Baykonur Uzay Üssü, Tyuratam olarak da adlandırılır, Sovyetler Birliği tarafından kurulmuş, bugünkü Kazakistan'da yer alan dünyanın en eski ve bölgedeki en büyük uzay üssüdür. Mevcut Rus uzay programı Roskosmos sebebiyle halen aktif olarak kullanılan uzay üssünde her yıl çok sayıda ticari, askeri ve bilimsel operasyonun gerçekleştirilmektedir.
Uzay Yarışı, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında 20. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen resmî olmayan uzay rekabetidir. Kökeni, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iki ülke arasında balistik füze temelli nükleer silahlanma yarışına dayanmaktadır. Uzaya uydu, roket ve sonda yollamak, insan göndermek; Ay'a insan indirmek gibi çabalar içermektedir. Bu yarış, aynı zamanda ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın (1947–1991) bir parçasıdır. Uzay Yarışı, yapay uyduların öncü fırlatmalarını, Ay'a, Venüs'e ve Mars'a yollanan robotik uzay sondalarını ve alçak Dünya yörüngesinde ve nihayetinde Ay'da insanlı uzay uçuşunu getirmiştir.
Sergey Pavloviç Korolyov, Sovyet roket mühendisi, ABD ile SSCB arasında 1950 ve 1960'larda yaşanan Uzay Yarışı sırasında Sovyet uzay araçlarının baş tasarımcısı.
Uzay aracı ya da uzay gemisi, Dünya'nın atmosferi dışında, özellikle dış uzayda çalışmak üzere tasarlanmış araç ya da makinedir. Uzay araçları insanlı ya da insansız olabilir. Bir uzay aracı telekomünikasyon, Dünya'nın gözlemlenmesi, meteoroloji, yolbul, uzay kolonizasyonu, gezegen keşfi, uzay turizmi, uzay savaşımı, uzay ortamında insan ve kargo taşınması gibi görevler için yapılmış olabilir. Bu tanım aynı zamanda yapay uyduları da kapsamaktadır.
Vostok 1, Vostok programının ilk uzay uçuşu ve tarihteki ilk insanlı yörünge uçuşuydu. Vostok 3KA uzay kapsülü, 12 Nisan 1961'de Sovyet kozmonot Yuri Gagarin ile birlikte Baykonur Uzay Üssü'nden fırlatıldı ve Gagarin'i Dünya çevresinde yörünge hızına ulaşan ve Dünya çevresinde tam bir tur atan ilk insan yaptı.
Vostok (Восто́к) Rusça doğu anlamına gelir. Ansiklopedik anlamları:
- Vostok programı, Sovyetler Birliği tarafından geliştirilen ve insanoğlunun ilk defa uzaya çıkmasını sağlayan insanlı uzay uçuş programı.
- Vostok uzayaracı, bu programda kullanılan uzayaracı.
- Vostok roketi, bu programda kullanılan roket.
- Vostok üssü, Antarktika'da Rus araştırma istasyonu.
- Vostok gölü, Antarktika'da göl.
Vostok 2, bir günden uzun süren ilk uzay uçuşu. Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen uçuşun amacı, sadece 108 dakika süren Vostok 1'in ardından, daha uzun süreli bir uzay görevinin insan organizması üzerindeki etkilerini araştırmaktı.
Vostok 3 Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen uzay uçuşu.
Vostok Sovyetler Birliği tarafından geliştirilen bir uzay aracıdır. İlk insanlı uzay uçuşu Vostok 1 ile 12 Nisan 1961'de Sovyet kozmonot Yuri Gagarin tarafından gerçekleştirildi.
Vostok 4, Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen uzay uçuşu.
Vostok 3 ve 4 gibi Vostok 5 ve 6 da Sovyetler Birliği uzay programındaki ortak uçuşlardan idi, uzayda birbirlerine yakın uçarak telsiz bağlantısı kurdular.
Vostok 6, ilk defa bir kadının görev aldığı uzay uçuşu. Kozmonot Valentina Tereşkova ile 16 Haziran 1963'te fırlatıldı. Vostok 6, uzayda Vostok 5 ile birlikte uçarak telsiz bağlantısı kurdu.
