İçeriğe atla

Vostok 1

Vostok 1
Vostok-1 uzay aracının maketi (1961), Musée de l'Air et de l'Espace, Le Bourget (Fransa)
UygulayıcıSovyet uzay programı
Harvard belirtmesi1961 Mu 1
COSPAR kimliği1961-012A Bunu Vikiveri'de düzenleyin
SATCAT no.103
Görev süresi1 saat, 48 dakika[1]
1 saat, 46 dakika[2][3]
Tamamlanan yörüngeler1
Uzay aracı özellikleri
Uzay aracıVostok-3KA No.3
ÜreticiDeneysel Tasarım Bürosu OKB-1
Fırlatma ağırlığı4.725 kg (10.417 lb)[1]
Boş ağırlık2.400 kg (5.290 lb)
Boyutlar2,30 m (7 ft 6,5 in) çap
Mürettebat
Mürettebat sayısı1
ÜyelerYuri Gagarin
Çağrı işaretiRusça: Кедр (Rusça: Kedr – Sibirya çamı),[4]
veya: Rusça: Ласточка (Rusça: Lastochka - Kırlangıç)[a]
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi12 Nisan 1961, 06:07 (12 Nisan 1961, 06:07) UTC[8]
RoketVostok-K 8K72K
Fırlatma yeriBaykonur 1/5
45°55′13″N 63°20′32″E / 45.920278°K 63.342222°D / 45.920278; 63.342222[9]
Görev sonu
İniş tarihi12 Nisan 1961, 07:55 (12 Nisan 1961, 07:55) UTC
İniş yeri51°16′14″N 45°59′50″E / 51.270682°K 45.99727°D / 51.270682; 45.99727[10][11]
Yörünge parametreleri
Referans sistemiYer merkezli
RejimAlçak Dünya
Perigee yüksekliği181 km (98 nmi)[12]
Apogee yüksekliği327 km (177 nmi)[1]
Eğiklik64,95°[8]
Süre89,1 dakika
Devir12 Nisan 1961

Yuri Gagarin İsveç'te
Vostok programı
Mürettebatlı uçuşlar
 

Vostok 1 (Rusça: Восток, Doğu veya Orient 1), Vostok programının ilk uzay uçuşu ve tarihteki ilk insanlı yörünge uçuşuydu. Vostok 3KA uzay kapsülü, 12 Nisan 1961'de Sovyet kozmonot Yuri Gagarin ile birlikte Baykonur Uzay Üssü'nden fırlatıldı ve Gagarin'i Dünya çevresinde yörünge hızına ulaşan ve Dünya çevresinde tam bir tur atan ilk insan yaptı.

Yörünge uçuşu, Dünya etrafında tek bir turu içeriyordu ve en alçak noktasında 169 kilometre (91 deniz mili) irtifada üst atmosferi sıyırdı. Uçuş, fırlatmadan inişe kadar 108 dakika sürdü. Gagarin, 7 km (23.000 ft) irtifada kapsülünden ayrılarak paraşütle yere indi.

Görevin ayrıntıları

Sovyet kozmonot Yuri Alekseevich Gagarin'in ödül töreni portresi

Uçuşun asıl kozmonotu Gagarin, yedek kozmonotu German Titov idi. Vostok 1, dünya çevresinde bir kez döndükten sonra indi. Uçuş toplam 108 dakika sürdü.

Fırlatmadan sonra 25 dakika boyunca yer kontrol istasyonu uzay aracının kararlı bir yörüngeye oturup oturmadığını bilemedi. Aracın doğrultu kontrol sistemi tam otomatikti. Tıbbi personel, insan metabolizmasının uzay boşluğuna nasıl tepki vereceğinden emin değildi. Bu nedenle, uçuş kontrol paneli Gagarin'in kullanamayacağı şekilde kilitlenmişti. Kilidin şifresi acil bir durumda kontrolü ele alabilmesi için zarf içinde yine Gagarin'e teslim edilmişti. Vostok aracının yörüngesini değiştirme imkânı yoktu, sadece doğrultu değiştirebiliyordu. Yörünge değiştirebilen uzay araçları çok daha sonra, Gemini ve Soyuz projeleri ile imal edilecekti. Uçuşun büyük kısmında Vostok aracının doğrultusu kendi halinde salınmaya bırakıldı. İniş motorunun ateşlenmesinden az önce aracın doğrultusu otomatik sistem tarafından düzeltildi.

