İçeriğe atla

Voyager 1

Voyager 1
Uzaydaki Voyager sondasının bir sanatçı tarafından tasviri
Görev türüDış gezegenler, helyosfer ve yıldızlararası ortam araştırması
UygulayıcıNASA / Jet İtki Laboratuvarı
COSPAR kimliği1977-084A Bunu Vikiveri'de düzenleyin
SATCAT no.10321[1]
Web sitesivoyager.jpl.nasa.gov
Görev süresi
  • 47 yıl, 1 ay, 10 gün geçti
  • Gezegen görevi: 3 yıl, 3 ay, 9 gün
  • Yıldızlararası görev: 43 yıl, 10 ay, 1 gün geçti
Uzay aracı özellikleri
Uzay aracı tipiMariner Jüpiter-Satürn
ÜreticiJet İtki Laboratuvarı
Fırlatma ağırlığı721,9 kg (1.592 lb)[2]
Güç470 watt (fırlatılışta)
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi5 Eylül 1977, 12:56:00 (5 Eylül 1977, 12:56:00) UTC
RoketTitan IIIE
Fırlatma yeriCape Canaveral LC-41
Görev sonu
Son temasdaha sonra belirlenecek
Jüpiter uçuşu
En yakın yaklaşım5 Mart 1979
Mesafe349.000 km (217.000 mi)
Satürn uçuşu
En yakın yaklaşım12 Kasım 1980
Mesafe124.000 km (77.000 mi)
Titan uçuşu (atmosfer araştırması)
En yakın yaklaşım12 Kasım 1980
Mesafe6.490 km (4.030 mi)
Flagship
 
Voyager 1, Jüpiter'e yaklaşırken. Animasyonu oluşturan her bir görüntü her Jüpiter gününde (yani yaklaşık 10 saatte bir) çekilmiştir.

Voyager 1, Voyager programı kapsamında NASA tarafından dış Güneş Sistemi’ni ve Güneş'in heliosferinin ötesindeki yıldızlararası uzayı araştırmak için 5 Eylül 1977'de fırlatılan uzay sondasıdır. İkizi Voyager 2'den 16 gün sonra fırlatılan 722 kilogram ağırlığındaki Voyager 1, NASA tarafından fırlatıldığı 5 Eylül 1977'den bu yana hizmet vermek, düzenli komutları almak ve Dünya'ya veri iletmek için Derin Uzay Ağı ile iletişim kurmaya devam etmektedir. Jüpiter ve Satürn'ü ziyaret etmiş, bu gezegenlere ait uyduların detaylı fotoğraflarını elde eden ilk sonda olmuştur. Görevi hâlâ devam etmektedir. 15 Aralık 2023 itibarıyla sinyal alımı yapılamadığı iddia edilmektedir.[3]

Güneş'ten ve Dünya'dan diğer uzay sondalarından daha hızlı bir şekilde uzaklaşmakta olan Voyager 1, Dünya'dan en uzakta bulunan insan yapımı nesnedir. New Horizons Dünya'dan Voyager 1'e oranla daha büyük bir hızla fırlatılmış olmasına rağmen, Voyager 1'in yolu üzerinde yararlandığı kütle itiminden yararlanamayacağı için hiçbir zaman onu geçmeyi başaramayacaktır.

22 Eylül 2018 tarihinde Voyager, Güneş'ten 21,447 milyar km (13,329 milyar mil) uzaklıktadır ve Heliosfer'e girmiştir. Heliosfer'i geçtiği zaman Voyager 1 fonksiyonlarını hâlâ sürdürürse bilim insanları onun yıldızlar arası uzaydaki (astronomların, gaz ve tozun kapladığı interstellar space verdikleri isim) konumunun doğru ölçüsünü alacaklardır. Bu mesafeden Voyager 1'den sinyalin Jet İtki Laboratuvarı merkezine ulaşması 13 saat sürmektedir. 25 Ağustos 2012 tarihinde Voyager 1, heliosferi aşarak yıldızlar arası uzaya ulaşmıştır.