Voshod programı, Sovyetler Birliği tarafından 1960'larda gerçekleştirilen insanlı uzay uçuş programı. Voshod, Vostok programının devamı olarak düşünüldü ve o programdan kalan donanım kullanılarak gerçekleştirildi. Program kapsamındaki iki insanlı uçuşta Voshod uzayaracı ve roketi kullanıldı.
Andriyan Grigoryeviç Nikolayev Çuvaş kökenli Sovyet kozmonotu. Nikolayev, uzaya giden üçüncü insan ve Türk kökenli ilk kozmonottur.
Valeri Fyodoroviç Bıkovski, Sovyet kozmonot.
Uzay araştırmaları, uzay teknolojisi kullanılarak uzayın keşfi ve incelenmesidir. Uzayın fiziksel keşfi hem insanlı uzay araçları ile hem de uzaktan yönetilen robot uzay gemileriyle yapılmaktadır.
SK-1,, Sovyet havacı ve kozmonot Yuri Gagarin için özel olarak geliştirilmiş bir giysi idi. İlk uzay elbiselerinden biri sayılmaktadır.
Uzay yolculuğu, 20. yüzyılda Konstantin Tsiolkovsky ve Robert H. Goddard tarafından geliştirilen teorik ve pratik atılımların ardından insan başarısının bir parçası haline geldi. Sovyetler Birliği, yörüngeye ilk uydu, ilk erkek ve ilk kadını uzaya göndererek savaş sonrası Uzay Yarışında önder oldu. ABD, 1969'da Ay'a ilk insan inişi ile Sovyet rakiplerini yakaladı. Uzay yarışı sona ermesini takiben, uzay uçuşu harika uluslararası işbirliği ile karakterize edilmiştir ve bu Dünya yörüngesine ucuz erişim ve ticari girişimler için bir genişleme oluşturmuştur. Gezegenler arası sondalar Güneş sistemindeki gezegenlerinin hepsiniziyaret etmiş ve insanlar yörüngede Mir ve ISS gibi uzun süre uzay istasyonlarında kalmıştır. Çin, insanlı misyonlar da dahil olmak üzere önemli uzay uçuş yeteneğine sahip üçüncü ülke olarak ile ortaya çıkmıştır.
Sovyetler Birliği'nin uzay programı, 1930'lu yıllardan 1991'de dağılıncaya kadar eski Sovyetler Birliği (SSCB) tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programlarından oluşuyordu. Altmış yıllık geçmişi boyunca, bu öncelikle sınıflandırılmış askeri program, uzay uçuşlarında bir takım öncü başarılar göstermişti, bunlar; ilk kıtalararası balistik füze (R-7), ilk uydu, Dünya yörüngesine ilk canlı taşıma görevi, uzayda ve Dünya yörüngesinde ilk insan, uzayda ve yörüngedeki ilk kadın, ilk uzay yürüyüşü, Ay'la ilk çarpışma, Ay'ın karanlık tarafının ilk görüntüsü ve insansız olarak Ay'a yumuşak iniş, ilk uzay gezgincisi, otomatik olarak ayıklanan ve Ay'dan Dünya'ya getirilen ilk Ay örneği ve ilk uzay istasyonundan oluşmaktadır. İlk gezegenler arası sondalar, kayda değer başka kayıtlar içeriyordu: Venera 1 ve Mars 1, sırasıyla Venüs ve Mars'a uçmuş, Venera 3 ve Mars 2, ilgili gezegen yüzeyi ile çarpışmış ve Venera 7 ve Mars 3 bu gezegenlere yumuşak iniş yapmıştır.
İrina Bayanovna Solovyova, Sovyet kozmonot. Uzaya gönderilmek üzere oluşturulan 5 kişilik kadın grubunun içerisindeydi. Hiçbir zaman uzay uçuşu gerçekleştirmedi, ancak Haziran 1963'te Vostok 6 ile uzaya ilk giden kadın olan Valentina Tereşkova'ya yedek olarak seçildi. Bunun dışında Vostok 5'te uzay yürüyüşü yapacak ilk kadın olmak üzere de seçilmişti, ancak Voskhod programı Soyuz programı lehine iptal edildi. bu unvanı 1984 yılında Svetlana Savitskaya aldı.