İniş motorları Afrika'nın batı kıyısı açıklarında, Angola yakınında, iniş noktasından 8.000 km uzaklıkta ateşlendi. Sıvı yakıtlı retro roketler 42 saniye boyunca çalıştı. Ağırlık sınırlaması nedeniyle bu roketlerin bir yedeği yoktu. Ancak Vostok aracındaki pek çok sistem gibi, bu roketlerin çalışmaması durumuna karşı önlem alınmış, yörünge 10 gün kadar sonra uzay aracının kendi kendine atmosfere gireceği şekilde ayarlanmıştı. Araçta bu süre için yeterli yiyecek ve içecek bulunuyordu.

İniş ateşlemesinden on saniye sonra ayrılması gereken Vostok hizmet modülü beklenmedik şekilde iniş kapsülü Şarik'e bağlı kaldı. Atmosfere giren Vostok, hizmet modülünün yarattığı aerodinamik bozukluk nedeniyle çılgınca dönmeye başladı. Yaklaşık on dakika sonra iki modülü birbirine bağlayan kablolar yanarak koptu ve Şarik kararlı bir durum aldı.

Gagarin, iniş sırasında yeryüzüne 7 km kala fırlatma koltuğuyla kapsülden ayrıldı ve yere kendi paraşütüyle indi. Vostok 1'de de paraşüt olmasına karşın, uzay aracının ağırlığı nedeniyle iniş çok sert olacağı için bu yöntem tercih edilmişti. Sovyetler uzun süre Gagarin'in araçtan atladığını açıklamadılar. Zira Uluslararası Havacılık Federasyonu kurallarına göre o yıllarda bir uçuşun başarılı sayılması için pilotun uçakla birlikte yere inmesi gerekiyordu. Günümüzde, Soyuz 1'in başarılı bir uçuş olduğuna dair bir şüphe yoktur.

Vostok kapsülü, Korolyov kentindeki RKK Energiya müzesinde sergilenmektedir.