Voyager 1'in birinci görevi Jüpiter ve Satürn gezegenleri ve onların ortak ayları ve halkalarıydı. Güncellenmiş görevi ise Güneş fasılası ve Güneş rüzgâr partikül ölçümü ve interstellar medium'dur. İki Voyager roketi de üç radyo izotop termoelektrik jeneratörler ile güçlendirilmiştir. Dünya ile olan haberleşmeyi en az 2020 yılına kadar tutacak gücü oluşturması bekleniyor. Üzerinde bulunan altın kaplama plakada (Voyager Altın Plakları) Güneş Sistemi'nin bulunduğu yer ve Dünya üzerindeki tüm dillerden oluşan bir selamlama ses kaydı bulunmaktadır.

Görev arka planı

Tarihçe

Dış gezegenleri incelemek için 1960'larda önerilen Grand Tour programı, NASA'nın 1970'lerin başında bir görev üzerinde çalışmaya başlamasına yol açtı.[4] Pioneer 10 uzay aracı tarafından toplanan bilgiler, mühendislerin Voyager'ı Jüpiter çevresindeki yoğun radyasyona daha iyi dayanacak şekilde tasarlamasına yardımcı oldu.[5] Yine de fırlatmadan kısa bir süre önce radyasyon kalkanını iyileştirmek için bazı kabloların etrafına mutfak tipi alüminyum folyo şeritler uygulandı.[6]

Voyager 1 başlangıçta Mariner programının bir parçası olan Mariner 11 olarak planlandı. Bütçe kesintileri nedeniyle görev, Jüpiter ve Satürn'ün yanından geçilmesi olarak sınırlandırıldı ve Mariner Jüpiter-Satürn sondaları olarak yeniden adlandırıldı. Sondanın tasarımları Mariner görevlerinden önemli ölçüde farklılaşmaya başladığında adı Voyager olarak değiştirildi.[7]

Uzay aracının bileşenleri

Ana madde: Voyager programı § Uzay aracı tasarımı
Voyager gemisinde kullanılan 3,7 m (12 ft) çapında yüksek kazançlı çanak anten

Voyager 1, Jet İtki Laboratuvarı tarafından inşa edildi. 16 hidrazin iticisi, üç eksenli stabilizasyon jiroskopu ve sondanın radyo antenini Dünya'ya doğru bakacak şekilde tutmak için referans cihazları bulunur. Toplu olarak bu aletler, çoğu aletin yedek birimleri ve sekiz yedek iticiyle birlikte Yönlendirme ve Hareketli Kontrol Alt Sisteminin (AACS) bir parçasıdır.[8] Uzay aracı ayrıca, uzayda yolculuk yaparken gezegenler gibi gök cisimlerini incelemek için 11 bilimsel araç içerir.[9]

İletişim sistemi

Voyager 1in radyo iletişim sistemi, Güneş Sistemi'nin sınırlarına kadar ve ötesinde kullanılmak üzere tasarlandı. Dünya üzerindeki üç Derin Uzay Ağı istasyonu aracılığıyla radyo dalgaları gönderip almak için 3,7-metre (12 ft) çapında yüksek kazançlı Cassegrain antenine sahiptir.[10] Uzay aracı normalde verileri 2,3 GHz veya 8,4 GHz frekansını kullanarak Derin Uzay Ağ Kanalı 18 üzerinden Dünya'ya iletirken, Dünya'dan Voyager'a sinyaller 2,1 GHz'de iletilir.[11]

Voyager 1, Dünya ile iletişim kuramadığında, dijital kayıt cihazı (DTR), daha sonra iletilmek üzere yaklaşık 67 megabayt veri kaydedebilir.[12] 2023 itibarıyla Voyager 1 'den gelen sinyallerin Dünya'ya ulaşması 22 saatten fazla sürmektedir.[13]

