktur. Komşu halklar, 1918-1921 yılları arasında, çökmüş Rus İmparatorluğu'ndan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti olarak kazandıkları kısa bağımsızlıkları sırasında resmi hükûmet ilişkilerine sahiptiler; bu ilişkiler Rus Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği tarafından işgal edilip ilhak edilene kadar vardı. Geçen yüzyılda ülkeler tarafından yürütülen bir savaş nedeniyle -biri 1918'den 1921'e, diğeri 1988'den 1994'e kadar- iki ülke gergin ilişkilere sahipti.

Arşak Abrahami Fetvacıyan Ermeni sanatçı, ressam ve tasarımcıdır. Antik Ani kentini resmettiği suluboya resimleri ve Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin para ve posta pullarını (1918-1920) tasarlamasıyla bilinir. 20 seneden uzun bir süre sanatla uğraşan Fetvacıyan, kilise, manastır, saray ve şapelleri tasvir ettiği 2.000'den fazla eser üretmiştir. Karakalem ve suluboya çalışmalarının yanında Ermeni portreleri de yapmıştır.

Demokrat Liberal Parti (Ermenistan) (Ermenice: Ռամկավար Ազատական Կուսակցություն (Հայաստան), Ramgavar Azatakan Kusaktsutyun (Hayastan) olarak telaffuz edilir), 3 Haziran 2012'de kurulan ve daha sonra 2016'da feshedilen bir Ermeni siyasi partisiydi. Parti, kuruluşundan bu yana önemli bir iç bölünme yaşadı ve bu farklılıklar uzlaştırılmadı.

<span class="mw-page-title-main">Davit Bek, Ermenistan</span> Ermenistanda belediye

Davit Bek Ermenistan'ın Sünik bölgesindeki Kapan belediyesinde yer alan bir köydür. Adını Ermeni bağımsızlık hareketinin en belirgin askerî isimlerinden biri olan Davit Bek'ten almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.