Görevin gidişatı

  • 12 Nisan 1961, Çarşamba: Fırlatmaya birkaç dakika kala Gagarin basına bir konuşma yaptı: "Tanıdığım ve tanımadığım dostlar, yurttaşlarım, tüm dünyanın insanları! Az sonra güçlü bir Sovyet füzesi beni uzayın derinliklerine taşıyacak. Size söylemek isterim ki, şu anda tüm hayatım tek bir an gibi gözlerimin önünde. Benden beklenen şeyi yapmak için gereken gücü bulacağımı hissediyorum."
  • Geri sayım: Yuri Gagarin Vostok 1 aracındadır. Kapsülde bulunan bir kamera sayesinde görüntüsü uzay merkezindeki televizyonlara yansır. Sergey Korolyov mikrofona konuşur: "Şafak, çamı (Gagarin'in çağrı kodu) arıyor. Birazdan geri sayım başlayacak." Gagarin cevap verir: "Anlaşıldı. İyi hissediyorum, moralim yerinde. Gitmeye hazırım."
  • 06:07 UTC: Vostok 1, Sovyetler Birliği'ne bağlı Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ndeki Baykonur Uzay Üssü'nden (Tyura-Tam 45°55′12.72″K, 63°20′32.32″D) fırlatıldı. Fırlatma rampasına daha sonra "Gagarin's start" (Rusça: Гагаринский старт) adı verildi. Fırlatma sırasında Korolyov şunları söyler: "Ön aşama... Orta... Asıl... ATEŞ! Size iyi bir uçuş dileriz. Her şey yolunda." Gagarin: "Poyekhali! (Haydi gidelim!)"
  • 06:09 UTC: Fırlatmadan iki dakika sonra Vostok roketinin çevresine takılı dört tali roket yakıtlarını tüketti ve ana araçtan ayrıldı. (T+ 119 sn.)
  • 06:10 UTC: Vostok 1 kapsülünü koruyan kılıf atıldı. Bu, Gagarin'in ayağının altındaki pencereyi ve Vzor görsel yön bulma aracını açmış oluyordu. (T+ 156 sn.)
  • 06:12 UTC: Beş dakika geçtikten sonra Vostok ana aşaması tüm yakıtını bitirdi, kapandı ve uzay aracından ayrıldı. Son roket aşaması aracı yörüngeye taşımak üzere ateşlendi. (T+ 300 sn.)
  • 06:13 UTC: Roket hala çalışıyor, Vostok 1'i yörüngeye doğru itiyordu. Gagarin telsize şu mesajı geçti: "...uçuş iyi gidiyor. Dünyayı görebiliyorum. Görüş açık. Hemen her şey görünüyor. Kümülüs bulutlarının altında oldukça boşluk var. Uçuşa devam ediyorum, her şey yolunda."
  • 06:14 UTC: Roket çalışmaya devam etmekteydi. Vostok 1, merkezi Rusya'dan geçiyordu. Gagarin telsize konuşur: "Her şey iyi çalışıyor. Tüm sistemler çalışıyor. Haydi devam edelim!"
  • 06:15 UTC: Son roket safhasının ateşlenmesinden üç dakika sonra Gagarin telsize konuşur:"Zarya-1, Zarya-1, sizi iyi duyamıyorum. Ben iyiyim. Moralim yerinde. Uçuşa devam ediyorum..." Vostok 1, Baykonur Uzay Üssü'nden uzaklaşmaktaydı. Zarya-1 (Baykonur Yer İstasyonu) artık güçlükle duyulmaktaydı, az sonra telsiz menzilinden çıkacaktı.
  • 06:17 UTC: Vostok'un üst kademe motorları kapanır. On saniye sonra uzay aracı roketten ayrılır ve yörüngeye girer. (T+ 676 sn.) Gagarin: "Uzay aracı normal çalışıyor. Vzor penceresinden dünyayı görebiliyorum. Her şey planlandığı gibi gidiyor." Vostok 1, Sibirya üzerinden yoluna devam eder.
  • 06:21 UTC: Vostok 1, Kamçatka yarımadası üzerinden Büyük Okyanus semalarına geçer. Gagarin: "...iniş modu göstergelerinin ışıkları yandı. İyi hissediyorum ve moralim yerinde. Kokpit parametreleri: Basınç 1, nem 65, sıcaklık 20, kabin basıncı 1, ilk otomatik 155, ikinci otomatik 155, retro roket sistemi basıncı 320 atmosfer."
  • 06:25 UTC: Vostok 1, Kamçatka yarımadasından Güney Amerika'nın güney ucuna doğru Büyük Okyanus'u çaprazlama kat ederken, Gagarin sorar: "Uçuş hakkında ne söyleyebilirsiniz? Bana ne söyleyebilirsiniz?" Yörünge parametrelerini sormaktadır. Kamçatka'daki yer istasyonu cevap verir: "20 numaradan (Sergey Korolyov) gelen herhangi bir talimat yok. Uçuş normal devam ediyor". Bununla söylemek istedikleri, henüz uçuşa başlayalı 6 dakika geçtiği için ellerinde aracın yörüngeye oturup oturmadığı hakkında bilgi olmadığı, ancak uzay aracı sistemlerinin iyi çalıştığıdır.
  • 06:31 UTC: Gagarin, Habarovsk'daki yer istasyonuna seslenir: "Kendimi harika hissediyorum, çok iyi, çok iyi, çok iyi. Bana uçuş hakkında biraz bilgi verin." Vostok 1, Habarovsk yer istasyonunun VHF radyo ufkuna yaklaşmaktadır ve şu cevabı alır: "Tekrar edin. Sizi pek iyi duyamıyoruz". Gagarin tekrarlar: "Çok iyi hissediyorum. Elinizdeki uçuş bilgilerini verin." Vostok 1, Habarovsk'un VHF menzili dışına çıkar ve bağlantı kesilir.
  • 06:37 UTC: Vostok 1 yoluna devam ederken Kuzey Büyük Okyanus'ta güneş batar. Gagarin, Hawaii adalarının kuzeybatısında geceye girer. Yer istasyonlarının VHF menzili dışında olduğundan artık iletişim HF dalgaboyundan gerçekleşmelidir.
  • 06:46 UTC: Habarovsk istasyonu Vostok 1'e HF dalgaboyundan mors alfabesiyle "KK" mesajını gönderir. Bu "komutların okunduğunu bildirin" demektir. Gagarin'den uzay aracının otomatik iniş sisteminin yer kontrolden gönderilen komutları aldığında bildirmesi istenmektedir. Gagarin 06:48 UTC'de bu bilgiyi verir.