Güç

Voyager 1'de bir bom üzerine monte edilmiş üç radyoizotop termoelektrik jeneratör (RTG) bulunur. Her bir MHW-RTG, 24 adet preslenmiş plütonyum-238 oksit küresi içerir.[14] RTG'ler fırlatma sırasında yaklaşık 470 W elektrik gücü üretti ve geri kalanı atık ısı olarak dağıtıldı.[15] RTG'lerin güç çıkışı, yakıtın 87,7 yıllık yarı ömrü ve termokuplların bozulması nedeniyle zamanla azalıyor, ancak en az 2025 yılına kadar bazı operasyonlarını desteklemeye devam edeceklerdir.[9][14]

Uydunun geleceği

Voyager 1'in teorik Oort bulutuna yaklaşık 300 yıl içinde ulaşması beklenmektedir.[16] Oort bulutu'nun içinden geçmesi ise yaklaşık 30.000 yıl sürecektir.[17] Herhangi bir yıldıza yönelmemesine rağmen yaklaşık 40.000 yılda, şu anda takımyıldızı Camelopardalis'teki Gliese 445 yıldızının 1,6 ışık yılı içinde geçecektir.[18] Bu yıldız genellikle Güneş Sistemine doğru yaklaşık 119 km/sn'de (430.000 km/sa, 270.000 mil/sa) hareket etmektedir. NASA, “Voyager'lar -belki de sonsuza dek- Samanyolu'nu dolaşmaya mahkûm edildi” demektedir.[18]

New Horizons uzay sondası, her ne kadar Dünya'dan her iki Voyager uzay aracından daha hızlı bir şekilde fırlatılsa da bu uzay araçlarını asla geçemeyecektir.[19] Voyager uzay aracı, heliosentrik hızlarını artırmak için birçok gezegensel kütle çekim gücünden yararlanırken, New Horizons sadece Jüpiter uçuşundan böyle bir destek almıştır. 2018 itibarıyla, New Horizons yaklaşık 14 km/sn hızla yani Voyager 1'den 3 km/sn daha yavaş ilerlemekte ve hâlâ yavaşlamaktadır.[20]

Aralık 2017’de, NASA’nın Voyager 1’in yörünge düzeltme manevrasının (TCM) iticilerinin dördünü de başarıyla ateşlediği açıklandı. TCM iticileri, uydunun anteninin Dünya'ya doğru tutturulmasına yardımcı olmak için kullanılmış olan bozulmuş bir jet takımı yerine kullanılacaktır. TCM roketlerinin kullanılması Voyager 1'in iki veya üç yıl daha NASA'ya veri iletmeye devam etmesine izin verecek.[21][22]

yılMevcut elektrik gücü sınırlamaları ve uydunun ömrü[23]
2007Plazma alt sisteminin sonlandırılması (PLS)
2008Planet Radyo Astronomi Deneyini (PRA) kapatılması
2016[24]Tarama platformu ve Ultraviyole Spektrometre (UVS) gözlemlerinin kapatılması
2018 yaklaşık.Veri Teyp Kaydedici (DTR) işlemlerinin sonlandırılması (70 m / 34 m anten dizisi kullanarak 1.4 kbit / s veri yakalama yeteneği ile sınırlıdır; bu, DTR'nin verileri okuyabileceği minimum orandır). Mayıs 2019'dan itibaren, verilerin yakalanması için 70 m / 34 m / 34 'n / 34' n / 34 anten dizisi kullanılmıştır.[]
2019–2020 yaklaşık.Jiroskopik operasyonların kapatılması (daha önce 2017; ancak jiroskopik operasyonların devamı için aktif olan yedek iticiler.)
2020Bilimsel araçların kapatılmasının başlaması, sipariş kararsız; ancak Düşük Enerjili Şarjlı Parçacıklar, Kozmik Işın Alt Sistemi, Manyetometre ve Plazma Dalgalı Alt Sistem enstrümanları hâlâ çalışıyor olması bekleniyor)[25]
2025–2030Artık tek bir enstrümana bile güç sağlayamayacak.

Voyager Altın Plakları

Ana madde: Voyager Altın Plakları
Voyager Altın Plakları

Görev profili

Voyager 1'in Satürn'den 5.3 milyon kilometre uzaklıkta çektiği fotoğraf, en yakın geçişin dört gün sonrasında çekilmiştir.

13 Kasım 2015 tarihi itibarıyla, Voyager 1 dünyadan 20.035[26] milyar kilometre uzaklıkta bulunmaktadır (ve her saniye yaklaşık 17 kilometre uzaklaşmaktadır) ve 13 Eylül 2013 tarihinde NASA tarafından yapılan açıklamaya göre Voyager 1'in yıldızlar arası uzaya girdiği bildirilmiştir.[27] Voyager ve Pioneer uzay sondaları her ne kadar heliosferin dışına çıkarak Güneş Sistemi'nin gezegenlerinin ötesine gitseler de, henüz Güneş Sistemi'ni terk etmemişlerdir.[28] Bu uzay araçlarının Güneş Sistemimizden çıkmış olabilmeleri için Oort Bulutu'nu geçmiş olmaları gerekmektedir. Voyager 1'in Oort Bulutu'nun iç halkasına ulaşması tahmini olarak 300 yıl, içinden geçerek bilimsel tanıma göre Güneş Sistemi'ni terk etmeleri ise 30 bin yıl sürecektir.[28] Bu süreçte Güneş'ten kopan parçacıkların hareketlerinde bir değişim tespit edilmiştir. []

14 Temmuz 2022 tarihi itibarıyla, Voyager 1, Dünya'dan 23.381 milyar km (14.528 milyar mi; 156.29 AU) ve Güneş'ten 23.483 milyar km (14.592 milyar mi; 156.97 AU) uzaklıkta bulunmaktadır.[29]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Voyager 1". N2YO. 25 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2013. 
  2. ^ "Voyager 1". NASA's Solar System Exploration website. 18 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  3. ^ "46 yıl önce fırlatılan Voyager 1 ile iletişim kesildi". Cumhuriyet. 14 Aralık 2023. 15 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2023. 
  4. ^ "1960s". JPL. 8 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2013. 
  5. ^ "The Pioneer missions". NASA. 2007. 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2013. 
  6. ^ "Preview Screening: The Farthest – Voyager in Space". informal.jpl.nasa.gov. NASA Museum Alliance. Ağustos 2017. 1 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2019. supermarket aluminum foil added at the last minute to protect the craft from radiation 
  7. ^ Mack, Pamela Etter (1998). "11". From Engineering Science to Big Science: The NACA and NASA Collier Trophy Research Project Winners (İngilizce). National Aeronautics and Space Administration, NASA Office of Policy and Plans, NASA History Office. s. 251. ISBN 978-0-16-049640-0. 
  8. ^ "Voyager 2: Voyager 2: Host Information". NASA. 1989. 20 Şubat 2017 tarihinde [https:// starbrite.jpl.nasa.gov/ds-view/pds/viewHostProfile.jsp?INSTRUMENT_HOST_ID=VG2 kaynağından] |url= değerini kontrol edin (yardım) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2011. 
  9. ^ a b "VOYAGER 1:Host Information". JPL. 1989. 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2015. 
  10. ^ "High Gain Antenna". JPL. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2013. 
  11. ^ Ludwig, Roger; Taylor, Jim (Mart 2002). "Voyager Telecommunications" (PDF). DESCANSO Design and Performance Summary Series. NASA/JPL. 15 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Eylül 2013. 
  12. ^ "NASA News Press Kit 77–136". JPL/NASA. 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2014. 
  13. ^ "Voyager – Mission Status". Jet Propulsion Laboratory. NASA. 1 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2023. 
  14. ^ a b Furlong, Richard R.; Wahlquist, Earl J. (1999). "U.S. space missions using radioisotope power systems" (PDF). Nuclear News. 42 (4). ss. 26-34. 16 Ekim 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2011. 
  15. ^ "Spacecraft Lifetime". JPL. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2013. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019. 
  18. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 27 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019. 
  19. ^ "Voyager 1 has left the Solar System. Will we ever overtake it?". Big Think (İngilizce). 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022. 
  20. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2011. 
  21. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2019. 
  23. ^ "Voyger: Spacecraft Lifetime". Jet Propulsion Laboratory. NASA. 3 Mart 2015. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015. 
  24. ^ "Voyager - Mission Status". voyager.jpl.nasa.gov. 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2019. 
  25. ^ "Voyager – Spacecraft – Spacecraft Lifetime". NASA Jet Propulsion Laboratory. 18 Ekim 2010. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2011. shutdown order has not been determined 
  26. ^ "Where are the Voyagers - NASA Voyager". 16 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2013. 
  27. ^ "NASA Spacecraft Embarks on Historic Journey Into Interstellar Space". 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2013. 
  28. ^ a b "Voyager - Frequently Asked Questions". voyager.jpl.nasa.gov (İngilizce). 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022. 
  29. ^ According to the Jet Propulsion Laboratory (JPL) status page [1] 1 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Satürn</span> Güneş Sisteminin 6. gezegeni