  • 06:48 UTC: Vostok 1, güneydoğu yönünde ilerleyerek 170° batı boylamında ekvatoru geçer ve Büyük Okyanus'un güneyini kat etmeye başlar. Gagarin HF dalgaboyundan mesaj geçer: "Mutat rapor mesajını gönderiyorum: Saat 9:48 (Moskova saati), uçuş başarıyla devam ediyor. Spusk-1 düzgün çalışıyor. İniş modu göstergesinin ibresi hareket ediyor. Kokpit basıncı 1, nem 65, sıcaklık 20, kabin basıncı 1.2 ... El komutası 150, birinci otomatik 155, ikinci otomatik 155, retro roket düzeneği tankları 320 atmosfer. İyi hissediyorum..."
  • 06:49 UTC: Gagarin, dünyanın gece tarafına geçtiğini bildirir.
  • 06:51 UTC Gagarin, güneşe göre doğrultu düzeltme düzeneğinin açıldığını bildirir. Bu düzenek, retro ateşleme için aracın doğrultusunu güneşe göre ayarlayacaktır. Doğrultu ayarlama düzeneği birbirini yedekleyen iki düzenekten oluşmaktadır: Güneşe göre doğrultu belirleyen otomatik bir düzenek ve elle işletilen görsel bir düzenek. Bunların ikisi de yine birbirini yedekleyen her biri 10'ar kg gaz içeren iki soğuk azot püskürtmeli roket sistemini denetlemektedir.
  • 06:53 UTC: Habarovsk istasyonu, Gagarin'e HF radyosuyla mesaj gönderir: "No 33'ün (kozmonot birliğinin komutanı General Kamanin) emriyle bu mesajı gönderiyoruz: Uçuş planlandığı gibi gidiyor ve yörünge hesaplandığı gibi." Vostok 1'in düzgün bir yörüngeye oturduğunu bildirmektedirler. Gagarin mesajı aldığını bildirir.
  • 06:57 UTC: Vostok 1 güney Büyük Okyanus üzerinde, Yeni Zelanda ile Şili arasındadır. Gagarin: "Uçuşa devam ediyorum ve Amerika'nın üzerindeyim..."
  • 07:00 UTC: Vostok 1 Güney Amerika'nın ucundaki Macellan Boğazı'nın üzerinden geçer. Bu sırada, Vostok 1 uçuşu Moskova radyosu tarafından duyurulmaktadır.
  • 07:04 UTC: Gagarin 06:48'dekine benzer bir uzay aracı durum raporu gönderir. Bu mesaj artık çok uzaktaki yer istasyonlarına ulaşmaz.
  • 07:09 UTC: Gagarin durum raporu gönderir, fakat rapor yer istasyonlarına ulaşmaz.
  • 07:10 UTC: Güney Atlas Okyanusu üzerinden geçen Vostok 1 tekrar güneşli alana girer. Retro ateşlemeye 15 dakika kalmıştır.
  • 07:13 UTC: Gagarin durum raporu gönderir, rapor Moskova istasyonu tarafından kısmen alınır: "Sizi iyi işitiyorum. Uçuş..."
  • 07:18 UTC: Gagarin durum raporu gönderir, fakat rapor yer istasyonlarına ulaşmaz.
  • 07:23 UTC: Gagarin durum raporu gönderir, fakat rapor yer istasyonlarına ulaşmaz.
  • 07:25 UTC: Vostok 1, retro ateşleme için doğru doğrultudadır. Araç Angola'nın Atlas Okyanusu kıyısına yaklaşırken retrolar 42 saniye boyunca ateşlenir. Ateşleme Rusya'daki planlanan iniş noktasından 8.000 km uzakta yapılmıştır.
  • 07:25 ila 07:35 UTC: Retro ateşlemeden on saniye sonra, yerden Vostok 1 aracına hizmet modülünü iniş modülünden ayırması için komut gönderilir. Bir kablo yumağı kopmaz ve ayrılmayı engeller. Uzay aracının iki modülü 10 dakika daha bağlı kalacaktır. Vostok 1, Afrika'nın batı sahilini geçer ve merkezi Afrika üzerinden Mısır'a doğru yoluna devam eder.
  • 07:35 UTC: Vostok 1 Mısır yakınlarında atmosfere girer. Aracın iki parçası bağlı kaldığı için aerodinamik olarak kararsızdır ve çılgınca dönmektedir. Sonunda kablo yumağı yanar ve iniş modülünü serbest bırakır. İniş modülü derhal uygun iniş doğrultusunu alır.
  • 07:35 ila 07:55 UTC: İniş Mısır ve Akdeniz üzerinden devam eder, Kıbrıs'ın batı kıyısından geçer ve Türkiye semalarına girer. Giderek alçalan Vostok 1, Karadeniz üzerinden geçerek Krasnodar yakınlarında Sovyetlere girer. Gagarin iniş sırasında 8 g'lik basınca maruz kalmıştır.
  • 07:55 UTC: Vostok 1, yerden 7 km yüksekliktedir. Giriş kapısı atılır ve Gagarin fırlatma koltuğuyla aracı terk eder. 2,5 km yükseklikte Vostok 1'in ana paraşütü açılır. Gagarin ve uzay aracı, uçuşun başlamasından 1 saat 48 dakika sonra Engels kentinin 26 km güneybatısında Saratov bölgesinde 51° K 46° D koordinatlarında yere inerler. Vostok 1'in iniş saati 07:55 UTC, Gagarin'inki (paraşütü çok daha yukarıda açıldığı için) 08:05 UTC'dir. Vostok 1'in inişini iki öğrenci kız görür, şu şekilde tarif ederler: "İki veya üç metre çapında dev bir toptu. Düştü, zıpladı, tekrar düştü. Yere ilk vurduğu yerde büyük bir çukur oluştu." Bir çiftçi ve kızı, gökyüzünden paraşütle inen tuhaf turuncu elbiseli, başında miğfer olan bir insan görürler. Gagarin olayı şöyle anlatır: "Beni uzay elbisemle ve arkamda sürüklenen paraşütle görünce korkuyla gerilediler. Onlara 'Korkmayın, ben de sizin gibi Sovyet'im, uzaydan indim ve Moskova'yı aramak için bir telefona ihtiyacım var.' dedim."