Satürn veya Eski Türkçedeki adıyla Sekentir ya da Sekendiz, Güneş'e en yakın altıncı gezegen ve Jüpiter'den sonra Güneş Sistemi'ndeki en büyük ikinci gezegendir. Ortalama yarıçapı Dünya'nın yaklaşık dokuz buçuk katı olan bir gaz devidir. Dünya'nın ortalama yoğunluğunun yalnızca sekizde birine sahiptir, ancak Dünya'dan 95 kat daha büyüktür. Satürn, neredeyse Jüpiter büyüklüğünde olmasına rağmen, Jüpiter'in kütlesinin üçte birinden daha azına sahiptir. Satürn, Güneş'in etrafında 9,59 AU (1.434 milyon km) mesafede 29,45 yıllık bir yörünge periyoduyla dolanır.

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter</span> Güneş Sisteminde yer alan en büyük gezegen

Jüpiter, Güneş Sistemi'nin en büyük gezegenidir. Güneş'ten uzaklığa göre beşinci sırada yer alır. Adını Roma mitolojisindeki tanrıların en büyüğü olan Jüpiter'den alır. Büyük ölçüde hidrojen ve helyumdan oluşmakta ve gaz devi sınıfına girmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi'ndeki cisimlerin listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda Güneş Sistemi'ndeki cisimlerin Güneş'ten uzaklıklarına göre sıralanmış bir listesi bulunmaktadır. Çapı 500 km'den küçük cisimler listeye alınmamıştır.

<i>Pioneer 10</i> Amerikan yapımı kaşif, uzay sondası

Pioneer 10, 3 Mart 1972 tarihinde fırlatılan ve Jüpiter gezegenine ilk görevi gerçekleştiren 260 kilogram ağırlığındaki bir Amerikan uzay sondasıdır. Daha sonra, Güneş Sistemi'ni terk etmek için gereken kurtulma hızına ulaşan beş yapay nesneden ilki oldu. Bu uzay araştırma projesi Kaliforniya'daki NASA Ames Araştırma Merkezi tarafından yürütülmüştür. Uzay sondası TRW Inc. tarafından üretildi.

<span class="mw-page-title-main">Kuiper Kuşağı</span> gök cisimlerinden oluşan halka

Kuiper Kuşağı, Güneş Sistemi'nin kenarında bulunan bir halkadır. Esas olarak uzay kayaları ve cüce gezegenlerden oluşur. Neptün'ün yörüngesinin ötesine oturur. Gezegensel hareket düzeyinde ve Güneş'ten yaklaşık olarak 30 ila 50 astronomik birimden uzak bir disktir. Edgeworth-Kuiper Kuşağı adıyla da anılmaktadır. Hawaii'deki astronomlar 1992 yılında bu bölgede sayıları 1.000'i bulan buzlu cisimlerin ilkini keşfetmişlerdir. Bu cisimlerin bir bölümü çok yığışık olup çapları da yüzlerce kilometreyi bulabilmektedir. Kuiper Kuşağı ile Oort Bulutu'nun da üst üste bindiği bugünkü varsayımlar arasında yer almaktadır. Kuiper Kuşağı'nda bulunan gök cisimlerinin birer gezegen olup olmadığı yönünde de büyük tartışmalar bulunmaktadır. Kuiper Kuşağı'nda şimdiye kadar 400 gezegenimsi gök taşı bulunmuştur. Bu kuşakta çapı 100 km'den büyük en az 70.000 gök cismi olduğu varsayılmaktadır. Bu bölgeye Kuiper Uçurumu da denmektedir. Bu ismin verilmesindeki sebep ise kaya yoğunluğunun bu bölgede birdenbire azalmasıdır. NASA'nın Kuiper Kuşağı ve Plüton'a doğru yol alacak olan New Horizons uzay aracı da 2006 yılının Ocak ayında fırlatılmış, bir sene sonra 2007'de Jüpiter gezegeninin yanından geçmiştir. 14 Temmuz 2015'te Plüton'a en yakın noktadan geçerek gezegenin yapısı ve atmosferini incelemiştir. 2015 Nisan ayı itibarıyla New Horizons uydusu Plüton ile ilgili düşük çözünürlüklü görüntüleri göndermiş ve bilgilerimizi tazelemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Voyager 2</span> Amerikan yapımı kaşif, uzay sondası

Voyager 2, 20 Ağustos 1977 tarihinde ABD Voyager programı kapsamında fırlatılan insansız uzay aracıdır. Bu uzay aracı sırasıyla Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'ü ziyaret etmiştir. Uranüs ve Neptün'ü ziyaret eden tek uzay aracıdır. Aracın misyonu, kardeşi Voyager 1 ile aynıdır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay aracı</span> araştırma yapmak üzere uzaya gönderilen insanlı veya insansız araçların ortak adı

Uzay aracı ya da uzay gemisi, Dünya'nın atmosferi dışında, özellikle dış uzayda çalışmak üzere tasarlanmış araç ya da makinedir. Uzay araçları insanlı ya da insansız olabilir. Bir uzay aracı telekomünikasyon, Dünya'nın gözlemlenmesi, meteoroloji, yolbul, uzay kolonizasyonu, gezegen keşfi, uzay turizmi, uzay savaşımı, uzay ortamında insan ve kargo taşınması gibi görevler için yapılmış olabilir. Bu tanım aynı zamanda yapay uyduları da kapsamaktadır.

<i>New Horizons</i>

New Horizons NASA tarafından yürütülen bir insansız uzay uçuşu görevidir. Cüce gezegen Plüton ve uydularına uçuş yapan ilk uzay aracıdır. 19 Ocak 2006'da başarıyla fırlatılmıştır. 28 Şubat 2007 saat 5:43:40 UTC'da Jüpiter'in yanından geçen New Horizons 'ın Güneş Sistemi' ni terk etmeden önce Temmuz 2015'te Plüton'a en yakın noktadan geçerek gezegenin yapısı ve atmosferini incelemiştir. Ayrıca, Plüton'un kaşifi Clyde Tombaugh'un küllerinin bir kısmı bu insansız uzay aracının içindedir. Uzay aracı New Horizon 6 Aralık 2014 tarihinde bekleme modundan uyanarak Dünya'ya sinyal göndermiştir.

<i>Soluk Mavi Nokta</i> Voyager I tarafından çekilen dünyanın fotoğrafı

Soluk Mavi Nokta, yaklaşık 6 milyar kilometre gibi rekor bir uzaklıktan, 14 Şubat 1990 tarihinde Voyager I aracından kaydedilmiş fotoğraftır. Fotoğrafta, Dünya'nın görünen boyutu bir pikselden daha düşüktür ve gezegenimiz, uzayın yalnızlığında kameraya yansıyan güneş ışığı bantları arasında küçük bir nokta olarak görünür.

<span class="mw-page-title-main">Uzay sondası</span> uzay keşfi için yapılan makineler

Uzay sondası, Dünya'nın çekim alanından kurtulup, Ay'a, diğer gökcisimlerine, gezegenler arası ya da galaksiler arası uzay boşluğuna gönderilerek veri toplamaya yarayan robotik uzay aracı ve bu aracın yerine getirdiği göreve verilen addır. Halihazırda etkin durumda yaklaşık 20 uzay sondası görev yapmaktadır. Şu an uzayda sondası bulunan ülkeler ve birlikler, Rusya, Ukrayna, ABD, AB, Japonya, Hindistan ve Çin'dir.