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Mürettebatlı altı Vostok görevi, çağrı işaretleri olarak kuşların isimlerini kullandı ve Vostok 1 uzay aracı bu gelenek doğrultusunda "Kırlangıç" olarak biliniyordu.[5][6] Ancak, özel önemi nedeniyle uçuş sırasında Vostok 1 için karasal bir çağrı işareti olarak Sedir (veya: Sibirya Çamı) kullanıldı. Bu kod adı, başarı garantilenene kadar görevin önemini potansiyel kulak misafiri olanlardan kamufle etmek için kullanıldı.[7]

Kaynakça

  1. ^ a b c "Aviation and Space World Records". Fédération Aéronautique Internationale (FAI). July 26, 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: March 12, 2009. 
  2. ^ "Spaceflight mission report: Vostok 1". Spacefacts. 11 Ağustos 2020. 3 Kasım 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2023. 
  3. ^ "The Vostok (3A No. 3) mission". 17 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2020. Gagarin'in görevi 50 yıl boyunca bahsedilen ve kitap başlıklarına dahi konu olan 108 dakika değil, 106 dakika sürmüştür. 
  4. ^ Siddiqi, p.275
  5. ^ Yenne, Bill (1988). The Pictorial History of World Spaceflight. Exeter. s. 18. ISBN 0-7917-0188-3. 
  6. ^ Swenson, Loyd S. Jr.; Grimwood, James M.; Alexander, Charles C. "This New Ocean: A History of Project Mercury, Chapter 10, Section: "Vostok Wins the First Lap"". NASA. 9 Mayıs 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Why was Apollo called Apollo? The history of spacecraft call signs". Royal Museums Greenwich. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ a b "Vostok 1 – NSSDC ID: 1961-012A". NASA. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Google Maps – Vostok 1 Launch Pad – Gagarin's Start photo". Erişim tarihi: 25 Aralık 2010. 
  10. ^ "Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument". 25 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2010. 
  11. ^ "Google Maps – Vostok 1 Landing Site – Monument Photo". 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2010. 
  12. ^ Records file on the first space flight by the USSR citizen Youri Alexeyvich Gagarin (PDF). The USSR Central Aero Club. 1961. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Temmuz 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Apollo Projesi</span> NASA insanlı ay yolculuğu programı

Apollo Projesi, NASA tarafından gerçekleştirilen insanlı Ay yolculuğu projesi. Gemini Projesi'nden sonraki proje olmakla birlikte Uzay Yarışı ve Soğuk Savaş, Apollo Projesi aşamasına gelinmesinde etkili olmuştur. Proje, Apollo uzay araçları ve Saturn V ile 1961 ile 1975 yılları arasına uygulandı. Apollo Projesi, adını Yunan tanrısı Apollon'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay Yarışı</span> Soğuk Savaş sırasında, ABD ve SSCB arasında yaşanan uzay rekabeti (1955–1975)

Uzay Yarışı, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında 20. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen resmî olmayan uzay rekabetidir. Kökeni, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iki ülke arasında balistik füze temelli nükleer silahlanma yarışına dayanmaktadır. Uzaya uydu, roket ve sonda yollamak, insan göndermek; Ay'a insan indirmek gibi çabalar içermektedir. Bu yarış, aynı zamanda ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın (1947–1991) bir parçasıdır. Uzay Yarışı, yapay uyduların öncü fırlatmalarını, Ay'a, Venüs'e ve Mars'a yollanan robotik uzay sondalarını ve alçak Dünya yörüngesinde ve nihayetinde Ay'da insanlı uzay uçuşunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uzay aracı</span> araştırma yapmak üzere uzaya gönderilen insanlı veya insansız araçların ortak adı

Uzay aracı ya da uzay gemisi, Dünya'nın atmosferi dışında, özellikle dış uzayda çalışmak üzere tasarlanmış araç ya da makinedir. Uzay araçları insanlı ya da insansız olabilir. Bir uzay aracı telekomünikasyon, Dünya'nın gözlemlenmesi, meteoroloji, yolbul, uzay kolonizasyonu, gezegen keşfi, uzay turizmi, uzay savaşımı, uzay ortamında insan ve kargo taşınması gibi görevler için yapılmış olabilir. Bu tanım aynı zamanda yapay uyduları da kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 11</span> Aya ilk insanlı iniş (1969)

Apollo 11, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşudur. Amerika Birleşik Devletleri'nin bu uzay uçuşunda astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin 20 Temmuz 1969 günü saat 20.18'de (EEZ) Ay yüzeyine iniş yapan ilk insanlar oldu. İnişten altı saat sonra 21 Temmuz günü 01.56'da (EEZ) Armstrong ay yüzeyine adım atarak bu konuda da bir ilki gerçekleştirdi. Uçuşun mürettebatının üçüncü üyesi olan Michael Collins bu sırada Ay yörüngesinde Armstrong ve Aldrin'i taşıyan modülle bir araya gelmek için beklemedeydi. Görevin üç üyesi de sekiz gün uzayda kaldıktan sonra dünyaya döndü.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz (uzay aracı)</span> Rus yapımı uzay aracı serisi

Soyuz bugün hala hizmette olan 1960'larda Korolyov Tasarım Bürosu tarafından Sovyet uzay programı için tasarlanmış bir uzay aracı serisidir. Soyuz, Voskhod uzay aracının başarılı bir ardılı olarak aslında Sovyet İnsanlı Ay programının bir parçası olarak inşa edilmiştir. Soyuz uzay aracı bugüne kadar dünyada bir Soyuz roketi üzerinde en çok kullanılan ve en güvenilir fırlatma aracı olmuştur. Soyuz roketi tasarımı sırayla 8K74 ya da R-7A Semyorka gibi bir Sovyet kıtalararası balistik füzesi olan Vostok fırlatıcısına dayanmaktadır. Tüm Soyuz uzay araçları Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssünden fırlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz 5</span> Sovyet uzay aracı

Soyuz 5, Sovyetler Birliği tarafından 15 Ocak 1969'da fırlatılan uzay aracı. Uzayda Soyuz 4 ile kenetlendi, mürettebattan iki kişi uzay yürüyüşü ile o araca geçerek dünyaya döndü.

<span class="mw-page-title-main">Vostok 2</span> SSCB yapımı uzay aracı

Vostok 2, bir günden uzun süren ilk uzay uçuşu. Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen uçuşun amacı, sadece 108 dakika süren Vostok 1'in ardından, daha uzun süreli bir uzay görevinin insan organizması üzerindeki etkilerini araştırmaktı.

<span class="mw-page-title-main">Vostok (uzay aracı)</span> SSCB yapımı uzay aracı

Vostok Sovyetler Birliği tarafından geliştirilen bir uzay aracıdır. İlk insanlı uzay uçuşu Vostok 1 ile 12 Nisan 1961'de Sovyet kozmonot Yuri Gagarin tarafından gerçekleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz 18-1</span>

Soyuz 18-1, Sovyetler Birliği tarafından fırlatılan insanlı uzay aracı. Arıza nedeniyle yörüngeye ulaşamadan içindeki iki kozmonotla birlikte düştü. Acil iniş sisteminin çalışması nedeniyle kozmonotlar Vasili Lazarev ve Oleg Makarov yara almadan kurtuldular.