<i>Juno</i> (uzay aracı) Jupitere araştırma için yörüngesine gönderilen uzay aracı

Juno, Jüpiter gezegeninin yörüngesinde dönen bir NASA uzay sondasıdır. Lockheed Martin tarafından üretildi ve NASA Jet İtki Laboratuvarı (JPL) tarafından işletilmektedir. Uzay aracı, New Frontiers programının bir parçası olarak 5 Ağustos 2011'de Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Üssü'nden fırlatıldı. Juno, gezegendeki bilimsel araştırmasına başlamak için 5 Temmuz 2016 tarihinde Jüpiter'in kutupsal yörüngesine giriş yaptı. Görevini tamamladıktan sonra kasıtlı olarak Jüpiter'in atmosferine doğru yörüngesinden çıkartılacak.

<span class="mw-page-title-main">İnsansız uzay gemisi</span> otomatik olarak uzayda uçabilen ve insansız uzay uçuşları için kullanılan uzay gemileri

İnsansız uzay gemisi ya da insansız uzay aracı, otomatik olarak uzayda uçabilen ve insansız uzay uçuşları için kullanılan uzay gemilerine verilen genel addır. Ne derece insanlardan bağımsız, yani özerk olduğu gemi modelleri arasında farklıdır. Uzaktan kumandalı, uzaktan güdümlü ya da tamamen özerk (robotik) olabilirler. Mesela Salyut 7, Mir ve UUİ'nun modülü Zarya, insansız uzaktan güdümlü şeklide istasyonu işletebilme, her iki yeniden ikmâl aracı ve yeni modüllerle kenetlenme imkânına sâhipti. En yaygın insansız uzay gemileri robotik uzay gemileri, insansız yeniden ikmâl araçları, uzay sondaları ve uzay rasathaneleridir. Her insansız uzay gemisi robotik olmamaktadır. Meselâ uzaya yollanan bir yansıtıcı top, robotik değildir.

<i>Cassini-Huygens</i> NASA-ESA-ASI ortak yapımı kaşif (satürn ve uyduları)

Cassini–Huygens, doğal uyduları ve halkaları da dahil olmak üzere Satürn sistemini incelemek amacıyla 15 Ekim 1997'de başlatılan NASA, ESA ve ASI ortaklığında gezegenler arası uzay araştırma göreviydi.

<span class="mw-page-title-main">Kütle çekimsel sapan</span>

Yörüngesel mekanikte ve uzay mühendisliğinde, kütleçekimsel sapan veya çekim etkili manevra, yakıt, zaman ve gider açısından tasarruf yapmak için uzay araçlarının hız ve yönünün bir gezegenin veya başka bir astronomik aracın çekim etkisiyle değiştirilmesidir. Çekim etkisi, uzay araçlarının ivmelendirilmesi, hızlarının artırılıp veya azaltılması ve yönlerinin değiştirilmesi için kullanılabilir. Bu etki, kütleçekimi uygulayan gök cisminin uzay aracını çekmesiyle sağlanır. Bu teknik, ilk olarak 1961'de üç cisim problemi üzerinde çalışan Michael Minovitch tarafından önerildi. Gezegenler arası araştırma yapan Mariner 10 dan itibaren bu teknik kullanılmıştır.

<i>Dawn</i> (uzay sondası)

Dawn, asteroit kuşağının bilinen üç proto-gezegeninden ikisi olan Vesta ve Ceres'i inceleme göreviyle NASA tarafından 2007 yılının Eylül ayında fırlatılan uzay sondasıydı. NASA'nın Discovery programı'nın dokuzuncu göreviyle Dawn uzay aracı, 16 Temmuz 2011'de Vesta yörüngesine girdi ve 2012'nin sonlarında Ceres'e hareket etmeden önce 14 aylık bir araştırma görevini tamamladı. 6 Mart 2015 tarihinde Ceres'in yörüngesine girdi. 2017 yılında NASA planlanan dokuz yıllık görevin, sondanın hidrazin yakıt kaynağı tükenene kadar uzatılacağını duyurdu. NASA 1 Kasım 2018 tarihinde Dawn'ın hidrazin yakıtını tükettiğini ve görevin sona erdiğini duyurdu. Uzay aracı halen Ceres'in etrafında kontrolsüz bir şekilde, fakat kararlı bir yörüngede dolanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter'in halkaları</span> Jüpiter gezegeninin halkaları