<span class="mw-page-title-main">Uzay araştırmaları</span>

Uzay araştırmaları, uzay teknolojisi kullanılarak uzayın keşfi ve incelenmesidir. Uzayın fiziksel keşfi hem insanlı uzay araçları ile hem de uzaktan yönetilen robot uzay gemileriyle yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 5</span>

Apollo 5 , astronotları Ay yüzeyine taşıyacak olan Apollo Ay Modülü'nün (LM) mürettebatsız ilk uçuşuydu. Ay modülü'nü taşıyan Saturn IB roketi 22 Ocak 1968'de Cape Kennedy'den fırlatıldı. Görev başarılı oldu, fakat programlama sorunları nedeniyle başlangıçta planlanandan farklı; alternatif bir görev yürütüldü.

<span class="mw-page-title-main">Takımyıldız Programı</span> NASA’nın 2005-2009 yılları arasında geliştirmiş olduğu bir insanlı uzay yolculuğu programı

Takımyıldız Programı, Amerika Birleşik Devletleri uzay ajansı NASA'nın 2005-2009 yılları arasında geliştirmiş olduğu bir insanlı uzay yolculuğu programıydı. Programın büyük hedefleri arasında Uluslararası Uzay İstasyonu'nun bitirilmesi ve "2020 yılına kadar Ay'a geri dönüş" vardı. En büyük hedefi ise Mars'a ilk insanlı uçuşu gerçekleştirmekti. Bu programın logosu hedeflenen 3 önemli görevi temsil eder: Dünya, Ay ve son olarak Mars. Mars görevinde kullanılacak itici roketlere Ares ismi verilmiştir. Bu programın teknolojik hedefleri, alçak Dünya yörüngesi ötesinde astronotların tecrübe edinmesi ve diğer gezegenlerde sürekli insan varlığını sağlamak için gerekli teknolojilerin geliştirilmesini içeriyordu.

Uzay yolculuğu, 20. yüzyılda Konstantin Tsiolkovsky ve Robert H. Goddard tarafından geliştirilen teorik ve pratik atılımların ardından insan başarısının bir parçası haline geldi. Sovyetler Birliği, yörüngeye ilk uydu, ilk erkek ve ilk kadını uzaya göndererek savaş sonrası Uzay Yarışında önder oldu. ABD, 1969'da Ay'a ilk insan inişi ile Sovyet rakiplerini yakaladı. Uzay yarışı sona ermesini takiben, uzay uçuşu harika uluslararası işbirliği ile karakterize edilmiştir ve bu Dünya yörüngesine ucuz erişim ve ticari girişimler için bir genişleme oluşturmuştur. Gezegenler arası sondalar Güneş sistemindeki gezegenlerinin hepsiniziyaret etmiş ve insanlar yörüngede Mir ve ISS gibi uzun süre uzay istasyonlarında kalmıştır. Çin, insanlı misyonlar da dahil olmak üzere önemli uzay uçuş yeteneğine sahip üçüncü ülke olarak ile ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin uzay programı</span> 1930lu yıllardan dağılıncaya kadar SSCB tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programları

Sovyetler Birliği'nin uzay programı, 1930'lu yıllardan 1991'de dağılıncaya kadar eski Sovyetler Birliği (SSCB) tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programlarından oluşuyordu. Altmış yıllık geçmişi boyunca, bu öncelikle sınıflandırılmış askeri program, uzay uçuşlarında bir takım öncü başarılar göstermişti, bunlar; ilk kıtalararası balistik füze (R-7), ilk uydu, Dünya yörüngesine ilk canlı taşıma görevi, uzayda ve Dünya yörüngesinde ilk insan, uzayda ve yörüngedeki ilk kadın, ilk uzay yürüyüşü, Ay'la ilk çarpışma, Ay'ın karanlık tarafının ilk görüntüsü ve insansız olarak Ay'a yumuşak iniş, ilk uzay gezgincisi, otomatik olarak ayıklanan ve Ay'dan Dünya'ya getirilen ilk Ay örneği ve ilk uzay istasyonundan oluşmaktadır. İlk gezegenler arası sondalar, kayda değer başka kayıtlar içeriyordu: Venera 1 ve Mars 1, sırasıyla Venüs ve Mars'a uçmuş, Venera 3 ve Mars 2, ilgili gezegen yüzeyi ile çarpışmış ve Venera 7 ve Mars 3 bu gezegenlere yumuşak iniş yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou 5</span>