Jüpiter'in halkaları ya da Jüpiter halka sistemi, Güneş Sistemi'ndeki en büyük gezegen olan Jüpiter'in çevresinde bulunan halka sistemidir. Satürn ve Uranüs sistemlerinden sonra Güneş Sistemi'nde keşfedilen üçüncü halka sistemiydi. İlk olarak 1979'da Voyager 1 uzay aracı tarafından gözlemlendi ve 1990'larda Jüpiter yörüngesine giren Galileo uzay aracı tarafından araştırıldı. Hubble Uzay Teleskobu ve Dünya'dan da uzun süre gözlemlenmiştir. Halkaların Dünya'dan gözlemlenmesi, mevcut en büyük teleskopları gerektirir.

<i>Galileo</i> (uzay aracı) Jüpiter gezegenini ve uydularını inceleyen NASA uzay aracı

Galileo uzay aracı veya Galileo projesi, Jüpiter gezegeni ve uydularının yanı sıra Gaspra ve Ida asteroitlerini de inceleyen bir Amerikan robotik uzay sondasıdır. İtalyan astronom Galileo Galilei'den adını alan sonda, bir adet yörünge aracı ve bir adet giriş sondasından meydana gelmektedir. Uzay Mekiği Atlantis tarafından 18 Ekim 1989'da STS-34 kullanılarak Dünya yörüngesine yerleştirildi. Galileo, Venüs ve Dünya'nın yerçekimsel destek geçişlerinin ardından 7 Aralık 1995'te Jüpiter'e ulaştı ve bir dış gezegenin yörüngesine giren ilk uzay aracı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mariner</span>

Mariner programı, Amerikan uzay ve havacılık dairesi NASA tarafından diğer gezegenleri keşfetmek için yürütülen bir programdı. 1962 ile 1973 sonları arasında NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı (JPL), Venüs, Mars ve Merkür gezegenlerini ilk kez ziyaret etmek ve ayrıca yakın gözlemler için Venüs ve Mars'a geri dönerek iç Güneş Sistemi'ni keşfetmek için Mariner adlı 10 tane robotik gezegenler arası sonda tasarladı ve inşa etti.

<span class="mw-page-title-main">Mariner 2</span>

Mariner 2, Venüs'e giden ve başarılı bir gezegen karşılaşması gerçekleştiren ilk ABD robotik uzay sondasıydı. NASA Mariner programı'ndaki ilk başarılı uzay aracı, Ranger programı'nın Blok I uzay aracının basitleştirilmiş bir versiyonu ve Mariner 1'in tam bir kopyasıydı. Mariner 1 ve 2 uzay aracının görevleri bazen Mariner R görevleri olarak bilinir. Orijinal planlar, sondaların Atlas-Centaur'da fırlatılmasını gerektiriyordu ancak bu araçla ilgili ciddi gelişim sorunları, çok daha küçük olan Agena B ikinci aşamaya geçişi zorunlu kıldı. Bu nedenle Mariner R araçlarının tasarımı büyük ölçüde basitleştirildi. Atlas-Agena B, Sovyet 8K78 güçlendiricisinin yalnızca yarısı kadar kaldırma kapasitesine sahip olduğundan, bu dönemin Sovyet Venera sondalarından çok daha az enstrümantasyon—örneğin, bir TV kamerasından vazgeçilerek— taşındı.

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi'nin ana hatları</span> genel bakış ve başlık listesi

Aşağıda yer alan ana hat, Güneş Sistemi'ne genel bir bakış ve güncel bir rehber olarak hazırlanmıştır:


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.