Shenzhou 5, 15 Ekim 2003 tarihinde Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi. Uzaya çıkan ilk Çin vatandaşı olan Yang Liwei'nin bulunduğu Shenzhou uzay aracı Uzun Yürüyüş 2F roketi ile uzaya fırlatılmıştır. Uçuş, Çin'in ilk insanlı uzay uçuşu olup bu sayede Sovyetler Birliği ve ABD'nin ardından uzaya insan gönderen üçüncü ülke oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mercury-Atlas 6</span>

Mercury-Atlas 6 (MA-6) 20 Şubat 1962'de gerçekleşen ilk Amerikan yörünge uzay uçuşuydu Astronot John Glenn tarafından pilotluğu yapılan ve Mercury Projesi'nin bir parçası olarak NASA tarafından işletilen bu uçuş, Sovyet yörünge uçuşları Vostok 1 ve 2 ve Amerikan alt yörünge uçuşları Mercury-Redstone 3 ve 4'ün ardından gelen beşinci insanlı uzay uçuşuydu.

<span class="mw-page-title-main">Mercury-Redstone 3</span>

Mercury-Redstone 3 veya Freedom 7, 5 Mayıs 1961'de astronot Alan Shepard tarafından yönetilen ilk ABD insanlı uzay uçuşuydu. Mercury Projesi'nin ilk mürettebatlı uçuşuydu. Projenin nihai amacı, bir astronotu Dünya çevresinde yörüngeye çıkarmak ve onu güvenli bir şekilde Dünya'ya geri getirmekti. Shepard'ın görevi, fırlatmanın yüksek g-kuvvetlerine ve atmosferik yeniden girişe dayanma yeteneğini göstermek olan birincil amacı olan 15 dakikalık bir yörünge altı uçuştu.

<span class="mw-page-title-main">AS-201</span>

AS-201, ilk kez bir Saturn IB roketinin kullanıldığı, komuta ve hizmet modülünün test edileceği NASA Apollo programının mürettebatsız bir uçuşuydu. Genel hedefler, yapısal bütünlük, fırlatma yükleri, aşamaların ayrılması ve Saturn IB'nin alt sistemlerinin işleyişini doğrulamak; ayrıca, Apollo uzay aracının yardımcı sistemlerini, ısı kalkanını ve görev destek yapılandırmasını değerlendirmekti. Hem roket, hem de faydalı yük için ilk uçuştu. Daha önce kullanılan Saturn I'den daha fazla itme gücüne ulaşan ve yeni bir ikinci aşamaya sahip bir roket olarak Saturn IB geliştirilmişti. Saturn IB'yi tanımlamak için görev tanımının yüzler basamağında "2" kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Atmosfere dönüş kapsülü</span> Dünya atmosferine tekrar giriş yapan uzay aracının bir parçası

Atmosfere dönüş kapsülü, uzay uçuşunun ardından Dünya atmosferine tekrar giriş yapan uzay aracının bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mercury-Redstone 1A</span>

Mercury-Redstone 1A (MR-1A) 19 Aralık 1960 tarihinde Cape Canaveral, Florida'daki LC-5'ten fırlatıldı. Bu mürettebatsız yörünge altı uçuşun görev hedefleri, uzay aracını uzay uçuşu için test etmek ve sistemi bir sonraki primatlı yörünge altı uçuşu için kalifiye etmekti. Uzay aracı enstrümantasyonunu, posigrade roketlerini, retro roketlererini ve kurtarma sistemini test etti. Görev tamamen başarılı oldu. Mercury kapsülü 130 mil (210 km) irtifaya ve 235 mil (378 km) menzile ulaştı. Fırlatma aracı 4.909 mil/saat (7.900 km/sa) ile beklenenden biraz daha yüksek bir hıza ulaştı. Mercury uzay aracı inişten yaklaşık 15 dakika sonra kurtarma helikopterleri tarafından Atlantik Okyanusu'ndan kurtarıldı. Mercury Uzay Aracı #2, Kapsül #8'den kaçış kulesi ve Kapsül #10'dan anten kaplaması ile birlikte MR-1A'da yeniden kullanıldı. Redstone MRLV-3 kullanıldı. Uçuş süresi 15 dakika 45 saniye idi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.